اورع
با تقواتر، کسي است که نه تنها از معاصي، بلکه از شبهات هم بيش از ديگران اجتناب مي‌کند.
در حال حاضر اعلم کیست؟ اورع کیست؟
از جمله شرایط تقلید از مجتهد این است که آن مجتهد اعلم و دارای تقوی (ورع) باشد . اما باید توجه داشت که فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم باید به قدری زیاد باشد که در مواردی که فتوای آنها با یکدیگر تعارض و اختلاف دارد، فتوای غیر اعلم، ارزش تخصصی خود را از دست بدهد. اما اگر فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم در این حد نباشد، تقلید اعلم تعیّن ندارد و می توان از غیر اعلمی که با اعلم فاصله ی اندک دارد، تقلید کرد. راه های تشخیص مرجع تقلید اعلم عبارتند از: 1 این که انسان (شخصی که می­خواهد تقلید کند) خودش بتواند اعلم را تشخیص بدهد. 2 دو نفر عالم عادل که می­توانند مجتهد و اعلم را تشخیص بدهند اعلم بودن کسی را تصدیق کنند، به شرط اینکه دو نفر عالم عادل دیگر، با گفته­ی آنان مخالفت نکنند. 3 عده­ای از اهل علم که می­توانند مجتهد را تشخیص دهند و از گفته ی آنان اطمینان پیدا می­شود، مجتهد یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند. از طرف مدرسین و فضلای عالی رتبه­­ی ­حوزه­ی علمیه­ی قم به عنوان اهل علمی که می­توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، تعدادی از مجتهدین که واجد شرایط مرجعیت می باشند، معرفی شده اند، این افراد به ترتیب حروف الفبا عبارتند از : 1 آیت الله العظمی محمد تقی بهجت 2 آیت الله العظمی سید کاظم حائری 3 آیت الله العظمی سید علی خامنه­‌ای 4 آیت الله العظمی سید علی سیستانی 5 آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی 6 آیت الله العظمی لطف ا... صافی گلپایگانی 7- آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی 8- آیت الله العظمی حسین وحید خراسانی در حال حاضرتقلید از آیت ­الله العظمی سید علی خامنه‌­ای از اولویت برخوردار است.
از جمله شرایط تقلید از مجتهد این است که آن مجتهد اعلم و دارای تقوی (ورع) باشد . اما باید توجه داشت که فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم باید به قدری زیاد باشد که در مواردی که فتوای آنها با یکدیگر تعارض و اختلاف دارد، فتوای غیر اعلم، ارزش تخصصی خود را از دست بدهد. اما اگر فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم در این حد نباشد، تقلید اعلم تعیّن ندارد و می توان از غیر اعلمی که با اعلم فاصله ی اندک دارد، تقلید کرد. راه های تشخیص مرجع تقلید اعلم عبارتند از: 1 این که انسان (شخصی که می­خواهد تقلید کند) خودش بتواند اعلم را تشخیص بدهد. 2 دو نفر عالم عادل که می­توانند مجتهد و اعلم را تشخیص بدهند اعلم بودن کسی را تصدیق کنند، به شرط اینکه دو نفر عالم عادل دیگر، با گفته­ی آنان مخالفت نکنند. 3 عده­ای از اهل علم که می­توانند مجتهد را تشخیص دهند و از گفته ی آنان اطمینان پیدا می­شود، مجتهد یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند. از طرف مدرسین و فضلای عالی رتبه­­ی ­حوزه­ی علمیه­ی قم به عنوان اهل علمی که می­توانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، تعدادی از مجتهدین که واجد شرایط مرجعیت می باشند، معرفی شده اند، این افراد به ترتیب حروف الفبا عبارتند از : 1 آیت الله العظمی محمد تقی بهجت 2 آیت الله العظمی سید کاظم حائری 3 آیت الله العظمی سید علی خامنه­‌ای 4 آیت الله العظمی سید علی سیستانی 5 آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی 6 آیت الله العظمی لطف ا... صافی گلپایگانی 7- آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی 8- آیت الله العظمی حسین وحید خراسانی در حال حاضرتقلید از آیت ­الله العظمی سید علی خامنه‌­ای از اولویت برخوردار است.
پاسخ:
از جمله شرایط تقلید از مجتهد این است که آن مجتهد اعلم و دارای تقوی (ورع) باشد . اما باید توجه داشت که فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم باید به قدری زیاد باشد که در مواردی که فتوای آنها با یکدیگر تعارض و اختلاف دارد، فتوای غیر اعلم، ارزش تخصصی خود را از دست بدهد. اما اگر فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم در این حد نباشد، تقلید اعلم تعیّن ندارد و می توان از غیر اعلمی که با اعلم فاصله ی اندک دارد، تقلید کرد. راه های تشخیص مرجع تقلید اعلم عبارتند از: 1 این که انسان (شخصی که میخواهد تقلید کند) خودش بتواند اعلم را تشخیص بدهد. 2 دو نفر عالم عادل که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص بدهند اعلم بودن کسی را تصدیق کنند، به شرط اینکه دو نفر عالم عادل دیگر، با گفتهی آنان مخالفت نکنند. 3 عدهای از اهل علم که میتوانند مجتهد را تشخیص دهند و از گفته ی آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند. از طرف مدرسین و فضلای عالی رتبهی حوزهی علمیهی قم به عنوان اهل علمی که میتوانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، تعدادی از مجتهدین که واجد شرایط مرجعیت می باشند، معرفی شده اند، این افراد به ترتیب حروف الفبا عبارتند از : 1 آیت الله العظمی محمد تقی بهجت 2 آیت الله العظمی سید کاظم حائری 3 آیت الله العظمی سید علی خامنه‌ای 4 آیت الله العظمی سید علی سیستانی 5 آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی 6 آیت الله العظمی لطف ا... صافی گلپایگانی 7- آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی 8- آیت الله العظمی حسین وحید خراسانی در حال حاضرتقلید از آیت الله العظمی سید علی خامنه‌ای از اولویت برخوردار است.
- [آیت الله بهجت] اگر مجتهدی اعلم باشد و مجتهد دیگر اورع، آیا تقلید از مجتهد اورع جایز است؟
- [آیت الله بهجت] تقلید از مفضول یعنی غیر اعلم و غیر اورع اگر فتوایش مطابق با اعلم یا احتمالاً مطابق باشد، درست است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در حال حاضر مجتهد اعلم کیست؟
- [سایر] مرجع اعلم کنونی کیست؟ مراجع اعلم پس از وی چه کسانی هستند؟ چه کسی این مسئله را تشخیص می دهد؟
- [آیت الله بهجت] طریق شناخت مجتهد اورع چیست؟
- [آیت الله بهجت] فرق مجتهد اَعدل با اَورع چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا با وجود اعلم، تقلید از غیر اعلم جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا بعد از تقلید نمودن از غیر اعلم (به واسطه این که امکان شناخت اعلم را پیدا نکرده است)، رجوع به اعلم (بعد از امکان شناخت اعلم)، واجب است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا تقلید کردن از مجتهد غیر اعلم، در مسائلی که فتوای او موافق فتوای اعلم است یا مخالفت فتوای او با فتوای اعلم معلوم نیست، جایز است؟
- [سایر] آیا تقلید از مجتهد اعلم واجب است، یا می‌توان از مجتهد غیر اعلم هم تقلید کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که دو مجتهد از نظر علمی مساوی باشند احتیاط لازم آن است که از کسی که اتقی و اورع است تقلید کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شناختن اعلم مشکل باشد باید از کسی تقلید کند که گمان به اعلم بودن او دارد،بلکه اگر احتمال ضعیفی هم بدهد که کسی اعلم است وبداند دیگری از او اعلم نیست بنابر احتیاط واجب باید از او تقلید نماید.واگر چند نفردر نظر او اعلم از دیگران و با یکدیگر مساوی باشند باید از یکی از آنان تقلید کند .
