اظهر
اظهر از الفاظ فتوا است.
اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه، نماز او باطل است و باید وضو بگیرد و نماز را بخواند، مگر اینکه به امید صحیح بودن، نماز را بخواند، بعد اگر فهمید که وضو داشته نمازش بنابر اظهر صحیح است؛ و همچنین است اگر قبل از نماز شک کرد که وضو دارد یا نه، ولی گمان به وضو داشت.
عنوان مسئله:
اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه، نماز او باطل است و باید وضو بگیرد و نماز را بخواند، مگر اینکه به امید صحیح بودن، نماز را بخواند، بعد اگر فهمید که وضو داشته نمازش بنابر اظهر صحیح است؛ و همچنین است اگر قبل از نماز شک کرد که وضو دارد یا نه، ولی گمان به وضو داشت.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی با وضو بوده و یک نماز خوانده، حالا شک دارد قبل از نماز حدث سر زده یا بعد از نماز، آیا نمازش صحیح است؟
- کسی که پس از مدتی فهمید نمازهایی را که کامل خوانده باید شکسته بخواند، نمازهای او صحیح است یا باطل؟
- کسی لباسش را که نجس بوده شست و یقین به پاک بودن آن کرد، بعد از نماز خواندن با آن فهمید که پاک نشده، آیا نمازش صحیح است؟
- در جایی که بعد از شکّ، گمان به رکعت پیدا کند مثلاً بعد از شکّ سه و چهار، گمان پیدا کرد که چهار رکعت خوانده است ، آیا می تواند برای امتثال امر واقعی، نماز احتیاط بخواند؟
- اگر فردی به گمان وسعتِ وقت به قصد طهارت از جنابت، غسل نمود، آن گاه فهمید که وقت تنگ بوده، آیا غسل صحیح است؟
- اگر در موقع نماز در خروج باد معده شک کنیم، آیا وضو باقی و نماز صحیح است؟
- اگر کسی برای شروع نماز دو بار تکبیرة الاحرام بگوید، آیا نمازش صحیح است یا باطل؟
- در صورت شکّ در این که آفتاب طلوع کرده یا نه؛ وضو و نماز به چه نیّتی صحیح است؟
- اگر شخصی برای علامت دادن هنگام نماز، قرآن را با صدای آشکار بخواند، آیا نمازش باطل می شود؟
- کسی که در صحّت ذکرهای نماز، وسواس دارد یا زیاد شکّ می کند و تکرار می کند، آیا نمازش باطل می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی لباسش را که نجس بود شست و یقین به پاک شدن آن پیدا کرد و نماز خواند بعد فهمید که پاک نشده، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا نماز در پشت مقام ابراهیم حکم تکلیفی است، یا وضعی؟ به عبارت دیگر، اگر کسی (مثلا) نمازش را نزدیک دیوار زمزم بخواند، آیا نمازش باطل است، یا فقط معصیت کرده، ولی نماز صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی با آبی که از دولت اسلامی غصب کرده، وضو بگیرد، نمازش صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله خوئی] در بین نماز اگر کسی شک کند که در ابتدای نماز نیت کردهام یا خیر آیا شک بعد از محل محسوب می‌شود که نمازش صحیح باشد یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی در مسجد برای نماز جا میگیرد و برای وضو گرفتن بیرون میرود. اگر شخصی دیگری جای او را اشغال کند و در جای او نماز بخواند، آیا نمازش صحیح است؟
- [سایر] آیا در استحاضه وارسی کردن لازم است. اگر بدون وارسی نماز بخواند؛ آیا نمازش باطل است؟
- [آیت الله اردبیلی] مأموم در نماز جماعت شک میکند که تکبیرة الاحرام را گفته است یا نه. آیا نمازش باطل است؟
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزاری در رکعات نماز شک میکند و بنا را بر رکعت بیشتر گذاشته، نماز را تمام میکند؛ ولی بعد از سلام نماز، فراموش میکند که شک او بین سه رکعت و چهار رکعت بود تا یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا شک بین دو و چهار بود تا وظیفهاش خواندن دو رکعت نماز احتیاط باشد. در این موقع، نماز احتیاط را به چه صورتی بخواند تا نمازش صحیح شود؟
- [سایر] اگر زن مستحاضه (استحاضه کثیره یا متوسطه)، برای نماز غسل نکند و تنها وضو بگیرد؛ آیا نمازش باطل است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در یادگرفتن احکامِ شک، کاهلی کرده باشد و در صورت بروز شک، نماز خود را اعاده نماید، آیا نمازش صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است، اگرچه خودش آن لباس را غصب کرده باشد و با آن نماز بخواند، نمازش بنابر اظهر صحیح است.
- اگر در جایی که باید نماز را بلند بخواند، عمداً آهسته بخواند، یا در جایی که باید آهسته بخواند، عمداً بلند بخواند، نمازش باطل است؛ ولی اگر از روی فراموشی باشد، یا مسئله را نداند و احتمال خلاف هم ندهد و تردید در صحّت عملش نداشته باشد، بهطوریکه قصد قربت از او حاصل بشود، نمازش صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده، بنابر اظهر لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- اگر بین سه و چهار شک کند و موقعی که یک رکعت نماز احتیاط ایستاده را میخواند، یادش بیاید که نماز را سه رکعت خوانده، باید نماز احتیاط را تمام کند و نمازش بنابر اظهر صحیح است، ولی اگر در اثنای دو رکعت نماز احتیاط نشسته یادش بیاید، باید احتیاطاً نمازش را اعاده کند.
- کسی که در پاک بودن بدن یا لباس خود شک دارد، چنانچه نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که بدن یا لباسش نجس بوده، نماز او صحیح است؛ امّا اگر میدانسته که قبلاً نجس بوده و بعد شک کرد که پاک شده یا نه و به همان حال نماز خواند و بعد از نماز فهمید که پاک نشده بود، در این صورت نمازش باطل است.
- نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون اجازه او باطل است؛ مثلاً در خانه اجارهای اگر صاحبخانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند، نمازش باطل است، مگر اینکه بداند و یا نشانههایی در کار باشد که گمان کند، مستأجر به نماز خواندن او راضی است، بنابر اظهر، بلکه اگر نداند یا نشانههایی نسبت به عدم رضایت مستأجر در کار نباشد تا موجب گمان به عدم رضایت مستأجر شود، باز میتواند بنابر اظهر نماز بخواند؛ و همچنین است اگر در ملکی که دیگری در آن حقّی دارد نماز بخواند؛ مثلاً اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند، تا وقتی ثلث را جدا نکنند، نمیشود در ملک او نماز خواند.
- اگر موقعی که ایستاده، بین سه و چهار یا بین سه و چهار و پنج شک کند و یادش بیاید که یک سجده یا دو سجده از رکعت پیش بهجا نیاورده، نمازش بنابر اظهر باطل است.
- اگر عمداً در نماز چیز کمی بخورد، بهطوریکه موالات یعنی پیدرپی آوردن کارهای نماز بههم نخورد و از صورت نمازگزار هم خارج نشود، بنابر احتیاط واجب، نمازش را باید دو مرتبه بخواند، ولی اگر سهواً باشد، بنابر اظهر نماز صحیح است.
- اگر بین دو و سه و چهار شک کند و بعد از خواندن دو رکعت نماز احتیاط ایستاده، یادش بیاید که نماز را دو رکعت خوانده، بنابر اظهر لازم نیست دو رکعت نماز احتیاط نشسته را بخواند.
- اگر بین دو و سه و چهار شک کند و بعد از خواندن دو رکعت نماز احتیاط ایستاده، یادش بیاید که نماز را دو رکعت خوانده بنابر اظهر لازم نیست دو رکعت نماز احتیاط نشسته را بخواند.
- اگر لباس را آب بکشد و یقین کند پاک شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاک نشده، نمازش صحیح است و همچنین اگر دیگری لباس او را آب بکشد که این کار را به او واگذار کرده بود و بعد بفهمد که پاک نشده یا اینکه فهمید بدن یا لباسش نجس شده، و همانطور نماز خواند و بعد از نماز فهمید که اشتباه کرده و پاک بوده است؛ در تمامی این موارد نمازش صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] حکم شک و سهو و گمان در نمازهای واجب یومیّه و نمازهای واجب دیگر فرق ندارد ، مثلاً اگر در نماز آیات شک کند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت ، چون شک او در نماز دو رکعتی است ، نمازش باطل می‌شود ، و اگر گمان داشته باشد که دو رکعت یا یک رکعت است ، بر طبق گمان خود نماز را تمام مینماید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] حکم شک و سهو و گمان در نمازهای واجب یومیه و نمازهای واجب دیگر فرق ندارد؛ مثلاً اگر در نماز آیات شک کند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت، چون شک او در نماز دو رکعتی است، نمازش باطل می‌شود و اگر گمان داشته باشد که دو رکعت یا یک رکعت است، بر طبق گمان خود نماز را تمام مینماید. سجده سهو
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه، در صورتی که احتمال بدهد در حال شروع نماز متوجّه بوده - ولو اجمالاً - که باید وضو داشته باشد، نمازش صحیح است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که نمازش را رجاءً تمام کند و وضو بگیرد و نماز را دوباره بخواند؛ و بنا بر احتیاط برای نمازهای بعد وضو بگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به جهت ندانستن یا فراموشی در طلا نماز بخواند بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است ولی اگر کسی خودش لباس را غصب نماید وفراموش کند که غصب کرده است و با آن نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب، نماز را اعاده نماید و هرگاه از روی بیمبالاتی باشد به طوری که اگر یادش بیاید اعتنایی نمیکند، بنابر اقوی نمازش باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در بین نماز کاری انجام دهد یا مدّتی ساکت شود و شک کند که نماز بهم خورده یا نه، نمازش صحیح است. دهم: از مبطلات نماز خوردن و آشامیدن است، اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد که صورت نماز بهم بخورد نمازش باطل می شود حتّی اگر صورت نماز بهم نخورد بنابر احتیاط واجب نماز باطل می شود.
- [آیت الله سبحانی] اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه، نماز او باطل است و باید وضو بگیرد و نماز را بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه؛ نماز او باطل است و باید وضو بگیرد و نماز را بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه ، نماز او باطل است و باید وضو بگیرد و نماز را بخواند .
- [امام خمینی] اگر در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه، نماز او باطل است و باید وضو بگیرد و نماز را بخواند.