کمک
یاری کردن را اعانت گویند. از این عنوان به مناسبت در باب‌های صلات، حج، تجارت، ضمان، اجاره، اطعمه و اشربه، غصب و دیات سخن رفته و احکام و آثاری بر آن مترتّب گشته است.
آیا به پولی که در مدت تحصیل در دانشگاه به عنوان کمک هزینه دریافت می‌شود، خمس تعلق می‌گیرد؟
آیا به پولی که در مدت تحصیل در دانشگاه به عنوان کمک هزینه دریافت می‌شود، خمس تعلق می‌گیرد؟ همه مراجع: خیر، خمس ندارد. امام، استفتاءات، ج 1، س 165 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 974 ؛ مکارم، استفتاءات، ج2، س 527 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 850 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، م 1379 ؛ نوری، استفتاءات، ج2، س332 ؛ تبریزی، صراطالنجاة، ج 1، س 1389 ؛ سیستانی،Sistani.org ، خمس ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 727 ؛ دفتر: وحید. تبصره 1. کمک هزینه تحصیلی، وامی است که در مدت تحصیل، به دانشجویان پرداخت می‌شود و اقساط آن چند سال بعد، باز پس گرفته می‌شود. تبصره 2. چنانچه کمک هزینه تحصیلی تا پس از پرداخت اقساط آن پس‌انداز شود، به اصل و سود آن خمس تعلّق می‌گیرد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 231/500016)
آیا به پولی که در مدت تحصیل در دانشگاه به عنوان کمک هزینه دریافت می‌شود، خمس تعلق می‌گیرد؟ همه مراجع: خیر، خمس ندارد. امام، استفتاءات، ج 1، س 165 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 974 ؛ مکارم، استفتاءات، ج2، س 527 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 850 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، م 1379 ؛ نوری، استفتاءات، ج2، س332 ؛ تبریزی، صراطالنجاة، ج 1، س 1389 ؛ سیستانی،Sistani.org ، خمس ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 727 ؛ دفتر: وحید. تبصره 1. کمک هزینه تحصیلی، وامی است که در مدت تحصیل، به دانشجویان پرداخت می‌شود و اقساط آن چند سال بعد، باز پس گرفته می‌شود. تبصره 2. چنانچه کمک هزینه تحصیلی تا پس از پرداخت اقساط آن پس‌انداز شود، به اصل و سود آن خمس تعلّق می‌گیرد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 231/500016)
عنوان سوال:
آیا به پولی که در مدت تحصیل در دانشگاه به عنوان کمک هزینه دریافت می‌شود، خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ:
آیا به پولی که در مدت تحصیل در دانشگاه به عنوان کمک هزینه دریافت می‌شود، خمس تعلق می‌گیرد؟
همه مراجع: خیر، خمس ندارد. امام، استفتاءات، ج 1، س 165 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 974 ؛ مکارم، استفتاءات، ج2، س 527 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 850 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، م 1379 ؛ نوری، استفتاءات، ج2، س332 ؛ تبریزی، صراطالنجاة، ج 1، س 1389 ؛ سیستانی،Sistani.org ، خمس ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 727 ؛ دفتر: وحید.
تبصره 1. کمک هزینه تحصیلی، وامی است که در مدت تحصیل، به دانشجویان پرداخت می‌شود و اقساط آن چند سال بعد، باز پس گرفته می‌شود.
تبصره 2. چنانچه کمک هزینه تحصیلی تا پس از پرداخت اقساط آن پس‌انداز شود، به اصل و سود آن خمس تعلّق می‌گیرد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 231/500016)
- [آیت الله نوری همدانی] آیا به پولی که پدر و مادر به فرزندانشان جهت هزینه تحصیل میدهند خمس تعلّق می‌گیرد یا نه؟
- [سایر] آیا به پولی که پدر و مادر جهت تأمین مخارج تحصیل به فرزندان میپردازند، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا به کمک هزینه ای که از سوی دانشگاه به دانشجویان داده می شود، خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] در طول تحصیل مبلغی به عنوان کمک هزینه از دانشگاه دریافت نموده ام، اکنون دانشگاه آن مبلغ را مطالبه نموده است آیا باید بپردازم؟ اگر به مستحق بدهم کفایت می کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیاپرداخت خمس کمک هزینه تحصیلی که در دانشگاه به دانشجویان ممتاز تعلق می گیرد در صورتی که یک سال از آن بگذرد واجب است؟
- [سایر] آیا به پولی که انسان برای ازدواج ذخیره کرده، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به سرمایهای که از بانک به عنوان قرض الحسنه دریافت می‌شود، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا به پولی که به عنوان بازخرید و بازنشستگی به افراد داده می‌شود خمس تعلّق می‌گیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا به پولی که به عنوان بیمه عمر به شرکت بیمه داده می‌شود، خمس تعلّق می‌گیرد؟
- [سایر] الف. پولی را برای ثبتنام حج تمتع پس انداز کردهام، آیا به این پول خمس تعلق می‌گیرد؟ ب. آیا به سپردههای حج و عمره و سود آنها، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله بهجت] در تعلق خمس به سودی که به مال طفل تعلق می‌گیرد، اشکال است و ظاهر عدم تعلق خمس است به مال طفل، ولی احوط ادای خمس بعد از بلوغ است و وقت تعلق آن گذشتن سال بر اولین سودی است که علم به وقت آن دارد.
- [آیت الله بهجت] پولی را که انسان قرض میدهد، اگر سر سال، موعد وصول آن فرا رسیده باشد و وصول آن بدون عسر، ممکن باشد، به حکم موجودیِ اوست. در غیر این صورت، هر زمان آن را وصول کرد، با تحقق دیگر شرایط، باید خمس آن را بدهد و پولی را که انسان قرض می‌گیرد به اصل آن، خمس تعلق نمیگیرد، ولی منافع آن به حکم دیگر منافع است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بچه صغیر سرمایهای داشته باشد و از آن منافعی به دست آید، بنابر احتیاط واجب خمس به آن تعلّق می‌گیرد وبر ولیّ صغیر است که خمس آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . چیزهایی که زکات به آنها تعلق می‌گیرد که در
- [آیت الله جوادی آملی] .به سید فقیر بیش از مقد ار هزینه سالانه نمیتوان خمس (سهم سادات) داد؛ ولی میتوان از خمس برای سادات فقیر، مسکن و لوازم زندگی خرید، هرچند قیمتش چند برابر هزینه یک سال او باشد. جابه جایی خمس و هزینه آن
- [آیت الله جوادی آملی] .بعضی از کارها و درآمدها و هزینه های آن فصلی است مانند صیادی در این صورت, مجموع هزینه و درآمد آن , به لحاظ یک سال محسوب می شود و بعضی از درآمدها در طیّ دو سال است؛ مانند بعضی از زمینهای کشاورزی که یک سال دایر و یک سال بایر است . در صورتی که هزینه دو ساله شرط حصول درآمد باشد , مجموع هزینه های دو سال محسوب می‌شود; وگرنه هزینه خصوص سال درآمد ملحوظ می‌شود. زمان تعلق خمس
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در هزینه بودن مالی شبهه باشد , یعنی شک کرده پولی که مصرف شده است آیا صرف هزینه زندگی شده یا به مصرف غیر هزینه رسیده است; برای مثال , شخص نمی داند فلان مبلغ ر ا به کسی قرض داده یا صرف هزینه زندگی کرده است، در این صورت , نسبت به این مقدار , برائت جاری می شود و لازم نیست خمس آن را بدهد. البته بعد از رفع شبهه, حکم آن معلوم خواهد شد. ابزار ماندنی
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی مال مخلوط به حرامی را با کسب به دست آورده و خمس آن را پ رداخته است ، در پایان سال خمسی، پس از کسر هزینه سال، اگر از آن مال چیزی مانده باشد، به عنوان ارباح مکاسب خمس دارد. عدم لزوم پرداختن خمس از عین مال مورد تعلّق خمس
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی برای آسایش بیشتر و برای تفریح و تفرّج که مورد نیاز ضروری او نیست , ماشین یا باغی خرید، در این گونه موارد پولی که برای آن داده است , جزء هزینه سال او نیست و باید خمس آن را بپردازد و اگر برای خرید آن وام گرفته باشد، پرداختن آن، ج زء هزینه شمرده نمی شود و هرمقدار از اقساط را که از درآمد پرداخت کرده است، محاسبه نماید و خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای بچه صغیر منافعی بدست آید هر چند از هدایا باشد اگر در اثناء سال در مؤونه او مصرف نشود ، خمس به آن تعلق می‌گیرد ، و بر ولیّ صغیر واجب است که خمس آن را بدهد ، و چنانچه نداد ، بر صغیر پس از بلوغ واجب است که خود خمس آن را بدهد .