- [آیت الله بروجردی] اگر شناختن (اعلم) مشکل باشد، باید از کسی تقلید کند که گمان به اعلم بودن او دارد، بلکه اگر احتمال ضعیفی هم بدهد که کسی اعلم است و بداند دیگری از او اعلم نیست، باید از او تقلید نماید و اگر چند نفر در نظر او اعلم از دیگران و با یکدیگر مساوی باشند، باید
- [آیت الله مظاهری] مجتهد و اعلم را از سه راه می‌توان شناخت: اوّل: خود انسان اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد. دوّم: یک نفر عالم ثقه که میتواند مجتهد و اعلم را تشخیص دهد مجتهد بودن یا اعلم بودن کسی را تصدیق کند. سوّم: عدّهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند و از گفته آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد و اعلم بودن کسی را تصدیق کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بین دو مجتهد یا بیشتر در فتاوای مورد ابتلا علم به اختلاف باشد اگر چه اجمالا در صورتی که بداند یا حجت شرعیه بر تساوی انان در علم باشد باید به فتوای کسی که فتوای او مطابق با احتیاط است عمل کند و چنانچه فتوای یکی از انان مطابق با احتیاط نباشد مثل این که یکی فتوا به قصر و دیگری فتوا به تمام بدهد احتیاط کند به جمع بین ان دو و اگر احتیاط ممکن نباشد مثل این که یکی فتوا به وجوب عملی و دیگری فتوا به حرمت عملی بدهد یا مشقت داشته باشد بنابر احتیاط باید به فتوای کسی که ورع او در فتوا دادن بیشتر است عمل کند و اگر در این جهت هم متساویند مخیر است و همچنین است در غیر این صورت چه وجود اعلم معلوم ولی معین نباشد و یا وجود اعلم محتمل باشد اگر احتیاط ممکن بوده و مشقت نداشته باشد و اگر احتیاط ممکن نباشد یا مشقت داشته باشد در صورتی که وجود اعلم معلوم ولی معین نباشد چنانچه احتمال اعلمیت در یک طرف بیشتر باشد باید به فتوای او عمل کند و اگر مساوی باشد بنابر احتیاط باید به فتوای اورع در فتوا عمل نماید و اگر در این جهت هم متساویند مخیر است و در صورتی که وجود اعلم محتمل باشد بنابر احتیاط باید به فتوای کسی که گمان دارد یا احتمال می دهد اعلم است یا احتمال اعلمیت در او اقوی است عمل کند و گرنه بنابر احتیاط باید به فتوای اورع در فتوا عمل نماید و اگر در این جهت هم متساویند مخیر است
- [آیت الله مظاهری] در صورتی که شناخت اعلم مشکل باشد، یا آنکه اهل تشخیص در شناخت اعلم اختلاف داشته باشند اعلم بودن شرط نیست، و اگر چند نفر در نظر او اعلم از دیگران و با یکدیگر مساوی باشند، از هر کدام که بخواهد میتواند تقلید کند، بلکه میتواند در بعضی مسائل از کسی و در بعضی دیگر از دیگری تقلید نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر برای انسان مسأله ای پیش آید که حکم آن را نمی داند لازم است که احتیاط کند و یا اینکه با شرائطی که ذکر شد؛ تقلید نماید؛ ولی چنانچه مخالفت غیر اعلم با اعلم را اجمالا بداند و تاخیر واقعه و احتیاط ممکن نباشد و دستش به اعلم نرسد جایز است از غیر اعلم تقلید نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر اختلاف بین مجتهدین ولو اجمالًا معلوم و شناختن اعلم مشکل باشد، لازم است احتیاط کند، و درصورتی که احتیاط ممکن نباشد، باید از کسی تقلید کند که گمان به اعلم بودن او دارد. بلکه اگر احتمال ضعیفی هم بدهد که کسی اعلم است و بداند دیگری از او اعلم نیست، باید از او تقلید نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شناختن اعلم مشکل باشد اولی این است که از کسی تقلید کند که گمان به اعلم بودن او دارد، بلکه اگر احتمال ضعیفی هم بدهد که کسی اعلم است وبداند دیگری از او اعلم نیست، بهتر آن است که از او تقلید نماید و اگر چند نفر در نظر او اعلم از دیگران و با یکدیگر مساوی باشند، بهتر آن است که از یکی از آنان تقلید کند، ولی بنابر احتیاط مستحب چنانچه یکی از آنان پرهیزکارتر باشد از او تقلید نماید.
- [آیت الله اردبیلی] مجتهد و اعلم را از سه راه می‌توان شناخت: اوّل: خود انسان اطمینان کند، مثل آن که از اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را تشخیص دهد و یا از خبر دادن شخص مورد اعتماد و آگاهی، به اعلم بودن او اطمینان یابد. دوم:دو نفر عالم عادل که میتوانند مجتهد اعلم را تشخیص دهند، مجتهد یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند، به شرط آن که دو نفر عالم عادل دیگر با گفته آنان مخالفت ننمایند. سوم: عدّهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند و از گفته آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد یا اعلم بودن کسی را تصدیق کنند .