طبقه بالای خانهای (پیش از سکونت در آن) به اجاره داده شده، آیا به آن خمس تعلق میگیرد؟ امام، فاضل، مکارم و خامنهای: اگر خانه اضافی است و از پول غیر مخمس تهیه شده حکم سرمایه را دارد و باید خمس آن را بپردازد؛ مگر آنکه با پرداخت خمس آن، نتواند امرار معاش کند(امام خمینی، استفتاءات، ج 1، س 35؛ مکارم، استفتاآت، ج 2، س 543؛ فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 765 و 708؛ دفتر خامنهای). گفتنی است پول که بابت اجاره گرفته می شود هر مقدار از آن که همه سال از مخارج زندگی اضافه بود باید تخمیس شود. نوری، تبریزی و بهجت: آن مقدار از سرمایه که اداره زندگی به آن بستگی دارد، خمس ندارد؛ ولی به مقدار بیش از آن، خمس تعلق میگیرد.(نوری، استفتاءات، ج 1، س 271؛ تعلیقه تبریزی، م 32؛ تبریزی، استفتاآت، س 948؛ بهجت، توضیحالمسائل، م )1401. صافی: حکم سرمایه را دارد و باید خمس آن را بپردازد و چنانچه نمیتواند با پرداخت خمس آن امرار معاش کند، میتواند با حاکم شرع دستگردان نماید.(صافی، جامعالمسائل، ج 1، س 647 و 656 و دفتر). (احکام خمس، سید مجتبی حسینی، کد: 55/500010)
طبقه بالای خانهای (پیش از سکونت در آن) به اجاره داده شده، آیا به آن خمس تعلق میگیرد؟
امام، فاضل، مکارم و خامنهای: اگر خانه اضافی است و از پول غیر مخمس تهیه شده حکم سرمایه را دارد و باید خمس آن را بپردازد؛ مگر آنکه با پرداخت خمس آن، نتواند امرار معاش کند(امام خمینی، استفتاءات، ج 1، س 35؛ مکارم، استفتاآت، ج 2، س 543؛ فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 765 و 708؛ دفتر خامنهای).
گفتنی است پول که بابت اجاره گرفته می شود هر مقدار از آن که همه سال از مخارج زندگی اضافه بود باید تخمیس شود.
نوری، تبریزی و بهجت: آن مقدار از سرمایه که اداره زندگی به آن بستگی دارد، خمس ندارد؛ ولی به مقدار بیش از آن، خمس تعلق میگیرد.(نوری، استفتاءات، ج 1، س 271؛ تعلیقه تبریزی، م 32؛ تبریزی، استفتاآت، س 948؛ بهجت، توضیحالمسائل، م )1401.
صافی: حکم سرمایه را دارد و باید خمس آن را بپردازد و چنانچه نمیتواند با پرداخت خمس آن امرار معاش کند، میتواند با حاکم شرع دستگردان نماید.(صافی، جامعالمسائل، ج 1، س 647 و 656 و دفتر). (احکام خمس، سید مجتبی حسینی، کد: 55/500010)
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر قیمت منزلی که در آن سکونت میکنند دو برابر شود آیا به آن خمس تعلّق میگیرد، اگر یک طبقه را خودش سکونت دارد و طبقه دوّم را اجاره میدهد آیا به طبقه دوّم خمس تعلّق میگیرد؟
- [سایر] خانهای دو طبقه تهیه و بیش از یک سال در هر دو طبقه زندگی کردهایم (هر دو طبقه مورد نیاز است)؛ اکنون تصمیم گرفتهایم به طور موقت یک طبقه آن را برای اداره زندگی اجاره بدهیم؛ آیا به این طبقه سر سال خمس تعلق میگیرد؟
- [سایر] می خواستم اگر ممکنه راهنمایی کنید که به کدامیک از اموالمان خمس تعلق میگیرد. خانه خودمان دو طبقه است یکی را دادهایم رهن و اجاره. یک خانه دیگر هم داریم که باز آن هم رهن و اجاره است. یک ماشین برای خودمان داریم، یکی هم برای کار. بابایم حقوق بازنشستگی هم میگیرند. آیا به اجاره خانهها خمس تعلق میگیرد یا به خود خانهها؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی منزل دو طبقه داشته باشد که یک طبقه ی آن را خودش سکونت داشته و طبقه ی دیگر را اجاره داده است، آیا این شخص باید خمس طبقه ای را که اجاره داده بپردازد؟
- [آیت الله سبحانی] مالک دو طبقه منزل هستم و یک طبقه اش را اجاره داده ام آیا به آن خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] مالک دو طبقه منزل هستم و یک طبقه اش را اجاره داده ام آیا به آن خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان برای فرزند خود، که در شهر دیگری است خانهای خریداری کند، آیا خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی مالک ساختمان دو طبقه ای است، و خودش در طبقه بالا سکونت دارد و طبقه پایین را به شخص دیگری داده است و به علت بدهکاری مبلغی از او قرض گرفته بدون اینکه اجاره ای بگیرد، آیا به این مبلغ خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] تمام دارایی من ساختمان سه طبقه ای است که هر طبقه آن دو اتاق دارد. در یک طبقه من زندگی می کنم و در دو طبقه دیگر فرزندانم سکونت دارند، آیا به این خانه در حال حیات من خمس تعلّق می گیرد یا اینکه بعد از وفات من خمس دارد تا به ورثه ام وصیت کنم که بعد از مردنم خمس آن را بپردازند؟
- [سایر] خانهای رهن کردهایم و یک سال از آن زمان میگذرد. با توجه به اینکه پول هنوز در دست صاحبخانه است، آیا خمس به آن تعلق میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی، مثلاً بر اولاد خود وقف کند که هر طبقهای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولّی ملک، آن را اجاره دهد و بمیرد، در صورتی که مراعات مصلحت وقف یا مصلحت طبقه بعد را کرده باشد اجاره باطل نمیشود، ولی اگر متولی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند، در صورتی که طبقه بعد اجازه ندهند، اجاره باطل میشود، و در صورتی که مستأجر مالالاجاره تمام مدت را داده باشد، مالالاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدت اجاره را از مال آنان میگیرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف کند که هر طبقهای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولّی ملک آن را اجاره دهد وبمیرد، اجاره باطل نمیشود در صورتی که مراعات مصلحت وقف وطبقه بعد شده باشد ولی اگر متولّی نداشته باشد ویک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده، آن را اجاره دهند و در بین مدّت اجاره بمیرند اجاره باطل میشود مگر آن که طبقه بعدی اجاره دهند و در صورتی که مستأجر مال الاجاره تمام مدّت را داده باشد، مال الاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدّت اجاره را از مال آنان میگیرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف کند که هر طبقهای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولّی وقف آن را اجاره دهد و بمیرد اجاره باطل نمیشود، ولی اگر متولّی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده، آن را اجاره دهند و در بین مدّت اجاره بمیرند، چنانچه طبقه بعدی آن اجاره را امضا نکنند اجاره باطل میشود و در صورتی که مستأجر مالالاجاره تمام مدّت را داده باشد مالالاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدّت اجاره را از مال آنان میگیرد.
- [آیت الله بهجت] کسی که زکات یا خمس یا واجبات مالیه دیگری که به عین مال تعلق میگیرد و هم کفّاره یا قرض و مانند آنکه به عین مال تعلق نمیگیرد بدهکار است، اگر بمیرد و اموالش برای ادای همه آنها کافی نباشد، ادای زکات و خمس و واجبات مالی که به عین مال تعلق میگیرد، مقدم است.
- [آیت الله بهجت] در تعلق خمس به سودی که به مال طفل تعلق میگیرد، اشکال است و ظاهر عدم تعلق خمس است به مال طفل، ولی احوط ادای خمس بعد از بلوغ است و وقت تعلق آن گذشتن سال بر اولین سودی است که علم به وقت آن دارد.
- [آیت الله بروجردی] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلاً بر اولاد خود وقف کند که هر طبقهای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولی ملک آن را اجاره دهد و بمیرد، اجاره باطل نمیشود، ولی اگر متولی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده، آن را اجاره دهند و در بین مدّت اجاره بمیرند، اجاره باطل میشود و در صورتی که مستأجر مال الاجارهی تمام مدّت را داده باشد، مال الاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدّت اجاره را از مال آنان میگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلا بر اولاد خود وقف کند که هر طبقه ای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند؛ چنانچه متولی وقف آن را اجاره دهد و بمیرد؛ اجاره باطل نمی شود؛ ولی اگر متولی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده؛ آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند؛ چنانچه طبقه بعدی آن اجاره را امضاء نکنند؛ اجاره باطل می شود. و در صورتی که مستاجر مال الاجاره تمام مدت را داده باشد؛ مال الاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدت اجاره را از مال آنان می گیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلا بر اولاد خود وقف کند که هر طبقه ای بعد از طبقه دیگر از آن استفاده کنند، چنانچه متولی ملک آن را اجاره دهد و بمیرد در صورتی که مراعات مصلحت وقف یا مصلحت طبقه بعد را کرده باشد اجاره باطل نمی شود. ولی اگر یک طبقه از کسانی که ملک بر آنها وقف شده آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند نفوذ اجاره نسبت به آینده نیاز به اجازه طبقه های بعد دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلا بر اولاد خود وقف کند که هر طبقه ای بعد از طبقه دیگر از ان استفاده کنند چنانچه متولی وقف ان را اجاره دهد و بمیرد اجاره باطل نمی شود ولی اگر متولی نداشته باشد و یک طبقه از کسانی که ملک بر انها وقف شده ان را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند چنانچه طبقه بعدی ان اجاره را امضاء نکنند اجاره باطل می شود و در صورتی که مستاجر مال الاجاره تمام مدت را داده باشد می تواند مال الاجاره از زمان مردنشان تا اخر مدت اجاره را از مال انان بگیرد
- [آیت الله مکارم شیرازی] در وقف خاص (مانند وقف بر اولاد) چنانچه متولی، آن ملک را اجاره دهد و از دنیا برود در صورتی که اجاره با مراعات مصلحت وقف و طبقات آینده بوده باشد اجاره باطل نمی شود، ولی اگر متولی نداشته باشد و طبقه اول آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند، ادامه اجاره نسبت به آینده بدون اجازه طبقه بعد اشکال دارد و هرگاه مستأجر، مال الاجاره تمام مدت را داده باشد آنچه مربوط به بعد از مرگ طبقه اول است گرفته می شود و به طبقه بعد داده خواهد شد (به شرط این که آنها اجاره را اجازه بدهند).