حق الزحمه
دستمزد، اجرت عمل
زن وظیفه ندارد خدمت خانه را انجام دهد و غذا تهیه کند و نظافت و مانند آن را انجام دهد، مگر به میل خود و اگر مرد او را مجبور بر این کارها نماید زن می تواند حق الزحمه خود را در برابر این کارها از او بگیرد.
عنوان مسئله:
زن وظیفه ندارد خدمت خانه را انجام دهد و غذا تهیه کند و نظافت و مانند آن را انجام دهد، مگر به میل خود و اگر مرد او را مجبور بر این کارها نماید زن می تواند حق الزحمه خود را در برابر این کارها از او بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- من بر خلاف ضوابط و مقرّرات در کنکور شرکت کرده، و در رشته پزشکی قبول شده ام. مثلاً مشمول بوده و دفترچه آماده به خدمت تهیّه نکرده ام، یا سرباز فراری بوده و با جعل پایان خدمت امتحان داده ام، یا از این قبیل، ولی در امتحانات تقلّبی نکرده ام، و اکنون دچار عذاب وجدان شده ام، وظیفه شرعی من چیست؟
- آیا وظیفه زن مسلمان صرفاً تمکین است؟ اگر چنین است، نگهداری از فرزندان، نظافت منزل، شستشوی ظروف و البسه و پخت و پز وظیفه کیست؟ تقسیم کاری که رسول الله (صلی الله علیه و آله) بین دختر گرامی و داماد عزیزش انجام داد (وسائل الشیعه، ج 14، ابواب مقدمات النکاح، باب 89، ح 1) که کار بیرون منزل را به علی (علیه السلام) و کار درون منزل را به زهرا (سلام الله علیها) واگذار کرد به چه معنایی است؟ اگر فلسفه ی ازدواج، فقط رفع شهوت است، آیا بهتر نیست مرد با هزینه ای کمتر از آوردن زن به خانه به عنوان موجودی پرخرج، شهوتش را بیرون خانه به طریق شرعی (صیغه) رفع کند؟ اگر وظیفه ی زن صرفاً تمکین است، چرا مرد مخارج عروسی، خورد و خوراک، لباس، وسایل رفاهی، پزشکی، درمانی، مهریه، شیربها و مانند آن را برگردن می گیرد؟ بهتر نیست مجرد و بی مسئولیت به کار و عبادت و زندگی خود بپردازد؟ نه دغدغه خاطری، نه دل بستگی، نه ترس از دست دادنی، نه جنگ اعصابی و نه نگرانی های دیگر. لطفاً نظرتان را به طور صریح در این زمینه بیان فرمایید.
- آیا وظیفه زن مسلمان صرفا تمکین است؟ اگر چنین است، نگهداری از فرزندان، نظافت منزل، شستشوی ظروف و البسه، پخت و پز وظیفه کیست؟ تقسیم کاری که رسول الله (ص) بین دختر گرامی و داماد عزیزش انجام داد که کار بیرون منزل را به علی، و کار درون منزل را به زهرا واگذار کرد، به چه معنایی است؟ اگر فلسفه ازدواج فقط رفع شهوت است، آیا بهتر نیست مرد با هزینه ای کمتر از آوردن زن به خانه به عنوان موجودی پرخرج ، شهوتش را بیرون خانه به طریق شرعی (صیغه) رفع کند؟ اگر وظیفه زن صرفا تمکین است، چرا مرد مخارج عروسی، خورد و خوراک، لباس، وسایل رفاهی، پزشکی، درمانی، مهریه، شیر بها و مانند آن را بر گردن می گیرد؟ بهتر نیست مجرد و بی مسئولیت به کار و عبادت و زندگی خود بپردازد، نه دغدغه خاطری، نه دل بستگی، نه ترس از دست دادنی، نه جنگ اعصابی، و نه نگرانی های دیگر. لطفا نظرتان را به طور صریح در این زمینه بیان فرمایید:
- در صورتی که مرد با رفتن همسرش به دانشگاه، اداره و هر محیط دیگری مخالف باشد، زن شرعاً چه وظیفه ای دارد؟
- در دوران نامزدی که زن در خانه پدری تشریف دارد هرگونه بیرون رفتن زن باید با اجازه شوهر باشد یا پدر زن؟ اگر با مرد باشد در صورت رعایت نکردن زن باتوجه به این نکته در طلاق مهریه شامل زن میشود یانه؟
- در دوران نامزدی که زن در خانه پدری تشریف دارد هرگونه بیرون رفتن زن باید با اجازه شوهر باشد یا پدر زن؟ اگر با مرد باشد در صورت رعایت نکردن زن باتوجه به این نکته در طلاق مهریه شامل زن میشود یانه؟
- زن و شوهری به مکّه رفتند و مناسک حج را بجا آوردند، لکن چون زن شوهرش را نمیخواست طواف نسا و نماز آن را بجا نیاورد و شوهر هم این طواف و نماز را ترک کرده و به وطن خود برگشتهاند اکنون وظیفه آن زن از نظر محرمیّت و بودنش در خانه شوهر چیست؟
- زن و شوهری به مکّه رفتند و مناسک حج را بجا آوردند، لکن چون زن شوهرش را نمی خواست طواف نسا و نماز آن را بجا نیاورد و شوهر هم این طواف و نماز را ترک کرده و به وطن خود برگشته اند اکنون وظیفه آن زن از نظر محرمیّت و بودنش در خانه شوهر چیست؟
