احتیاط لازم
احتیاط الزام‌آور را احتیاط واجب گویند.
بنابر احتیاط رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است ، چنانچه بدانند خود محتضر راضی است و قاصر هم نباشد لازم نیست برای این کار از ولیّ او اجازه بگیرند ، و در غیر این صورت اجازه گرفتن از ولیّ او بنابر احتیاط لازم است .
عنوان مسئله:
بنابر احتیاط رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است ، چنانچه بدانند خود محتضر راضی است و قاصر هم نباشد لازم نیست برای این کار از ولیّ او اجازه بگیرند ، و در غیر این صورت اجازه گرفتن از ولیّ او بنابر احتیاط لازم است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا ازدواج در اسلام یک امر لازم و واجب است؟ آیا یک مسلمان می تواند تجرّد را انتخاب کند وازدواج نکند (بشرط اینکه مرتکب گناه نشود)؟
- آیا ذبح حیوان توسط مسلمان غیر شیعه انجام شود خوردن آن گوشت حلال است با توجه به اینکه اعتقاد به وجوب رو به قبله بودن ذبیحه در حین ذبح ندارند ؟
- مردی شب را در منی بدون نیت مبیت، می ماند، زیرا معتقد است که این کار واجب نیست و تنها از آن جهت مانده است تا بتواند اول روز به راحتی رمی کند، آیا کفاره ای بر او لازم می آید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا پزشک یا پرستاری که در پیش بیمار محتضر است، واجب است بیمار را رو به قبله کند؟ و انجام دادن این کار نیاز به اجازه ولیّ او دارد یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا شخص مسلمان را باید هنگام احتضار رو به قبله خواباند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن مسلمانی که بچه مسلمان 7 ماهه ای در شکمش بوده فوت کرده است، بعضی می گویند باید آینه ای در سمت پشت مادر قرار دهند تا انعکاس صورت بچه به طرف قبله باشد آیا این کار لازم است؟
- [آیت الله بهجت] فردی در زمان کودکی و اوایل بلوغ، روزه خورده است، اکنون که بزرگ شده، نمی داند جاهل قاصر بوده تا کفاره واجب نباشد یا مقصّر بوده تا کفاره واجب باشد. وظیفه چیست؟
- [آیت الله بهجت] مریضی که می تواند تخت خود را به سمت قبله برگرداند ولی این کار برای او مشقت دارد، آیا لازم است این کار را انجام دهد یا خیر؟
- [سایر] برای ازدواج موقت با زنی از اهل کتاب آیا اجازه شوهر از همسر مسلمان دائم، لازم و ضروری است؟ و اگر اجازه نگیرد عقد باطل است یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا می توان روزه استیجاری را بعد از اذان ظهر شکست؟ ج) بنابر احتیاط واجب نمی تواند افطار کند. س: اگر نمی شود در جایی که انسان جاهل قاصر به حکم باشد آیا غیر از خود روزه چیز دیگری به گردن او می آید یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] وقتی میدانیم مجتهد به مصرف کردن سهم امام علیهالسلام در موردی راضی است، آیا باز هم لازم است برای مصرف در آن مورد، از او اجازه بگیریم؟
- [آیت الله وحید خراسانی] ایا برای سربریدن حیوان رو به قبله بودن و مسلمان بودن کشنده لازم است و ایا نام خدا باید لفظ مخصوصی داشته باشد
- [آیت الله بهجت] آیا زن هنگام خروج از خانه، در هر بار خروج باید از شوهر اجازه بگیرد یا اگر از قراینی بداند که شوهر راضی است، لازم نیست دوباره اجازه بگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- موقع تخلّی باید بنابر احتیاط لازم جلوی بدن یعنی شکم و سینه رو به قبله و پشت به قبله نباشد .
- اگر برای آنکه نامحرم او را نبیند مجبور شود رو به قبله یا پشت به قبله بنشیند ، بنابر احتیاط لازم باید پشت به قبله بنشیند .
- در سجده واجب قرآن بنابر احتیاط واجب باید جای انسان غصبی نباشد ، و بنابر احتیاط مستحب جای پیشانی او از جای زانوها و سر انگشتانش بیش از چهار انگشت بسته بلندتر یا پستتر نباشد ، ولی لازم نیست با وضو یا غسل و رو به قبله باشد ، و عورت خود را بپوشاند ، و بدن و جای پیشانی او پاک باشد . و نیز چیزهائی که در لباس نمازگزار شرط میباشد در لباس او شرط نیست .
