اطمینان
سکون و آرامش را اطمینان گویند.
با اجیر کردن کسی برای حج از طرف میت ذمه او ادا نمی شود، مگر زمانی که اطمینان حاصل شود او حج را به جا آورده است.
عنوان مسئله:
با اجیر کردن کسی برای حج از طرف میت ذمه او ادا نمی شود، مگر زمانی که اطمینان حاصل شود او حج را به جا آورده است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فرزندی اختیار تمام اموال پدرش را دارد، و پدرش نمی تواند حج بجا آورد. فرزند بدون اطّلاع پدر، شخصی را برای وی اجیر کرده و خودش نیز برای انجام حجّ خویش مشرّف شده است. آیا حجّ اجیر از سوی پدر صحیح است؟ اگر در مدینه قصد کند که همه مخارج اجیر را از مال خودش محاسبه کند، آیا اشکال برطرف می شود؟
- کسی که زنده است آیا می تواند شخص دیگری را اجیر کند تا به جای او به حج برود؟
- آیا در مسأله نیابت حج لازم است اجیر و مستأجر از یکدیگر سؤال کنند که مقلّد چه کسی هستند؟
- کسی که برای حجّ نیابتی اجیر شده، سپس در همان سال، استطاعت مالی پیدا کرده وظیفه اش چیست؟
- اگر میّت وصّی را ملتزم به یک ختم قرآن نموده باشد و او کسی را جهت تلاوت اجیر نماید و اجیر، قرآن را ختم نماید ولی وصّی از پرداخت اجرت خودداری نماید، آیا به وصیّت میّت عمل شده و در صورت نپرداختن اجرت ثوابی به میّت می رسد؟
- برای میت باید حج میقاتی انجام دهند یا بلدی ؟
- هنگامی که کسی از دنیا می رود، بستگان میّت به افرادی که در مراسم جمع شده اند، می گویند: (اگر کسی حقّی بر گردن میّت دارد، معاف بدارد، و او را ببخشد) همه حضّار در جواب می گویند: (هزار هزار بار بخشیدیم) آیا ذمّه میّت ساقط می شود؟
- هنگامی که کسی از دنیا می رود بستگان میّت خطاب به شرکت کنندگان در مراسم می گویند: اگر کسی حقّی بر گردن میّت دارد، معاف بدارد، و او را ببخشد؛ و همه حضّار نیز ابراز بخشش می کنند آیا در این صورت ذمّه میّت ساقط می شود؟
- شخصی حدود ده سال قبل برای حجّ بیت الله الحرام ثبت نام نموده لیکن در سال 66 به رحمت ایزدی پیوست امسال نوبت حجّ آن مرحوم رسیده است مستدعی است تکلیف ورثه و بری شدن ذمّه آن مرحوم را بیان فرمایید از طرف دیگر تصرّف در این وجه چگونه است؟
- شخصی حدود ده سال قبل برای حجّ بیتالله الحرام ثبتنام نموده لیکن در سال 66 به رحمت ایزدی پیوست امسال نوبت حجّ آن مرحوم رسیده است مستدعی است تکلیف ورثه و بری شدن ذمّه آن مرحوم را بیان فرمایید از طرف دیگر تصرّف در این وجه چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسانی که اجیر شده و با فیش حج میّت و به نیابت از وی به حج می روند، اگر خود نیز تمام شرایط استطاعت را دارا باشند، بجز باز بودن راه، که آن هم با فیش حج میّت حاصل شده است، چنانچه بتوانند مثلاً در مدینه یا جده (قبل از میقات) برای متوفی نایب بگیرند و خودشان حج واجب خود را انجام دهند، تکلیف چیست؟
- [آیت الله سبحانی] پدر به یکی از فرزندانش وصیت کرده که از طرف او حج تمتع به جا آورد ولی یکی دیگر از فرزندان بدون اینکه از این فرزند اجازه بگیرد از ماترک میت شخصی را اجیر نموده که از طرف پدر حج به جا آورد آیا ذمه مرحوم پدر بریء می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی از طرف وصی اجیر شود که حج مستحبی را به نیابت از موصی بجا آورد اما نائب بعد از احرام و دخول در حرم فوت نماید: اولاً: آیا عمل به وصیت شده است یا اینکه باید شخص دیگری برای انجام مناسک حج اجیر شود؟ ثانیاً: آیا نائب یا اجیر، مالک اجرت شده است یا اینکه تمام اجرت حج از ورثه او گرفته می شود؟ ثالثاً: اگر مورد نیابت حج واجب باشد با وجود اینکه حج از ذمه منوب عنه برداشته شده آیا موجبی برای استرداد اجرت حج از ورثه نائب وجود دارد؟
- [سایر] آیا اگر برای نماز و روزهی قضای میت، مبلغی را به اجیر بپردازیم، دین میت ادا می‌شود؟ و آیا نگرانی و مشکلات او در قبر برای نماز و روزهای که نتوانسته در زمان حیاتش انجام دهد، برطرف می‌شود؟ با توجه به اینکه ما نمیدانیم آنهایی که اجیر می شوند، توانستهاند آن را بجا بیاورند یا خیر.
- [آیت الله سیستانی] ورثه، شخصی را اجیر می کنند تا در قبال مبلغی معین و در سالی معین، به نیابت از میت شان حج کند. اما پیش از موسم حج به دلائلی هزینه حج افزایش می یابد. در این صورت آیا اجیر ملزم به ادای حجی که بابتش اجیر شده و به همان مبلغ تعیین شده است، یا آن که می تواند اجاره را فسخ کند و یا از ورثه بخواهد آن کاستی را جبران کنند؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی خودش مستطیع بوده و باید به حج بیت اللَّه مشرّف شود و ضمناً از پدر و یا عمو و یا مادر هم حج بر ذمّه او قرار گرفته، آیا تشرّف خود او به حج کافی از برائت ذمّه او هم خواهد شد یا خیر؟ و آیا میتواند در مکّه معظّمه یک نفر را به عنوان اجیر برای حج میقاتی ما فی الذمّه انتخاب کند؟ و یا آن که باید حتماً یک نفر را برای انجام حج ما فی الذمّه ازموطن خود برای حج اعزام دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان از پیشگویی منجّمین اطمینان حاصل کند که فردا اول ماه است، آیا میتواند به این اطمینان عمل نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی پس از استقرار حج بر او از دنیا رفته و وصیت کرده که شخص معیّنی از طرف او حج انجام دهد؛ ولی آن شخص، امسال برای کس دیگری اجیر شده است. آیا باید شخص دیگری را اجیر کنند یا صبر کنند تا سال بعد، همین شخص حج را انجام دهد و یا این که باید از او درخواست کنند تا اجارهاش را با دیگران فسخ کند و از طرف این میّت، در همین سال، حج به جا آورد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که خودش نماز قضا در ذمه دارد، آیا می تواند برای قضای نماز اموات اجیر شود؟
- [آیت الله سیستانی] اگر حج در فرض های سؤال قبل، حج مستحبی باشد، آیا اجیر گرفتن برایش صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در صورتی ذمه میت ادا خواهد شد که اطمینان پیدا شود که نایب نماز را خوانده است و اگر شک کند کافی نیست، ولی اگر یقین داشته باشد نماز را خوانده اما نداند صحیح انجام داده یا نه اشکال ندارد.
- شخص نایب باید خود را به جای میت فرض کند و عبادتی را که بر ذمه اوست قضا نماید و اگر عملی را انجام دهد و ثواب آن را برای او هدیه کند دین او ادا نمی شود.
- هرگاه شخص اجیر پیش از تمام کردن نماز و روزه ای که اجیر شده بود از دنیا برود درحالیکه اجرت همه آنها را گرفته، اگر شرط کرده باشند تمام نمازها را خودش به جا آورد باید اجرت مقداری را که نخوانده از مال او برگردانند و اگر چنین شرطی نکرده اند باید ورثه از مال او کسی را اجیر کنند تا باقیمانده را بجا آورد و اگر مالی ندارد چیزی بر ورثه واجب نیست، ولی بهتر است دین میت را ادا کنند.
- هرگاه کسی را اجیر کنند که در سفر حج خدمت شخص یا کاروانی را کند و به این صورت حج خود را به جا آورد حج واجب او حساب می شود; ولی قبول چنین کاری واجب نیست.
- اگر ولی میت نداند که میت قضای روزه بر ذمه دارد یا نه، واجب نیست برای او قضا بگیرد و اگر اجمالاً بداند مقداری قضای روزه بر ذمه اوست باید به اندازه ای که یقین دارد به جا آورد و بیش از آن لازم نیست.
- کسی که برای نماز قضای میت اجیر شده، باید مسائل نماز را بخوبی بداند و قرائت او صحیح باشد.
- هرگاه حج بر کسی واجب شود و انجام ندهد و استطاعتش از دست برود باید به هر طریق که می تواند حج را به جا آورد، ولو با قرض گرفتن یا اجیر شدن باشد.
