تنهایی
خلوت در سه معنا استعمال شده است. از احکام خلوت به معنای نخست در باب نکاح و طلاق سخن گفتهاند.
هرگاه دو یا چند نفر به اتفاق هم مالی را غصب کنند هر کدام آنان ضامن قسمتی از آن مال است (اگر دو نفر باشند هر کدام نصف و اگر سه نفر باشند هر کدام ثلث آن را ضامن است) خواه به تنهایی می توانسته آن را غصب کند یا نه.
عنوان مسئله:
هرگاه دو یا چند نفر به اتفاق هم مالی را غصب کنند هر کدام آنان ضامن قسمتی از آن مال است (اگر دو نفر باشند هر کدام نصف و اگر سه نفر باشند هر کدام ثلث آن را ضامن است) خواه به تنهایی می توانسته آن را غصب کند یا نه.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هرگاه همه یا قسمتی از مال میّت در دست وصی تلف شود وظیفه چیست؟
- در صورت تلف شدن مال غصب شده ای که در مدت غصب افزایش یا کاهش قیمت داشته، غاصب قیمت زمان غصب را ضامن است یا قیمت زمان تلف، یا بیشترین قیمت زمان غصب تا زمان تلف را؟
- شرکت عقدی دراموال صحیح است. پس اگر دو نفر قرار بگذارند که هرچه کارشان درآمد داشت با هم شریک باشند صحیح نیست خواه عمل آنها همانند باشد مثلا دو نفر خیاط با هم قرار بگذارند که هرچه درآمد داشتند با هم شریک باشند یا عمل آنها متفاوت باشد اگر یکی نصف منفعت خود را به دیگری مصالحه کند به چیزی و آن دیگری هم نصف منفعت خود را به همان چیز مصالحه کند اشکال ندارد یعنی چه؟
- مالی پیدا شده که نشانه ای دارد آیا میتوانم آنرا برای خود بردارم و اگر آنرا برداشتم آیا در صورت تلف شدن آن مال، من ضامن می باشم؟
- لطفا جواب دوسوال زیررا مرقوم فرمایید: الف) اگر مالی که نزد کسی رهن گذاشته اند غصب شود چه کسی می تواند آن را مطالبه کند؟ ب) چنانچه آن مال از بین برود وظیفه چیست؟
- چنانچه دو نفر در رهن یا ودیعه بودن مالی با یکدیگر اختلاف کنند؛ بدین گونه که مالک، مدعی ودیعه بودن مال، و نگه دارنده مدّعی رهن بودن آن باشد، تکلیف چیست؟
- اگر فردی کفاره قسم بر عهده داشته باشد و توان مالی اطعام ده نفر را نیز داشته باشد ولی دسترسی به ده نفر فقیر مقدور نشود، می تواند ده مد طعام به یک فقیر بدهد یا تبدیل به سه روز روزه می شود؟
- در بعضی از روستاها املاک وقفی از قبیل باغات، زمین و آب وجود دارد که اداره اوقاف آنها را به نصف اجاره می دهد و مال الاجاره را هم به آن قریه ای که واقف، وقف مسجد آن کرده، یا نمی دهد یا قسمتی از آن را می دهد، آیا عالم و یا معتمدین می توانند اعتراض نمایند؟
- دو نفر زمینی را معامله می کنند به این عنوان که مالک، زمین خود را به دیگری واگذار می کند برای درختکاری و دیگری هم درخت می کارد قرارشان بر این بود که بعد از بزرگ شدن درختان، زمین را با درختان نصف کنند ، به همین شکل با رضایت طرفین عمل نمودند ولی تعیین نکردند که این طرف مال تو و آن طرف مال من باشد، آیا این مسأله ضرری به مغارسه می زند؟