- مؤمنی را که محتضر است یعنی در حال جان دادن میباشد ، مرد باشد یا زن ، بزرگ باشد یا کوچک ، بنابر احتیاط در صورت امکان باید به پشت بخوابانند ، بطوری که کف پاهایش به طرف قبله باشد .
- دختری که به حدّ بلوغ رسیده و رشیده است ، یعنی مصلحت خود را تشخیص میدهد ، اگر بخواهد شوهر کند ، چنانچه با کره باشد و متصدی امور زندگانی خویش نباشد ، باید از پدر ، یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد ، بلکه بنابر احتیاط واجب اگر خود متصدی امور زندگانی خویش باشد نیز باید اجازه بگیرد ، و اجازه مادر و برادر لازم نیست .
- انسان نمیتواند از سهم سبیل اللّه قرآن یا کتاب دینی ، یا کتاب دعا بخرد و وقف نماید ، مگر آنکه مصلحت عامه اقتضای این کار را داشته و از حاکم شرع بنابر احتیاط لازم اجازه بگیرد .
- شرط دوم : مکان نمازگزار در نمازهای واجب باید طوری نباشد که از شدت حرکت مانع از ایستادن نمازگزار و انجام رکوع و سجود اختیاری شود ، بلکه بنابر احتیاط لازم نباید مانع از آرامش بدن او باشد و اگر بواسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد ، در چنین جائی مانند بعضی از انواع اتومبیل و کشتی و قطار نماز بخواند ، بقدری که ممکن است باید استقرار و قبله را رعایت نماید ، و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند به طرف قبله برگردد و اگر رعایت استقبال قبله دقیقاً ممکن نباشد سعی کند که اختلاف کمتر از 90 درجه باشد ، و اگر این هم ممکن نباشد در تکبیرة الاحرام فقط رعایت قبله را بکند ، و اگر این هم میسّر نباشد رعایت قبله لازم نیست .
- کسی که نمیتواند نشسته نماز بخواند ، باید در حال نماز به پهلو طوری بخوابد که جلوی بدن او رو به قبله باشد ، و تا وقتی که ممکن است به پهلوی راست بخوابد نباید بنابر احتیاط لازم به پهلوی چپ بخوابد ، و اگر این دو ممکن نباشد باید به پشت بخوابد بطوری که کف پاهای او رو به قبله باشد .
- کسی که در ملکی با دیگری شریک است اگر سهم او جدا نباشد ، بدون اجازه شریکش نمیتواند در آن ملک تصرّف کند ، و نماز در آن بنابر احتیاط واجب باطل است .
- نماز احتیاط و سجده و تشهّد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد و بنابر احتیاط استحبابی سجده سهو را نیز رو به قبله بجا آورد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] بنابر احتیاط رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اگر ممکن باشد باید از خود محتضر اجازه بگیرند و اگر ممکن نباشد یا اجازه او معتبر نباشد بنابر احتیاط از ولی او اجازه بگیرند
- [آیت الله علوی گرگانی] رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و بنابر احتیاط واجب اجازه گرفتن از خود محتضر اگر ممکن باشد لازم است و اگر ممکن نباشد بنابر احتیاط وجوبی لازم است اذن گرفتن از ولی او وگرنه از حاکم شرع در صورت امکان البته بشرط آنکه حرکت دادن او موجب سرعت مرگ او نشود.
- [آیت الله خوئی] بنابر احتیاط رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است، و اجازه گرفتن از ولی او احوط است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بر هر مسلمان شایسته است محتضر مسلمان را رو به قبله کند و این کار مطابق احتیاط استحبابیست و بنا بر احتیاط استحبابی از ولیّ محتضر اجازه بگیرند.
- [آیت الله سبحانی] رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اجازه گرفتن از ولیّ او لازم نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اجازه گرفتن از ولیّ او لازم نیست.
- [آیت الله بروجردی] رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اجازه گرفتن از ولی او لازم نیست.
- [آیت الله مظاهری] رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و اجازه گرفتن از ولی او لازم نیست.
- [امام خمینی] رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است، و اجازه گرفتن از ولی او لازم نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بنابر احتیاط واجب رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجب است و بنابر احتیاط تا ممکن می شود از ولی او اذن بگیرد.