در چه روزهایی نباید با همسر خود نزدیکی کنم؟ چه روزهایی گناه است؟ (مثل عاشورا) آیا از نظر شرعی ممنوعیت برای نزدیکی با همسر وجود دارد؟ (غیر از قاعدگی) - پرسش و پاسخ

قاعدگی

عادت ماهیانه (قاعدگی، حِیض، پِریود، رِگل) به جاری شدن خون حیض از رحم بانوان از دوران بلوغ تا یائسگی گفته می‌شود که به طور معمول بین ۵ تا ۷ روز طول می‌کشد. زن در این مدت «حائض» بوده و احکام فقهی ویژه‌ای دارد، از جمله حرام بودن کارهای مشروط به طهارت.

نزدیکی

آمیزش، نزدیکی جنسی و مجامعت انسانی با انسان دیگر یا با حیوان است. در فقه از آن با عناوینی مانند جماع، مواقعه، وطی، دخول، ایلاج، اتیان، و مباشرت یاد شده و احکام آن در بسیاری از باب ها، مانند طهارت، صوم، اعتکاف، حج، نکاح، طلاق، ظهار، ایلاء و حدود آمده است.

عاشورا

امام حسین(ع)

گناه

گناه به معنای خلاف است و در اسلام هر گونه کاری که برخلاف فرمان خداوند باشد گناه است.

مقام معظم رهبری

سید علی حسینی خامنه‌ای فرزند مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج سید جواد حسینی خامنه‌ای، در فروردین ماه سال ۱۳۱۸ شمسی برابر با ۱۳۵۸ قمری در مشهد مقدس چشم به جهان گشود. او دومین پسر خانواده بود.

ابوسعید خدری

سعد بن مالک بن سنان (۱۰ پیش از هجرت -۷۴ق /۶۱۲- ۶۹۳م)، معروف به ابوسعید خُدری، راوی و صحابی پیامبر اکرم(ص)، از یاران امام علی(ع) و بزرگان انصار. او از راویان حدیث غدیر است. پدر ابوسعید نیز از اصحاب پیامبر(ص) بود. وی در غزوات مختلف پیامبر(ص) شرکت کرد و در جنگ‌های صفین و نهروان نیز همراه امام علی(ع) بود. مورخان بر فقاهت ابوسعید تأکید کرده‌ و رجال شناسان شیعه وی را ستوده‌اند. بیشتر منابع تاریخی وفات وی را در ۷۴ق ضبط کرده‌اند؛ ولی برخی نیز آن را یک سال بعد از واقعه حرّه، در ۶۴ق گفته‌اند. محل دفن وی چنانکه در برخی منابع تصریح گردیده در مدینه و قبرستان بقیع بوده است.

جواهرالکلام

جَواهرُ الْکَلام فی شَرْحِ شَرائعِ الْاسْلام یا جواهر الکلام کتابی فقهی، اثر فقیه شیعه محمدحسن نجفی، مشهور به صاحب جواهر (درگذشته ۱۲۶۶ق). این کتاب، شرحی مبسوط بر شرایع‌ محقق‌ حلّی‌ (درگذشته ۶۷۶ق) است و دوره کاملی از فقه استدلالی به شمار می‌آید. مطالب این کتاب بسیار گسترده است. جواهر الکلام دیدگاه‌ها و استدلال‌های فقیهان گذشته را در اختیار پژوهشگران فقه قرار داده است.

بحارالانوار

بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار مشهور به بحارالانوار، مفصل‌ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ای از آموزه‌ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌اند.

طلوع افتاب

طلوع، دمیدن و بر آمدن خورشید و مانند آن را گویند.

حال احرام

حج‌ گزار، همین که احرام بست و به قصد محرم شدن، لبیک‌های ویژه را گفت، انجام بیست [۱] و یا بیست‌وچهار کار [۲] بر وی حرام می‌شود.اکنون در این مقال، سخن از سایه جستن ( استظلال ) در حال احرام است که آن را از کارهای حرام در حال احرام دانسته‌اند.

ماه رمضان

رَمَضان یا رَمَضان‌المُبارَک نام نهمین ماه سال قمری که روزه در آن بر مسلمانان واجب است. بنا بر برخی آیات، قرآن در این ماه و در شب قدر نازل شده است. این ماه تنها ماهی است که نام آن به صراحت در قرآن کریم آمده و گرامی داشته شده است.

نگاه کردن

دریافتن چیزی با چشم را دیدن (رؤیت؛ مشاهده) گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح و شهادات سخن گفته‌اند.

