زمین
زمین جایی است که همه موجودات زنده روی آن زندگی می کنند.
واجب است میّت را طوری در زمین دفن کنند، که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند.
عنوان مسئله:
واجب است میّت را طوری در زمین دفن کنند، که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- میتی را مسّ کرده ایم ولی معلوم نشده است که بدنش سرد است یا گرم، آیا غسل مسّ میّت واجب است یا خیر؟
- اجرت گرفتن برای انجام امر واجب کفایی مثل غسل میّت و نماز و دفن آن شرعا چه حکمی دارد و اگر برای انجام این فرایض مطالبه ی وجهی شود، آیا به صحّت نماز و غسل و دفن مُضرّ می باشد؟
- زمین های قبرستان موقوفه ای که سازمان اوقاف آن را به صاحبانش می فروشد، آیا ملک آنان محسوب می شود؟ و در صورت دفن فرد دیگر در آن قبر، بدون اجازه اولیای میّت اوّل قبر غصبی به شمار می رود؟
- زمینی است که سال ها در آن آجرپزی می شده و به همین نام معروف است. در همین زمین اطفال میّت نیز دفن می شده اند، بدون این که نام قبرستان برآن گذاشته باشند. این زمین هم جوار قبرستان است و الآن مدّتی است شاید نزدیک به 10 15 سال یا بیشتر که دیگر در آن، طفل میّتی دفن نشده است، با این که افرادی داعیه ی ملکیّت آن را دارند، قسمتی از آن برای شرکت نفت روستا زیربنا رفته و قسمتی هم برای نانوایی و قسمتی هم به عنوان مغازه در نظر گرفته شده و قسمت قابل توجهی هم باقی مانده است، آیا می توانیم آن قسمت اخیر را که باقی مانده، برای مصارف عامّ المنفعة چون خانه روحانی یا سایر مصارف تصرّف کنیم، یا اگر شخصی حاضر شود آن را بخرد و پولش را اهالی روستا صرف امور عامّ المنفعه بنمایند، این کار را انجام دهیم؟ البته در صورتی که مدّعیان ملکیت هم راضی باشند یا نتواند مدّعای خود را ثابت کنند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] در بعضی از مجالس عزاداری امام حسین (علیه السلام) بعضی از افراد پیراهن های خود را درمی آورند آیا اشکال دارد و به طوری که افراد نزدیک آنها از بوی عرق در اذیت هستند آیا این پیراهن درآوردن اشکال ندارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از دفن متوجه شده اند که میّت را بدون حنوط دفن کرده اند، آیا نبش و حنوط واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] میّتی را در زمینی دفن کردهاند و پس از ده روز فرزندان او متوجه شدهاند که این زمین غصبی است و صاحب زمین هم امر کرده که میّت را از زمین خارج کنند. این مشکل را چگونه باید حل کرد؟
- [آیت الله سبحانی] میّتی که بیش از یکماه بدون نماز میّت دفن شده است، آیا بعد از گذشت یک ماه یا بیشتر باز هم نماز میّت بر قبر او واجب است؟
- [سایر] 1. آیا خرید و فروش قبر (محل دفن اموات) جایز است؟ 2. آیا می‌شود یک مساحت از زمین را به سه نفر برای دفن سه میت بفروشند با ساختن قبرهای سه طبقه؟ 3. آیا می‌شود زمینی را ابتدا برای دفن میّت به بازماندگان اموات بفروشند و با آنها شرط کنند که پس از دفن، این قطعه از زمین، وقف صحن مسجد یا امامزاده میگردد؟ (لطفا منبعی در مورد مستحبات ساخت آرامگاه مسلمانان ارائه کنید).
