غسل میت
شستن ميت پيش از دفن با آب سدر، كافور و آب خالص
غسل میت چگونه است؟ جسدی که به زودی می پوسد و متلاشی می شود چه نیازی به غسل دادن دارد؟
غسل میت چگونه است؟ جسدی که به زودی می پوسد و متلاشی می شود چه نیازی به غسل دادن دارد؟ واجب است جسد مسلمان طبق آداب و شرایط خاصی غسل داده شود که به آن غسل میت می گویند. وجوب غسل میت و چگونگی آن در روایات متعددی از ائمه معصومین علیهم السلام توضیح داده شده است. شیخ حر عاملی در کتاب شریف وسائل الشیعه ، که بهترین روایات از نظر سندی را جمع آوری نموده است ، در سی چهار باب ، صد ها روایت از ائمه معصومین علیهم السلام را در مورد ، غسل میت و آداب و شرایط آن جمع آوری نموده است. چگونگی غسل میت مثل غسل جنابت است لکن واجب است میّت سه غسل داده شود اول با آب سدر سپس با آب کافور و بعد از آن با آب خالص. حکمت غسل میت: در مورد فلسفه این حکم الهی این نکته قابل ذکر است که ،فلسفه قسمتی از احکام فرعی اسلام برای ماروشن نیست؛ ولی با گذشت زمان و تکامل عقل بشر و پیشرفت علوم، فلسفه قسمت های مهمی روشن شده و در آینده نیز ممکن است اسرار قسمت های دیگر واضح و روشن گردد. در برخی از روایات حکمت های ظاهری و باطنی برای این امر شمارش شده است. الف. طهارت روحی و معنوی میت: همان گونه که در فلسفه طهارت گوشزد کردیم حکمت اصلی غسل و وضو ، طهارت معنوی و باطنی است. از نظر اسلام مرگ پایان زندگی نیست، بلکه دروازه ای نسبت به جهان و زندگی دیگر و نزول در جوار رحمت الهی است، از این جهت دستور می دهد که بایستی مردگان را تطهیر نمود و با لباسی ساده و پاک به خاک سپارند. این عمل رمز بقای حیات حقیقی و امتداد زندگی معنوی و طهارت روح و باطن وی باشد. امام رضا (ع) در روایتی بعد از اینکه طهارت را حکمت اصلی غسل میت معرفی می کند به بهداشت ظاهری به عنوان یکی دیگر از حکمت های غسل میت اشاره می فرمایند : ( عِلَّةُ غُسْلِ الْمَیِّتِ أَنَّهُ یُغَسَّلُ لِأَنَّهُ یُطَهَّرُ- وَ یُنَظَّفُ مِنْ أَدْنَاسِ أَمْرَاضِهِ- وَ مَا أَصَابَهُ مِنْ صُنُوفِ عِلَلِهِ ؛ علت غسل دادن میت این است که بدین وسیله طاهر شده و از آلودگی های امراض و آنچه در هنگام بیماری به او رسیده پاکیزه می گردد). این روایت نشان می دهد که یکی از حکمت های اصلی غسل میت تاثیر معنوی آن بر روح میت است. روحی که به لقاء فرشتگان و اهل آخرت ملحق می شود، از این رو امام رضا در ادامه می فرماید: (لِأَنَّهُ یَلْقَی الْمَلَائِکَةَ وَ یُبَاشِرُ أَهْلَ الْآخِرَةِ- فَیُسْتَحَبُّ إِذَا وَرَدَ عَلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ لَقِیَ أَهْلَ الطَّهَارَةِ وَ یُمَاسُّونَهُ وَ یُمَاسُّهُمْ- أَنْ یَکُونَ طَاهِراً نَظِیفاً مُوَجَّهاً بِهِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- لِیُطْلَبَ (وَجْهُهُ وَ لِیُشَفَّعَ) لَهُ؛، چه آن که انسان بعد از مرگ با فرشتگان و اهل آخرت ملاقات می کند لذا شایسته است وقتی بر خدای عزوجل و اهل طهارت وارد می گردد و آنها وی را مس نموده و او نیز با آنها تماس پیدا می کند طاهر و نظیف بوده و به واسطه طهارت توجه و التفات