حضرت علی

نخستین امام شیعیان علی(ع)

طلوع فجر

طلوع فجر، صبح صادق یا فجر صادق، زمانی از شبانه‌روز که اولین و با فضیلت‌ترین وقت ادای نماز صبح است. موضوع برخی احکام شرعی مرتبط با فجر است.

ایام حیض

حیض، به خونى معروف،از رحم زن بیرون می آید،گفته می شود.

ابوسعید

ابوسعید ممکن است اسم یا کنیه برای اشخاص ذیل باشد: • ابوسعید ابوالخیر، عارف بنام خراسانی، منسوب به میهنه، از قرای مشهور خاوران در میانه سرخس و ابیورد• ابو سعید الامیر، ابو سعید الامیر العلامه الفقیه نشوان بن سعید بن نشوان الیمنی الحمیری به اذواء، یکی از ملوک یمن• ابوسعید سعدخدری، سعد بن مالک بن سنان (۱۰ پیش از هجرت ـ ۷۴ق/۶۱۲ ـ ۶۹۳م)، از اصحاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)• ابوسعید ابن‌اعرابی، ملقب‌ به‌ شیخ‌الاسلام‌ و شیخ‌الحرم‌ (حیات: ۲۴۶-۳۴۰ یا ۳۴۱ ق‌ /۸۶۰ -۹۵۱ یا ۹۵۲ م)، فقیه‌، محدث‌، حافظ، عارف ‌ و از مشایخ‌ صوفیه• ابوسعید اصطخری، اِصْطَخْری‌، ابوسعیدحسن بن احمد (۲۴۴- ۳۲۸ق‌/۸۵۸ -۹۴۰م‌)، فقیه‌ شافعی‌• ابوسعید بردعی، بَرْدَعی، ابوسعید احمد بن حسین، فقیه حنفی و متکلّم معتزلی قرن سوم• ابوسعید بغدادی، بغدادی، مجدالدین، ابوسعید شرف بن مؤید، از عرفای اواسط قرن ششم و اوایل قرن هفتم• ابوسعید بن عقیل، به نظر برخی یکی از شهدای کربلا• ابوسعید پنجدیهی، پَنْجْدیهی، ابوسعید تاج‌الدین محمد بن عبدالرحمان بن‌ محمدمسعودی، محدث، فقیه، لغوی و ادیب شافعی• ابوسعید حسامی ناصری تنکز، سیف‌الدین ابوسعید حُسامی‌ ناصری، معروف به تَنْکِز، نایب‌السلطنه دمشق (متوفی ۷۴۱)• ابوسعید خراز، ابوسعید خرّاز، شهرت احمد بن عیسی بغدادی، عارف قرن سوم• ابوسعید سیرافی، عالم مشهور نحو، لغت، فقه، حدیث، علوم قرآن و کلام• ابوسعید ضریر جرجانی، جرجانی‌، ابوسعید ضریر (نابینا)، ریاضی‌دان‌ و هندسه‌دان‌ ایرانی‌ فعال‌ در حدود سال‌ ۴۰۰

سوگواری

سوگواری یا عزاداری، آیین‌ها و اعمالی که در سوگ و عزای بزرگان دین، از جمله معصومان و به‌ویژه امام حسین (ع) انجام می‌شود. عزاداری، با انگیزه‌های دینی مانند ابراز محبت به معصومان و اظهار غم و اندوه در مصیبت آنان و در قالب مجالس و مراسمی مشخص برگزار می‌شود.

احترام

احترام به معنی حرمت نگه داشتن و ارج نهادن می باشد. از احترام به مناسبت در باب‌های بسیاری مانند طهارت، حج، جهاد، تجارت، مضاربه، مزارعه، عاریه، نکاح، طلاق، حدود و دیات سخن رفته است.

نزدیکی

آمیزش، نزدیکی جنسی و مجامعت انسانی با انسان دیگر یا با حیوان است. در فقه از آن با عناوینی مانند جماع، مواقعه، وطی، دخول، ایلاج، اتیان، و مباشرت یاد شده و احکام آن در بسیاری از باب ها، مانند طهارت، صوم، اعتکاف، حج، نکاح، طلاق، ظهار، ایلاء و حدود آمده است.

احتلام

اِحْتِلام یا مُحتَلِم شدن، خروج منی از انسان در هنگام خواب است. احتلام در احکام اسلامی یکی از نشانه‌های بلوغ در مردان شمرده می‌شود. احتلام باعث جنابت است و فرد محتلم باید برای نماز و روزه و برخی دیگر از امور عبادی، غسل جنابت کند. احتلامِ فردِ روزه‌دار، روزه را باطل نمی‌کند. احتلام غالباً برای مردان اتفاق می‌افتد.

خورشید

خورشید به معنای آفتاب است. از آن در بابهای طهارت، صلات و نکاح سخن رفته است.

مجامعت

نزدیکی کردن را آمیزش می گویند که در فقه احکام بسیار زیادی دارد.

مناسب

مناسب، وصف ملازم حکم در قیاس و متناسب با آن می باشد.

شرایط

شرط امری محتمل الوقوع در آینده که طرفین حدوث اثر حقوقی را متوقف بر حدوث آن امر محتمل الوقوع می‌نمایند. شرط در علم اصول به معنای هر امری که وجود آن برای تحقق امر دیگری لازم است و در اصطلاح حقوق و فقه به معنی مطلق تعهد است اعم از اینکه در ضمن عقد باشد یا مستقل از عقد. به طور کلی در تعریف شرط به معنای حقوقی و نه معنای منطقی و اصولی در فقه چنین آمده است " الشرط امر زاید علی الثمن و المثمن علی وجه التزام دون التعلیق.... " [۱]

عوامل

عوامل، گاوها یا شتران به کار‌ گرفته در کارهایی چون شخم زدن، خرمن کوبیدن و آب کشیدن از چاه را گويند. [۱] [۲]

فلسفه

فلسفه اسلامی، علمی که مسائل کلی هستی‌شناختی، خداشناسی، علم النفس، معرفت‌شناسی و دین‌شناسی را بررسی می‌کند. منابع تاریخ فلسفه اسلامی، خاستگاه این فلسفه را یونان باستان دانسته‌اند. الکِندی نخستین فیلسوف مسلمان است. در فلسفه اسلامی سه مکتب مهم وجود داشته است که عبارتند از: مَشّاء، فلسفه اِشراق و حکمت مُتعالیه.

رمضان

رَمَضان یا رَمَضان‌المُبارَک نام نهمین ماه سال قمری که روزه در آن بر مسلمانان واجب است. بنا بر برخی آیات، قرآن در این ماه و در شب قدر نازل شده است. این ماه تنها ماهی است که نام آن به صراحت در قرآن کریم آمده و گرامی داشته شده است.

احرام

اِحْرام اولین عمل از مناسک حج یا عمره است که با نیت، پوشیدن لباس احرام، و گفتن تلبیه محقق می‌شود. احرام از میقات‌های خاصی آغاز می‌شود. این عمل، از جمله ارکان حج و عمره است. کسی که در حال احرام است را مُحرِم می‌گویند، فرد محرم احکام خاصی دارد مانند اینکه انجام برخی از اعمال در مدت احرام، بر وی حرام‌ می‌شود.

احکام

احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند.

حدیثی

حدیث اصطلاحی در فرهنگ اسلامی و علوم دینی است که بیانگر سخنان نقل شده از زبان پیامبر(ص) و دیگر معصومین(ع) یا حاکی از رفتار و سلوک ایشان باشد.

اشاره

حرکت سر و دست و مانند آن برای نشان دادن یا فهماندن مطلبی را اشاره گویند. از آن در باب‌های صلات، صوم، حج، تجارت، اجاره، وصیّت، نکاح، طلاق، لعان و قضاء سخن رفته است.

افراد

حج افراد از اقسام حج است. از این عنوان در باب حج سخن گفته‌اند.

اسمان

آسمان در مقابل و بالای زمین قرار دارد و از آن با کلمه سماء نیز یاد می شود.

افتاب

خورشید به معنای آفتاب است. از آن در بابهای طهارت، صلات و نکاح سخن رفته است.

شهادت

شهادت به معنای کشته شدن در راه خدا، از آموزه‌های دین اسلام که با آموزه‌هایی دیگر همچون جهاد پیوند دارد. قرآن کریم بارها از این آموزه یاد کرده است. بنابر آیات قرآن، شهید همچون زندگان است و نباید او را مرده خواند. در روایات اسلامی، شهادت بالاترین خوبی‌ها معرفی شده است. واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) بر جایگاه شهادت در نزد شیعیان افزوده است. بسیاری از شیعیان به شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) باور دارند و بنابر برخی روایات، همه امامان شیعه به شهادت رسیده‌اند.