- الف) اگر بخشی از مهریّه زنی سه دانگ خانه بوده که به مبلغ صد میلیون ریال تقویم شده باشد، و مرد زمینی به همین مبلغ، یا بیشتر، بخرد و خانه ای در آن بنا کند، آیا در خصوص این بخش از مهریّه زن برائت حاصل کرده است؟ ب) اگر بین زن و مرد اختلاف شود، و مرد مدّعی باشد که زمین ساختمان را بابت مهریّه زوجه تسلیم نموده، و زن مدّعی شود که تحت عنوان هبه دریافت کرده، قول کدام یک مقدّم می شود؟ ج) در فرض بالا کدام یک باید دلیل و بیّنه ارائه دهد؟ د) اصولا کسی که مالی به دیگری می دهد، ظهور در تبرّع دارد یا عدم تبرّع؟ ه) اگر ثابت شود خانه ای که زوج ساخته، و به زن تسلیم کرده، و سند را هم به نام زوجه نموده، حداقل سه برابر مبلغی است که مرد موقع اجرای صیغه عقد نکاح به عنوان بخشی از مهریّه متعهد شده، آیا مرد مجاز است با بخش دیگری از مهریّه زوجه، مثلا وجه رایج، یا طلا و سکّه مقدار اضافی را تهاتر نماید؟ یعنی آیا تعهّدات دیگر زوج راجع به سایر اقلام مهریّه در حدّ ارزش اضافی خانه ساقط می شود؟ و) و اگر تهاتر نمی شود، آیا زوج حق دارد به اعتبار این که مقروض به زوجه نبوده، از مالی که به زوجه داده و تصوّر می کرده بابت دین خود داده، رجوع و آن را مطالبه و مسترد کند؟
- با سلام: از نظر شرعی تمکین زن به چه معنا است آیا زنی که مدتی در خانه شوهرباشدوبا شوهرش مضاجعه میکند تمکین کرده یا نه واگر مردبنا به عللی دخولی انجام ندهد ولی با زن مضاجعه کند می شود گفت که زن تمکین نکرده وآیا مضاجعه وتقبیل وبوسیدن ودیدن بدن برهنه ولمس کردن وهم خوابی (به صورت لخت کنار همدیگرولذت بردن از هم ولی دخول انجام ندادن مرد)تمکین نیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا زن می تواند در منزل وظایف خود را انجام ندهد، مثلاً غذا نپزد، خانه را مرتّب نکند؟ آیا مرد می تواند زن را مجبور به انجام این گونه امور نماید؟
- [آیت الله خامنه ای] من مبلغی را از دانشگاه جهت برپایی بازدید علمی دانشجویان از دانشگاه گرفتم و آن را صرف خرید غذا و تهیه ماشین بچه ها کردم و مقداری پول و مواد غذایی اضافه مانده است. آیا می توان این مقدار اضافی را در حالی که بنده تمام کارها و زحمات اردو را کشیده ام به عنوان حق الزحمه بدون اجازه آنها بردارم؟
- [آیت الله مظاهری] کسانی که کارهای جانبی اعتکاف را پیگیری میکنند؛ مثل تهیه غذا، پیگیری امور و ... نیز میتوانند همزمان معتکف باشند و مرتب برای کارها از مسجد خارج شوند؟
- [آیت الله نوری همدانی] خروج معتکف از مسجد برای تهیه غذا و شستن لباسها و ظروف خود چه حکمی دارد و اگر شخص غیر معتکفی این کارها را برای او بکند چطور؟
- [آیت الله بهجت] آیا تهیه مسکن وظیفه مرد است و آیا مرد می تواند از مسکن زن استفاده کند و آیا حق نفقه همسر قابل انتقال یا اسقاط است؟
- [آیت الله نوری همدانی] خروج معتکف از مسجد برای تهیه غذا و شستن لباسها و ظروف خود چه حکمی دارد و اگر شخص غیر معتکفی این کارها را برای او بکند چطور
- [سایر] در صورتی که شوهر علی رغم میل باطنی زن، اصرار به بی حجابی زن داشته باشد وظیفه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] فردی که دارای خانه است و نیازمند به خانه بزرگتری است و مجبور است در طی چند سال پولهای خود را پس انداز نماید و در پایان، خانه بزرگتری تهیه نماید و یا به تدریج با پس انداز، خانه بزرگتری بسازد، پولهای اضافه بر مخارج سالانه را که برای تهیه خانه بزرگتر کنار میگذارد، خمس دارد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] اگر برای مرد، نماز میت زن و برای زن، نماز میت مرد خوانده شود، وظیفه چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر مردی زن خود را مجبور به جماع نماید، وظیفه زن به لحاظ قضا و کفاره چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه زن در آغاز، مجبور بوده و در اثناء راضی شده احتیاط واجب آن است که مرد دو کفاره بدهد و بر زن چیزی جز قضا لازم نیست.
- کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آنها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آنها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- شایسته است انسان با کسانی که از روی بی اعتنایی، به مسجد مسلمانها حاضر نمی شوند رابطه دوستی برقرار نکند، با آنها غذا نخورد و در کارها با آنها مشورت ننماید و از آنها زن نگیرد و به آنها زن ندهد.
- مرد می تواند برای زن و زن برای مرد نیابت کند و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز بایدبه وظیفه خودش عمل نماید، نه وظیفه میت و لازم نیست قضای نمازهای میت به ترتیب خوانده شود، خواه ترتیب آن را بداند یا نداند، مگر در مورد ظهر و عصر، یا مغرب و عشا از یک روز که رعایت ترتیب در آن لازم است.
- زنی که عقد دائم شده بنابر احتیاط نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود یا کاری در خارج خانه انتخاب کند (خواه اجازه لفظی باشد و یا از قرائن معلوم شود که او راضی است) و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. بر شوهر نیز واجب است که غذا و لباس و منزل و لوازم دیگر را مطابق معمول برای او تهیه کند (حتی هزینه طبیب و دارو و مانند آن) و اگر تهیه نکند بنابر احتیاط بدهکار او خواهد بود، خواه توانایی داشته باشد یا نه.
- زنی که عقد دائم شده بنابر احتیاط نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود یا کاری در خارج خانه انتخاب کند (خواه اجازه لفظی باشد و یا از قرائن معلوم شود که او راضی است) و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. بر شوهر نیز واجب است که غذا و لباس و منزل و لوازم دیگر را مطابق معمول برای او تهیه کند (حتی هزینه طبیب و دارو و مانند آن) و اگر تهیه نکند بنابر احتیاط بدهکار او خواهد بود، خواه توانایی داشته باشد یا نه.
- زنی که عقد دائم شده بنابر احتیاط نباید بدون اجازه شوهر از خانه بیرون رود یا کاری در خارج خانه انتخاب کند (خواه اجازه لفظی باشد و یا از قرائن معلوم شود که او راضی است) و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. بر شوهر نیز واجب است که غذا و لباس و منزل و لوازم دیگر را مطابق معمول برای او تهیه کند (حتی هزینه طبیب و دارو و مانند آن) و اگر تهیه نکند بنابر احتیاط بدهکار او خواهد بود، خواه توانایی داشته باشد یا نه.
- هرگاه زن مطالبه خرجی کند و شوهر ندهد می تواند هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و احتیاط واجب آن است که این کار با اجازه حاکم شرع باشد و اگر مجبور شود که خودش معاش خود را تهیه کند در موقعی که مشغول کار است اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- هرگاه مرد همسرش را طلاق رجعی دهد نمی تواند او را از خانه ای که موقع طلاق در آن بوده بیرون کند (مگر در بعضی از موارد خاص)، همچنین بر خود زن نیز حرام است که برای کارهای غیر لازم از آن خانه بیرون رود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند.
- [آیت الله خوئی] مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند.
- [آیت الله سبحانی] مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند.
- [آیت الله سیستانی] مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند .
- [آیت الله نوری همدانی] مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند .
- [امام خمینی] مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند.
- [آیت الله بروجردی] مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند.