مشاهده
دریافتن چیزی با چشم را دیدن (رؤیت؛ مشاهده) گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح و شهادات سخن گفته‌اند.
اگر یک یا دو روز خون ببینیم و پاک شویم و دوباره خون مشاهده کنیم، تکلیفمان چیست؟
اگر یک یا دو روز خون ببینیم و پاک شویم و دوباره خون مشاهده کنیم، تکلیفمان چیست؟ همه مراجع (به جز صافی): خون اول حیض نیست؛ هر چند در ایام عادتش باشد؛ ولی خون دوم اگر سه روز یا بیشتر و با نشانه‌های حیض و یا در عادت باشد، حیض محسوب می‌شود؛ مانند آنکه از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد. توضیح‌المسائل مراجع، م 449؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 455. آیةاللَّه صافی: اگر بعد از پاک شدن سه روز خون ببیند، چنانچه مجموع خون اول و دوم و پاکی در بین، از ده روز بیشتر نباشد، خون دوم حیض محسوب می‌شود و در خون اول احتیاط آن است که بین کارهای مستحاضه و ترک آنچه بر حائض حرام است، جمع کند و در پاکی وسط کارهایی را که بر حائض حرام است، ترک کند و عبادت‌های خود را به جا آورد. توضیح‌المسائل مراجع، م 449 (احکام ویژه بانوان، سیدمجتبی حسینی، کد: 17/500032)
اگر یک یا دو روز خون ببینیم و پاک شویم و دوباره خون مشاهده کنیم، تکلیفمان چیست؟ همه مراجع (به جز صافی): خون اول حیض نیست؛ هر چند در ایام عادتش باشد؛ ولی خون دوم اگر سه روز یا بیشتر و با نشانه‌های حیض و یا در عادت باشد، حیض محسوب می‌شود؛ مانند آنکه از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد. توضیح‌المسائل مراجع، م 449؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 455. آیةاللَّه صافی: اگر بعد از پاک شدن سه روز خون ببیند، چنانچه مجموع خون اول و دوم و پاکی در بین، از ده روز بیشتر نباشد، خون دوم حیض محسوب می‌شود و در خون اول احتیاط آن است که بین کارهای مستحاضه و ترک آنچه بر حائض حرام است، جمع کند و در پاکی وسط کارهایی را که بر حائض حرام است، ترک کند و عبادت‌های خود را به جا آورد. توضیح‌المسائل مراجع، م 449 (احکام ویژه بانوان، سیدمجتبی حسینی، کد: 17/500032)
پاسخ:
اگر یک یا دو روز خون ببینیم و پاک شویم و دوباره خون مشاهده کنیم، تکلیفمان چیست؟
همه مراجع (به جز صافی): خون اول حیض نیست؛ هر چند در ایام عادتش باشد؛ ولی خون دوم اگر سه روز یا بیشتر و با نشانه‌های حیض و یا در عادت باشد، حیض محسوب می‌شود؛ مانند آنکه از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد. توضیح‌المسائل مراجع، م 449؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 455.
آیةاللَّه صافی: اگر بعد از پاک شدن سه روز خون ببیند، چنانچه مجموع خون اول و دوم و پاکی در بین، از ده روز بیشتر نباشد، خون دوم حیض محسوب می‌شود و در خون اول احتیاط آن است که بین کارهای مستحاضه و ترک آنچه بر حائض حرام است، جمع کند و در پاکی وسط کارهایی را که بر حائض حرام است، ترک کند و عبادت‌های خود را به جا آورد. توضیح‌المسائل مراجع، م 449 (احکام ویژه بانوان، سیدمجتبی حسینی، کد: 17/500032)
- [آیت الله بهجت] هنگام مسواک از لثه هایم خون جاری می شود، آیا مسواکی که در تماس با لثه ی خونی است، اما پس از بیرون آوردن خونی نیست پاک است؟ آب مضمضه، که در آن خون مشاهده نمی شود چه طور؟
- [سایر] خانمی که عادتش شش روز است، پس از پاک شدن غسل کرده است روز هشتم لکهای خون (با نشانه‌های حیض) مشاهده کرده و پاک شده است؛ آیا باید دوباره غسل کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در تخم مرغ مقداری خون مشاهده گردد، حکمش چیست؟
- [سایر] زنی که عادتش در ماه هفت روز است؛ ولی همیشه پس از پاک شدن روز هشتم یا روز نهم، فقط لکهای خون (با نشانه‌های حیض) مشاهده میکند، چه تکلیفی دارد؟
- [سایر] اگر زن روزهدار در روز، خون حیض مشاهده کند، تکلیف روزهاش چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که بعد از خروج ناقص جنین، خونی مشاهده شود، حکم این خون چیست؟
- [سایر] اگر زن روزهدار در روز، خون حیض مشاهده کند، تکلیف روزهاش چگونه است؟
- [آیت الله سبحانی] زنی رحمش را برمی دارد اگر خونی مشاهده کند آیا این خون محکوم به حیض است؟
- [سایر] اگر زن کمی خون در لباس خود مشاهده کند و نداند از رحمش ترشح کرده (که مثلاً خون حیض باشد) و یا از غیر رحم است، تکلیفش چیست؟