- هرگاه اجیر پیش از تمام کردن عمل از دنیا برود و خودش نیز نماز قضا بر ذمه داشته باشد، باید از مال او برای نمازهایی که اجیر بوده دیگری را اجیر کنند و یا اگر شرط کرده اند خودش به جا آورد باقیمانده را برگردانند، اما برای نمازهای خودش نمی توانند از مال او بردارند مگر با رضایت ورثه و یا در صورتی که وصیت کرده از ثلث مالش به مصرف نماز برسانند.
- هرکس می تواند از طرف دیگری برای انجام حج اجیر شود، به شرط این که از مسائل حج آگاه باشد، خواه قبلاً حج به جا آورده باشد یا نه، ولی اگر خودش نتواند حج را به جا آورد نمی تواند آن را به دیگری واگذار کند مگر به اجازه صاحب پول.
- زنی که مبتلا به خونریزی است اگر به طبیب مراجعه کند و او تشخیص دهد خون حیض یا خون زخم و مانند آن است، چنانچه به گفته طبیب اطمینان حاصل کند می تواند بر طبق احکام آن عمل نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر با اجیر شرط کنند که عمل را به طور مخصوصی انجام دهد، اجیر باید همانطور به جا آورد و اگر طبق شرط عمل نکند ذمّه میّت بری می‌شود امّا اجیر حقّ گرفتن اجرت را ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مادامی که اجیر نمازها را نخوانده باشد ذمه میت مشغول است. بنابراین اگر اجیر فوت کند در صورتی که احتمال دهند که نمازها را نخوانده است بنابر احتیاط واجب باید برای آن نمازها اجیر بگیرند.
- [آیت الله مظاهری] اجیر باید عمل را به قصد آنچه که در ذمّه میّت است به جا آورد و اگر ثواب آن را برای او هدیه کند کافی نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که نشانه های مرگ را در خود می بیند اگر خمس و زکات و مظالم بدهکار است باید فوراً بدهد و اگر نمی تواند; چنانچه از خودش مال دارد یا احتمال می دهد کسی آنها را ادا نماید; و یا از هر راه دیگر که فراغ ذمه برای او حاصل شود باید وصیت کند، و همچنین است اگر حج بر او واجب باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی بگوید که میّت وصیّت کرده فلان مبلغ به من بدهند یا بگوید من وصی میّتم که مال او را به مصرفی برسانم یا میّت مرا قیّم بچههای خود قرار داده، چنانچه از گفته او اطمینان حاصل شود باید به او بدهند و اگر اطمینان حاصل نشود باید مراجعه به حاکم شرع شود.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه میّت وصیّت به حجّ بلدی کرده باشد ولی وارث کسی را از میقات اجیر نماید، گرچه گناه کرده است ولی میّت بری الذمّه می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی بگوید من وصی یا ولیّ میّت هستم یا ولیّ میّت به من اجازه داده که غسل، کفن و دفن او را انجام دهم، چنانچه اطمینان به این ادعای او حاصل شود و شخص دیگری نیز چنین ادعایی نکند، انجام کارهای میّت با اوست؛ اما اگر شخص دیگری نیز چنین ادعایی بکند، اگر به ادعای یکی اطمینان حاصل شود، او مقدم است وگرنه هر کدام بینّه داشته باشند، مقدم هستند.
- [آیت الله مظاهری] اگر میّتی که حجّ واجب بر ذِمّه اوست، نزد شخصی مالی داشته باشد و او بداند که ورثه حجّ میّت را به جا نمیآورند او باید به واسطه آن مال، حجّ میّت را به جا آورد و فرقی نیست بین آنکه نایب بگیرد یا خودش حجّ را به جا آورد.
- [آیت الله سیستانی] حجّی که بر میت با استطاعت واجب شده است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکات و مظالم، ادا کردن آنها واجب می‌باشد، باید از اصل مال میت بدهند، اگرچه میت برای آنها وصیّت نکرده باشد؛ و اما کفارات و نذرها و از جمله حج نذری با وصیّت از ثلث ادا می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] کسی که فوت کرده و حجّ واجب بر ذِمّه او بوده است ورثه پیش از ادای حجّ نمیتوانند در اموال میّت تصرّف کنند و همچنین است هر واجب مالی نظیر خمس و زکات و قرض، ولی اگر وصی میّت یا قیّم او واجب مالی را از اصل مال بیرون کند ورثه میتوانند در اموال میّت تصرّف کنند.