تخمین
تعیین مقدار و ارزش چیزی از روی حدس و گمان را تخمین می‌گویند و از آن در بابهای زکات، تجارت و مزارعه به مناسبت سخن رفته است.
کسی که زکات را جمع‌آوری می‌کند می‌تواند در زمانی که معلوم باشد میوه از آفات محفوظ خواهد ماند، با رضایت مالک مقدار زکات را تخمین بزند تا مالک بتواند در نصاب تصرف کند.
عنوان مسئله:
کسی که زکات را جمع‌آوری می‌کند می‌تواند در زمانی که معلوم باشد میوه از آفات محفوظ خواهد ماند، با رضایت مالک مقدار زکات را تخمین بزند تا مالک بتواند در نصاب تصرف کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] مالک از انگور و گندم که زکات به آنها تَعَلُّق گرفته تصرّف می‌کند و تا انگور به باغ است خود و زن و بچّه و مهمان از آن میخورند و هدیه و تعارف میفرستد و تا گندم به صحراء است از آن گندم بر میدارد و به آن گوشت و نان و میوه میخرد و به فقیر و سائل میدهد، آیا مالک زکات آن قدری را که تصرّف نموده باید بدهد یا نه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حضرتعالی در رساله احکام زکات مسئله 1872 فرمودهاید: زکات گندم و جو و.... وقتی واجب میشود که به مقدار نصاب برسد حال با توجّه به این مسئله، اگر زارعی زراعت داشت ولی برداشت نکرد یا خوب حفاظت نکرد و از بین رفت، خلاصه جمع‌آوری نکرد، آیا زکات واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] شخص زارع گندم و یا جوِ او بعد از اخراج مُؤَن به حد نصاب رسیده، لکن چون بدهکار ارباب است، ارباب تمام گندم و یا جوِ زارع را از باب طلب خود میبرد و هر چه رعیّت التماس می‌کند که لا اقل به مقدار زکات را به من بده که به مستحقّین آن برسانم نمیدهد، آیا تکلیف این رعیّت چیست در حالی که این رعیّت غیر از اثاث البیت که ما یحتاج اوست چیز دیگر ندارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در رسائل عملیه آمده است که مخارج غلات یعنی گندم و جو را میشود کسر کرد و بقیّه آن وقتی که به حدّ نصاب رسید زکات دارد حال در منطقه گرگان شخصی کمباین دار گندم مردم را درو می‌کند و از هر ده کیسه یک کیسه را به عنوان حقّالعمل برای خود بر میدارد حال صاحب زمین می‌تواند این یک کیسهای را که از هر ده کیسه به کمباین دار میدهد جز مخارج به حساب آورد و از گندمهای زکات دار خارج نماید یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زکات در صورتی واجب میشود که مال به مقدار نصاب که بعداً گفته میشود برسد و مالک آن، بالغ، عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.
- اگر درخت خرما یا انگور در یک سال دو مرتبه میوه دهد، چنانچه روی هم به مقدار نصاب باشد، بنابر اظهر زکات آن واجب است.
- همانطور که سابقاً گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب میشود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه، طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود، زکات بر او واجب نیست.
- اگر انسان در چند شهر که فصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد، و زراعت و میوه آنها در یک وقت بهدست نمیآید، گندم یا جو یا خرما یا انگور داشته باشد و همه آنها محصول یک سال حساب شود، چنانچه چیزی که اول میرسد به اندازه نصاب (یعنی سیصد من تبریز) باشد، باید زکات آن را هنگامی که میرسد بدهد و زکات بقیه را هر وقت که بهدست میآید ادا کند، و اگر آنچه اول میرسد به اندازه نصاب نباشد، صبر می‌کند تا بقیه آن برسد، پس اگر روی هم به مقدار نصاب برسد، زکات آن واجب است و اگر به مقدار نصاب نرسد، زکات آن واجب نیست.
- اگر بعد از آنکه زکات گندم، جو، خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند؛ ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
- امانتگذار هر وقت بخواهد می‌تواند امانت را پس بگیرد و همچنین امانتدار، هر وقت بخواهد می‌تواند امانت را به صاحبش برگرداند، و اگر مالک امانت را طلب کند و امانتدار با اینکه ردّ امانت برایش ممکن است، امانت را ندهد، ضامن است و بعد از آن حکم غصب را پیدا می‌کند؛ زیرا بدون رضایت مالک نزد او میماند.
- اگر بعد از قرارداد مزارعه، مالک یا زارع بمیرد، مزارعه بههم نمیخورد و ورّاث به جای آنان میباشند، و اگر مالک در عقد مزارعه شرط کند که زارع خودش کار مزارعه را انجام دهد، ولی زارع قبل از عمل بمیرد، عقد باطل نمیشود، ولی مالک اختیار فسخ پیدا می‌کند. و اگر بعد از آنکه مقداری از عمل را انجام داد بمیرد، باز هم مزارعه باطل نمیشود، پس اگر مقصود از شرط این بوده که خودش از اول تا آخر کار کند بهطوریکه اگر قبل از اتمام کار عاجز شد شرط آنها محقق نشده، مالک می‌تواند مزارعه را نسبت به گذشته و آینده فسخ کند، و اگر مقصود از شرط این بوده که تا وقتی هست و می‌تواند، خودش انجام دهد، در این صورت تنها نسبت به آینده حق فسخ دارد و ارزش کار زارع تا وقت مردن، برای ورّاث او محفوظ است.