به حق عزوجل نماید و از حضرتش خواسته خود را خواسته و بخواهد که شفاعت شفعاء را درحق او بپذیرد). ب. بهداشت و نظافت ظاهری از آلودگی ها البته ، طهارت و تمیزی ظاهری نیز در روایت تصریح شده است. به هر حال مرگ عموما به خاطر برخی امراض و عفونت هایی است که در بدن شخص باقی می ماند و می تواند منشا مفاسد بهداشتی نیز باشد، خصوصا اینکه بعد از مرگ سیستم دفاعی بدن هم از کار می افتد و جسد را به منبع میکروب ها و عفونت ها تبدیل می کند. شستشو با سدر و کافور و آب خالص ، از نظر بهداشت ظاهری نقش ضد عفونی کنندگی برای جسد و امنیت محیط زیست از میکروب ها و عفونت های احتمالی را نیز دارد. ج. خروج منی از میت نکته دیگری که در روایت رضوی و روایات متعدد دیگری تذکر داده شده است و کیفیت دقیق آن بر ما معلوم نیست این نکته است که حضرت در ادامه حکمت ها می فرمایند: ( وَ عِلَّةٌ أُخْرَی أَنَّهُ یَخْرُجُ مِنْهُ الْمَنِیُّ الَّذِی مِنْهُ خُلِقَ فَیُجْنِبُ فَیَکُونُ غُسْلُهُ لَهُ؛ حکمت دیگر غسل میت به خاطر این است که همان منی که منشا خلقت شخص مرده بوده است از جسد او خارج می شود و جنب شده و غسل بر او واجب می گردد). د. احترام به اموات مسلمین و تاثیر روانی آن بر بازماندگان یکی از اسرار و حکمت های غسل میت این است که تمام اقوام و ملل همان طور که احترام زنده را لازم می دانند، برای مردگان نیز احترام خاصی قائل می شوند. گرچه اسلام بسیاری از تشریفات ملل و اقوام گذشته را درباره مردگان که جنبه خرافی داشته حذف کرده، ولی احترام ساده و بی آلایش را به صورت غسل و کفن و دفن برای مردگان لازم می داند، از این رو غسل میت و سایر تشریفات مردگان، یک نوع احترام بی آلایش نسبت به مردگان است. به عبارت دیگر: اسلام برای انسان ارزشی فوق العاده قائل است و ارزش او را باوسایل و بیانات گوناگون بالا برده، حتی این موضوع شامل حال پس از مرگ هم می شود. از نظر قوانین اسلام هیچ کس مجاز نیست به مرده مسلمانی و حتی به قبر او اهانت کند. موضوع غسل و کفن و دفن مردگان نیز یک نوع احترام به مقام انسان است، احترامی که جنبه خرافی ندارد. ضمن اینکه باید توجه داشت ، با غسل میت ، از آنجا که ظاهر جسد از آلودگی ها تمیز و پاک می شود و جلوه ای روحانی و معنوی پیدا می کند ، تصویری خوشایند در ذهن بازماندگان مومن در ذهن ایجاد می شود که نوعی تعظیم فرد مسلم و مومن است. ه. تقدیس روح الهی در انسان در روایات و احکام شرعی تاکید شده است ، حتی غسل میت برای جنینی که چهار ماه آن تمام شده ، جاری می شود. (عَنْ أَبی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: السِّقْطُ إِذَا تَمَّ لَهُ أَرْبَعَةُ أَشْهُرٍ غُسِّلَ؛ جنین سقط شده اگر چهار ماه داشته باشد غسل داده می شود). این زمانی است که روح الهی در جنین دمیده می شود و به عنوان یک انسان ، خلق می گردد. این امر اشاره ای به این نکته لطیف است که انسانیت بشر و طهارت انسان ، به واسطه وجود روح الهی در این کالبد مادی است. انسان اگر از مقتضای استعدادهای الهی که در او به ودیعه نهاده شده است فاصله بگیرد، کالبد حیوانی خواهد بود که هیچ ارزشی ندارد.
غسل میت چگونه است؟ جسدی که به زودی می پوسد و متلاشی می شود چه نیازی به غسل دادن دارد؟ واجب است جسد مسلمان طبق آداب و شرایط خاصی غسل داده شود که به آن غسل میت می گویند. وجوب غسل میت و چگونگی آن در روایات متعددی از ائمه معصومین علیهم السلام توضیح داده شده است. شیخ حر عاملی در کتاب شریف وسائل الشیعه ، که بهترین روایات از نظر سندی را جمع آوری نموده است ، در سی چهار باب ، صد ها روایت از ائمه معصومین علیهم السلام را در مورد ، غسل میت و آداب و شرایط آن جمع آوری نموده است. چگونگی غسل میت مثل غسل جنابت است لکن واجب است میّت سه غسل داده شود اول با آب سدر سپس با آب کافور و بعد از آن با آب خالص. حکمت غسل میت: در مورد فلسفه این حکم الهی این نکته قابل ذکر است که ،فلسفه قسمتی از احکام فرعی اسلام برای ماروشن نیست؛ ولی با گذشت زمان و تکامل عقل بشر و پیشرفت علوم، فلسفه قسمت های مهمی روشن شده و در آینده نیز ممکن است اسرار قسمت های دیگر واضح و روشن گردد. در برخی از روایات حکمت های ظاهری و باطنی برای این امر شمارش شده است. الف. طهارت روحی و معنوی میت: همان گونه که در فلسفه طهارت گوشزد کردیم حکمت اصلی غسل و وضو ، طهارت معنوی و باطنی است. از نظر اسلام مرگ پایان زندگی نیست، بلکه دروازه ای نسبت به جهان و زندگی دیگر و نزول در جوار رحمت الهی است، از این جهت دستور می دهد که بایستی مردگان را تطهیر نمود و با لباسی ساده و پاک به خاک سپارند. این عمل رمز بقای حیات حقیقی و امتداد زندگی معنوی و طهارت روح و باطن وی باشد. امام رضا (ع) در روایتی بعد از اینکه طهارت را حکمت اصلی غسل میت معرفی می کند به بهداشت ظاهری به عنوان یکی دیگر از حکمت های غسل میت اشاره می فرمایند : ( عِلَّةُ غُسْلِ الْمَیِّتِ أَنَّهُ یُغَسَّلُ لِأَنَّهُ یُطَهَّرُ- وَ یُنَظَّفُ مِنْ أَدْنَاسِ أَمْرَاضِهِ- وَ مَا أَصَابَهُ مِنْ صُنُوفِ عِلَلِهِ ؛ علت غسل دادن میت این است که بدین وسیله طاهر شده و از آلودگی های امراض و آنچه در هنگام بیماری به او رسیده پاکیزه می گردد). این روایت نشان می دهد که یکی از حکمت های اصلی غسل میت تاثیر معنوی آن بر روح میت است. روحی که به لقاء فرشتگان و اهل آخرت ملحق می شود، از این رو امام رضا در ادامه می فرماید: (لِأَنَّهُ یَلْقَی الْمَلَائِکَةَ وَ یُبَاشِرُ أَهْلَ الْآخِرَةِ- فَیُسْتَحَبُّ إِذَا وَرَدَ عَلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ لَقِیَ أَهْلَ الطَّهَارَةِ وَ یُمَاسُّونَهُ وَ یُمَاسُّهُمْ- أَنْ یَکُونَ طَاهِراً نَظِیفاً مُوَجَّهاً بِهِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- لِیُطْلَبَ (وَجْهُهُ وَ لِیُشَفَّعَ) لَهُ؛، چه آن که انسان بعد از مرگ با فرشتگان و اهل آخرت ملاقات می کند لذا شایسته است وقتی بر خدای عزوجل و اهل طهارت وارد می گردد و آنها وی را مس نموده و او نیز با آنها تماس پیدا می کند طاهر و نظیف بوده و به واسطه طهارت توجه و التفات به حق عزوجل نماید و از حضرتش خواسته خود را خواسته و بخواهد که شفاعت شفعاء را درحق او بپذیرد). ب. بهداشت و نظافت ظاهری از آلودگی ها البته ، طهارت و تمیزی ظاهری نیز در روایت تصریح شده است. به هر حال مرگ عموما به خاطر برخی امراض و عفونت هایی است که در بدن شخص باقی می ماند و می تواند منشا مفاسد بهداشتی نیز باشد، خصوصا اینکه بعد از مرگ سیستم دفاعی بدن هم از کار می افتد و جسد را به منبع میکروب ها و عفونت ها تبدیل می کند. شستشو با سدر و کافور و آب خالص ، از نظر بهداشت ظاهری نقش ضد عفونی کنندگی برای جسد و امنیت محیط زیست از میکروب ها و عفونت های احتمالی را نیز دارد. ج. خروج منی از میت نکته دیگری که در روایت رضوی و روایات متعدد دیگری تذکر داده شده است و کیفیت دقیق آن بر ما معلوم نیست این نکته است که حضرت در ادامه حکمت ها می فرمایند: ( وَ عِلَّةٌ أُخْرَی أَنَّهُ یَخْرُجُ مِنْهُ الْمَنِیُّ الَّذِی مِنْهُ خُلِقَ فَیُجْنِبُ فَیَکُونُ غُسْلُهُ لَهُ؛ حکمت دیگر غسل میت به خاطر این است که همان منی که منشا خلقت شخص مرده بوده است از جسد او خارج می شود و جنب شده و غسل بر او واجب می گردد). د. احترام به اموات مسلمین و تاثیر روانی آن بر بازماندگان یکی از اسرار و حکمت های غسل میت این است که تمام اقوام و ملل همان طور که احترام زنده را لازم می دانند، برای مردگان نیز احترام خاصی قائل می شوند. گرچه اسلام بسیاری از تشریفات ملل و اقوام گذشته را درباره مردگان که جنبه خرافی داشته حذف کرده، ولی احترام ساده و بی آلایش را به صورت غسل و کفن و دفن برای مردگان لازم می داند، از این رو غسل میت و سایر تشریفات مردگان، یک نوع احترام بی آلایش نسبت به مردگان است. به عبارت دیگر: اسلام برای انسان ارزشی فوق العاده قائل است و ارزش او را باوسایل و بیانات گوناگون بالا برده، حتی این موضوع شامل حال پس از مرگ هم می شود. از نظر قوانین اسلام هیچ کس مجاز نیست به مرده مسلمانی و حتی به قبر او اهانت کند. موضوع غسل و کفن و دفن مردگان نیز یک نوع احترام به مقام انسان است، احترامی که جنبه خرافی ندارد. ضمن اینکه باید توجه داشت ، با غسل میت ، از آنجا که ظاهر جسد از آلودگی ها تمیز و پاک می شود و جلوه ای روحانی و معنوی پیدا می کند ، تصویری خوشایند در ذهن بازماندگان مومن در ذهن ایجاد می شود که نوعی تعظیم فرد مسلم و مومن است. ه. تقدیس روح الهی در انسان در روایات و احکام شرعی تاکید شده است ، حتی غسل میت برای جنینی که چهار ماه آن تمام شده ، جاری می شود. (عَنْ أَبی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: السِّقْطُ إِذَا تَمَّ لَهُ أَرْبَعَةُ أَشْهُرٍ غُسِّلَ؛ جنین سقط شده اگر چهار ماه داشته باشد غسل داده می شود). این زمانی است که روح الهی در جنین دمیده می شود و به عنوان یک انسان ، خلق می گردد. این امر اشاره ای به این نکته لطیف است که انسانیت بشر و طهارت انسان ، به واسطه وجود روح الهی در این کالبد مادی است. انسان اگر از مقتضای استعدادهای الهی که در او به ودیعه نهاده شده است فاصله بگیرد، کالبد حیوانی خواهد بود که هیچ ارزشی ندارد.
