تنهایی
خلوت در سه معنا استعمال شده است. از احکام خلوت به معنای نخست در باب نکاح و طلاق سخن گفتهاند.
هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی می توانست آن را غصب نماید، هر کدام از آنان ضامن نصف آن است.
عنوان مسئله:
هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی می توانست آن را غصب نماید، هر کدام از آنان ضامن نصف آن است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی بگوید من ضامن فلان شخص می شوم که اگر پول یا مال را نداد من می دهم، آیا در این صورت ضامن است؟ و اگر چند نفر ضامن شخصی شدند، اگر مدیون نداد چه کسی باید بپردازد؟
- هرگاه زن بعد از عقد و قبل از دخول خودکشی کند، آیا تمام مهر را می برد یا نصف را؟
- مضروبی مدّعی است سه نفر وی را مورد ضرب قرار داده و مجروح کرده اند و بیّنه ندارد. ولی با اجرای قسامه، تنها ضارب بودن یک نفر از آن ها ثابت شده است، آیا تنها همان یک نفر ضامن است یا همگی آن ها ضامن هستند؟
- 2) هرگاه تجاوز از یک نفر مکرّر واقع شود، آیا مهرالمثل نیز تکرار می شود؟
- هرگاه انسان سهوا ضرری به مسجد برساند، آیا ضامن است؟ (مثلاً ناخواسته پا روی مهر مسجد گذاشته و آن را شکسته است)
- آیا غاصبی که عالم به غصب است، باید محل غصب شده را فوری تخلیه نماید؟
- آیا خوردن پنیر به تنهایی کراهت دارد؟
- روستایی با اراضی وسیع کشاورزی، دارای یک رشته قنات بسیار قدیمی می باشد. در رژیم سابق نصف اراضی از این قنات به شصت نفر زراع صاحب نسق واگذار گردید و نصف دیگر متعلّق به چندین نفر خرده مالک می باشد. در گذشته، به علّت جریان سیل، قسمت بالای قنات تخریب شد و فعلاً آب کافی ندارد. عدّه ای از کشاورزان و خرده مالکین قصد احیا و لای روبی قنات را دارند، ولی تعدادی از شرکاء با این کار موافق نیستند. آیا مخالفین احیا و لای روبی می توانند مانع شوند و حقّ عدم همکاری با سایر شرکاء را دارند؟
- کسی که پول را به کسی می دهد تا کار کند و هر چه سود کرد نصف آن را به مالک بدهد و ضمن مضاربه شرط می کند که اگر تلف یا خسارتی متوجه سرمایه شد، عامل ضامن باشد که از مال خودش جبران کند، اشکال دارد؟
- اگر روزه دار ابتدا نصف سر و سپس نصف دیگر سر را زیر آب فرو کند، آیا روزه اش باطل می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت تلف شدن مال غصب شده ای که در مدت غصب افزایش یا کاهش قیمت داشته، غاصب قیمت زمان غصب را ضامن است یا قیمت زمان تلف، یا بیشترین قیمت زمان غصب تا زمان تلف را؟
- [آیت الله سبحانی] اگر یکی از دو شاهد که علیه شخصی شهادت دروغ داده پشیمان شود آیا ضامن نصف المال می باشد یا ضامن تمام آن؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا شرط است که ذابح یک نفر باشد و یا ممکن است با یک کارد که دو دسته دارد دو نفر در آن واحد حیوان را ذبح کنند. در این صورت تسمیه یک نفر کافی است و یا هر دو باید تسمیه بگویند و اگر نصف تسمیه را یک نفر و نصف دیگر را شخص دیگر بگوید آیا کافی است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی به عنوان واسطه پولی را از چند نفر گرفته تا به کاسبی بدهد که با آن پول کار کند و نصف فایده را به صاحبان پول بپردازد. پس از مدتی کسب اظهار ورشکستگی می کند، آیا واسطه ضامن است یا کاسب؟
- [آیت الله نوری همدانی] هرگاه یکی از زن و شوهر قبل از آمیزش و قبل از دخول بمیرد، آیا تمام مهر را باید به زن داد یا نصف را؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه زن بعد از عقد و قبل از دخول خود را آتش بزند و خودکشی کند، آیا تمام مهر را می برد یا نصف را؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از نصف شب دوازدهم از منی خارج شود لازم است برای تحقق نفر بعد از زوال روز دوازدهم قبل از زوال به منی برگردد
- [آیت الله خوئی] ملکی است وقفی که چند سال است شخصی غصب کرده نه اجاره میدهد و نه قیمت واقعی فروش آن را، بلی حاضر است در حدود نصفِ قیمتِ آن را بپردازد و اگر همین نصف را هم از او نگیریم تمام ملک از بین میرود، تکلیف چیست؟ آیا جایز است به این مبلغ بفروشیم یا نه، و چنانچه فروختم، با آن پول چه باید کرد؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه کسی به بیع فاسد مالی را قبض کند و آن مال در دستش تلف یا ناقص شود آیا قیمة المسمی را ضامن است یا قیمة المثل را؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که فرد به چندین نفر بدهکار باشد می توان بدهی به یکی از آنها را (بدون مشخص کردن شخص مورد نظر) ضامن شد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه صنعتگر چیزی را که گرفته ضایع کند، ضامن است.
