غریزه جنسی یکی از مهم‌ترین غرایز بشر و عامل بقای نسل آدمی و یکی از نعمت های بزرگ پروردگار است که به انسان بخشیده است . غریزه جنسی در دوران بلوغ و نوجوانی با گرایش به جنس مخالف، بروز می‌کند و به معنای میل فطری، روانی و بالاخره فیزیکی است که به جهت خاصی فرد را به حرکت درمی ‌آورد و به «رفتار جنسی» می‌انجامد . اسلام ارضای تمایل جنسی را تنها در نظام خانواده و در پرتو ازدواج امری پسندیده به حساب آورده و بر آن تأکید ورزیده است و به انسان‌ها اجازه داده تا تمایل جنسی خود را از طریق آمیزش با همسر خویش ارضا کنند. اسلام علاوه بر ازدواج دائم، امکان ازدواج موقت را تحت شرایطی خاص به منظور ارضای غریزه جنسی فراهم ساخته است . از این جهت است که در دین اسلام ازدواج تنها راه ابراز و ارضای تمایل جنسی به شمار می‌آید و به هیچ وجه سرکوب غریزه جنسی جایز دانسته نشده است؛ بلکه هرگاه امکان ازدواج فراهم نباشد، به «استعفاف» امر می‌شود . قرآن کریم می‌فرماید: «و آنان که امکان ازدواج ندارند، باید عفت نفس پیشه کنند تا خدا آن‌ها را به لطف خود بی‌نیاز گرداند.»[1] عفت نفس به معنی کنترل غریزه جنسی،امری بسیار پسندیده است و در مقابل آن انحراف جنسی امری مضر، قبیح و مذموم است . انحراف جنسی از دیدگاه اسلام ، به رفتارهای جنسی گفته می‌شود که خارج از حدود فطرت و توأم با نگرانی و اضطراب است که از جمله آن ارتباط جنسی (اعم از نگاه های شهوت آلود ،رد و بدل کردن کلمات شهوت آلوده،لمس و بوسیدن از روی شهوت و آمیزش) با محارم مثل مادر، خواهر،خاله ،عمه و...است . آثار هر یک از انحرافات جنسی و مخصوصا از نوع ارتباط با محارم در زندگی فردی، اجتماعی و خانوادگی انسان چنان آسیب‌رسان است که موجب اختلالات روحی و روانی خواهد شد. به همین جهت در آیات و روایات معصومین ( ع ) از آن بشدت نهی شده است [2] . و برای آن مجازات هایی شدید تر از مجازات های ارتباط نامشروع با غیر محارم تعیین شده است و این بیانگر آن است که مجازات أخروی چنین عملی نیز شدید تر است. قرآن مجید در این زمینه می فرماید: « حرام شد برای شما ازداوج با مادر و دختر و خواهر و عمه و خاله و دختر برادر و دختر خواهر و مادران رضاعی و خواهران رضاعی[3] و مادر زن و دختران زن که در دامن شما تربیت شده‌اند اگر با زن مباشرت کرده باشید و اگر دخول با زن نکرده (طلاق دهید) باکی نیست که (با دختران او) ازدواج کنید و نیز حرام شد زن فرزند صلبی (نه زن پسر خوانده شما) و نیز حرام شد جمع میان دو خواهر مگر آن چه پیش از نزول این حکم کرده‌اند که خدا از آن درگذشت. زیرا خداوند در حق بندگان بخشنده و مهربان است.[4] فقها در این زمینه فرموده اند: "اگر کسی با یکی از محرم های خود[5] مثل مادر و خواهر که با او نسبت دارند زنا کند، به حکم حاکم شرع باید او را بکشند."[6] در قانون مجازات اسلامی نیز آمده است: " زنای با محارم نسبی به هر شکلی مستوجب اعدام است" . [7] و در این حکم بین زن و مرد فرقی نیست. البته اگر کسی (نعوذ بالله) مرتکب چنین عمل قبیحی شده باشد باید بین خود و خدای خود از کار خود توبه کند و امید به رحمت پروردگار داشته باشد، و لازم نیست که با اقرار خود مقدمات اجرای این حکم را برای خود فراهم آورد. اما باید توجه نماید که در مواردی این کار قبیح، احکام شرعی خاصی را در پی دارد که باید به آنها ملتزم باشد؛ مثلا در رساله های عملیه آمده است: اگر انسان پیش از آن که دختر عمه یا دختر خاله خود را بگیرد با مادر آنان زنا کند، دیگر نمی‏تواند[8] با آنان ازدواج نماید.[9] [1] نور ، 33 «و لیستعفف الّذین لایجدون نکاحاً حتّی یغنیهم الله من فضله». [2] کجباف، محمدباقر، رفتارشناسی جنسی در اندیشه دینی، خبرگزاری فارس. [3] مادر رضاعی، زنی است که به طفلی شیر داده باشد و چنان چه دختری دیگر از همین زن، شیرخورده باشد، خواهر رضایی آن طفل محسوب خواهد شد. [4] نساء: 23 :" حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهاتُکُمْ وَ بَناتُکُمْ وَ أَخَواتُکُمْ وَ عَمَّاتُکُمْ وَ خالاتُکُمْ وَ بَناتُ الْأَخِ وَ بَناتُ الْأُخْتِ وَ أُمَّهاتُکُمُ اللاَّتی‏ أَرْضَعْنَکُمْ وَ أَخَواتُکُمْ مِنَ الرَّضاعَةِ وَ أُمَّهاتُ نِسائِکُمْ وَ رَبائِبُکُمُ اللاَّتی‏ فی‏ حُجُورِکُمْ مِنْ نِسائِکُمُ اللاَّتی‏ دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ وَ حَلائِلُ أَبْنائِکُمُ الَّذینَ مِنْ أَصْلابِکُمْ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَیْنَ الْأُخْتَیْنِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ کانَ غَفُوراً رَحیماً ". [5] بعضی از فقها، این حد را به محارم نسبی اختصاص داده اند. [6] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‏2، ص 815 مسأله 1. [7] قانون مجازات اسلامی، ماده82. [8] بهجت: بنابر احوط....(همان منبع) [9] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏2، ص: 467، مسأله 2394.
غریزه جنسی یکی از مهمترین غرایز بشر و عامل بقای نسل آدمی و یکی از نعمت های بزرگ پروردگار است که به انسان بخشیده است . غریزه جنسی در دوران بلوغ و نوجوانی با گرایش به جنس مخالف، بروز میکند و به معنای میل فطری، روانی و بالاخره فیزیکی است که به جهت خاصی فرد را به حرکت درمی آورد و به «رفتار جنسی» میانجامد . اسلام ارضای تمایل جنسی را تنها در نظام خانواده و در پرتو ازدواج امری پسندیده به حساب آورده و بر آن تأکید ورزیده است و به انسانها اجازه داده تا تمایل جنسی خود را از طریق آمیزش با همسر خویش ارضا کنند. اسلام علاوه بر ازدواج دائم، امکان ازدواج موقت را تحت شرایطی خاص به منظور ارضای غریزه جنسی فراهم ساخته است . از این جهت است که در دین اسلام ازدواج تنها راه ابراز و ارضای تمایل جنسی به شمار میآید و به هیچ وجه سرکوب غریزه جنسی جایز دانسته نشده است؛ بلکه هرگاه امکان ازدواج فراهم نباشد، به «استعفاف» امر میشود . قرآن کریم میفرماید: «و آنان که امکان ازدواج ندارند، باید عفت نفس پیشه کنند تا خدا آنها را به لطف خود بینیاز گرداند.»[1] عفت نفس به معنی کنترل غریزه جنسی،امری بسیار پسندیده است و در مقابل آن انحراف جنسی امری مضر، قبیح و مذموم است . انحراف جنسی از دیدگاه اسلام ، به رفتارهای جنسی گفته میشود که خارج از حدود فطرت و توأم با نگرانی و اضطراب است که از جمله آن ارتباط جنسی (اعم از نگاه های شهوت آلود ،رد و بدل کردن کلمات شهوت آلوده،لمس و بوسیدن از روی شهوت و آمیزش) با محارم مثل مادر، خواهر،خاله ،عمه و...است . آثار هر یک از انحرافات جنسی و مخصوصا از نوع ارتباط با محارم در زندگی فردی، اجتماعی و خانوادگی انسان چنان آسیبرسان است که موجب اختلالات روحی و روانی خواهد شد. به همین جهت در آیات و روایات معصومین ( ع ) از آن بشدت نهی شده است [2] . و برای آن مجازات هایی شدید تر از مجازات های ارتباط نامشروع با غیر محارم تعیین شده است و این بیانگر آن است که مجازات أخروی چنین عملی نیز شدید تر است. قرآن مجید در این زمینه می فرماید: « حرام شد برای شما ازداوج با مادر و دختر و خواهر و عمه و خاله و دختر برادر و دختر خواهر و مادران رضاعی و خواهران رضاعی[3] و مادر زن و دختران زن که در دامن شما تربیت شدهاند اگر با زن مباشرت کرده باشید و اگر دخول با زن نکرده (طلاق دهید) باکی نیست که (با دختران او) ازدواج کنید و نیز حرام شد زن فرزند صلبی (نه زن پسر خوانده شما) و نیز حرام شد جمع میان دو خواهر مگر آن چه پیش از نزول این حکم کردهاند که خدا از آن درگذشت. زیرا خداوند در حق بندگان بخشنده و مهربان است.[4] فقها در این زمینه فرموده اند: "اگر کسی با یکی از محرم های خود[5] مثل مادر و خواهر که با او نسبت دارند زنا کند، به حکم حاکم شرع باید او را بکشند."[6] در قانون مجازات اسلامی نیز آمده است: " زنای با محارم نسبی به هر شکلی مستوجب اعدام است" . [7] و در این حکم بین زن و مرد فرقی نیست. البته اگر کسی (نعوذ بالله) مرتکب چنین عمل قبیحی شده باشد باید بین خود و خدای خود از کار خود توبه کند و امید به رحمت پروردگار داشته باشد، و لازم نیست که با اقرار خود مقدمات اجرای این حکم را برای خود فراهم آورد. اما باید توجه نماید که در مواردی این کار قبیح، احکام شرعی خاصی را در پی دارد که باید به آنها ملتزم باشد؛ مثلا در رساله های عملیه آمده است: اگر انسان پیش از آن که دختر عمه یا دختر خاله خود را بگیرد با مادر آنان زنا کند، دیگر نمیتواند[8] با آنان ازدواج نماید.[9] [1] نور ، 33 «و لیستعفف الّذین لایجدون نکاحاً حتّی یغنیهم الله من فضله». [2] کجباف، محمدباقر، رفتارشناسی جنسی در اندیشه دینی، خبرگزاری فارس. [3] مادر رضاعی، زنی است که به طفلی شیر داده باشد و چنان چه دختری دیگر از همین زن، شیرخورده باشد، خواهر رضایی آن طفل محسوب خواهد شد. [4] نساء: 23 :" حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهاتُکُمْ وَ بَناتُکُمْ وَ أَخَواتُکُمْ وَ عَمَّاتُکُمْ وَ خالاتُکُمْ وَ بَناتُ الْأَخِ وَ بَناتُ الْأُخْتِ وَ أُمَّهاتُکُمُ اللاَّتی أَرْضَعْنَکُمْ وَ أَخَواتُکُمْ مِنَ الرَّضاعَةِ وَ أُمَّهاتُ نِسائِکُمْ وَ رَبائِبُکُمُ اللاَّتی فی حُجُورِکُمْ مِنْ نِسائِکُمُ اللاَّتی دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ وَ حَلائِلُ أَبْنائِکُمُ الَّذینَ مِنْ أَصْلابِکُمْ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَیْنَ الْأُخْتَیْنِ إِلاَّ ما قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ کانَ غَفُوراً رَحیماً ". [5] بعضی از فقها، این حد را به محارم نسبی اختصاص داده اند. [6] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج 2، ص 815 مسأله 1. [7] قانون مجازات اسلامی، ماده82. [8] بهجت: بنابر احوط....(همان منبع) [9] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج2، ص: 467، مسأله 2394.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اصلاح کردن در ماه محرم و صفر برای خانم ها از نظر اسلام و فقه اشکال دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اصلاح کردن در ماه محرم و صفر برای خانم ها از نظر اسلام و فقه اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا خانم های حائض و زائو می توانند محرم شوند؟
- [آیت الله بهجت] آیا دختر خوانده به پدر، دایی، عمو، برادر محرم است و یا شوهر دختر خوانده به مادر خانم محرم می شود؟
- [سایر] آیا دکتر محرم است؟ برای مثال خانم می تواند پیش دکتر مرد برود؟
- [سایر] ارتباط ناسالم با دختر در ایام محرم گناهش چند برابر ایام دیگر است؟
- [سایر] فلسفه حجاب خانم ها در نماز چیست؟ خدا که با همه محرم است؟!
- [سایر] نظر اسلام دربارهی اخلاق جنسی دختران و پسران چیست؟
- [سایر] در باب اسلام،توسعه و ارتباط با دین مقدمهای را بیان کنید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در میقات محرم شده، و لبّیک می گوید، سپس به فکر می افتد که چون سفر دوّم اوست، برای پدر، یا مادر، یا یکی از خویشاوندان، حجّ تبرّعی انجام دهد. آیا می تواند عدول کند، و دوباره به نیّت شخص مورد نظر محرم شود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر زنی بچهای را شیر دهد به پدر و برادرهای واقعی آن بچّه محرم نمیشود چنانکه شوهر آن زن که شیر مال اوست به مادر و خواهرهای واقعی آن بچّه محرم نمیشود، و به طور کلی هیچ یک از محرمهای واقعی آن بچّه به محرمهای رضاعی آن بچّه محرم نمیشوند، بنابراین شوهر آن زن که صاحب شیر است، میتواند با مادر و خواهرهای واقعی آن بچّه ازدواج کند چنانکه آن زن میتواند با پدر و برادرهای آن بچّه ازدواج کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زنی بچه ای را با شرایط آینده شیر دهد شوهر آن زن که شیر مربوط به اوست به خواهرهای آن بچه محرم نمی شود، ولی احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند، همچنین خویشان شوهر با خواهر و برادر آن بچه محرم نمی شوند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر یا جدّ پدری برای محرم شدن میتواند زنی را به عقد پسر نابالغ خود درآورد و نیز میتواند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن به عقد کسی درآورد ولی در هر دو صورت باید پسر یا دختر نابالغ صلاحیت بهرهگیری جنسی داشته باشند یا مدّت عقد را به اندازهای قرار دهند که صلاحیت پیدا کنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن پیش از آنکه با مردی ازدواج کند، بگوید که محرم اوست یا بعد از عقد چنین اعترافی نماید، مانند اعتراف مرد است که در مسأله قبل گذشت.
- [آیت الله جوادی آملی] .شنیدن اذان و اقامه مرد برای مرد و زن کفایت می کند و شنیدن اذان و اقامه زن برای زن و برای مردی که محرم اوست , کفایت میکند و برای مرد نامحرم, احتیاط, عدم اکتفاست.
- [آیت الله مظاهری] اگر با زنی که برای خود عقد کرده نزدیکی نکرده باشد، تا وقتی که آن زن در عقد اوست نمیتواند با دختر او ازدواج کند، گرچه محرم او نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی از شیر یک شوهر، پسر و دختری را شیر کامل بدهد، خواهر و برادر آن دختر، به برادر و خواهر آن پسر محرم نمیشوند، لیکن زن شیردهنده و مردی که شیر از اوست، بنا بر احتیاط واجب نباید با اولاد - نسبی و رضاعی - پدر آن پسر و دختر و با اولاد نسبی مادر آنها ازدواج کنند؛ همچنان که نباید در نگاه کردن و مانند آن، آنها را محرم بدانند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی بر اثر تجسّس بر رازی از رازهای زندگی داخلی مردم آگاه شود، نباید آن را افشا کند و اگر آن را افشا کند و موجب زیان مالی یا آبرویی به کسی شود، صرف نظر از گناهی که کرده، باید آن زیان را جبران نماید. =============================================================================== 1 وسائلالشیعة، چاپ آل البیت، باب 18 از (أبواب فعل المعروف)،ح2،ج16،ص336.
- [آیت الله بروجردی] اگر زنی بچهای را شیر دهد، به برادرهای آن بچّه محرم نمیشود و نیز خویشان آن زن به برادر و خواهر بچّهای که شیر خورده محرم نمیشوند.
- [آیت الله خوئی] اگر زنی بچهای را شیر دهد، به برادرهای آن بچه محرم نمیشود و نیز خویشان آن زن به برادر و خواهر بچهای که شیر خورده محرم نمیشوند.