احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید، و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمّم به آن صحیح است ندارد، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون وضو و تیمّم بخواند و بعداً باید قضای آن را هم بخواند.
عنوان مسئله:
کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید، و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمّم به آن صحیح است ندارد، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون وضو و تیمّم بخواند و بعداً باید قضای آن را هم بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی وضو نداشته است و آب هم در اختیار او بوده امّا تیمم کرده، آیا نماز میّت را می تواند بخواند؟
- اگر کسی بدل از غسل تیمّم کند، آیا برای نماز و... وضو بگیرد؟
- اگر امام جماعت، به دلیل عذر شرعی، بدل از غسل یا وضو، تیمّم کرده باشد، اقتدای به او صحیح است؟
- اگر وضو گرفتن فقط با آب آلوده وکثیف امکان داشته باشد آیا وضوی با این آب صحیح است یا باید تیمم بگیرد؟
- اگر مأموم در نماز جماعت، نماز قضای یقینی و امام جماعت نماز احتیاطی بخواند؛ آیا نماز مأموم صحیح است؟
- کسی که نه می تواند وضو بگیرد و نه می تواند تیمم کند، چگونه باید نماز بخواند؟
- در صورت جنابت و عدم دسترسی به آب، چند روز با تیمم بدل از غسل می توان نماز خواند؟
- کسی که عذر داشته و باید با تیمم نماز می خوانده، اما الآن عذرش برطرف شده، آیا باید قضای نمازهایش را با تیمم به جا آورد یا با وضو؟
- اگر کسی شب جنب شود، آیا نماز صبح، ظهر و عصر را می تواند با تیمم بدل از غسل بخواند؟
- اگر کسی در شب زفاف نتوانست غسل کند، آیا می تواند نماز صبح را با تیمم بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وظیفهاش تیمّم بدل از وضو یا غسل است، آیا میتواند نمازهای قضای خود را هم با تیمّم بخواند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی تیمّم بدل از غسل کرد و نماز صبح را خواند و برای نماز ظهر دسترسی به آب پیدا کند و غسل نماید آیا باید وضو بگیرد با فرض آنکه ناقض وضو بین تیمّم و غسل واقع شده است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر هنگام نماز آب برای وضو نباشد و با تیمم نماز را به جا اورد سپس آب پیدا شود آیا نمازی که خوانده، صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا می‌توان نمازهای مستحبّی را که دارای وقت معیّن است (مثل نماز شب)، در صورتی که مانعی برای وضو گرفتن یا غسل کردن وجود داشته باشد، با تیمّم به جا آورد؟ نمازهای مستحبّی دیگر که وقت معیّنی ندارد یا قضای نمازهای مستحبّی را چه طور؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از تیمّم بدل از غسل، حدث اصغر پیش آمد و امکان غسل هم فراهم نشد، برای خواندن نماز، وضو یا تیمّم بدل از وضو کافی است یا تیمّم بدل از غسل هم باید تکرار شود؟
- [آیت الله اردبیلی] در جایی که هم غسل لازم است و هم وضو، مثل کسی که مسّ میّت نموده و میخواهد نماز بخواند، آیا ترتیبی بین غسل و وضو و یا تیمّم بدل از آن دو لازم است رعایت شود یا خیر؟
- [سایر] نحوۀ انجام تیمّم بدل از غسل و وضو را بیان نمایید؟ و تیمم بر چه چیزیهایی صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که آب برای وضو گرفتن و غسل کردن و خاک برای تیمّم کردن ندارد و در داخل وقت است، وظیفهاش نسبت به نماز چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- چیزی که بر آن تیمّم میکند باید پاک باشد و اگر چیز پاکی که تیمّم به آن صحیح است، ندارد، احتیاط در این است که نماز را بدون تیمم بخواند و بعداً با وضو یا غسل یا تیمم نماز را دو مرتبه بخواند.
- کسی که بدن یا لباسش نجس است و کمی آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند برای آب کشیدن بدن یا لباس او نمیماند، باید بدن یا لباس را آب بکشد و با تیمّم نماز بخواند. ولی اگر چیزی نداشته باشد که بر آن تیمم کند، باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند. 6 نداشتن آب مباح:
- هرگاه وقت بهقدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند، تمام نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید تیمم کند. و در صورتی که اگر وضو بگیرد یک رکعت از نماز را در وقت میخواند و بقیه را خارج وقت، ولی اگر تیمم کند تمام نماز را در وقت میخواند، میتواند بنابر اظهر هر کدام را خواست انجام دهد، ولی احتیاط مستحب در تیمم و خواندن تمام نماز در وقت است. و اگر با تیمّم هم تمام نماز را نمیتواند در وقت بخواند، باید بنابر احوط بلکه اقرب وضو بگیرد و یک رکعت نماز را در وقت با وضو بخواند.
- کسی که نمیتواند وضو بگیرد یا غسل کند، میتواند نمازهای قضای خود را با تیمّم بخواند هر چند احتمال بدهد که بهزودی عذر او برطرف می‌شود.
- کسی که نمیتواند وضو بگیرد یا غسل کند، جایز است نمازهای مستحبی را که مثل نافلههای شبانهروز وقت معین دارد با تیمّم بخواند، حتی در اول وقت.
- اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود و کسانی که به او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمّم نماز بخواند؛ ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد. 5 نیاز به آب برای تطهیر:
- اگر عمداً نماز را بهقدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده، ولی نماز او با تیمّم صحیح است.
- کسی که بول یا غائط پیدرپی از او خارج می‌شود اگر نتواند هیچ مقدار از نماز را با وضو بخواند، احتیاط واجب آن است که برای هر نماز یک وضو بگیرد و اگر با تیمم میتواند مقداری از نماز را با تیمم بخواند تیمم هم بنماید.
- اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است، آب یا ظرف دیگری ندارد، مثلاً آب یا ظرفش غصبی است، باید به جای وضو و غسل تیمم کند. 7 نداشتن فرصت برای وضو یا غسل:
- کسی که یقین دارد آب پیدا نمیکند، چنانچه دنبال آب نرود و با تیمم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که اگر جستوجو میکرد آب پیدا میشد، باید بنابر احتیاط واجب نماز را اعاده نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] کسی که آب ندارد، اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید. و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمم به آن صحیح است ندارد، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون وضو و تیمم بخواند، و بنابر احتیاط واجب بعدا قضا کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که اب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد چنانچه ممکن است باید ان را اب کند و با ان وضو بگیرد یا غسل نماید و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمم با ان صحیح است ندارد احتیاط مستحب ان است که با برف یا یخ اعضای وضو یا غسل را نمناک کند و نماز را بخواند ولی باید نمازی را که خوانده قضا کند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد، چنان چه ممکن است، باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید، و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمم به آن صحیح است ندارد، احتیاط آن است که با برف یا یخ، اعضای وضو یا غسل را نمناک کند و اگر این هم ممکن نیست به یخ یا برف تیمم نماید ولی در هر دو صورت نمازی را که خوانده باید قضا کند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که آب ندارد، اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمّم به آن صحیح است ندارد، احتیاط واجب آن است که با برف یا یخ اعضای وضو یا غسل را نمناک کند و اگر این هم ممکن نیست به یخ یا برف تیمّم نماید، ولی در دو صورت اخیر نمازی را که خوانده باید قضا کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است، باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید، و اگر چیزی که تیمّم به آن صحیح است ندارد، احتیاط واجب آن است که با برف یا یخ اعضأ وضو یا غسل را نمناک کند، و اگر این هم ممکن نیست به یخ یا برف تیمّم نماید، ولی در دو صورت اخیر نمازی را که خوانده باید قضا کند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد ، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند وباآن وضو بگیردیا غسل نماید، و اگر ممکن نیست و چیزی هم تیمم به آن صحیح است ندارد ، احتیاط مستحب آن است که نکماز را بدون وضو و تیمم بخواند و بنابر احتیاط واجب بعداً قضا کند .
- [آیت الله سبحانی] کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید، و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمّم به آن صحیح است ندارد; احتیاط واجب آن است که نماز را بدون وضو و تیمّم بخواند و بنابر احتیاط واجب بعداً قضا کند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد ، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید . و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمم با آن صحیح است ندارد ، لازم است نماز خود را در خارج وقت قضا نماید ، و بهتر آن است که با برف یا یخ اعضاء وضو یا غسل را نمناک کند ، و در وضو با رطوبت دست ، سر و پاها را مسح نماید . و اگر این هم ممکن نیست با یخ یا برف ، تیمم نماید ، و در وقت نیز نماز را بخواند . و در هر دو صورت قضا لازم است .
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که آب ندارد برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن باشد باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید و اگر ممکن نباشد و چیزی هم که تیمّم بر آن صحیح است نداشته باشد، احتیاط واجب آن است که نماز را بدون وضو و تیمّم بخواند و بعدا آن را قضا کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمم به آن صحیح است ندارد، احتیاط واجب آن است که نماز را بدون وضو و تیمم بخواند و به هر حال باید بعداً قضا کند.