مشقت
دشواری، گرفتاری، رنج
اگر غیر از گِل هیچ چیز ندارد که در نماز خود را بپوشاند واجب نیست خود را با گِل بپوشاند ولی بنابر احتیاط برای اینکه رکوع و سجود به‌جا آورد خود را با گِل بپوشاند با عدم مشقّت.
عنوان مسئله:
اگر غیر از گِل هیچ چیز ندارد که در نماز خود را بپوشاند واجب نیست خود را با گِل بپوشاند ولی بنابر احتیاط برای اینکه رکوع و سجود به‌جا آورد خود را با گِل بپوشاند با عدم مشقّت.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در رکوع و سجود پس از ذکر واجب، دعا و ذکری به غلط خوانده شود، به نماز صدمه می زند؟
- آیا در رکوع یا سجود پس از ذکر واجب، می توان به فارسی دعا کرد؟
- بنابر علتی (مثلاً شک در نماز چهار رکعتی در رکعت سه و چهار) نماز احتیاط بر نمازگزار واجب شده است، پس از خواندن نماز احتیاط فهمید که نمازش صحیح بوده؛ آیا نماز احتیاط اضافی باعث باطل شدن نماز می شود؟
- اگر در نماز جماعتی امام بدون رکوع از قیام به سجده برود، وظیفه ی امام و مأمومین چیست؟
- قنوت نماز غفیله را فراموش کردم و در حال رکوع و یا بعد از سجده یادم آمد، وظیفه ام چیست؟ آیا باید نماز را اعاده کنم؟
- خانمی پس از اتمام نمازش حیض شده در حالی که باید نماز احتیاط و سجده سهو به جا آورد، در این صورت می تواند حال نماز احتیاط و سجده سهو را انجام دهد؟
- مأموم اگر جاهل به لزوم تبعیت از امام جماعت در اعمال نماز مثل رکوع و سجود باشد، آیا حکم عدم تبعیّت عمدی را دارد؟
- اگر شخصی در رکعت دوم نماز جماعت، قنوتش را آن قدر طولانی کند که به رکوع امام نرسد، آیا رسیدن به سجده، کفایت می کند یا خیر؟
- اگر مردی بداند که زنی به بدن او نگاه می کند، در این حال بر مرد پوشاندن بدن واجب است یا بنابر احتیاط واجب است؟
- در نماز جماعت، فرموده اید: بنابر احتیاط واجب تکبیرة الاحرام مأموم باید بعد از تکبیرة الاحرام واسطه باشد؛ شخصی که مدّت ها این حکم را مراعات نکرده، وظیفه اش در قبال نمازهای جماعتی که قبلاً خوانده چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] ایا در رکوع و سجده های نماز غیر از اذکار واجب میتوان ایات قران مجید خوانده شود؟
- [آیت الله سیستانی] ایا در رکوع و سجده های نماز غیر از اذکار واجب میتوان ایات قران مجید خوانده شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در رکوع و سجود افزون بر ذکر واجب، دعا و ذکر غلط خوانده شود به نماز صدمه میزند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرموده اید: اگر مأموم پیش از امام سر از رکوع یا سجده بردارد باید به رکوع یا سجده برگردد و زیاد شدن رکوع یا سجده نماز را باطل نمی کند، بفرمایید آیا برای زیادی رکوع یا سجده، سجده سهو لازم می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، آیا به‌جا آوردن قضای سجده بر او واجب است یا این که انجام دو سجده سهو کفایت میکند؟
- [سایر] اگر در نماز جماعت ناخودآگاه در رکوع یا سجده زودتر از امام جماعت بلند شویم باید سریع دویاره رکوع یا سجده برویم؟
- [آیت الله خامنه ای] می دانیم که یک رکعت از نماز متشکل از نیت، تکبیرةالاحرام، حمد، سوره، رکوع و سجده است، و از طرف دیگر در نماز ظهر و عصر و رکعت سوم نماز مغرب و رکعت سوم و چهارم نماز عشا آهسته خواندن واجب است. ولی در نماز جماعتی که از رادیو و تلویزیون مستقیماً پخش می کنند، مشاهده می شود که امام جماعت ذکر رکوع و سجده رکعت سوم را بلند می خواند. با توجه به اینکه آن رکوع و سجده دو جزء رکعتی هستند که آهسته خواندن در آن واجب است، این مسأله چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی از مقلّدین حضرت عالی زمانی متمادی در رکوع و سجود نمازهای واجب فقط یکبار سبحان الله گفته است نماز ایشان به لحاظ صحّت چه صورت دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا گفتن یک (سبحان الله) در رکوع و سجود در نماز واجب کفایت می کند ؟
- [آیت الله سیستانی] آیا گفتن یک (سبحان الله) در رکوع و سجود در نماز واجب کفایت می کند ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر عمداً ترتیب نماز را بههم بزند، مثلاً سوره را پیش از حمد بخواند، یا سجود را پیش از رکوع به‌جا آورد، بنابر احتیاط نماز باطل می‌شود.
- کسی که نماز احتیاط بر او واجب است بعد از سلام نماز باید فوراً نیت نماز احتیاط کند و تکبیر بگوید و بنابر اظهر حمد را بخواند و به رکوع برود و دو سجده نماید پس اگر یک رکعت نماز احتیاط بر او واجب است، بعد از دو سجده، تشهد بخواند و سلام دهد و اگر دو رکعت نماز احتیاط بر او واجب است، بعد از دو سجده یک رکعت دیگر مثل رکعت اول به‌جا آورد و بعد از تشهد سلام دهد.
- موقعی که انسان نماز احتیاط میخواند و یا قضای سجده فراموش شده یا تشهد فراموش شده را به‌جا می‌آورد، باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند.
- اگر اشتباهاً مشغول خواندن سورهای شود که سجده واجب دارد، چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد، باید آن سوره را رها کند و بنابر احتیاط سوره دیگر بخواند، و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد، باید بنابر احتیاط سوره دیگری بخواند و بعد از نماز، سجده آن آیهای که سجده واجب داشته است به‌جا آورد.
- اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده یا تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده، باید بعد از سلام بنابر اظهر سجده یا تشهد را قضا نماید و بعد از آن برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو و بنابر احتیاط واجب برای یک سجده فراموش شده نیز دو سجده سهو به‌جا آورد.
- اگر هم نماز احتیاط و هم سجده سهو بر نمازگزار لازم شد، بنابر اظهر باید نماز احتیاط را بر سجده سهو مقدم بدارد؛ و اگر همراه با نماز احتیاط قضای سجده یا تشهد هم بر او واجب شد، پس در لزوم تقدیم آنها بر نماز احتیاط و یا تأخیر، تأمل است، و در هرصورت علاوه بر به‌جا آوردن آن دو، احوط اعاده نماز است.
- اگر بداند یکی از دو سجده سهو را به‌جا نیاورده، در محل تدارک میکند و در غیر محل بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو به‌جا آورد و اگر بداند سهواً سه سجده کرده، بنابر احتیاط مستحب دوباره دو سجده سهو بنماید.
- اگر در حال برخاستن شک کند که تشهد را به‌جا آورده یا نه، یا اگر شک کند که سجده را به‌جا آورده یا نه، بنابر احتیاط باید برگردد و به‌جا آورد، بلکه در دومی وجوب برگشتن اظهر است.
- اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و بقیه نماز را مطابق معمول بخواند، سپس بعد از اتمام نماز دو سجده سهو برای ایستادن بیجا و دو سجده سهو برای قرائت یا تسبیحات زیادی در صورتی که خوانده باشد نیز به‌جا آورد؛ و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را مطابق معمول تمام کند و بعد از سلام نماز، تشهد را قضا کند و بنابر احتیاط واجب برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو به‌جا آورد.
- اگر بعد از سلام نماز احتیاط شک کند که یکی از اجزا یا شرایط آن را به‌جا آورده یا نه، به شک خود اعتنا نکند. و اگر سهواً در نماز احتیاط کلام بیجا گفت، بنابر اظهر سجده سهو واجب نیست، اگرچه احتیاط در به‌جا آوردن است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] موقعی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهد فراموش شده را به‌جا می‌آورد باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند، احتیاط مستحب آن است که در موقع به‌جا آوردن سجدة سهو نیز خود بپوشاند.
- [آیت الله خوئی] اگر یک سجده یا تشهد را فراموش کند، و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید، باید برگردد و به‌جا آورد، و بعد از نماز بنابر احتیاط واجب برای ایستادن بیجا دو سجدة سهو بنماید.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب در حال اختیار نمازگزار نمیتواند با گِل عورت خود را بپوشاند، ولی در حال اضطرار پوشاندن آن با گِل کافی است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر چیزی غیر از گل ندارد که عورت خود را با ان بپوشاند بنابر احتیاط واجب بین نماز اختیاری با پوشاندن عورت به گل و نماز اضطراری عریان جمع کند
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که می خواهد نماز بخواند اگر برای پوشاندن عورت خود حتی گل و لجن نداشته باشد در صورتی که ناظر محترم عورت او را نمی بیند ایستاده نماز بخواند و بنابر احتیاط واجب دست را بر عورت خود بگذارد و باید رکوع و سجود را با اشاره به جا اورد و بنابر احتیاط واجب اشاره سجود را بیشتر نماید و اگر به گونه ای است که ناظر محترم او را می بیند باید نشسته نماز بخواند و رکوع و سجود را با اشاره به جا اورد و بنابر احتیاط واجب اشاره سجود را بیشتر نماید
- [آیت الله خوئی] اگر در نماز آیه سجده را گوش دهد، نمازش صحیح است، و بنابر احتیاط به سجده اشاره نماید و بعد از نماز سجده آن را به‌جا آورد.
- [آیت الله خوئی] اگر تشهد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهد را نخوانده، باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند، بنابر احتیاط واجب بعد از نماز برای ایستادن بی جا دو سجدة سهو به‌جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید، باید نماز را تمام کند، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط واجب تشهد را قضا کند، و برای تشهد فراموش شده دو سجدة سهو به‌جا آورد.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان ناچار شود که در زمین گل نماز بخواند، چنانچه آلوده شدن بدن و لباس برای او مشقت ندارد، باید سجده و تشهد را به طور معمول به‌جا آورد، و اگر مشقت دارد، در حالی که ایستاده، برای سجده با سر اشاره کند و تشهد را ایستاده بخواند، و نمازش صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان ناچار شود که در زمین گل نماز بخواند، چنان چه آلوده شدن بدن و لباس برای او مشقت ندارد، بنابر احتیاط لازم سجده و تشهد را بطور معمول به جا آورد. و اگر مشقت دارد، می تواند در حالی که ایستاده، برای سجده با سر اشاره کند و تشهد را ایستاده بخواند. و اگر در عین مشقت سجده و تشهد را بطور معمول به جا آورد، نمازش صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] کسی که میخواهد نماز بخواند، اگر برای پوشانیدن خود حتّی برگ درخت و علف و گِل و لجن نداشته باشد و آب گل آلود یا چالهای هم که در آن بایستد پیدا نکند و احتمال ندهد که تا آخر وقت چیزی پیدا کند که خود را با آن بپوشاند، در صورتی که احتمال بدهد که نامحرم او را میبیند، باید نشسته نماز بخواند و برای رکوع و سجود به قدری خم شود که عورتش پیدا نباشد و برای سجود کمی بیشتر از رکوع خم شود و مهر را بالا بیاورد و پیشانی را بر آن بگذارد و اگر اطمینان دارد که نامحرم او را نمیبیند، احتیاط واجب آن است که دو نماز ایستاده بخواند و موقعی که ایستاده است قُبل خود را با دست بپوشاند و در یکی از آن دو نماز رکوع و سجود را به جا آورد و در دیگری به جای رکوع و سجود با سر اشاره نماید.