خرید و فروش
بیع، مبادله‌ی مال در برابر مال است. معنای یاد شده، معنای لغوی بیع است و در باب تجارت یا بیع- بنابر اختلاف تعبیر در کلمات فقها- به تفصیل از احکام، اقسام و شرایط آن سخن رفته است.
خرید و فروش مجسّمه حرام است، ولی خرید و فروش صابونی که روی آن مجسمه دارد، اگر مقصود معامله‌ی صابون باشد، اشکال ندارد.
عنوان مسئله:
خرید و فروش مجسّمه حرام است، ولی خرید و فروش صابونی که روی آن مجسمه دارد، اگر مقصود معامله‌ی صابون باشد، اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در بعض دهات مالکین سابق به رعیت حق اختصاصی دادهاند و رعایا معمولاً آن حق را مورد معامله قرار داده و اراضی مالک را از باب حق الاختصاص بین خودشان خرید و فروش مینمایند، آیا زوجه از قبیل حقوق ثُمنیه میبرد یا خیر؟
- از نجف آباد به اصفهان 27 کیلومتر است، حدود نصف کسبه نجف آباد از تاجر سَقَط فروش و قمّاد و پارچه باف و شغلهای صنعتی برای خرید و فروش مواد کسبی خودشان هر روزه، یا دو روز یک مرتبه، یا اقلاًّ هفتهای دو مرتبه، یا یک مرتبه مجبورند به اصفهان بروند، نوعاً مبیت لیله هم در میان نیست و زمستان و تابستان کارشان به همین منوال است، به طوری که قل ما یتّفق که ده روز در وطن بمانند و سابقاً از حضرت آیت اللَّه استفتا شده، آنان را دایم السفر دانسته، ولی بعداً بعضی از آقایان خلاف آن را نقل کردهاند و وجه شبهه اینست که اصناف مذکوره در وطن مغازه و دکّان دارند و مانند پیله وران هستند، مستدعیست حکم آن را بیان فرمایید؟
- شخصی متاعی خریده - مثلاً - معادل هزار تومان، قیمت آن را نقداً ندارد میخواهد یک طغری برات و چک بانک هزار تومانی - که وعده پرداخت آن تا یک ماه است - بدهد، صاحب متاع قبول نمیکند و شخص دیگر به آن صاحب برات و چک میگوید: من نهصد و پنجاه تومان نقد به تو میدهم، برات هزار تومانی یک ماهه را قبول دارم، آیا این عمل برای آن نقد دهنده و صاحب برات جایز و صحیح است یا نه؟ آیا به طور کلّی چکهای بانک و بروات را بدین طریق میتوان خرید و فروش نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اخیراً در تبلیغات تلویزیون شاهد هستیم که از کرم و صابونی به نام حلزون نام برده میشود. با توجه به اینکه حلزون حرام میباشد و جدا از حرام بودن، کشتن یک حیوان ضعیف به مقدار زیاد برای ساخت کرم و صابون مطالبات حقوق حیوانات را میطلبد حال حکم نهایی در مورد استعمال این کرم و صابون (کرم و صابون حلزون) چیست؟
- [آیت الله خوئی] آیا خرید و فروش ماهی حرام (که بنا به اظهار بعضی از مطلعین جز خوردن گوشت و تخم آن منفعتی مقصود نیست) چه صورت دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: خرید و فروش دوربین فیلمبرداری تا زمانی که به قصد استفاده در امور حرام نباشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] برای تجلیل از مقام علمی و... افراد آیا می توان مجسمه آن ها را ساخت و در مراکز شهرها نصب نمود. ساختن مجسمه پلاستیکی از حیوانات و خرید و فروش آن ها چه صورتی دارد؟
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش مجسمه و نقاشی که آثار هنری می باشند چه حکمی دارند؟ جهت تزیین کردن و یا منبّت کاری چه وجهی دارد؟
- [سایر] خرید و فروش لوازم آرایشی اشکال دارد؟
- [آیت الله خوئی] آیا شستن به صابونی که در او پیه خوک بکار برده شده اشکال دارد؟ و اگر شخصی بدنش را با چنین صابونی بشوید چه وظیفه دارد شرعاً؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خرید مجسمه آدمی و برهنه اعم از مجسمه زن و یا مرد جایز است ؟ و خرید مجسمه و تندیس حیوانات که برای زینت می تراشند چه طور است ؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خرید مجسمه آدمی و برهنه اعم از مجسمه زن و یا مرد جایز است ؟ و خرید مجسمه و تندیس حیوانات که برای زینت می تراشند چه طور است ؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خرید و فروش دیش(بشقاب) ماهواره، حرمت وضعی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش مسکرات، حرام و معامله‌ی آن‌ها باطل است.
- خرید و فروش گوشت و پیه و چرمی که از دست مسلمان گرفته شود اشکال ندارد، ولی اگر انسان بداند که آن مسلمان آن را از دست کافر گرفته و تحقیق نکرده که از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده یا نه، خریدن آن حرام و معامله‌ی آن باطل است.
- خرید و فروش دواهای نجس حرام است، ولی اگر پول را برای ظرف آن، یا برای زحمت دوا فروش بدهند، اشکال ندارد.
- خرید و فروش ظرف طلا و نقره و پول و عوضی هم که فروشنده میگیرد، حرام است.
- خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حتّی سازهای کوچک حرام است.
- معامله‌ی چیزی که وقف شده باطل است، ولی اگر به طوری خراب شود که نتوانند استفادهای را که مال برای آن‌ها وقف شده از آن ببرند، مثلاً حصیر مسجد به طوری پاره شود که نتوانند روی آن نماز بخوانند، فروش آن اشکال ندارد و در صورتی که ممکن باشد باید پول آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصود وقف کننده نزدیکتر باشد.
- خرید و فروش روغن و دواهای روان و عطرهایی که از ممالک غیر اسلامی میآورند، اگر نجس بودن آن‌ها معلوم نباشد اشکال ندارد، ولی رو غنی را که از حیوان بعد از جان دادن آن میگیرند، چنانچه در شهر کفّار از دست کافر بگیرند و از حیوانی باشد که اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن میکند، نجس است و معامله‌ی آن باطل میباشد.
- در معامله‌ی بیع شرط که مثلاً خانهی هزار تومانی را به دویست تومان میفروشد و قرار میگذارند که اگر فروشنده سر مدت پول را بدهد، بتواند معامله را به هم بزند در صورتی که خریدار و فروشنده قصد خرید و فروش داشته باشند، معامله صحیح است.
- معامله‌ی مساقات در درختهایی که مثل بید و چنار میوه نمیدهد صحیح نیست و در مثل درخت حنا که از برگ آن استفاده میکنند، اشکال دارد.
- خریدن چیزی که از قمار، یا دزدی، یا از معامله‌ی باطل تهیه شده حرام است و اگر کسی آن را بخرد باید به صاحب اصلیش برگرداند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] خرید و فروش مجسمه و صابون یا چیزهای دیگری که روی آن مجسمه دارد اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن مجسمه حرام است ولی خرید و فروش آن و صابون و چیزهای دیگری که روی آن مجسّمه دارد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله سبحانی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه حرام است ولی خرید و فروش صابون و مانند آن که روی آن‌ها شکل مجسمه یا نقش های برجسته است اشکالی ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش مجسّمه و چیزهای ی که روی آن, صورتِ برجسته مجسّمه دارد, مانند صابون یا چیز دیگر، اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش مجسّمه و چیزهای دیگری که روی آن مجسمه دارد اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ساختن مجسمه حرام است، و احتیاط واجب، ترک خرید و فروش آن است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه اشکال دارد، ولی خرید و فروش چیزهایی که روی آن نقشهای برجسته است اشکالی ندارد. همچنین خرید و فروش عروسک هایی که جنبه¬ی اسباب بازی دارد مانعی ندارد.
- [آیت الله خوئی] ساختن مجسمة جاندار بلکه نقاشی آن نیز حرام است ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- [آیت الله سیستانی] ساختن مجسّمه جاندار بنابر احتیاط حرام است ، ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد . و امّا نقاشی جاندار جایز است .
- [آیت الله وحید خراسانی] ساختن مجسمه جاندار حرام است و همچنین نقاشی ان بنابر احتیاط و خرید و فروش و نگهداری ان جایز است اگر چه احوط ترک است