خرید و فروش
بیع، مبادله‌ی مال در برابر مال است. معنای یاد شده، معنای لغوی بیع است و در باب تجارت یا بیع- بنابر اختلاف تعبیر در کلمات فقها- به تفصیل از احکام، اقسام و شرایط آن سخن رفته است.
ساختن و خرید و فروش مجسّمه اشکال دارد، ولی خرید و فروش چیزهایی که روی آن نقشهای برجسته است اشکالی ندارد. همچنین خرید و فروش عروسک هایی که جنبه¬ی اسباب بازی دارد مانعی ندارد.
عنوان مسئله:
ساختن و خرید و فروش مجسّمه اشکال دارد، ولی خرید و فروش چیزهایی که روی آن نقشهای برجسته است اشکالی ندارد. همچنین خرید و فروش عروسک هایی که جنبه¬ی اسباب بازی دارد مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش مجسمه هایی که از گچ یا موادساخته می شود و به عنوان اسباب بازی و یا برای نگهداری در منازل به کار می رود، چه حکمی دارد؟ مثل انواع عروسکها و سگها و گربه ها و مرغها که از گچ یا مواد ساخته می شود؟
- آیا خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار از لحاظ شرعی اشکال دارد؟ اگر اشکالی ندارد آیا برای خرید سهام شرکتی باید از کار آن شرکت مطلع باشیم یا صرف آنکه آن شرکت در بورس اوراق بهادار است و قصد اینجانب هم بدست آوردن سود ناشی از خرید فروش سهام و همچنین مشارکت در اقتصاد کشور است خرید و فروش سهام آن شرکت بلامانع است؟
- لطفاً به سؤالات زیر پیرامون مجسّمه سازی پاسخ فرمایید: الف) اگر برای بزرگداشت خاطره شهیدان در یکی از میادین شهر، نمادی از شهید ساخته شود، چه حکمی دارد؟ ب) آیا جایز است تندیس سربازی ساخته شود که در حال تیر اندازی به سوی دشمن است؟ ج) آیا می توان برای نشان دادن تجاوز و دیو سیرتی استکبار (مثلا نسبت به مردم شهر حلبچه، که مظلومانه توسّط بمب شیمیایی از بین رفتند) به همان صورت با ساختن مجسّمه هایی آن را بازسازی کرد؟ د) اگر انسانی که سر به سجده برده، و خدا را پرستش می کند ساخته شود، اشکال دارد؟ ه) آیا ترمیم آثار باستانی مانند نقوش برجسته، یا مجسّمه هایی که از ادوار پیش باقی مانده، دارای اشکال است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] ساختن عروسک و مجسمه و نقاشی و ترسیم چهره موجودات زنده اعمّ از گیاه، حیوان، و انسان چه حکمی دارد آیا خرید و فروش و نگهداری آن جایز است؟
- [سایر] ساختن مجسمه انسان یا حیوان، به صورت نیم تنه و یا برجسته روی دیوار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خرید و فروش عروسک جایز است؟
- [آیت الله خوئی] خرید عروسک برای بازی بچهها و دکور خانه چه صورت دارد.
- [آیت الله خامنه ای] ساخت عروسک و مجسمه و نقاشی و ترسیم چهره موجودات زنده اعم از گیاهان، حیوانات و انسان چه حکمی دارد؟ خرید و فروش و نگهداری و ارائه آن‌ها در نمایشگاه چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] برای تجلیل از مقام علمی و... افراد آیا می توان مجسمه آن ها را ساخت و در مراکز شهرها نصب نمود. ساختن مجسمه پلاستیکی از حیوانات و خرید و فروش آن ها چه صورتی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خریدن عروسک یا بازی کردن بچه ها با آن اشکال دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خریدن عروسک یا بازی کردن بچه ها با آن اشکال دارد؟
- [سایر] حکم خرید و فروش و نگه داری مجسمه جاندار چیست؟
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش اسباب مشترکه موسیقی، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش چیزهایی که از یک جنس نیست به هر صورت که باشد مانعی ندارد، مثل این که ده کیلو برنج را به بیست کیلو گندم بفروشند.