پاسخ:
غسل میت چگونه است؟ جسدی که به زودی می پوسد و متلاشی می شود چه نیازی به غسل دادن دارد؟
واجب است جسد مسلمان طبق آداب و شرایط خاصی غسل داده شود که به آن غسل میت می گویند. وجوب غسل میت و چگونگی آن در روایات متعددی از ائمه معصومین علیهم السلام توضیح داده شده است. شیخ حر عاملی در کتاب شریف وسائل الشیعه ، که بهترین روایات از نظر سندی را جمع آوری نموده است ، در سی چهار باب ، صد ها روایت از ائمه معصومین علیهم السلام را در مورد ، غسل میت و آداب و شرایط آن جمع آوری نموده است.
چگونگی غسل میت مثل غسل جنابت است لکن واجب است میّت سه غسل داده شود اول با آب سدر سپس با آب کافور و بعد از آن با آب خالص.
حکمت غسل میت:
در مورد فلسفه این حکم الهی این نکته قابل ذکر است که ،فلسفه قسمتی از احکام فرعی اسلام برای ماروشن نیست؛ ولی با گذشت زمان و تکامل عقل بشر و پیشرفت علوم، فلسفه قسمت های مهمی روشن شده و در آینده نیز ممکن است اسرار قسمت های دیگر واضح و روشن گردد. در برخی از روایات حکمت های ظاهری و باطنی برای این امر شمارش شده است.
الف. طهارت روحی و معنوی میت:
همان گونه که در فلسفه طهارت گوشزد کردیم حکمت اصلی غسل و وضو ، طهارت معنوی و باطنی است. از نظر اسلام مرگ پایان زندگی نیست، بلکه دروازه ای نسبت به جهان و زندگی دیگر و نزول در جوار رحمت الهی است، از این جهت دستور می دهد که بایستی مردگان را تطهیر نمود و با لباسی ساده و پاک به خاک سپارند. این عمل رمز بقای حیات حقیقی و امتداد زندگی معنوی و طهارت روح و باطن وی باشد.
امام رضا (ع) در روایتی بعد از اینکه طهارت را حکمت اصلی غسل میت معرفی می کند به بهداشت ظاهری به عنوان یکی دیگر از حکمت های غسل میت اشاره می فرمایند : ( عِلَّةُ غُسْلِ الْمَیِّتِ أَنَّهُ یُغَسَّلُ لِأَنَّهُ یُطَهَّرُ- وَ یُنَظَّفُ مِنْ أَدْنَاسِ أَمْرَاضِهِ- وَ مَا أَصَابَهُ مِنْ صُنُوفِ عِلَلِهِ ؛ علت غسل دادن میت این است که بدین وسیله طاهر شده و از آلودگی های امراض و آنچه در هنگام بیماری به او رسیده پاکیزه می گردد).
این روایت نشان می دهد که یکی از حکمت های اصلی غسل میت تاثیر معنوی آن بر روح میت است. روحی که به لقاء فرشتگان و اهل آخرت ملحق می شود، از این رو امام رضا در ادامه می فرماید: (لِأَنَّهُ یَلْقَی الْمَلَائِکَةَ وَ یُبَاشِرُ أَهْلَ الْآخِرَةِ- فَیُسْتَحَبُّ إِذَا وَرَدَ عَلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ لَقِیَ أَهْلَ الطَّهَارَةِ وَ یُمَاسُّونَهُ وَ یُمَاسُّهُمْ- أَنْ یَکُونَ طَاهِراً نَظِیفاً مُوَجَّهاً بِهِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- لِیُطْلَبَ (وَجْهُهُ وَ لِیُشَفَّعَ) لَهُ؛، چه آن که انسان بعد از مرگ با فرشتگان و اهل آخرت ملاقات می کند لذا شایسته است وقتی بر خدای عزوجل و اهل طهارت وارد می گردد و آنها وی را مس نموده و او نیز با آنها تماس پیدا می کند طاهر و نظیف بوده و به واسطه طهارت توجه و التفات به حق عزوجل نماید و از حضرتش خواسته خود را خواسته و بخواهد که شفاعت شفعاء را درحق او بپذیرد).
