خودداری
خودداری همان امتناع است. از آن در بابهای مختلفی نظیر طهارت، تجارت، شرکت، ودیعه، کفالت، نکاح، ظهار، ایلاء، لعان و قضاء سخن گفته‌اند.
کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد و مشقت و زحمت و خوف ضرر نداشته باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگرچه خرج داشته باشد و خرج آن به او ضرر زیادی نزند، بلکه اگر مرض او به آسانی، یعنی بدون عُسر شخصی معالجه شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
عنوان مسئله:
کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد و مشقت و زحمت و خوف ضرر نداشته باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگرچه خرج داشته باشد و خرج آن به او ضرر زیادی نزند، بلکه اگر مرض او به آسانی، یعنی بدون عُسر شخصی معالجه شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که بول او قطرهقطره میریزد باید برای نماز بهوسیله کیسهای که در آن، پنبه یا چیز دیگری است که از رسیدن بول به جاهای دیگر جلوگیری میکند، خود را حفظ نماید؛ و احتیاط واجب آن است که پیش از هر نماز مخرج بول و کیسهای را که نجس شده آب بکشد یا عوض کند. و نیز کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن غائط خودداری کند، چنانچه ممکن باشد به مقدار نماز از رسیدن غائط به جاهای دیگر باید جلوگیری نماید؛ و احتیاط واجب آن است که اگر مشقت ندارد، برای هر نماز مخرج غائط را آب بکشد.
- اگر امام مرضی دارد که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند بنابر احتیاط واجب نمیشود به او اقتدا کرد، و نیز زنی که مستحاضه نیست، نمی‌تواند بنابر احتیاط به زن مستحاضه اقتدا نماید.
- کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، بعد از آنکه مرض او خوب شد، لازم نیست نمازهایی را که در وقت مرض مطابق وظیفهاش خوانده قضا نماید. ولی اگر در بین وقت نماز مرض او خوب شود، باید بنابر احتیاط مستحب نمازی را که در آن وقت خوانده دوباره بخواند.
- اگر انسان مرضی دارد که بول او قطرهقطره میریزد یا نمی‌تواند از بیرون آمدن غائط خودداری کند، چنانچه یقین دارد که از اول وقت نماز تا آخر آن به مقدار وضو گرفتن و نماز خواندن مهلت پیدا میکند، باید نماز را در وقتی که مهلت پیدا میکند بخواند؛ و اگر مهلت او به مقدار کارهای واجب نماز است، باید در وقتی که مهلت دارد فقط کارهای واجب نماز را بهجا آورد و کارهای مستحب آن مانند اذان و اقامه را ترک نماید؛ اگر در مراقبتِ آن وقت، عسر و حرج و مشکلی برای او پیش نیاید.
- کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، اگر به اندازهای که غسل کند و نماز بخواند، بول و غائط از او بیرون نمیآید چنانچه وقت تنگ باشد، باید هر قسمت را فوراً بعد از قسمت دیگر بشوید و بعد از غُسل هم فوراً نماز بخواند؛ و همچنین است حکم زن مستحاضه که بعداً گفته می‌شود.
- اگر به مقدار وضو و نماز مهلت پیدا نمیکند و در بین نماز چند دفعه بول یا غائط از او خارج می‌شود، اگر وضو گرفتن بعد از هر دفعه برایش سخت نیست و عُسر و حرج در کار نیست و کاری که نمازش را باطل کند پیش نمیآید، باید ظرف آبی پهلوی خود بگذارد و هر وقت بول یا غائط از او خارج شد فوراً وضو بگیرد و بقیه نماز را بخواند، و احتیاط مستحب آن است که همان نماز را دوباره با یک وضو بخواند و اگر در بین آن نماز وضوی او باطل شد، اعتنا نکند.
- کسی که بول یا غائط پیدرپی از او خارج می‌شود اگر نتواند هیچ مقدار از نماز را با وضو بخواند، احتیاط واجب آن است که برای هر نماز یک وضو بگیرد و اگر با تیمم میتواند مقداری از نماز را با تیمم بخواند تیمم هم بنماید.
- در پنج نماز، اذان ساقط می‌شود: اول. نماز عصر روز جمعه در صورتی که با نماز جمعه با هم خوانده شود. دوم. نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذیحجه است، در صورتی که با نماز ظهر جمع شود. سوم. نماز عشای شب عید قربان، برای کسی که در مشعرالحرام باشد در صورتی که با نماز مغرب جمع شود و بنابر احتیاط در این سه صورت که گفته شد باید اصلاً اذان نگویند نه اینکه مستحب نباشد و گفتن آن بیاشکال باشد؛ ولی در جایی که نماز عصر را با نماز ظهر با هم میخوانند خوب است برای نماز عصر اذان گفته نشود. چهارم. نماز عصر و عشای زن مستحاضه. پنجم. نماز عصر و عشای کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. و در این پنج نماز در صورتی اذان ساقط می‌شود که با نماز قبلی فاصله نداشته باشد، یا فاصله کمی بین آنها باشد و اگر فاصله پیدا کرد یا نافله بین آنها خوانده شد، بنابر اظهر اذان گفتن به استحباب خود باقی است.
- امر به معروف و نهی از منکر با وجود شرایط ذیل واجب می‌شود: اول: علم؛ پس کسی که عالم به حکم شرعی نیست، نمی‌تواند امر به معروف و یا نهی از منکر بنماید، بنابراین در ابتدا لازم است شخص آمر و یا ناهی خودش از احکام شرعی اطلاع کافی داشته باشد. دوم: احتمال تأثیر؛ پس در صورتی که انسان میداند سخن او تأثیری در دیگری ندارد، بر او لازم نیست امر به معروف و یا نهی از منکر بنماید، اما جواز بلکه رجحان آن در صورت عدم خوف ضرر، خالی از وجه نیست. سوم: اصرار بر ترک واجب و یا انجام دادن معصیت؛ پس در صورتی که انسان بداند شخصی از معصیتی که انجام داده توبه کرده است و یا نشانههایی بر پشیمانی او دلالت کند، امر به معروف و یا نهی از منکر واجب نیست. چهارم: عدم مفسده؛ پس اگر کسی بهخاطر امر به معروف و یا نهی از منکر ترس از وقوع مفسدهای دارد، و آن مفسده عبارت از ضرر جانی یا آبرویی و یا مالی قابل اعتنایی است، این کار بر او واجب نیست. بنابراین با وجود این شرایط، امر به معروف و نهی از منکر واجب می‌شود، و در امر به معروف و نهی از منکر عدالت شرط نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند ، در صورتی که ممکن باشد و مشقت و زحمت و خوف ضرر نداشته باشد ، باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگر چه خرج داشته باشد. بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود ، احتیاط واجب آن است که خودرا معالجه نماید .
- [آیت الله سبحانی] کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، در صورتی که ممکن باشد و مشقت و زحمت و خوف خطر نداشته باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگرچه خرج داشته باشد. بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه کند.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، در صورتی که ممکن باشد به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید بهتر آن است که جلوگیری نماید، اگرچه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود خود را معالجه نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول یا غائط یا باد خودداری کند در صورتی که ممکن باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط و باد جلوگیری کند اگر چه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه می‌شود احتیاط مستحب آن است که خود را معالجه کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول وغائط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول وغائط جلوگیرینماید، اگرچه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید اگر چه خرج داشته باشد. بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه می شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
- [آیت الله بروجردی] کسی که نمی‌تواند از بیرون آمدن بول و غائط خود داری کند در صورتی که ممکن باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگر چه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه می‌شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که نمی تواند از بیرون امدن بول یا غایط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد و موجب حرج نباشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول یا غایط جلوگیری نماید و در صورتی که مرض او به اسانی معالجه شود باید خود را معالجه نماید
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، در صورتی که ممکن باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید اگرچه متضمن مخارجی باشد و بنابر احتیاط واجب اگر مرض او معالجه می شود خود را معالجه کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند؛ در صورتی که ممکن باشد به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید بهتر آن است که جلوگیری نماید. بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود؛ احوط آن است که خود را معالجه نماید.