غصب
تسلط پيدا کردن نامشروع، بر مال يا حق ديگران
اگر کسی با آبی که از دولت اسلامی غصب کرده، وضو بگیرد، نمازش صحیح است یا باطل؟
اظهر این است که وضو و نمازش باطل است.
اظهر این است که وضو و نمازش باطل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آب خارج از وضو چیست؟ آیا موجب ابطال وضو می شود؟ مثلاً اگر موهای جلوی سر خیس باشد و هنگام شستن صورت، آب موها روی صورت جاری شود وضو باطل است؟ اگر هنگام شستن دست، آبی به دستمان بپاشد آیا وضو باطل است؟
- آیا نماز خواندن در لباس تطهیر شده با آب غصبی یا با آبی که از پول حرام تهیه شده، صحیح است یا باطل؟
- اگر شک داریم مقدار آبی که در دسترس ماست، برای غسل یا وضو کافی است یا خیر، باید تیمّم کنیم یا اقدام به غسل و وضو نماییم؟
- نمازگزاری به واسطه برخورد شخص دیگری با او صورت و یا بدنش از قبله منحرف می‌شود. در این صورت نمازش صحیح است یا باطل؟
- کسی که وضو دارد و نمازش را هنوز نخوانده است و اگر وضویش را باطل کند، به جهت مانعی (مانند سرما و یا ترس از دزد و درنده) نمیتواند کفشهایش را درآورد و دوباره وضو بگیرد، آیا حق باطل کردن وضوی خود را قبل از خواندن نماز دارد؟
- به جهت تنگی وقت، باید تیمّم کنیم؛ ولی اقدام به غسل و وضو میکنیم و نماز میخوانیم. غسل و وضو و نمازی که این طور برگزار شده است، صحیح است یا باطل؟
- شخصی در مسجد برای نماز جا میگیرد و برای وضو گرفتن بیرون میرود. اگر شخصی دیگری جای او را اشغال کند و در جای او نماز بخواند، آیا نمازش صحیح است؟
- بدن شخصی نجس است و آبی دارد که فقط برای آب کشیدن بدنش کافی است؛ ولی او به جای آب کشیدن بدن، وضو میگیرد و با بدن نجس نماز میخواند، حکم وضو و نماز او چیست؟
- آیا با آبی که برای گرفتن وضو یا غسل استعمال شده یا آب قلیلی که برای برطرف کردن نجاست به کار رفته است، می‌توان دوباره وضو یا غسل به جا آورد یا نجاستی را برطرف نمود؟
- آبی که در اختیار مکلّف قرار دارد، فقط برای وضو یا برای شستن بخشی از نجاست بدن یا لباس کافی است. در این جا وضو مقدّم است یا رفع نجاست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] وضو در مساجد و مراکز و ادارات دولتی که دولت در سایر کشورهای اسلامی بنا میکند، چه حکمی دارد؟
- [سایر] اگر در اثنای وضو، آبی خارج از آب وضو به دست و صورت بریزد؛ آیا وضو باطل است؟
- [آیت الله خامنه ای] اموال دولت اسلامی یا غیر اسلامی که در اختیار دولت و حکومت و یا کارخانه ها و شرکتها و مؤسسات تابع دولت هستند، چه حکمی دارند؟ آیا آنها جزء اموال مجهول المالک هستند یا اینکه ملک دولت محسوب می شوند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا در این جهت فرقی بین دولت اسلامی و غیر اسلامی وجود دارد؟
- [سایر] در اندیشه سیاسی اسلام، مرز دولت اسلامی تا کجاست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دولت بعضی از زمینهای مردم یا خانههای آنان را مثلابرای خیابان کشی میگیرد، گرچه دولت پول آن را میدهد لکن چون مورد علاقه صاحبش هست باطناً راضی نیستند، آیا صدق غصب میکند؟
- [سایر] آب خارج از وضو چیست؟ آیا موجب ابطال وضو می شود؟ مثلا اگر موهای جلوی سر خیس باشد و هنگام شستن صورت، آب موها روی صورت جاری شود وضو باطل است؟یا هنگام شستن دست، آبی به دستمان بپاشد وضو باطل است؟
- [سایر] اگر زن مستحاضه (استحاضه کثیره یا متوسطه)، برای نماز غسل نکند و تنها وضو بگیرد؛ آیا نمازش باطل است؟
- [سایر] آیا در اسلام (دولت پاسخگو) وجود دارد؟ در رویکرد اسلامی چه نوع دریافتی از مفهوم حکومت می‌توان دید؟ در ادبیات سیاسی مدرن مراد از دولت پاسخگو چیست؟
- [سایر] با چه آبی نباید وضو گرفت؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در جایی که نمیداند غصبی است، نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد، نماز او صحیح است و همچنین اگر در جایی که غصبی بودن آن را فراموش کرده، نماز بخواند و بعد از نماز به خاطر آورد، نماز او صحیح است، مگر آن که خودش غصب کرده باشد که در این صورت نمازش باطل است.
- وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه (مگر از نهرهای بزرگ به ترتیبی که در مسأله 295 میآید) حرام و باطل است؛ ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمیداند که از رضایت خود برگشته یا نه، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دست‌ها در جای غصبی بریزد، اگر محل منحصر باشد یعنی غیر از مکان غصبی مکان دیگری نداشته باشد و وضو موجب ریزش آب به محل غصبی باشد، وضو باطل و حرام است و باید تیمّم کند و نماز بخواند.
- اگر کسی برای حفظ جان خود و یا مثلاً برای این که دزد لباس غصبی را نبرد ناچار شود آن را بپوشد و با آن نماز بخواند، چنانچه خود او لباس را غصب نکرده باشد، نمازش صحیح است، ولی اگر خود او لباس را غصب کرده باشد و لباس نیز عورت او را بپوشاند، صحت نمازش خالی از اشکال نیست مگر آن که به قصد بازگرداندن به صاحبش آن را بپوشد تا به سرقت نرود.
- اگر در رکعت سوم یا چهارم عمدا حمد یا تسبیحات را بلند بخواند، بنابر احتیاط نمازش باطل است، ولی اگر به علت ندانستن حکم مسأله یا فراموشی بلند بخواند، نمازش صحیح است و نیازی به اعاده حمد یا تسبیحات نیست.
- در صورت تحقق دولت عدل اسلامیِ جامع الشرایط، استخراج معادن و گنجها و استفاده از جنگلها و اموال عمومی، باید با اجازه آن باشد.
- اگر کسی مالی را غصب کند و به قصد آن که بهای آن، از آن خودش باشد آن را بفروشد، چنانچه صاحب مال معامله را اجازه نکند، معامله باطل است؛ ولی اگر برای کسی که مال را غصب کرده اجازه نماید، معامله صحیح است.
- اگر در حوضی که مثلاً یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است وضو بگیرد، وضوی او صحیح است، مگر این که وضوی او تصرّف در غصب حساب شود؛ ولی غالبا با وضو گرفتن از آن حوض، تصرف در آجر یا سنگ غصبی صدق نمیکند.
- اگر در بین غسل، حدث اصغر (یعنی کاری که وضو را باطل میکند) از او سر زند، غسل او صحیح است، ولی پس از آن باید برای نماز وضو نیز بگیرد.
- چیزهایی که وضو را باطل میکنند، تیمّم بدل از وضو را نیز باطل میکنند و چیزهایی که غسل را باطل مینمایند، تیمّم بدل از غسل را نیز باطل مینمایند.
- اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است؛ ولی اگر خودش آن لباس را غصب کرده باشد و بعد فراموش کرده و با آن نماز بخواند، باید آن نماز را اعاده کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر ماموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده، یا کافر بوده، یا به جهتی نمازش باطل بوده، مثلا بی وضو نماز خوانده، نمازش صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ماموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده یا کافر بوده یا به جهتی نمازش باطل بوده ، مثلاً بی وضو نماز خوانده . نمازش صحیح است .
- [آیت الله سیستانی] اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده ، یا کافر بوده ، یا به جهتی نمازش باطل بوده ، مثلاً بی وضو نماز خوانده ، نمازش صحیح است .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر فراموش کند اب غصبی است و با ان وضو بگیرد وضوی او صحیح است ولی کسی که خودش اب را غصب کرده اگر غصبی بودن ان را فراموش کند و وضو بگیرد در صورتی که از غصب توبه نکرده باشد وضوی او باطل است و در صورتی که توبه کرده باشد بطلان وضو محل اشکال است
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر فراموش کند آب غصبیست و با آن وضو بگیرد صحیح است؛ ولی کسی که خودش آب را غصب کرده اگر غصبی بودن آن را فراموش کند و وضو بگیرد وضوی او حرام و بنا بر احتیاط مستحب باطل است.
- [آیت الله بروجردی] اگر فراموش کند آب غصبیست و با آن وضو بگیرد صحیح است، ولی کسی که خودش آب را غصب کرده اگر غصبی بودن آن را فراموش کند و وضو بگیرد، وضوی او باطل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است ولی اگر کسی خودش لباس را غصب نماید وفراموش کند که غصب کرده است و با آن نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب، نماز را اعاده نماید و هرگاه از روی بیمبالاتی باشد به طوری که اگر یادش بیاید اعتنایی نمیکند، بنابر اقوی نمازش باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند نمازش صحیح است، ولی اگر خودش لباس را غصب کرده فراموش کند که غصب کرده است بنابر احتیاط لازم نمازش باطل است و باید آن نماز را با لباس غیر غصبی اعاده کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است و با آن نماز بخواند، نمازش صحیح است ولی اگر کسی خودش لباسی را غصب نماید و فراموش کند که غصب کرده است و با آن نماز بخواند، نمازش باطل است بنابر احتیاط لازم.
- [آیت الله سیستانی] اگر نداند که لباس او غصبی است یا فراموش کند و با آن لباس نماز بخواند ، نمازش صحیح است . ولی اگر کسی خودش لباس را غصب نماید و فراموش کند که غصب کرده است و با آن نماز بخواند ، نمازش بنابر احتیاط باطل است .