حکم نماز و روزه اساتیدی که یک یا چند روز در هفته، به محل تدریس (که فاصله آن با وطن بیش از مسافت شرعی است )، رفت و آمد دارند ؛ در دو صورت زیر در محل تدریس و بین راه چگونه است؟ الف. محل تدریس یک شهر است. ب. محل تدریس شهرهای مختلف است. امام: نماز شکسته است و روزه صحیح نیست. امام، استفتاءات، ج 2، احکام مسافر، س 267. آیات عظام بهجت، خامنهای، فاضل و نوری: اگر رفت و آمد حداقل تا مدتی ادامه داشته باشد - که عرف این کار را شغل او بداند نماز تمام و روزه صحیح است. نوری، استفتاءات، ج1 و ج2، نماز مسافر ؛ بهجت، توضیح المسائل، نماز مسافر، شرط پنجم. آیةاللَّه تبریزی: اگر در هفته حد اقل یک بار برای تدریس، بین وطن و دانشگاه رفت و آمد میکنند، نماز تمام و روزه صحیح است. اگر رفت و آمدشان در مدت هشت یا نه روز، یک بار انجام میگیرد، باید احتیاط کنند ؛ یعنی، نماز را تمام و شکسته بخوانند و اگر روزه بگیرند، صحیح است و قضا ندارد. استفتاءات، س 498، 472. آیةاللَّه سیستانی: اگر در ماه، ده روز یا بیشتر در سفر باشند و این امر در مدت یک سال، شش ماه و در مدت بیش از یک سال، تا سه ماه ادامه داشته باشد، نماز تمام و روزه صحیح است. اگر در ماه نه یا هشت روز در سفر باشند، باید احتیاط کنند ؛ یعنی، نماز را تمام و شکسته بخوانند و روزه بگیرند و قضای آن را نیز به جا آورند. سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، صلاة المسافر، الخامس و sistani.org، نماز مسافر. آیةاللَّه وحید: اگر چهار روز در هفته را به محل تدریس رفت و آمد داشته باشند، نماز آنان تمام و روزهشان صحیح است. اگر سه روز در سفر باشند، بنابر احتیاط بین نماز شکسته و تمام جمع کنند و بنابر احتیاط روزه بگیرند و قضای آن را نیز به جا آورند و اگر کمتر از سه روز باشد، نماز شکسته است و روزه صحیح نیست. دفتر: وحید. آیةاللَّه صافی: اگر رفت و آمد حد اقل برای مدت چهار ماه ادامه داشته باشد، نماز تمام و روزه صحیح است. صافی، جامع الاحکام، ج 1، نماز مسافر. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 155/500016)
حکم نماز و روزه اساتیدی که یک یا چند روز در هفته، به محل تدریس (که فاصله آن با وطن بیش از مسافت شرعی است )، رفت و آمد دارند ؛ در دو صورت زیر در محل تدریس و بین راه چگونه است؟
حکم نماز و روزه اساتیدی که یک یا چند روز در هفته، به محل تدریس (که فاصله آن با وطن بیش از مسافت شرعی است )، رفت و آمد دارند ؛ در دو صورت زیر در محل تدریس و بین راه چگونه است؟
الف. محل تدریس یک شهر است. ب. محل تدریس شهرهای مختلف است.
امام: نماز شکسته است و روزه صحیح نیست. امام، استفتاءات، ج 2، احکام مسافر، س 267.
آیات عظام بهجت، خامنهای، فاضل و نوری: اگر رفت و آمد حداقل تا مدتی ادامه داشته باشد - که عرف این کار را شغل او بداند نماز تمام و روزه صحیح است. نوری، استفتاءات، ج1 و ج2، نماز مسافر ؛ بهجت، توضیح المسائل، نماز مسافر، شرط پنجم.
آیةاللَّه تبریزی: اگر در هفته حد اقل یک بار برای تدریس، بین وطن و دانشگاه رفت و آمد میکنند، نماز تمام و روزه صحیح است. اگر رفت و آمدشان در مدت هشت یا نه روز، یک بار انجام میگیرد، باید احتیاط کنند ؛ یعنی، نماز را تمام و شکسته بخوانند و اگر روزه بگیرند، صحیح است و قضا ندارد. استفتاءات، س 498، 472.