- [آیت الله بروجردی] حنوط کردن میّت واجب است یا مستحب و در صورت وجوب هرگاه فراموش شود، بعد از دفن نبش قبر برای آن واجب است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت عدم توانایی مالی میّت برای تأمین مخارج واجب مانند کفن و دفن، چنانچه یکی از ورثه هزینه تجهیز میّت را بپردازد آیا می تواند بعد از تجهیز میّت، جهت وصول هزینه ها به سایر ورثه رجوع کند؟
- [سایر] اگر کفن کردن و غسل دادن بدن میت مسلمان واجب است، پس چرا امام حسین(علیه السلام) بدون غسل و کفن دفن شد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به قبری که رو به قبله نبود، برخورد کنیم، آیا جایز و یا واجب است که نبش قبر کرده و میّت را رو به قبله دفن کنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] . اگر نجات نفس محترمی یا کشف مطالب جدید علم پزشکی که موردنیاز جامعه است و یا دستیابی به اطلاعاتی راجع به بیماریهایی که زندگی مردم را تهدید می کند، منوط به تشریح جسد میّت باشد، این عمل اشکال ندارد، ولی واجب است تا حد امکان از جسد میّت مسلمان استفاده نشود، و اجزائی هم که از جسد فرد مسلمان جدا میشوند در صورتی که دفن آنها با جسد، حرج یا محذوری نداشته باشد واجب است با خود جسد دفن شود در غیر این صورت دفن آنها بهطور جداگانه یا همراه با میّت دیگر جایز است.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مال میت بیشتر از خرج واجب کفن و دفن و بدهی او نباشد، باید مالش را به همین مصرفها برسانند و به وارث او چیزی نمیرسد.
- فرمودهاند شکافتن قبر در چند مورد جایز است: 1 میّت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند. 2 کفن یا چیز دیگری که با میّت دفن شده غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند. و همچنین است اگر چیز گرانبهایی با او دفن شود و بدون نبش قبر نشود آن را بیرون آورد. 3 میّت بدون غسل یا کفن یا حنوط دفن شده باشد، یا بفهمند غسلش باطل بوده، یا به غیر دستور شرع کفن شده، یا در قبر او را رو به قبله نگذاشتهاند. ولی احوط این است که اگر موجب هتک و بیاحترامی میّت شود نبش قبر نشود و اگر برهنه دفن شده باید ملاحظه کنند که کفن کردن مهمتر است یا نبش قبر نکردن، و هر کدام برای میّت اهمیت بیشتری دارد رعایت نمایند. 4 بترسند درندهای بدن میّت را پاره کند، یا سیل او را ببرد، یا دشمن بیرون آورد، یا بخواهند میّت را به مشاهد مشرّفه منتقل کنند، اگرچه وصیّت به این مطلب نکرده باشد، بنابر اظهر.
- کفن کردن با پارچهای که از پشم یا موی حیوان حرامگوشت تهیه شده، در حال اختیار جایز نیست؛ و بنابر احتیاط واجب با پوست حیوان حلالگوشت هم میّت را کفن نکنند، ولی اگر کفن را از مو، پشم یا کرک حیوان حلالگوشت طوری درست کنند که به آن جامه و لباس بگویند اشکال ندارد.
- در سجده واجب قرآن باید نیت سجده کردن را داشته باشد و مکان هم مباح باشد و طوری باشد که اگر مردم دیدند، بگویند سجده کرد، ولی سایر شرایطی که در سجده نماز معتبر است، لازم نیست؛ مانند پوشانیدن عورت و پاک بودن مُهر یا چیزی که بر آن سجده میکنند و بلندتر نبودن محل سجده از محل پا و گذاشتن دستها و زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا بر زمین و مانند اینها، اگرچه رعایت این امور مورد احتیاط است.
- اگر کسی در کشتی بمیرد، چنانچه جسد او فاسد نمیشود و بودن او در کشتی مانعی ندارد، باید صبر کنند تا به خشکی برسند و او را در زمین دفن کنند؛ وگرنه، باید در کشتی غسلش بدهند و حنوط و کفن کنند و پس از خواندن نماز میّت او را در خمره بگذارند و درش را ببندند و به دریا بیندازند، و اگر این کار مشکل است چیز سنگینی به پایش ببندند و به دریا بیندازند و اگر ممکن است باید او را در جایی بیندازند که فوراً طعمه حیوانات نشود.
- اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید بنابر احتیاط واجب میّت را سه تیمّم بدهند و تیمّم اول را به قصد مافیالذمّه انجام دهند. و اما اگر آب هست، ولی فقط برای یک غسل کافی است مسئله دو صورت دارد: اول، آنکه آب طوری است که فقط در غُسل معیّنی قابل استفاده است؛ دوم، آنکه غُسل معیّن نیست. اگر غسل معیّن است، مثل اینکه آب مخلوط با سدر یا کافور شده باشد، در این صورت آن آب را در غسل مربوط به خودش استفاده میکنند و به جای دو غسل دیگر میّت را تیمم میدهند و در این اعمال ترتیب معتبر در غسل میّت را رعایت میکنند. اما اگر غسل معیّن نباشد مثل اینکه آب خالص است و سدر و کافور هم موجود است، بنابر احوط در این صورت قدری سدر با آب مخلوط میکنند، بهطوریکه مضاف نشود و با آن غسل اوّل را به قصد وظیفه فعلیّه انجام میدهند و سپس میّت را بدل از دو غسل بعدی دو تیمم میدهند.