ب. بهداشت و نظافت ظاهری از آلودگی ها
البته ، طهارت و تمیزی ظاهری نیز در روایت تصریح شده است. به هر حال مرگ عموما به خاطر برخی امراض و عفونت هایی است که در بدن شخص باقی می ماند و می تواند منشا مفاسد بهداشتی نیز باشد، خصوصا اینکه بعد از مرگ سیستم دفاعی بدن هم از کار می افتد و جسد را به منبع میکروب ها و عفونت ها تبدیل می کند. شستشو با سدر و کافور و آب خالص ، از نظر بهداشت ظاهری نقش ضد عفونی کنندگی برای جسد و امنیت محیط زیست از میکروب ها و عفونت های احتمالی را نیز دارد.
ج. خروج منی از میت
نکته دیگری که در روایت رضوی و روایات متعدد دیگری تذکر داده شده است و کیفیت دقیق آن بر ما معلوم نیست این نکته است که حضرت در ادامه حکمت ها می فرمایند: ( وَ عِلَّةٌ أُخْرَی أَنَّهُ یَخْرُجُ مِنْهُ الْمَنِیُّ الَّذِی مِنْهُ خُلِقَ فَیُجْنِبُ فَیَکُونُ غُسْلُهُ لَهُ؛ حکمت دیگر غسل میت به خاطر این است که همان منی که منشا خلقت شخص مرده بوده است از جسد او خارج می شود و جنب شده و غسل بر او واجب می گردد).
د. احترام به اموات مسلمین و تاثیر روانی آن بر بازماندگان
یکی از اسرار و حکمت های غسل میت این است که تمام اقوام و ملل همان طور که احترام زنده را لازم می دانند، برای مردگان نیز احترام خاصی قائل می شوند. گرچه اسلام بسیاری از تشریفات ملل و اقوام گذشته را درباره مردگان که جنبه خرافی داشته حذف کرده، ولی احترام ساده و بی آلایش را به صورت غسل و کفن و دفن برای مردگان لازم می داند، از این رو غسل میت و سایر تشریفات مردگان، یک نوع احترام بی آلایش نسبت به مردگان است. به عبارت دیگر: اسلام برای انسان ارزشی فوق العاده قائل است و ارزش او را باوسایل و بیانات گوناگون بالا برده، حتی این موضوع شامل حال پس از مرگ هم می شود. از نظر قوانین اسلام هیچ کس مجاز نیست به مرده مسلمانی و حتی به قبر او اهانت کند. موضوع غسل و کفن و دفن مردگان نیز یک نوع احترام به مقام انسان است، احترامی که جنبه خرافی ندارد. ضمن اینکه باید توجه داشت ، با غسل میت ، از آنجا که ظاهر جسد از آلودگی ها تمیز و پاک می شود و جلوه ای روحانی و معنوی پیدا می کند ، تصویری خوشایند در ذهن بازماندگان مومن در ذهن ایجاد می شود که نوعی تعظیم فرد مسلم و مومن است.
