آیا معتکف می تواند به هنگام نیت اعتکاف، شرط کند که هر زمان خواست (هر چند بدون عذر)، از اعتکاف خارج شود؟ امام: می تواند شرط کند که اگر عذر عرفی یا شرعی برایش پیدا شد، بتواند از اعتکاف خارج شود؛ ولی بدون عذر جایز نیست[1]. آیات عظام بهجت، صافی، فاضل و نوری: آری، چنین شرطی جایز است و اگر شرط کرد - هر زمان که خواست - می تواند از اعتکاف خارج شود[2]. آیات عظام سیستانی، مکارم و وحید: می تواند شرط کند که اگر عذر عرفی یا شرعی برایش پیدا شد، بتواند از اعتکاف را خارج شود؛ ولی بدون عذر بنابر احتیاط واجب، جایز نیست.[3] پی نوشت ها: [1]امام، تعلیقات علی العروة، الاعتکاف، م 40. [2]نوری و فاضل، تعلیقات علی العروة، الاعتکاف، م 40 ؛ بهجت، وسیلة النجاة، ج 1، م 1207 ؛ تبریزی، منهاج الصالحین، الاعتکاف، م 1074 و صافی، هدایه العباد، ج 1، م 1416. [3] سیستانی و وحید، منهاج الصالحین، الاعتکاف، م 1074. متن کامل کتاب احکام اعتکاف کانال تلگرام پرسمان: porseman@
آیا معتکف می تواند به هنگام نیت اعتکاف، شرط کند که هر زمان خواست (هر چند بدون عذر)، از اعتکاف خارج شود؟
آیا معتکف می تواند به هنگام نیت اعتکاف، شرط کند که هر زمان خواست (هر چند بدون عذر)، از اعتکاف خارج شود؟
امام: می تواند شرط کند که اگر عذر عرفی یا شرعی برایش پیدا شد، بتواند از اعتکاف خارج شود؛ ولی بدون عذر جایز نیست[1].
آیات عظام بهجت، صافی، فاضل و نوری: آری، چنین شرطی جایز است و اگر شرط کرد - هر زمان که خواست - می تواند از اعتکاف خارج شود[2].
آیات عظام سیستانی، مکارم و وحید: می تواند شرط کند که اگر عذر عرفی یا شرعی برایش پیدا شد، بتواند از اعتکاف را خارج شود؛ ولی بدون عذر بنابر احتیاط واجب، جایز نیست.[3]
پی نوشت ها:
[1]امام، تعلیقات علی العروة، الاعتکاف، م 40.
[2]نوری و فاضل، تعلیقات علی العروة، الاعتکاف، م 40 ؛ بهجت، وسیلة النجاة، ج 1، م 1207 ؛ تبریزی، منهاج الصالحین، الاعتکاف، م 1074 و صافی، هدایه العباد، ج 1، م 1416.
[3] سیستانی و وحید، منهاج الصالحین، الاعتکاف، م 1074.
متن کامل کتاب احکام اعتکاف
کانال تلگرام پرسمان: porseman@
- [سایر] آیا معتکف می تواند به هنگام نیت اعتکاف، شرط کند که هر زمان خواست (هر چند بدون عذر)، از اعتکاف خارج شود؟
- [سایر] آیا معتکف می تواند به هنگام نیت اعتکاف، شرط کند که هر زمان خواست (هر چند بدون عذر)، از اعتکاف خارج شود؟
- [آیت الله مظاهری] آیا معتکف میتواند به هنگام نیت اعتکاف شرط کند که هر زمان خواست حتی در روز سوم بدون عذر یا با عذر از اعتکاف خارج شود؟ در صورتی که چنین شرطی کرد، اما از اعتکاف خارج نشد، اعتکاف او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] منظور از شرط ضمن نیّت اعتکاف چیست؟آیا لازم است معتکف این شرط را به زبان آورد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] فرمودهاید معتکف مجاز است هنگام نیّت شرط کند (هر وقت خواست) (حتی در روز سوّم) از اعتکاف برگردد. اگر بعد از نیّت حکم شرط خود را ساقط نمود، آیا شرط او ساقط میشود یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا معتکف مجاز است که در هنگام نیت شرط کند که (هر وقت خواست) (حتی در روز سوم) از اعتکاف برگردد؟ اگر بعد از نیت حکم شرط خود را ساقط نمود، آیا شرط او ساقط میشود یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] روز سوم که اعتکاف و روزه آن روز بر معتکف واجب می شود آیا باید نیت روزه اعتکاف کرد یا نیت های دیگر نیز صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا معتکف میتواند شش روز یا ده روز نیّت اعتکاف بکند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا معتکف میتواند شش روز یا ده روز نیت اعتکاف کند؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا معتکف میتواند شش روز یا ده روز نیّت اعتکاف بکند؟
- [آیت الله سیستانی] - در اعتکاف اموری معتبر است: اوّل: معتکف مسلمان باشد. دوّم: معتکف عاقل باشد. سوّم: اعتکاف با قصد قربت انجام شود.
- [آیت الله سیستانی] – حداقل زمانِ اعتکاف، سه روز به ضمیمه دو شبِ وسطِ آن سه روز میباشد، و در کمتر از آن صحیح نیست ولی در زیاده حدّی ندارد، و داخل نمودن شب اوّل یا چهارم در نیت اعتکاف مانعی ندارد، بنابراین اعتکاف بیشتر از سه روز جایز است و اگر فرد پنج روز کامل معتکف شد، روز ششم را باید معتکف بماند.
- [آیت الله سیستانی] - اگر زنی که معتکف شده است بعد از اتمام روز دوّم اعتکاف، حائض شود واجب است فوراً از مسجد خارج شود و قضاء اعتکاف بر او بنا بر احتیاط واجب لازم میباشد، مگر آنکه در ابتدای اعتکاف شرط رجوع (شرط رها نمودن اعتکاف در اثنای آن) کرده باشد که تفصیل آن در مسأله (1759) گذشت.
- [آیت الله سیستانی] - اگر در موقع نیت اعتکافِ واجب، شرط رجوع (شرط رها نمودن اعتکاف در اثنای آن) کرده باشد که تفصیل آن در مسأله (????) گذشت، چنانچه یکی از محرّمات را انجام دهد، قضاء اعتکاف و از سر گرفتن آن، هیچکدام لازم نیست.
- [آیت الله سبحانی] معتکف باید مدّت سه روز یا بیشتر در مسجد به سر برد، و هرگاه بدون عذر شرعی که بعداً گفته خواهد شد ، مسجد را ترک کند، اعتکاف او باطل می شود، خواه حکم شرعی مسأله را بداند یا نداند، ولی اگر فراموش کند که معتکف است و مسجد را ترک کند و یا به زور او را از مسجد بیرون کنند، اعتکاف او باطل نمی شود، و به محض یادآوری یا برطرف شدن مانع، باید به مسجد برگردد، و اعتکاف را ادامه دهد.
- [آیت الله سبحانی] همان طور که در حال شروع می تواند این شرط را با خدا بکند، به هنگام نذر نیز می تواند این شرط را منظور بدارد، مثلاً بگوید: (للّه علیّ که معتکف شوم به شرط آن که هر موقع خواستم اعتکاف را به هم بزنم). احکام اعتکاف:
- [آیت الله سیستانی] - اگر معتکف یکی از محرّمات اعتکاف را سهواً و از روی فراموشی انجام دهد، مطلقاً مبطل اعتکاف نیست.
- [آیت الله سبحانی] کمترین مدت اعتکاف، سه روز است، هرگاه کمتر از آن را نیت کند،اعتکاف او صحیح نیست، ولی فزون تر از سه، مانعی ندارد، ولو یک روز یا یک شب، یا بخشی از آنها. و اگر پنج روز معتکف شود، اعتکاف روز ششم برای او واجب می گردد و همچنین اگر هشت روز معتکف شد، روز نهم برای او واجب می گردد. و مقصود از روز، طلوع فجر تا غروب آفتاب است، بنابراین، شب نخست، و شب چهارم، جزء اعتکاف نیست، در این صورت اقل اعتکاف، سه روز و دو شب می باشد.
- [آیت الله سیستانی] – حداقل مدّت اعتکاف سه روز است، و اعتکاف در کمتر از سه روز صحیح نیست و اما برای آن حداکثری نیست همچنان که توضیح آن در مسأله (1721) گذشت. پنجم: معتکف در ایام اعتکاف روزه باشد.
- [آیت الله سیستانی] - اگر معتکف محرّمات اعتکاف را عمداً و با وجود اطّلاع از حکم شرعی انجام دهد، اعتکافش باطل میشود.