- از ساختن ظروف طلا و نقره و مزدی که در مقابل آن می گیرند بنابر احتیاط واجب باید اجتناب کرد، همچنین از خرید و فروش آن‌ها و پولی که در مقابل آن گرفته می شود نیز اشکال دارد.
- در موارد زیر معامله باطل است: 1 خرید و فروش عین نجس یعنی چیزهایی که ذاتاً نجس است بنابر احتیاط واجب ( مانند بول و غائط و خون) بنابراین، خرید و فروش کودهای نجس اشکال دارد، ولی استفاده از آن‌ها بی مانع است، اما خرید و فروش خون در عصر و زمان ما که برای نجات مجروحین و بیماران مورد استفاده قرار می گیرد جایز است و همچنین خرید و فروش سگ شکاری و نگهبان. 2 خرید و فروش اموال غصبی، مگر آن که صاحبش معامله را اجازه دهد. 3 خرید و فروش چیزهایی که منافع معمولی آن حرام است، مانند آلات موسیقی و قمار. 4 خرید و فروش چیزهایی که در بین مردم مال محسوب نمی شود هرچند برای شخص خاصی ارزش داشته باشد مانند بسیاری از حشرات. 5 معاملاتی که در آن ربا باشد. 6 فروختن اجناس تقلبی که خریدار از وضع آن خبر ندارد، مانند فروختن شیر مخلوط با آب یا روغنی که آن را با پیه یا چیز دیگری مخلوط کرده اند، این عمل را (غش) می گویند و یکی از گناهان کبیره است; از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) نقل شده است که فرمود: (کسی که در معامله با مسلمانان غش کند، یا به آن‌ها ضرر برساند، یا تقلب و حیله نماید از ما نیست و هر کس با برادر مسلمانش غش کند خداوند برکت را از روزی او می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش وامی گذارد. 7 خرید و فروش اعضای بدن مانند کلیه و امثال آن; ولی احتیاط آن است که اگر پولی می خواهند بگیرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل این کار در صورتی جایز است که برای دهنده تولید خطر نکند. 8 اراضی موات با ثبت دادن ملک کسی نمی شود، و خرید و فروش آن جایز نیست، بلکه باید آن را احیاء کند یعنی آماده برای کشت و زرع نماید.
- گوشتهایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود خرید و فروشش اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که حیوانش مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است؛ ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است؛ و خریدن چرمهایی که از بلاد کفّار می آورند اشکالی ندارد و پاک است، هر چند با آن نمی توان نماز خواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] ساختن مجسّمه انسان و حیوانات جایز نیست ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش مجسّمه و چیزهای ی که روی آن, صورتِ برجسته مجسّمه دارد, مانند صابون یا چیز دیگر، اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] ساختن مجسمه جان دار و نقاشی آن جایز است و خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- [آیت الله خوئی] ساختن مجسمة جاندار بلکه نقاشی آن نیز حرام است ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- [آیت الله سیستانی] ساختن مجسّمه جاندار بنابر احتیاط حرام است ، ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد . و امّا نقاشی جاندار جایز است .
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن مجسمه حرام است ولی خرید و فروش آن و صابون و چیزهای دیگری که روی آن مجسّمه دارد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ساختن مجسمه حرام است، و احتیاط واجب، ترک خرید و فروش آن است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش مجسّمه و چیزهای دیگری که روی آن مجسمه دارد اشکال ندارد.
- [امام خمینی] خرید و فروش مجسمه و صابون یا چیزهای دیگری که روی آن مجسمه دارد اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] خرید و فروش مجسّمه حرام است، ولی خرید و فروش صابونی که روی آن مجسمه دارد، اگر مقصود معاملهی صابون باشد، اشکال ندارد.