غسل ارتماسی
غُسل عملی عبادی در فقه اسلامی است به معنای شستن تمامی بدن از سر تا پا با کیفیتی خاص.
در غسل ارتماسی اگر به نیت غسل ارتماسی به‌تدریج در آب فرو رود تا تمام بدن زیر آب رود غسل او صحیح است، و احتیاط آن است که از اول فرو رفتن در آب نیت غسل کردن را داشته باشد به آنچه غسل ارتماسی با آن محقق و تمام می‌شود و اظهر کفایت نیت در حال فرو رفتن مجموع بدن در آب است.
عنوان مسئله:
در غسل ارتماسی اگر به نیت غسل ارتماسی به‌تدریج در آب فرو رود تا تمام بدن زیر آب رود غسل او صحیح است، و احتیاط آن است که از اول فرو رفتن در آب نیت غسل کردن را داشته باشد به آنچه غسل ارتماسی با آن محقق و تمام می‌شود و اظهر کفایت نیت در حال فرو رفتن مجموع بدن در آب است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که غسل واجب دارد می تواند در وان حمام به نیّت غسل ترتیبی ابتدا سر و گردن را زیر آب ببرد و تکان دهد و سپس همان طور که در وان دراز کشیده نیمه طرف راست بدن را به نیّت طرف راست زیر آب ببرد و تکان دهد و سپس به همین نحو نیمه ی طرف چپ را غسل دهد؟
- اینجانب خود قادر به شستشو و انجام غسل نیستم، آیا می توانم برای آب ریختن و شستن نایب بگیرم و خود نیّت غسل کنم؟ آیا غسل به این نحو صحیح است؟
- اگر کسی غذای نجس خورده و بعدا بدون نیّت طهارت، در حمام، آب روی لب های او جاری شده باشد، آیا غسل و وضوی او صحیح است؟
- شخص غسّالی نیّت غسل میّت کرده و مشغول شستشوی جسد می باشد. شخص دیگری به عنوان کمک که نیّت غسل میّت نکرده در آبکشی جسد به غسّال کمک می کند، یعنی آب بر روی جسد می ریزد. آیا این غسل صحیح است یا خیر؟
- آیا در غسل جنابت باید وسواس به خرج داد که آب به همه جای بدن رسیده است؟
- شخصی از مجتهدی تقلید می کرده، سپس مدّتی بدون تقلید صحیح عمل کرده [خواه با احتیاط یا بدون احتیاط [آیا به صرف ترک تقلید، عدول محقّق شده و این شخص اگر بخواهد دوباره از همان مجتهد تقلید کند، حکم تقلید ابتدایی را دارد یا نه؟
- در وضوی ارتماسی بعد از این که دست را در آب فرو می بریم، حباب هایی روی دست ها درست می شود، خصوصا کسانی که تارهای موی دست آن ها زیادتر است، آیا وضو به نحو ارتماسی صحیح است؟
- اگر کسی با مقدار کمی آب غسل کند و تا طرف چپ را مشغول می شود، آب طرف راست به واسطه گرمی هوا یا باد و یا کمی آب خشک می شود و یا وقتی مشغول شستن قسمت های پایینی طرف راست است، قسمت بالای آن خشک می گردد، آیا غسل او صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر اول، سر و گردن و بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را در آب فرو ببریم، غسل ما صحیح است یا نه؟
- [سایر] کسی که بدنش تا گردن زیر آب است، آیا با فرو بردن سر، غسل ارتماسی صحیح است؟
- [سایر] آیا انجام غسل ترتیبی با دوش دستی برای اطمینان از رسیدن آب به تمام اعضای بدن بلامانع است؟ نیّت در غسل ترتیبی چگونه است؛ یعنی قربه الی الله را بلافاصله بعد از نیّت باید گفت یا در پایان غسل؟
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان بعد از غسل متوجه شود به جایی از بدن آب نرسیده غسل او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] اگر شخصی غسل میکرده به صورت صحیح مثلاً آب میریخت بر سرش و گردنش سپس بر بقیه بدن اما قصد ترتیب نمیکرده آیا غسل او صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا این درست است که اگر شارب در آب فرو رود نوشیدن آن حرام است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا غسل کردن با غُساله حدث اکبر با توجه به قلیل بودن آب و طهارت بدن قبل از غسل، صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] زیردریایی یا فرو رفتن غواص که با کلاه مخصوص وارد آب می شود روزه را باطل می کند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا برای غسل باید بدن خشک باشد یا با بدن خیس نیز می توان نیت غسل کرد و غسل انجام داد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای غسل کردن، پارچهای را مرطوب کنیم و به بدن بکشیم، به طوری که رطوبت بسیار مختصری به بدن برسد و آب هم جاری نشود، غسل ما صحیح است یا باطل؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در غسل ارتماسی اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیت غسل، بدن را حرکت دهد غسل او صحیح است.
- اگر روزهدار عمداً تمام سر را در آب فرو برد، اگرچه بقیه بدن از آب بیرون باشد، بنابر اقوی روزهاش باطل می‌شود، ولی اگر تمام بدن را آب بگیرد و مقداری از سر بیرون باشد، روزه باطل نمیشود. و همچنین درحالیکه مانع و حائل غلیظی دور سر را فراگرفته و یا سر به چیزی آغشته شده که مانع از رسیدن آب به آن باشد، فرو بردن تمام سر در آب، بنابر اظهر روزه را باطل نمیکند.
- در غسل ارتماسی باید تمام بدن پاک باشد، مگر اینکه در آنِ واحد هم بدن پاک شود و هم غسل انجام گیرد؛ و در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست، و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد کافی است. ولی پاک بودن تمام بدن قبل از شروع در غسل مطلقاً، موافق احتیاط است.
- اگر انسان بدون قصد اینکه چیزی از دریا بیرون آورد در دریا فرو رود و اتفاقاً جواهری بهدستش آید، در صورتی که قصد کند که آن چیز ملکش باشد، بنابر اظهر باید خمس آن را بدهد.
- در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بشوید؛ و اگر عمداً یا از روی فراموشی یا بهسبب ندانستن مسئله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است، ولی چنانچه قصد قربت داشته و آنچه را که مقدّم داشته، اعاده نماید غسل صحیح است؛ و احتیاط واجب رعایت ترتیب در هر عضو از غسل ترتیبی است، به این صورت که از بالا شروع کند و به قسمتهای پایین عضو ختم کند.
- وضوی ارتماسی آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو در آب داخل کند یا آنها را بعد از اینکه در آب فرو برد، به قصد وضو بیرون آورد. و اگر موقعی که دستها را در آب فرو میبرد نیت وضو کند و تا وقتی که آنها را از آب بیرون میآورد و ریزش آب تمام می‌شود به قصد وضو باشد، وضوی او صحیح است؛ و نیز اگر موقع بیرون آوردن از آب قصد وضو کند و تا وقتی که ریزش آب تمام می‌شود به قصد وضو باشد وضوی او صحیح می‌باشد.
- اگر ماهی بیرون از آب بیفتد، یا آب فرو رود و ماهی در خشکی بماند، چنانچه پیش از آنکه بمیرد، کسی با دست یا بهوسیله دیگر آن را بگیرد، بعد از جان دادن حلال است.
- کسی که بدن یا لباسش نجس است و کمی آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند برای آب کشیدن بدن یا لباس او نمیماند، باید بدن یا لباس را آب بکشد و با تیمّم نماز بخواند. ولی اگر چیزی نداشته باشد که بر آن تیمم کند، باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند. 6 نداشتن آب مباح:
- کوزه ای که از گل نجس ساخته شده و یا آب نجس در آن فرو رفته اگر در آب کر یا جاری بگذارند، به هر جای آن که آب برسد پاک می شود. و اگر بخواهند باطن آن هم پاک شود، باید بخشکانند و بعد به قدری در آب کر یا جاری بگذارند که آب به تمام آن فرو رود و احتیاط مستحب این است که دو مرتبه بلکه سه مرتبه در آب به همین صورت قرار دهند، مخصوصا اگر به شراب و یا مردن موش بزرگ صحرایی نجس شود .
- اگر کسی بدن انسان مردهای را که سرد شده (چه مسلمان باشد، چه کافر) و غسلش ندادهاند مسّ کند یعنی جایی از بدن خود را به آن برساند باید غسل مسّ میت نماید؛ چه در خواب مسّ کند چه در بیداری، با اختیار مسّ کند یا بیاختیار. ولی اگر حیوان مردهای را مس کند غسل بر او واجب نیست. و اگر وظیفه به جای غسل، تیمم دادن میّت است اگر بعد از تیمّم، کسی به میت مثلاً دست بزند، بنابر اظهر غسل کردن بر او واجب نمیشود، اگرچه احتیاط مستحب این است که غسل کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در غسل ارتماسی باید آب در یک آن، تمام بدن را بگیرد، پس اگر به نیت غسل ارتماسی یکباره یا به تدریج در آب فرو رود تا تمام بدن زیر آب رود غسل او صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر به نیّت غسل ارتماسی به تدریج در آب فرو رود تا تمام بدن در یک لحظه زیر آب قرار گیرد، غسل او صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در غسل ارتماسی اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیت غسل، بدن را حرکت دهد غسل او صحیح است. ولی احتیاط مستحب این است که بیشتر بدن خارج از آب باشد و پس از نیت زیر آب رود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در غسل ارتماسی یا ترتیبی پاک بودن تمام بدن پیش از غسل لازم نیست بلکه اگر به فرو رفتن در آب یا ریختن آب به قصد غسل؛ بدن پاک شود غسل محقق می شود.
- [آیت الله نوری همدانی] در غسل ارتماسی اگر به نیت غسل ارتماسی به تدریج در آب فرورود تا تمام بدن زیر آب رود ، غسل صحیح است و احتیاط آن است که یک دفعه زیر آب رود .
- [آیت الله سبحانی] در غسل ارتماسی هرگاه مقداری از بدن بیرون باشد و نیّت غسل ارتماسی کند و در آب فرو رود غسل او صحیح است و اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیّت غسل، بدن را حرکت دهد غسل او اشکال دارد.
- [آیت الله سیستانی] در غسل ارتماسی دفعی باید در یک آن ، آب تمام بدن را فرا بگیرد ، ولی معتبر نیست که قبل از شروع در غسل ، تمام بدن بیرون آب باشد ، بلکه اگر مقداری از آن بیرون باشد و به نیت غسل در آب فرو رود کفایت میکند .
- [آیت الله وحید خراسانی] در غسل ارتماسی بنابر احتیاط باید هنگام فرو بردن اول جزء بدن در اب تا اخر جزء نیت غسل داشته باشد
- [آیت الله وحید خراسانی] در غسل ارتماسی بنابر احتیاط باید هنگام فرو بردن اول جزء بدن در اب تا اخر جزء نیت غسل داشته باشد
- [آیت الله شبیری زنجانی] در غسل ارتماسی بنا بر احتیاط مستحب موقعی نیت کند که مقداری از بدن بیرون از آب باشد و اگر در هنگامی که در آب قرار گرفته به قصد غسل ارتماسی بدن را حرکت دهد تا آب جدیدی به بدن برسد، یا در حالی که به حرکت خود آب، آب جدیدی به بدن میرسد نیت غسل ارتماسی داشته باشد، کفایت میکند، هر چند خلاف احتیاط استحبابی است.