اگر موقعی که زکات را کنار گذارده مستحقی حاضر باشد بهتر است زکات را به او بدهد، مگر این که کسی را در نظر داشته باشد که از او اولی باشد. - رساله آیت الله مکارم شیرازی

رساله عملیه آیت الله مکارم شیرازی
آدرس: http://www.makarem.ir

اگر موقعی که زکات را کنار گذارده مستحقی حاضر باشد بهتر است زکات را به او بدهد، مگر این که کسی را در نظر داشته باشد که از او اولی باشد.

عنوان مسئله:

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

اگر سه نفر با هم شریک باشند به این شکل که: اولی فقط پول داده، دومی هم راننده میباشد و هم پول داده، سومی فقط راننده بوده. آیا اگر شرکتی که براش بار میبرن پاداشی یا وسیله ای بدهد، هر سه نفر سهم میبرن؟
ماده 236 قانون مجازات اسلامی بیان می دارد که(( اگر کسی به قتل عمدی شخصی اقرار کند پس از ان دیگری به قتل عمدی همان مقتول اقرا نمایددر صورتی که اولی از اقرارش برگردد قصاص ودیه از هر دو ساقط می شود و دیه از بیت المال پرداخت می شود واین در حالی است که قاضی احتمال عقلایی ندهد که قضیه توطئه امیزاست))الف) ایا این ماده قانونی از فقه گرفته شدهاست؟ب)اگر اولیاء دم درخواست دیه داشته باشند چه کسی باید دیه بدهد؟ج)این ماده قانونی را از نظر فقهی توضیح دهید؟
ماده 236 قانون مجازات اسلامی بیان می دارد که(( اگر کسی به قتل عمدی شخصی اقرار کند پس از ان دیگری به قتل عمدی همان مقتول اقرا نماید در صورتی که اولی از اقرارش برگردد قصاص ودیه از هر دو ساقط می شود و دیه از بیت المال پرداخت می شود واین در حالی است که قاضی احتمال عقلایی ندهد که قضیه توطئه امیزاست)) الف ) آیا این ماده قانونی از فقه گرفته شده است؟ ب) اگر اولیاء دم درخواست دیه داشته باشند چه کسی باید دیه بدهد؟ ج) این ماده قانونی را از نظر فقهی توضیح دهید.
مستأجری باغ را یکساله یا پنج ساله اجاره می کند، بعد از برداشت باید یک سوم محصول جمع آوری شده را به موجر بدهد حال به کدام یک زکات تعلق می گیرد؟
4 از آن جا که سازمان تعزیرات حکومتی زیر نظر قوّه مجریّه اداره می گردد، و بر اساس مصوّبات مجمع تشخیص مصلحت نظام، صلاحیّت رسیدگی به امور محوّله را دارد; آیا تصمیمات صادره، قضایی تلقّی می گردد، یا جزء تصمیمات اداری می باشد؟ با عنایت به اصل شصتم قانون اساسی که اشعار می دارد: (اعمال قوّه مجریّه، جز در اموری که در این قانون مستقیماً بر عهده رهبری گذارده شده، از طریق رییس جمهور و وزرا است); آیا رؤسای شعب تعزیرات حکومتی منصوب از طرف قوّه مجریّه، که مأذون از ناحیه رهبری می باشند، صلاحیّت فصل خصومت، رسیدگی، صدور حکم و اعمال مجازات را دارند، یا بایستی مأذون از ناحیه رئیس قوّه قضائیّه باشند؟
نظر به این که متدیّنین اهل پرداخت خمس و زکات هستند، و بر انجام این وظیفه افتخار دارند. اگر بر حسب اتّفاق کسی از آنها فقیر و نیازمند شد، آیا برای آنها در شرع مقدّس نهادی منظور شده که به آن مراجعه کند؟ تا هم محلّ رفع نیاز محتاجین باشد، و هم متدیّنین بدانند اگر امروز از روی اخلاص و قصد قربت خمس پرداخت می کنند، روزی هم به آنها کمک می شود؟
ما از دوران دبستان شنیده ایم که زمان حکومت حضرت علی (علیه السلام) بیت المال به یک میزان بین مردم تقسیم می شده است حتی ایشان حاضر نشدند به برادرشان عقیل که وضع مالی خوبی نداشت مال بیشتری بدهد و همه در یک سطح بهره مند می شدند. آیا این طرحی که دولت قصد دارد اجرا کند که به افراد مختلف پول مختلفی بدهد (با اینکه به صورت تئوری کار درستی است اما محال است که حقی ضایع نشود) آیا این کار از نظر شرعی اشکالی ندارد؟
چنان چه بر اثر شکستگی استخوان دست، یا سایر اعضا که دیه معیّنی دارد، بافت نرم عصبی از بین برود. آیا علاوه بر دیه شکستگی، ارش نیز به مجنیّ علیه تعلّق می گیرد؟ چنانچه شکستگی منجر به از بین رفتن بافت نرم عصبی شود، و آن عضو کارآیی اوّلیه خود را از دست بدهد، و دچار عوارضی مثل لنگیدن شود، آیا می توان علاوه بر دیه شکستگی، به نسبت عدم کارآیی آن عضو ارش در نظر گرفت؟
آیا توبه مجرم در جرایم تعزیری قبل از دستگیری و تسلّط بر او (بر فرض احراز) موجب سقوط تعزیر می شود، یا این حکم اختصاص به حدود دارد؟ و بر فرض سقوط تعزیر، آیا حاکم می تواند مجرم را در جایی که عمل ارتکابی موجب اخلال در نظم شده، یا بیم تجرّی دیگران در بین باشد، یا خوف وسیعی ایجاد شده، به منظور بازدارندگی و دفاع از حقوق عمومی مجازات نماید؟ چنانچه پاسخ اخیر مثبت باشد، این مطلب به ذهن می آید: (همانطور که حدّ محاربه، ولو مستلزم عوارض منفی مذکور باشد، با توبه مرتکبان (قَبْلَ أَنْ تَقْدِروُا عَلَیْهِمْ) ساقط می شود، پس مجازاتهای دون الحدّ نیز به طریق اولی ساقط می شود.) آیا این مطلب صحیح است، یا قیاس مع الفارق است؟ همان گونه که سقوط حدّ الهی موجب سقوط حقّ عمومی نیست. بدین معنی که چون مردم ناگزیرند برای تنظیم و تنسیق امور خود، نواهی و اوامری را (غیر از حرام و واجب خداوندی) بین خود مقرّر نموده و برای آن ضمانت اجرا تعیین نمایند، لذا پذیرفته نیست که اخلال کنندگان در نظم، و در واقع اخلال کنندگان نسبت به حقوق عمومی، به واسطه سقوط حقّ الله از کیفر نقض مقرّرات اجتماعی رهایی یابند; مگر آن که متولّی این حق (حاکم) به نمایندگی از مردم گذشت نماید. نظر حضرت عالی چیست؟
زن و مردی و یا اولیا و بزرگان آنها قراردادی بین خودشان می گذارند، مهریّه را هم تعیین می نمایند، سپس مبلغ دویست هزار تومان از مهریّه نقداً داده می شود و بقیّه بر ذمّه زوج می باشد و ارتکاز عرفی بر این است که پس از انجام مراسم عروسی زوجه می تواند مطالبه نماید و زوج هم باید عندالقدره بپردازد همان طوری که علمای گذشته در عقدنامه ها می نوشتند (فلها المطالبه بشرط التمکین وله الاداء عندالقدره والامکان) ولی در این زمان دفاتر رسمی ازدواج بنای مذکور را در نظر نگرفته و می نویسند که زوج باید عندالمطالبه پرداخت نماید و روی این اصل وقتی که اختلافی در بین آنها واقع می شود زن می گوید مادامی که شوهر مهریه را نقداً نپردازد حاضر به تمکین نخواهد شد باید نفقه او را هم بدهد آیا زوجه چنین حقّی را دارد؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله سیستانی] نصاب غلات برای زکات چقدر است وچه مقدار آن را باید به عنوان زکات بدهد ؟
[آیت الله سبحانی] شخصی می خواهد مبلغی را به سید مستحقی به عنوان وام بدهد و می داند که سر سال مبلغی را به سادات در ذمّه خواهد داشت، آیا می تواند سر سال آن مبلغ را از مال سادات احتساب کند؟
[آیت الله بهجت] اگر میزبان زکات فطریه ی میهمان را بر عهده ی خودش بداند و میهمان طبق نظر مرجع تقلیدش، خود را موظّف به پرداخت فطریه بداند، تکلیف چیست؟
[آیت الله شبیری زنجانی] اگر میزبان،زکات فطریه ی میهمان را بر عهده خود بداند ومیهمان طبق نظر مرجع تقلیدش،خود را موظّف به پرداخت فطریه بداند، تکلیف چیست؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] در موارد ترافع آیا قضات محاکم، باید از نظرات کارشناسان فنی استفاده کنند یا از کارشناسان دادگستری؟ و در صورت وجود هر دو نظر کدام یک اولی هستند؟
[آیت الله سبحانی] اگر حقوق کارگری را از گندمی بدهند که به عین آن زکات تعلق گرفته است و مالک زکات آن را نداده آیا بر کارگر واجب است زکات بدهد؟
[آیت الله سبحانی] اگر حقوق کارگری را از گندمی بدهند که به عین آن زکات تعلق گرفته است و مالک زکات آن را نداده آیا بر کارگر واجب است زکات بدهد؟
[آیت الله علوی گرگانی] آیا می‌شود انسان به نوه خود، زکات فطره بدهد؟
[آیت الله خامنه ای] خواهشمند است نظر مبارک را در خصوص وقت تعلّق زکات به کشمش بیان فرمایید.
[آیت الله نوری همدانی] نظر حضرتعالی درباره دریافت زکات فطره ، صدقه و کفاره برای مصرف مددجویان سازمان بهزیستی چیست؟