- باید سهم هر کدام بهصورت نسبت معین شود؛ مثلاً نصف یا ثلث حاصل و مانند اینها باشد، و اگر قرار بگذارند که مثلاً صد من از میوهها مال مالک و بقیه مال کسی باشد که کار می‌کند، معامله باطل است، مگر بهصورتی که در مزارعه گذشت، و اگر درختها مختلف باشند و مقدار حاصل هر نوع معلوم باشد، میتوانند برای هر نوعی، سهم مخصوصی، برای هر کدام از طرفین قرار دهند.
- جنسی که میفروشند و چیزی که عوض آن میگیرند پنج شرط دارد: 1 مقدار آن با وزن یا پیمانه یا عدد و مانند اینها معلوم باشد.؛ 2 بتواند آن را تحویل دهد، بنابراین فروختن اسبی که فرار کرده است، صحیح نیست؛ 3 خصوصیاتی را که در جنس و عوض هست و بهواسطه آنها میل مردم به معامله فرق می‌کند، معین نماید؛ 4 مال در رهن یا گرو نباشد، مگر اینکه از مالک آن اجازه فروش داشته باشد؛ 5 خود جنس را بفروشد نه منفعت آن را، پس اگر مثلاً منفعت یک ساله خانه را بفروشد، صحیح نیست؛ ولی چنانچه خریدار به جای پول، منفعت ملک خود را بدهد، مثلاً فرشی را از کسی بخرد و عوض آن منفعت یک سال خانه خود را به او واگذار کند، اشکال ندارد، و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.
- معامله سلف شش شرط دارد: 1 باید خصوصیاتی را که قیمت جنس بهواسطه آنها فرق می‌کند، معین نمایند، ولی دقت زیاد هم لازم نیست، همینقدر که مردم بگویند خصوصیات آن معلوم شده کافی است، پس معامله سلف در نان، گوشت، پوست حیوان و مانند آنها، در صورتی که نشود خصوصیاتشان را بهطوری معین کنند که برای مشتری مجهول نباشد و معامله غرری باشد، باطل است. 2 پیش از آنکه خریدار و فروشنده از هم جدا شوند، خریدار تمام قیمت را به فروشنده بدهد و اگر خریدار از فروشنده طلبکار است خلاف احتیاط است که پول را از طلب خود حساب کند، گرچه جایز بودن این کار خالی از وجه نیست، و چنانچه مقداری از قیمت آن را بدهد، اگرچه معامله به آن مقدار صحیح است، ولی فروشنده می‌تواند معامله همان مقدار را بههم بزند. 3 بنابر احتیاط واجب، زمان دریافت جنس را کاملاً معین کنند، و چنانچه زمان را معین نکنند و بهطور فعلی بفروشند معامله صحیح است، ولی معامله سلف نیست. 4 وقتی را برای تحویل جنس معین کنند که در آن وقت، بهقدری از آن جنس وجود داشته باشد که اطمینان داشته باشند که نایاب نخواهد بود. 5 بنابر اظهر محل تحویل جنس را معین نمایند، بهطوریکه هیچ یک مغبون نشوند، ولی اگر از نوع معامله جای آن معلوم باشد، لازم نیست اسم آنجا را ببرند، و همچنین کرایه حمل بار باید مشخص شود که به عهده کدام یک میباشد. 6 وزن یا پیمانه آن را معین کنند، و جنسی را هم که معمولاً با دیدن، معامله میکنند اگر سلف بفروشند، اشکال ندارد، ولی باید مثل بعضی از اقسام گردو و تخم مرغ تفاوت افراد آن بهقدری کم باشد که مردم به آن اهمیت ندهند، به هر حال در معامله سلف باید طوری جنس را مشخص کنند که هیچ یک از فروشنده و خریدار مغبون نشوند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] زکات در صورتی واجب میشود که مال به مقدار نصاب که بعداً گفته میشود برسد و مالک آن، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.
- [امام خمینی] زکات در صورتی واجب می شود که مال به مقدار نصاب که بعدا گفته می شود برسد و مالک آن، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.
- [آیت الله اردبیلی] زکات در صورتی واجب میشود که مال به مقدارِ نصاب که بعد گفته میشود برسد و مالک آن، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرّف کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] زکات در صورتی واجب می شود که مال به مقدار نصاب که بعد می اید برسد و مالک ان بالغ و عاقل و ازاد باشد و بتواند در ان مال تصرف کند
- [آیت الله سبحانی] زکات در صورتی واجب می شود که مال به مقدار نِصاب که بعداً گفته می شود برسد و مالک آن، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زکات در صورتی واجب میشود که مال، به مقدار نصاب که بعداً گفته میشود برسد، و مالک آن بالغ و عاقل و آزاد باشد، و بتواند در آن مال تصرف کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زکات در صورتی واجب می شود که مال به مقدار نصاب که بعداً گفته می شود برسد و مالک آن، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.
- [آیت الله بروجردی] زکات در صورتی واجب میشود که مال به مقدار نصاب که بعداً گفته میشود برسد و مالک آن بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرف کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر درخت خرما یا انگور در یک سال دو مرتبه میوه بدهد ، چنانچه روی هم به مقدار نصاب باشد بنابر احتیاط زکات آن واجب است .
- [آیت الله بروجردی] اگر درخت خرما یا انگور در یک سال دو مرتبه میوه دهد، چنانچه روی هم به مقدار نصاب باشد، بنا بر احتیاط زکات آن واجب است.