ه. تقدیس روح الهی در انسان
در روایات و احکام شرعی تاکید شده است ، حتی غسل میت برای جنینی که چهار ماه آن تمام شده ، جاری می شود. (عَنْ أَبی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: السِّقْطُ إِذَا تَمَّ لَهُ أَرْبَعَةُ أَشْهُرٍ غُسِّلَ؛ جنین سقط شده اگر چهار ماه داشته باشد غسل داده می شود). این زمانی است که روح الهی در جنین دمیده می شود و به عنوان یک انسان ، خلق می گردد. این امر اشاره ای به این نکته لطیف است که انسانیت بشر و طهارت انسان ، به واسطه وجود روح الهی در این کالبد مادی است. انسان اگر از مقتضای استعدادهای الهی که در او به ودیعه نهاده شده است فاصله بگیرد، کالبد حیوانی خواهد بود که هیچ ارزشی ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در حادثه رانندگی، بدنش متلاشی می‌شود، نسبت به غسل او چگونه عمل شود؟
- [سایر] اینکه داریم هر کس 40 جمعه متوالی غسل جمعه کند بدنش در قبر نمی پوسد را توضیح دهید.(آیا از نظر عقلی ممکن است)
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صورتی که شخصی نداند جسدی را که تشریح می کند مسلمان است یا نه و اگر مسلمان است غسل داده شده یا نه و آن را لمس کند غسل دارد؟
- [آیت الله سبحانی] جسدی در اثر حادثه ای مجروح شده و نمی توان جلوی خون را گرفت. غسل و کفن وی چگونه می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] جسد میّتی، پس از چند روز پیدا و متعفن شده و طوری است که اگر بخواهند او را غسل دهند اوّلاً از بوی تعفن آن غسل دهنده اذیت می شود و ثانیاً ممکن است بدن متلاشی شود، وظیفه چیست؟
- [سایر] آیا در غسل کردن نیازی به دست کشیدن به تمام بدن می‌باشد؟
- [آیت الله بهجت] آیا جایز است میّت را با کفنی که سر تا پای آن قرآن و دعا و اسماء و کلمات مقدّسه نوشته شده کفن کنند؟ با توجّه به این که پس از متلاشی شدن بدن میّت، کفن با خوناب و سایر رطوبت های میّت آلوده می شود.
- [آیت الله بهجت] کسی که میّت را غسل داده اگر قبل از غسل مسّ میّت بخواهد میّت را کفن کند، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که غسل مس میت برایش واجب باشد می تواند میت دیگری را غسل دهد و چرا سدر و کافور در غسل میت استعمال می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه غسل دهنده، میت را با دستکش غسل دهد و جایی از او به بدن میت نرسد، آیا غسل مسّ میت واجب می شود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . غسل میت مثل غسل جنابت است. و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میت را غسل ارتماسی ندهند. ولی در غسل ترتیبی فرو بردن هر یک از سه قسمت بدن میت را در آب کثیر بی اشکال است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] غسل میت مثل غسل جنابت است، و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است میت را غسل ارتماسی ندهند، ولی در غسل ترتیبی فروبردن هریک از سه قسمت بدن میت، در آب کثیر جایز است.
- [آیت الله بهجت] کسی که غسل مس میت بر او واجب شده، اما غافل از تکلیف به غسل مس میت، غسل جنابت انجام داده در صورتی که این غسل به قصد انجام وظیفه واقع شده، کفایت از غسل مس میت می‌کند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که نمی تواند وضو بگیرد ، یا غسل کند ، می تواند نمازهای قضای خود را با تیمم بخواند ، هر چند احتمال بدهد که به زودی عذر او بر طرف می شود .
- [آیت الله مکارم شیرازی] غسلهای واجب هفت غسل است: 1 غسل جنابت 2 غسل استحاضه 3 غسل حیض 4 غسل نفاس 5 غسل مس میت 6 غسل میت 7 غسل مستحبی که بواسطه نذر و قسم و مانند آن واجب شده است.
- [آیت الله علوی گرگانی] غسل مسّ میّت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند ولی کسی که غسل مسّ میّت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند بنابر احتیاط واجب باید وضو هم بگیرد.
- [آیت الله بهجت] غسل مسّ میت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند، ولی کسی که غسل مس میت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند، باید بنابر احوط وضو هم بگیرد.
- [آیت الله سبحانی] غسل مس میت را بایدمثل غسل جنابت انجام دهند ولی کسی که غسل مسّ میت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند، باید وضو هم بگیرد.
- [امام خمینی] غسل مس میت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند. ولی کسی که غسل مس میت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند، باید وضو هم بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] غسل مس میت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند، ولی کسی که غسل مس میت کرده اگر بخواهد نماز بخواند، باید وضو هم بگیرد.