- [سایر] خانمی ساعت یک بعد از ظهر روز یک شنبه خون مشاهده میکند، با توجه به اینکه حداقل خون حیض سه روز است؛ چه روزی سه روزش کامل می‌شود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کمتر از سه روز خون ببیند و پاک شود و بعد سه روز خون ببیند، خون دوم حیض است و در خون اول و روزهای بعد که پاک بود بین عمل مستحاضه و محرمات حائض جمع کند. احکام حائض
- [آیت الله شبیری زنجانی] لازم نیست سه روز اول حیض پشت سر هم باشد؛ ولی باید سه روز اول، در یک دهه باشد، پس اگر یک روز خون ببیند و سه روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند و چهار روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند، خونهای دیده شده حیض است؛ و اگر دو روز خون ببیند و هفت روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند، هر دو خون حیض است؛ ولی اگر دو روز خون ببیند و هشت روز پاک شود، خون دیده شده حیض نمیباشد. و در مورد غیر سه روز اول لازم نیست خون دیده شده، در یک دهه واقع شود؛ بلکه اگر فاصله آن با آخر خون دیده شده از ده روز کمتر باشد، ادامه خون حیض سابق میباشد؛ بنابراین، اگر مثلاً سه روز متوالی خون ببیند و پاک شود و در روز دوازدهم دوباره خون ببیند، این خون نیز ادامه حیض میباشد. و نیز اگر دو روز خون ببیند و پنج روز پاک شود و دوباره دو روز خون ببیند و دوباره پاک شود و در روز هیجدهم دوباره خون ببیند خونهای دیده شده، یک حیض به حساب میآید. البته مجموع روزهایی که با فاصله، یا بیفاصله خون دیده است نباید از ده روز تجاوز کند؛ پس اگر هفت روز خون دید و سه روز پاک شد و دوباره هفت روز خون دید، نمیتوان تمام خونهای دیده شده را حیض دانست.
- [آیت الله مظاهری] خون انسان و هر حیوانی که خون جهنده دارد نجس است، پس خون حیوانی که مانند ماهی و پشه خون جهنده ندارد پاک میباشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر سه روز پشت سر هم خون ببیند وپاک شود، چنانچه دوباره خون ببیند وروزهایی که خون دیده و در وسط پاک بوده، رویهم از ده روز بیشتر نشود بنابر اقوی، روزهایی هم که در وسط پاک بوده حیض است.
- [آیت الله بهجت] اگر سه روز پشت سر هم خون ببیند و سپس پاک شود، چنانچه دوباره خون ببیند و روزهایی که خون دیده و در وسط پاک بوده، روی هم از ده روز بیشتر نشود، تمام این مدت را حیض قرار میدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر به واسطهی ندانستن مسأله نجس بودن و پاک بودن چیزی را نداند مثلاً نداند عرق جُنب از حرام پاک است یا نه باید مسأله را بپرسد، ولی اگر با این که مسأله را میداند چیزی را شک کند پاک است یا نه، مثلاً شک کند آن چیز خون است یا نه، یا نداند که خون پشه است یا خون انسان، پاک میباشد.
- [امام خمینی] اگر به واسطه ندانستن مساله، نجس بودن و پاک بودن چیزی را نداند، مثلا نداند عرق جنب از حرام پاک است یا نه، باید مساله را بپرسد، ولی اگر بااین که مساله را می داند چیزی را شک کند پاک است یا، نه مثلا شک کند آن چیز خون است یا نه یا نداند که خون پشه است یا خون انسان، پاک می باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه سه روز پشت سر هم خون ببیند و پاک شود چنانچه دوباره خون ببیند و تمام ایّامی که خون دیده یا در بین آن پاک بوده، روی هم رفته از ده روز بیشتر نشود، حیض است، البتّه روزهایی که در وسط پاک بوده، حکم زنان پاک را دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به واسطه ندانستن مساله نجس و پاک بودن چیزی را نداند مثلاً نداند عرق جنب از حرام پاک است یا نه، باید مسأله را بپرسد ولی اگر با این که مسأله را میداند، چیزی را شک کند پاک است یا نه مثلاً شک کند آن چیز خون است یا نه، یا نداند که خون پشه است یا خون انسان، پاک میباشد.
- [آیت الله مظاهری] زنی که عادت دارد اگر بعد از آنکه سه روز یا بیشتر خون دید پاک شود بعد دوباره خون ببیند و فاصله بین دو خون کمتر از ده روز باشد و همه روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز بیشتر باشد، مثل آنکه پنج روز خون ببیند و پنج روز پاک شود و دوباره پنج روز خون ببیند، باید هر کدام از دو خون را که تمام یا بعض آن در ایّام عادت بوده، حیض و خون دیگر را استحاضه قرار دهد، و اگر مقداری از خون اوّل و مقداری از خون دوّم در ایّام عادت باشد، باید خون اوّل را حیض قرار دهد.