آیةاللَّه سیستانی: اگر در ماه، ده روز یا بیشتر در سفر باشند و این امر در مدت یک سال، شش ماه و در مدت بیش از یک سال، تا سه ماه ادامه داشته باشد، نماز تمام و روزه صحیح است. اگر در ماه نه یا هشت روز در سفر باشند، باید احتیاط کنند ؛ یعنی، نماز را تمام و شکسته بخوانند و روزه بگیرند و قضای آن را نیز به جا آورند. سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، صلاة المسافر، الخامس و sistani.org، نماز مسافر.
آیةاللَّه وحید: اگر چهار روز در هفته را به محل تدریس رفت و آمد داشته باشند، نماز آنان تمام و روزهشان صحیح است. اگر سه روز در سفر باشند، بنابر احتیاط بین نماز شکسته و تمام جمع کنند و بنابر احتیاط روزه بگیرند و قضای آن را نیز به جا آورند و اگر کمتر از سه روز باشد، نماز شکسته است و روزه صحیح نیست. دفتر: وحید.
آیةاللَّه صافی: اگر رفت و آمد حد اقل برای مدت چهار ماه ادامه داشته باشد، نماز تمام و روزه صحیح است. صافی، جامع الاحکام، ج 1، نماز مسافر. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 155/500016)
- [آیت الله صافی گلپایگانی] نماز و روزه دانشجویی که دو روز در هفته به محل تحصیل میرود و در همان روز به وطن بر میگردد و فاصله محل تحصیل و وطنش بیش از چهار فرسخ شرعی است، چگونه است؟
- [آیت الله بهجت] سربازی که محل خدمت سربازیش با وطن او به قدر مسافت شرعی فاصله دارد و می داند مدت چهار یا پنج ماه یا بیشتر در محل خدمت خواهد بود، و هر هفته روزهای تعطیل به وطن باز می گردد. بفرمایید آیا از کسانی که شغل آن ها در سفر است محسوب می شود یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] من سه روز در هفته از مسافت شرعی می گذرم تکلیف نماز و روزه من چیست؟
- [آیت الله بهجت] دانشجویانی که فاصله وطن تا محل تحصیل آن ها بیش از چهار فرسخ شرعی است و هر دو هفته یک بار یا بیش از ده روز یک بار به محل درس می روند و بر می گردند و حداقل برای یک ترم چنین برنامه ای دارند، حکم نماز و روزه آن ها را در محل تحصیل و بین راه بیان فرمایید.
- [آیت الله بهجت] 1) حکم نماز و روزه دانشجویانی که فاصله وطن آن ها تا محل تحصیل بیش از 4 فرسخ شرعی است و 3 روز در هفته، به محل تحصیل می روند و در همان روز برمی گردند و حداقل برای یک ترم چنین برنامه ای دارند در محل تحصیل و بین راه بیان فرمایید.
- [آیت الله بهجت] دانشجویانی که فاصله وطن آن ها تا محل تحصیل بیش از 4 فرسخ شرعی و خوابگاه آنان در خارج شهر با فاصله بیشتر از 5/22 کیلومتر است و دانشجو دو یا چند هفته یک بار به وطن مراجعت می کند و حداقل برای یک ترم چنین برنامه ای دارد، حکم نماز و روزه آن ها را در محل تحصیل، خوابگاه و بین راه بیان فرمایید.
- [آیت الله بهجت] حکم نماز و روزه استادانی که سه روز در هفته به محل تدریس رفت و آمد دارند را؛ در دو صورت زیر در محل تدریس و بین راه بیان فرمایید:
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی بعداز تحقیق یقین کرده که فاصله محل کار تا وطن او کمتر از 8 فرسخ می باشد، لذا نماز خود را تمام خوانده و روزه هم گرفته است و بعد از مدتی متوجه شدکه اشتباه کرده است و مسافت بیش از 8 فرسخ بوده است، وظیفه او نسبت به نمازهایی که تمام خوانده و روزه های که گرفته چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کارگرانی که محلّ کار آنها بیش از مسافت شرعی است و هر روز بعد از خوردن سحری و خواندن نماز صبح به محلّ کار خود میروند و قبل از ظهر به وطن خود باز میگردند، آیا میتوانند روزه بگیرند؟
- [آیت الله سبحانی] کسی که برای تدریس در دانشگاه یا صله رحم، مسافت شرعی را طی می کند، آیا نماز او تمام و روزه اش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در هر هفته معمولاً چند روز در وطن خود مشغول به کار است و چند روز هم در خارج از شهر مشغول رانندگی است و حداقل به مقدار مسافت شرعی سفر میکند، چنانچه بیشتر روزهای هفته را در خارج از شهر و مشغول رانندگی باشد، نماز او تمام و روزه بر او واجب میباشد.