- هرگاه دکتر به مریض یا ولیّ او بگوید، اگر ضرری به مریض برسد من ضامن نیستم، در صورتی که دقت و احتیاط خود را بکند و به مریض ضرری برسد یا بمیرد، دکتر ضامن نیست.
- اگر وصیت کند چیز معینی را به کسی بدهند، بعد وصیت کند که نصف همان را به دیگری بدهند، باید آن چیز را دو قسمت کنند و به هر کدام از آن دو نفر یک قسمت آن را بدهند.
- نصف ناف و نصف عورت را باید با طرف راست بدن و نصف دیگر را باید با طرف چپ بشوید.
- اگر ظالمی بخواهد امانت را غصب کند و شخص امین تواناییِ دفع ظالم را داشته باشد، واجب است او را دفع کند، و چنانچه دفع نکند با اینکه حرجی هم بر او نداشته، و ظالم امانت را غصب کند، امانتدار ضامن است، و همچنین اگر حفظ امانت بستگی به دادن قسمتی از آن داشته باشد، لازم است بدهد تا بقیه مال حفظ شود، و چنانچه ندهد و در نتیجه ظالم همه مال را غصب کند، مقداری را که قابل حفظ کردن بود، ضامن است. و اگر دفع ظالم متوقف بر این باشد که شخص امین، مالی را پرداخت کند جایز است و بلکه اگر ضرر و حرجی برای او ندارد در صورتی که امکان اذن گرفتن از امانتگذار یا ولیّ او (ولو حاکم شرع) نباشد، واجب است آن مال را بپردازد، و میتواند به این قصد بدهد که بعداً به امانتگذار رجوع کند و از او بگیرد.
- امانتگذار هر وقت بخواهد میتواند امانت را پس بگیرد و همچنین امانتدار، هر وقت بخواهد میتواند امانت را به صاحبش برگرداند، و اگر مالک امانت را طلب کند و امانتدار با اینکه ردّ امانت برایش ممکن است، امانت را ندهد، ضامن است و بعد از آن حکم غصب را پیدا میکند؛ زیرا بدون رضایت مالک نزد او میماند.
- آخر وقت نماز عشا نصف شب است، ولی رعایت احتیاطی که در مسئله ?20 گفته شد بنماید. و مقصود از نصف شب نصف مابین غروب آفتاب و طلوع فجر است، نه طلوع آفتاب.
- اگر چیزی را که غصب کرده و از بین رفته، از نظر اسم یا صفت و یا رغبت مردم به آن امثالی دارد، مانند گندم و برنج، باید مثل همان چیزی را که غصب کرده بدهد، ولی چیزی را که می دهد باید خصوصیاتش مثل چیزی باشد که آن را غصب کرده و از بین رفته است.
- اگر نصف سر را یک دفعه و نصف دیگر آن را دفعه دیگر در آب فرو برد، بنابر اظهر روزهاش باطل نمیشود.
- اگر طلا و نقره را عاریه نماید و شرط کند که اگر تلف شود ضامن نباشد، چنانچه تلف شود ضامن نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگرچه هر یک به تنهایی میتوانستهاند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان ضامن نصف آن هستند.
- [آیت الله خوئی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگرچه هر یک به تنهایی میتوانسته آن را غصب نماید، هر کدام آنان ضامن نصف آن است.
- [آیت الله نوری همدانی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند ، اگر چه هر یک به تنهائی می توانسته اند آن را غصب نمایند ، هر کدام از آنان ضامن نصف آن می باشند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، هر کدام از آن دو ضامن نصف آن است، اگرچه هر یک به تنهایی می توانسته آن را غصب نماید.
- [آیت الله بروجردی] هر گاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی میتوانستهاند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان ضامن نصف آن است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه دو یا چند نفر به اتفاق هم مالی را غصب کنند هر کدام آنان ضامن قسمتی از آن مال است (اگر دو نفر باشند هر کدام نصف و اگر سه نفر باشند هر کدام ثلث آن را ضامن است) خواه به تنهایی می توانسته آن را غصب کند یا نه.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه دو نفر باهم چیزی را غصب کنند اگر هریک مسلط بر نصف ان باشد هرکدام ضامن نصف ان است و اگر بر تمام ان مسلط باشد هرکدام ضامن تمام ان است
- [آیت الله سیستانی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند ، چنانچه هر دو بر تمام آن چیز تسلط داشته باشند ، هر کدام از آنان ضامن آن چیز است ، اگر چه هر یک به تنهائی نمیتوانسته آن را غصب نماید .
- [امام خمینی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی میتوانستهاند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان به نسبت استیلایی که پیدا کرده ضامن آن است.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگرچه هر یک به تنهایی میتوانستهاند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان به نسبت استیلایی که پیدا کرده ضامن آن است.