- یک نفر با سه بچه اش در یک شب، در اثر گازگرفتگی زغال فوت کرده اند و معلوم نیست کدام مقدّم و کدام مؤخّر فوت کرده اند، قابل توجّه این که بچه ها مالی ندارند و وارث پدر فعلا یک زن و پدر و مادر او می باشند، کیفیّت تقسیم ارث را بیان فرمایید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] زمین لم یزرعی به نحو مشاع، مال سه نفر است یکی از سه نفر قسمتی از آن را آباد کرده و بقیه ی آن، به صورت لم یزرع باقی است، آیا آن دو نفر دیگر از قسمت آباد شده با بودن قسمت آباد نشده سهمی دارند یا خیر؟ تکلیف این دو نفر نسبت به آبادکننده چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زمین لم یزرعی مال سه نفر است به نحو مشاع. یکی از این سه نفر قسمتی از آن را آباد کرده و بقیه آن به صورت لم یزرع باقی است، آیا آن دو نفر دیگر از قسمت آباد شده با بودن قسمت آباد نشده سهمی دارند یا خیر؟ و تکلیف این دو نفر نسبت به آباد کننده چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] پدری ثلث اموالش را برای خودش وصیّت کرده و مرا وصیّ خود قرار داده است، بعد از تقسیم ترکه، ثلث آن کنار گذاشته شده، آیا جایز است برای اجرای وصایای او قسمتی از ثلث مال او را بفروشم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه موصی بگوید ثلث مال من بعد از مرگم مال زید باشد، یا بگوید ثلث مال مرا در فلان مورد مصرف کنید، آیا لازم است تعیین آن با رضایت ورثه باشد یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در صورتی که ورّاث بخواهند با فروش قسمتی از ماترک ثلث میّت را جدا نمایند و یا از مال خود نتوانند ثلث را تأمین نمایند، آیا شرعامیتوانند میزان آن را تعیین و تدریجااز منافع ماترک تأمین نماید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دیه چنانچه از ثلث دیه کامل بیشتر باشد نصف خواهد شد حال این حکم در چه مواردی جاری میگردد آیا میبایست بیش از یک ثلث در یک فقره دیه یا ارش باشد یا اینکه هرگاه جمع ارش و دیه متعلّق به جراحات و شکستگیهای متعدّد نیز در زن از ثلث بیشتر باشد دیه آن نصف خواهد شد و آیا در این مورد اخیر چنانچه جراحات متعدّد با یک ضربه مثل تصادف یا با چند ضربه ایجاد شده باشد تفاوتی دارد یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] من مالی را غصب کرده ام و اکنون می خواهم به صاحب آن برگردانم ولی در صاحب مال بودن بین چند نفر تردید دارم و مطمئن نیستم آن مال متعلق به کدام یک است و خود آنان هم نمی دانند حال باید چه کنم؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی بگوید من ضامن فلان شخص می شوم که اگر پول یا مال را نداد من می دهم، آیا در این صورت ضامن است؟ و اگر چند نفر ضامن شخصی شدند، اگر مدیون نداد چه کسی باید بپردازد؟
- [آیت الله بهجت] مضروبی مدّعی است سه نفر وی را مورد ضرب قرار داده و مجروح کرده اند و بیّنه ندارد. ولی با اجرای قسامه، تنها ضارب بودن یک نفر از آن ها ثابت شده است، آیا تنها همان یک نفر ضامن است یا همگی آن ها ضامن هستند؟
- [آیت الله اردبیلی] این جانب به اتفاق همسر و سه نفر از دوستان، در روز اول ماه مبارک رمضان، زیارت عتبات عالیات عراق نصیبمان شده است. با توجه به این که نمیتوان در موقع زیارت روزه گرفت، رفتن به این سفر، چه طور است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه مالی را که غصب کرده بفروشد و صاحب مال بعداً آن را برای خودش اجازه دهد معامله او صحیح است.
- هرگاه همه یا قسمتی از مال میت در دست وصی تلف شود، چنانچه او در نگهداری آن کوتاهی نکرده و برخلاف دستور میت رفتار ننموده ضامن نیست، و الا ضامن است.
- هرگاه مالی را از بچه یا دیوانه ای غصب کند، باید آن را به ولی او بازگرداند و اگر به دست آن بچه یا دیوانه دهد و از بین برود ضامن است.
- هرگاه مالی را که غصب کرده غاصب دیگری از غاصب اول بگیرد و از بین برود احتیاط آن است صاحب مال عوض آن را از هر کدام مطالبه کند بدهد.
- هرگاه از مالی که غصب کرده منفعتی به دست آید، مانند این که بره ای از گوسفند غصبی متولد شود، یا میوه ای از باغ غصبی به دست آید، تمام آن ملک صاحب مال است، هر چند غاصب هم زحمت کشیده باشد و اگر کسی خانه ای را غصب کند باید مال الاجاره آن را در مدتی که دست او بوده مطابق معمول بپردازد، هر چند از خانه استفاده نکرده باشد و همچنین اموال دیگر مانند اتومبیل و غیر آن.
- هرگاه در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است وضو بگیرد اگر وضوی او تصرف در غصب محسوب شود اشکال دارد، همچنین اگر شیر آب یا قسمتی از لوله کشی غصبی باشد.
- هرگاه وصیت کند ثلث مال او را نگه دارند و عایدی آن را به مصرفی برسانند باید مطابق آن عمل شود.
- هرگاه مقداری از سوره را فراموش کند، یا از جهت تنگی وقت نتواند به آن ادامه دهد، می تواند آن را رها کرده و سوره دیگری را بخواند، خواه از نصف گذشته باشد و خواه سوره (قلْ هو الله احدٌ) و یا (قلْ یا ایها الْکافرون) باشد یا نه.
- هرگاه کسی حیوانی را بخرد و در شکم آن مالی پیدا شود، چنانچه احتمال دهد مال فروشنده است بنابر احتیاط واجب باید به او خبر دهد و اگر معلوم شود مال او نیست باید به ترتیب از صاحبان قبلی سؤال کند، چنانچه معلوم شود مال هیچ یک از آنان نیست مال خود او می شود و احتیاط مستحب آن است که خمس آن را شبیه خمس معدن بدهد خواه به اندازه نصاب باشد یا نه.
- هرگاه وصیت کند چیز معینی را به کسی دهند بعد وصیت کند نصف آن را به دیگری دهند، باید آن مال را دو قسمت کرده، به هر کدام نصف آن را بدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگرچه هر یک به تنهایی میتوانستهاند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان ضامن نصف آن هستند.
- [آیت الله خوئی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگرچه هر یک به تنهایی میتوانسته آن را غصب نماید، هر کدام آنان ضامن نصف آن است.
- [آیت الله نوری همدانی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند ، اگر چه هر یک به تنهائی می توانسته اند آن را غصب نمایند ، هر کدام از آنان ضامن نصف آن می باشند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، هر کدام از آن دو ضامن نصف آن است، اگرچه هر یک به تنهایی می توانسته آن را غصب نماید.
- [آیت الله بهجت] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی می توانست آن را غصب نماید، هر کدام از آنان ضامن نصف آن است.
- [آیت الله بروجردی] هر گاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی میتوانستهاند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان ضامن نصف آن است.
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه دو نفر باهم چیزی را غصب کنند، اگر هریک به تنهاییمی توانستهاند آن را غصب نمایند، هرکدام آنان ضامن تمام آن است در صورتی که فعلاً عین مال در تصرّف هردو باشد و اگر هر کدام نصف آنرا تحت قدرت دارند ضامن نصف هستند.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه دو نفر باهم چیزی را غصب کنند اگر هریک مسلط بر نصف ان باشد هرکدام ضامن نصف ان است و اگر بر تمام ان مسلط باشد هرکدام ضامن تمام ان است
- [آیت الله سیستانی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند ، چنانچه هر دو بر تمام آن چیز تسلط داشته باشند ، هر کدام از آنان ضامن آن چیز است ، اگر چه هر یک به تنهائی نمیتوانسته آن را غصب نماید .
- [امام خمینی] هرگاه دو نفر با هم چیزی را غصب کنند، اگر چه هر یک به تنهایی میتوانستهاند آن را غصب نمایند، هر کدام آنان به نسبت استیلایی که پیدا کرده ضامن آن است.