وثاقت

در این نوشتار به مقوله جرح و تعدیل پرداخته می‌شود؛ یعنی به وسیله‌ چه الفاظی می‌توان وثاقت راوی را سنجید و آن را به دست آورد و چه نشانه‌هایی وجود دارد كه اگر بر راوی منطبق باشد، دلیل بر وثاقت او خواهد بود؟

وسایل

آلات جمع آلت، به ابزار و مصالحى گویند که در انجام دادن کارى یا ساختن چیزى بدان نیاز است، مانند آب در تطهیر اشیاى نجس و مصالح ساختمان، از قبیل آجر، گچ و خاک در ساختن آن به کار می‌رود و از این عنوان در باب‌هاى بسیارى، همچون طهارت، صلات، زکات، حج، جهاد، تجارت، اجاره، سبق و رمایه، نکاح، صید و ذباحه، ارث، شهادات، حدود و تعزیرات و قصاص، سخن رفته است.

تشریح

پاره پاره كردن بدن مرده ، برای كسب آگاهيهای پزشكی و...

طلوع

طلوع، دمیدن و بر آمدن خورشید و مانند آن را گویند.

روزه

روزه (به عربی: صوم) از اعمال مهم عبادی دین اسلام و به این معناست که فرد مکلّف برای انجام فرمان خدا از اذان صبح تا اذان مغرب از برخی کارها از جمله خوردن و آشامیدن خودداری کند. روزه از فروع دین اسلام است و در سایر ادیان نیز صورت‌هایی از آن واجب بوده است.

کافی

الکافی از منابع حدیثی شیعه و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از کتب اربعه است. این کتاب نوشته محمد بن یعقوب بن اسحاق مشهور به ثقة الاسلام کُلینی است که عالمان اسلام، وی را با عبارت‌های محکم توثیق کرد‌ه‌اند. الکافی که در سه بخش اصول، فروع و روضه تألیف شده، محل رجوع عالمان شیعه است. اصول کافی مشهور‌ترین بخش الکافی محسوب می‌شود. کلینی بر آن بوده تا احادیث الکافی را بر اساس عدم مخالفت با قرآن و موافقت با اجماع جمع‌آوری کند.

حکمت

حکمت به معنای علمِ با ارزشی که همراه با عمل باشد، واژه‌ای است که در فرهنگ‌های گوناگون به کار می‌رود و در قرآن، حدیث، فلسفه، تصوف و عرفان اسلامی درباره آن بحث شده است. معادل فارسی حکمت، فرزانگی است و به شخص حکیم، فرزانه می‌گویند.

قبله

قبله، در اصطلاح اسلامی، به کعبه گفته می‌شود که مسلمانان برخی از اعمال عبادی و غیرعبادی خویش را رو به سوی آن انجام می‌دهند. تا پیش از سال دوم هجری، مسجد الاقصی قبله مسلمانان بود ولی با نزول آیه ۱۴۴ سوره بقره، جهت قبله به سمت کعبه تغییر یافت. در فقه شیعه و سنی، احکام بسیاری درباره قبله وجود دارد از جمله در بحث نماز، دفن میت و ذبح حیوانات.

نفاس

نِفاس (یا زَچَِگی) خونی است که زن از هنگام زایمان (یا سقط جنین) تا ده روز می‌بیند. خون‌هایی که بیش از ده روز (برخی فتاوا: بیش از ایام عادت) دیده می‌شود خون استحاضه است. تمام احکام حائض برای نُفَساء یعنی زن نفاس‌دیده نیز جاری است، مانند حرام بودن نماز و توقف در مسجد.

نکاح

می‌توانید با اصلاح نحوهٔ ارجاع به منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌شیعه کمک کنید.

محرم

محرم ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

جماع

آمیزش، نزدیکی جنسی و مجامعت انسانی با انسان دیگر یا با حیوان است. در فقه از آن با عناوینی مانند جماع، مواقعه، وطی، دخول، ایلاج، اتیان، و مباشرت یاد شده و احکام آن در بسیاری از باب ها، مانند طهارت، صوم، اعتکاف، حج، نکاح، طلاق، ظهار، ایلاء و حدود آمده است.

حرمت

حرام، در فقه اسلامی، به عملی گفته می‌شود که ترک آن از مردم خواسته شده و انجام آن مستوجب عقاب است. حرمت، از احکام پنجگانه فقهی، و به معنای ممنوعیت انجام کار حرام است.

شیعه

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

غروب

غروب، یعنی پنهان شدن خورشید از افق در سمت مغرب .

دریا

توده ی بسیار بزرگى از آب را دریا می گویند. از آن در باب هاى طهارت، خمس، حج، تجارت، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن رفته است.

خواب

خواب مقابل بیداری است. از آن به مناسبت در بسیاری از باب های عبادات و معاملات سخن رفته است.

روزی

هر چیزی که مایه دوام زندگی مخلوقات زنده است را رزق و روزی گویند.

باعث

الباعِث، از نام‌های خداوند است.

ثابت

ثابِت، اصطلاحی است در کلام معتزله که بحث‌های مختلفی را در فلسفه و کلام به همراه داشته، و در شکل‌گیری نظریات عرفانی مؤثر بوده است.

جذام

یکی از انواع بیماریهای عفونی جذام می باشد که از آن در بابهاى صلات، تجارت، نکاح، ظهار، عتق و قصاص سخن رفته است.

جنون

جنون‌در فقه ‌به ‌معنای‌ دیوانگی ‌به‌کار می‌رود.

خاص

لفظ یا حکمِ دارای شمول کمتر در مقایسه با لفظ یا حکم دیگر را خاص می‌گویند.

بدن

بدن به معنای اندام و تن انسان یا حیوان می باشد که در باب هاى طهارت، صلاة، حج، تجارت، نکاح، صید و ذباحه و حدود از آن سخن رفته است.

سبب

ـــ سبب، وصف وجودی که حکم دائر مدار آن است، مقابل مباشر و مقابل نسب. مانند روزهای ماه رمضان که سبب وجوب روزه، و یا خویشاوندی که سبب ارث بردن است. ـــ سبب، اماره ثبوت حکم شرعی است.

پشت

حدّ فاصل میان استخوان لگن و کتف انسان را پشت گویند. این عنوان در بابهای طهارت، صلات و دیات آمده است.

ماه

قمر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره قمر، پنجاه و چهارمین سوره قرآن معروف به سوره اقتربت• شمس و قمر، سیاره آسمانی در حال گردش به دور کره زمین• شق القمر، یکی از معجزات پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)

شکم

شكم به بخشى از بدن بين سینه و لگن گفته مي شود.

نقل

نقل به معنای حالت حاصل از انتقال لفظ از معنای اصلی به معنای دیگر می‌باشد.

مرگ

مرگ یعنی انتقال از دنیا به آخرت. مرگ‌از قوانین فراگیر جهان هستی است که همه موجودات طعم آن را خواهند چشید. [۱] [۲]

فجر

فجر ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره فجر، هشتاد و نهمین سوره قرآن کریم• فجر (سپیده صبح)، معنای سپیده صبح

فرج

فرج ممکن است اشاره به معانی ذیل باشد: • انتظار فرج، در اصطلاح «مهدویّت»، به معنای چشم‌به‌راه بودن ظهور واپسین ذخیرۀ الهی و آماده شدن برای یاری او در برپایی حکومت عدل و قسط در سراسر گیتی• فرج (مهبل)، آلت تناسلی مادینه

عضو

عضو به جزئی از بدن انسان گفته می شود.

عقل

عقل در لغت به معنای امساک و نگاهداری ، بند کردن ، باز ایستادن ، و منع چیزی است .

حیض

عادت ماهیانه (قاعدگی، حِیض، پِریود، رِگل) به جاری شدن خون حیض از رحم بانوان از دوران بلوغ تا یائسگی گفته می‌شود که به طور معمول بین ۵ تا ۷ روز طول می‌کشد. زن در این مدت «حائض» بوده و احکام فقهی ویژه‌ای دارد، از جمله حرام بودن کارهای مشروط به طهارت.

صفر

صَفَر (صفرالخیر یا صفر المظفّر) دومین ماه قمری است.

نقص

کم شدن ارزش مالي (بخودي خود يا بواسطه يک چيز ديگر)

عین

 مالی كه وجود خارجی دارد.

اخر

آخِر، واژه‌ای عربی به معنی انجام، سرانجام، بازپسین، پسین، واپسین، فرجام و کران است.

مد

كشيدن، كشيدن صدای حروف

شب

شب زمان بین غروب آفتاب تا طلوع فجر صادق و مقابل روز هست؛ و از احکام آن در بابهای زیادی نظیر طهارت، صلات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، نکاح، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

پر

‌پر همان تن پوش پرندگان است و از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، و حج آمده است.