- سر بریدن حیوان پنج شرط دارد: 1 کسی که سر حیوان را میبُرد، چه مرد باشد یا زن و یا بچه ممیز، باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله نکند. و مرتدّ از مسلمین، غُلاة، خوارج و منکر ضروریات اسلام، محکوم به حکم کافر است. 2 سر حیوان را با چیزی ببرند که از آهن باشد، ولی چنانچه آهن پیدا نشود و طوری باشد که اگر سر حیوان را نبرند میمیرد، یا ذبح آن حیوان عرفاً برای انسان ضرورت داشته باشد، با چیز تیزی که چهار رگ آن را جدا کند، مانند شیشه و سنگ تیز، می‌شود سر آن را برید. بلکه اگر آلت ذبح غیر آهن باشد ولی در حدّت و استحکام و تیزی و اطّرادِ تا آخر ذبح مثل آهن باشد به نحو یقین، بعید نیست به الغاء خصوصیت ملحق به آهن باشد. 3 در موقع سر بریدن، جلو بدن حیوان رو به قبله باشد، و کسی که میداند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نکند، حیوان حرام می‌شود، ولی اگر فراموش کند، یا مسئله را نداند، یا قبله را اشتباه کند، یا نداند قبله کدام طرف است، یا نتواند حیوان را رو به قبله کند، بنابر اظهر، اشکال ندارد. 4 وقتی میخواهد سر حیوان را ببرد، یا کارد به گلویش بگذارد، به نیت سر بریدن، نام خدا را ببرد و همینقدر که بگوید (بسم اللّه) کافی است، و اگر بدون قصد سر بریدن، نام خدا را ببرد آن حیوان، بنابر اظهر پاک نمیشود و گوشت آن هم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد، اشکال ندارد. 5 حیوان بعد از سر بریدن حرکتی بکند، اگرچه مثلاً چشم یا دُم خود را حرکت دهد، یا پای خود را به زمین زند که معلوم شود زنده بوده، و لازم نیست خون از بدنش خارج شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . واجب است میت را طوری در زمین دفن کنند، که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند و اگر ترس آن باشد که جانور بدن او را بیرون آورد، باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] واجب است میت را طوری در زمین دفن کنند که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون اورند و اگر ترس ان باشد که جانور بدن او را بیرون اورد باید قبر را با اجر و مانند ان محکم کنند
- [آیت الله سیستانی] واجب است میّت را طوری در زمین دفن کنند که بوی او بیرون نیاید ، و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند ، و اگر ترس آن باشد که جانور بدن او را بیرون آورد ، باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند .
- [آیت الله خوئی] واجب است میت را طوری در زمین دفن کنند، که بوی او بیرون نیاید. و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند. و اگر ترس آن باشد که جانور، بدن او را بیرون آورد، باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] واجب است میت را طوری در زمین دفن کنند، که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند و اگر ترس آن باشد که جانور بدن او را بیرون آورد، باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] واجب است میت را طوری در زمین دفن کنند که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند و اگر ترس آن باشد که جانور بدن او را بیرون آورد؛ باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند.
- [آیت الله سبحانی] واجب است میّت را طوری در زمین دفن کنند، که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند و اگر ترس آن باشد که جانور، بدن او را بیرون آورد باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند.
- [آیت الله بروجردی] واجب است میت را طوری در زمین دفن کنند که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند و اگر ترس آن باشد که جانور بدن او را بیرون آورد، باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] واجب است میت را طوری در زمین دفن کنند که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند و در صورتی که ترس درنده و نزدیک شدن انسانی که از بوی میت اذیت شود در بین نباشد باز احتیاط واجب آن است که گودی قبر به همان اندازه مذکور در بالا باشد، و اگر ترس آن باشد که جانور بدن او را بیرون آورد، باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند.
- [آیت الله علوی گرگانی] احتیاط واجب آن است که میّت را طوری در زمین دفن کنند که بوی او بیرون نیاید ودرندگان هم نتوانند بدنش را بیرون آورند و اگر ترس آن باشد که جانور بدن او را بیرون آورد، باید قبر را با آجر ومانند آن محکم کنند.