- [آیت الله بهجت] کسی که در دو محل زندگی میکند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه دیگر در شهری دیگر میماند، هر دو وطن اوست؛ و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها وطن او حساب میشود. و زن در صورتی که زندگیش در اینگونه وطن به همراه شوهرش است در مسئله وطن تابع شوهر خواهد بود. و در صورتی که فاصله بین دو وطن به اندازه مسافت شرعی باشد، نمازش در آن فاصله شکسته است و در غیر این صورت نمازش تمام است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در جائی نماز جمعه برگزار شد نباید در فاصله ای کمتر از یک فرسخی آن نماز جمعة دیگری منعقد شود ، پس اکر با فاصلة یک فرسخ دو نماز جمعه اقامه شود هر دو صحیح است ، لازم به تذکّر است میزان در مسافت مَحلِّ نماز جمعه است نه شهری که در آن نماز جمعه تشکیل شده است . بنابراین در شهرهای بزرگی که طول آن چند فرسخ است می توان چند نماز جمعه تشکیل داد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در جایی نماز جمعه برگزار شد نباید در فاصله ای کمتر از یک فرسخی آن نماز جمعه دیگری منعقد شود. پس اگر با فاصله یک فرسخ دو نماز جمعه اقامه شود هر دو صحیح است. لازم به تذکر است که میزان در مسافت، محل نماز جمعه است نه شهری که نماز جمعه در ان تشکیل شده است بنابراین در شهرهای بزرگی که طول آن چند فرسخ است می توان چند نماز جمعه تشکیل داد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که برای معصیت سفر کرده، موقعی که از سفر برمی گردد، اگر برگشتن به اندازه مسافت شرعی باشد، چنان چه توبه کرده، یا برگشت سفر مستقلی باشد، باید نماز را شکسته بخواند. و اگر برگشت به اندازه مسافت شرعی نیست، ولی مجموع رفت و برگشت به اندازه مسافت است، احتیاط لازم آن است که نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است، اگر هیچکدام از رفتن و برگشتن او کمتر از چهار فرسخ(1) نباشد، باید نماز را شکسته بخواند و اگر مجموع مسافت رفتن و برگشتن او هشت فرسخ بوده ولی رفت یا برگشت او کمتر از چهار فرسخ باشد، بنابر احتیاط واجب نماز را باید هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله سبحانی] اگر صحرانشین برای زیارت یا حج یا تجارت و مانند اینها مسافرت کند، باید نماز را تمام بخواند، خصوصاً اگر با همان چادر و اثاثیه سفر کند. شرط هفتم: سفر برای شغل نباشد شغل و کار او مسافرت نباشد کسانی که دارای چنین شرطی نیستند به سه گروه تقسیم می شوند: 1. راننده ها و خلبان ها و کشتیبان ها و ساربان ها و مانند آنها سفر شغل آنها است باید نماز را تمام بخوانند. 2. کسی که سفر شغل او نیست ولی سفر مقدّمه شغل او است یعنی برای انجام به طور مرتب سفر کند مانند معلمی که باید هر روز یا غالباً به مقدار مسافت شرعی سفر می کند، و پس از تدریس به وطن بازمی گردد و همچنین است محصل و بیله وری که برای خرید و یا فروش باید به مقدار مسافت شرعی سفر کند سپس برگردد آن گروه نیز باید نماز خود را تمام بخواند. 3. کسی که سفر شغل او و یا مقدمه شغل او نیست، ولی برای زیارت هر هفته مرتب سفر می کند، این گروه نیز باید نماز را تمام و روزه را بگیرند خلاصه کسانی که سفر برای آنان به صورت یک امر عادی درآید، نماز آنان تمام و روزه را باید بگیرند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کمترین فاصله لازم بین دو نمازجمعه، یک فرسخ است.
- [آیت الله نوری همدانی] کمترین فاصله لازم بین دو نماز جمعه ، یک فرسخ است .
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نمیداند روزه مسافر باطل است و یا این که نمیداند مسافر است، مثلاً گمان میکند مسافتی که طی کرده کمتر از مسافت شرعی است در حالی که بیشتر از مسافت شرعی را طی کرده است، اگر در سفر روزه بگیرد و در بین روز مسأله را بفهمد و یا بفهمد که مسافر است، روزه او باطل میشود، ولی اگر تا مغرب متوجه نشود، روزه او صحیح است.