مسائل مرتبط از این مرجع

هرگاه زکات بر کسی واجب شود، ولی در آن محل مستحقی نباشد، چنانچه امید نداشته باشد که بعداً در آنجا مستحقی پیدا کند باید زکات را به محل دیگری ببرد و به مصرف برساند و بنابراحتیاط واجب مخارج حمل و نقل به محل دیگر به عهده خود او است، ولی اگر زکات تلف شود، ضامن نیست.
مالی را که به قصد فطره کنار گذارده، نمی تواند آن را با مال دیگری عوض کند، بلکه باید همان را برای فطره بدهد.
در ادای زکات نباید کوتاهی کرد یعنی موقعی که زکات واجب می شود باید آن را به فقیر یا حاکم شرع برساند، ولی اگر منتظر فقیر معینی باشد یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد می تواند انتظار او را بکشد، ولی احتیاط واجب آن است که در این صورت زکات را از مال جدا کند.
اگر موقعی که دادن زکات فطره واجب است فطره را ندهد و کنار هم نگذارد احتیاط آن است که بعداً به نیت (ما فی الذمه) یعنی بدون این که قصد ادا و قضا کند فطره را بدهد.
لازم نیست به سید گفته شود که این پول خمس است، بلکه می تواند به عنوان هدیه به او بدهد و نیت خمس کند، همچنین در مورد سهم امام که به اذن حاکم شرع به اشخاص مستحقی می دهد.
کسی که زکات چند مال بر او واجب است اگر مقداری زکات بدهد و نیت هیچ کدام را نکند، چنانچه چیزی را که داده همجنس یکی از آنها باشد، زکات همان جنس حساب می شود و اگر همجنس هیچ کدام نباشد به همه آنها قسمت می شود، بنابراین اگر مثلاً یک گوسفند از باب زکات بدهد زکات گوسفند حساب می شود، ولی اگر مقداری پول نقره بدهد در حالی که بدهکار زکات گوسفند و گاو است در میان هر دو تقسیم می گردد.
گوسفندی را که برای زکات می دهد اگر قیمتش از گوسفندهای دیگر او کمتر باشد اشکال ندارد، ولی مستحب است گوسفندی که قیمتش بیشتر است بدهد، یا لااقل حد وسط را در نظر بگیرد و همچنین در گاو و شتر.
در زکات فطره مانند زکات مال قصد قربت لازم است، یعنی باید برای اطاعت فرمان خدا زکات فطره بدهد و نیت فطره نیز شرط است.
اگر زکات خرما یا کشمش بر او واجب باشد نمی تواند زکات را از رطب تازه یا انگور بدهد (ولی می تواند رطب تازه یا انگور را به مستحق بفروشد بعد بدهی او را از باب زکات حساب کند) اما اگر بخواهد رطب یا انگور را قبل از خشک شدن بفروشد می تواند زکات آن را از خودش بدهد.
زکات گندم و جو وقتی واجب می شود که دانه آن بسته شود و به آن گندم و جو گویند و زکات انگور و کشمش موقعی است که میوه برسد و به آن انگور گویند و همچنین در مورد خرما زمانی است که خرما برسد و قابل خوردن شود، ولی وقت دادن زکات در گندم و جو زمانی است که آن را خرمن کنند و کاه را جدا نمایند و در خرما و کشمش موقعی است که خشک شود، مگر این که بخواهند آن را به صورت تر مصرف کنند که باید زکات آن را بدهند به شرط این که خشک شده آن به حد نصاب برسد.

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله بروجردی] اگر موقعی که زکات را کنار می‌گذارد مستحقّی حاضر باشد، بهتر است زکات را به او بدهد، مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد.
[آیت الله خوئی] اگر موقعی که زکات را کنار می‌گذارد مستحقی حاضر باشد بهتر است زکات را به او بدهد، مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد.
[آیت الله سیستانی] اگر موقعی که زکات را کنار می‌گذارد مستحقّی حاضر باشد ، بهتر است زکات را به او بدهد ، مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد .
[آیت الله شبیری زنجانی] اگر موقعی که زکات را کنار گذاشته مستحقّی حاضر باشد، بهتر است زکات را به او بدهد، مگر کسی را در نظر دارد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد.
[آیت الله فاضل لنکرانی] اگر موقعی که زکات را کنار می گذارد مستحقّی حاضر باشد بهتر است زکات را به او بدهد مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد.
[آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر موقعی که زکات را کنار می گذارد مستحقی حاضر باشد احتیاط لازم آن است که زکات را به او بدهد، مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد.
[آیت الله وحید خراسانی] اگر موقعی که زکات را کنار می گذارد مستحقی حاضر باشد بهتر است زکات را به او بدهد مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد
[امام خمینی] اگر موقعی که زکات را کنار می گذارد مستحقی حاضر باشد بهتر است زکات را به او بدهد مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکات به او از جهتی بهتر باشد.
[آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر موقعی که زکاه را کنار می گذارد مستحقی حاضر باشد؛ بهتر است زکاه را به او بدهد مگر کسی را در نظر داشته باشد که دادن زکاه به او از جهتی بهتر باشد.
[آیت الله شبیری زنجانی] مستحقّی که می‌داند زکات بر انسان واجب نشده، اگر چیزی بابت زکات بگیرد و آن را مصرف کند یا پیش او تلف شود ضامن است، پس موقعی که زکات بر انسان واجب می‌گردد، اگر بداند یا احتمال دهد آن شخص هنوز مستحقّ زکات است، می‌تواند عوض چیزی را که به او داده بابت زکات حساب کند.

1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین