اقدام
اِقْدام، قاعده‌ای در فقه امامیه که در ابواب گوناگون معاملات جاری است و بر پایه آن، اقدام به معامله فاسد، موجب ضمان می‌گردد.
اگر کسی مشغول کارهای میّت شود ، بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند ، ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد باید دیگران تمام کنند .
عنوان مسئله:
اگر کسی مشغول کارهای میّت شود ، بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند ، ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد باید دیگران تمام کنند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در رشته دندانپزشکی مشغول تحصیل هستم و در کلاس درس مجبوریم به جسد یا اجزای میت به طور جداگانه دست بزنیم تکلیف چیست ؟
- شخصی به عنوان کارمند در مدینه منوره به کارهای اداری و ارائه خدمات به حُجاج مشغول است و مقررات سازمان های دولتی اقتضا می کند که پیش از آغاز موسم حج به شهرش بازگردد. لیکن می تواند با نگرفتن دستمزدش در قبال خدماتی که ارائه می دهد اجازه ماندن را به دست آورد. حال آیا بر او واجب است که چنین کند؟ و آیا حجش، حجة الاسلام (حج واجب) به شمار می رود؟
- چنانچه همه یا برخی از وراث میت اقرار به مدیون بودن او نمایند آیا این اقرار نافذ است؟ در صورت نافذ بودن در حق تمام وارثان نافذ است یا تنها در حق اقرار کنندگان؟
- آیا پدر و مادر اجازه دارند فرزند و نوجوان خود را از شرکت در مجالس اهل بیت منع نمایند اگر منع نمودند آیا اطاعت از آنها واجب است ؟
- مادر من در مدت 5 سال است که واجب الحج شده است ولی به علت خوف از تنهایش وبه امید اینکه سال بعد پدرم با ایشان بتوانند به سفر حج بروند اقدام به رفتن به سفر حج را به تاخیر انداخته اند . حال با توجه به اینکه پدرم هم به علت داشتن مشکلاتش نمی تواند فعلا با ایشان به این سفر مبارک بروند . آیا مادرم باید برای رفتن به حج اقدام کنند یا خیر ؟
- اگر دانشجویی در موسم حج ، امتحان دانشگاهی دارد آیا می تواند حج واجب را به سال آینده بگذارد خصوصاً اگر امتحان درسی برای او جنبه حیاتی داشته باشد و بسیار مهم است ؟
- کسی با احرام عمره مفرده وارد مکه مکرمه می شود و اعمالش را به جا می آورد. سپس برای مثلاً انجام پاره ای کارهای مربوط به خدمت حجاج به سوی عرفات خارج می شود و آن گاه می خواهد به مکه بازگردد، حال آیا باید برای عمره مفرده دیگری محرم شود، یا نه؟ و اگر مُحرم شدن بر او واجب است، از کجا باید مُحرم شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] عمل امام حسین (ع) در نیمه کاره گذاشتن حج، اشتباه نبود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که تجهیز میّتی نیمه کاره رها شود تکلیف چه می باشد؟
- [آیت الله بهجت] اگر در شهری هم فقیر مستحقّ و هم مسجد نیمه کاره باشد، در مصرف زکات اولویت با کدام یک می باشد؟
- [آیت الله بهجت] وظیفه شخصی که اطمینان به این پیدا نکرده است که آیا دیگران مشغول کارهای میت شده اند یا نه، چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] با وجود امکان تهیه جسد کافر از خارج که مستلزم تعیین بودجه و خرید آن است، آیا واجب است که مسئولین ذیربط به آن اقدام نمایند تا از تشریح میت مسلمان جلوگیری شود یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که عامل کار را نیمه تمام بگذارد آیا می تواند طلب اجرت نماید؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کودک نابالغی با اذن پدر محرم شد و طواف را نیمه کاره به تصور اینکه همین مقدار کافی است رها کرد و سعی را نیز از طبقه دوم انجام داده تکلیف چیست
- [سایر] با سلام میخواستم بدانم مالی که بخواهد وقف بشود چه شرایطی باید داشته باشد و هرمالی قابل وقف هست یا نه به طور مثال یک ساختمان نیمه کاره را می توان وقف نمود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کودک نابالغی با اجازه پدرش محرم شده، و طواف را نیمه کاره رها کرده، به تصوّر این که همان مقدار کافی است، و سعی را نیز از طبقه دوم انجام داده است. اکنون تکلیف او چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی پسر دوم خود را وصی و پسر اول را که بزرگتر است ناظر در امر وصایت کرده است. چنانچه وصی برای انجام کارهای میت، از قبیل نماز و غیره تعلل و مسامحه کند، تکلیف ناظر چیست؟ آیا می تواند بدون اجازه وصی اقدام در کارهای میت کند، یا آنکه خود وصی باید انجام دهد؟ یا آنکه باید با اجازه حاکم شرع عمل کند.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان اطمینان کند که دیگری مشغول کارهای میّت شده ، واجب نیست به کارهای میّت اقدام کند ، ولی اگر شک یا گمان دارد باید اقدام نماید .
- اگر میّت مالی برای تهیه کفن نداشته باشد ، جایز نیست برهنه دفن شود ، بلکه بنابر احتیاط بر مسلمانان واجب است او را کفن کنند ، و جایز است هزینه آن را از زکات حساب نمایند .
- میّت مسلمان را باید با سه پارچه که آنها را لنگ ، و پیراهن ، و سر تا سری ، میگویند کفن نمایند .
- مزد گرفتن برای غسل دادن میّت بنابر احتیاط واجب ، حرام است . و اگر کسی برای گرفتن مزد ، میّت را غسل دهد بطوری که منافات با قصد قربت داشته باشد ، آن غسل باطل است ، ولی مزد گرفتن برای کارهای مقدماتی غسل حرام نیست .
- اگر در بین نماز شک کند که یکی از کارهای واجب آن را انجام داده یا نه ، مثلاً شک کند که حمد خوانده یا نه ، چنانچه مشغول کاری باشد که شرعاً نباید در صورتی که آن کار قبلی را عمداً ترک کرده است مشغول این کار شود ، مثلاً در حال خواندن سوره شک کند حمد خوانده یا نه ، نباید به شک خود اعتنا کند ، و در غیر این صورت باید آنچه را که در انجام آن شک کرده ، بجا آورد .
- در سجده باید دو کف دست را بر زمین بگذارد و بنابر احتیاط واجب در صورت امکان همه کف دست را بگذارد ، ولی در حال ناچاری پشت دست هم مانعی ندارد ، و اگر پشت دست هم ممکن نباشد بنابر احتیاط واجب باید مچ دست را بر زمین بگذارد ، و چنانچه آن را هم نتواند ، تا آرنج هر جا را که میتواند بر زمین بگذارد ، و اگر آن هم ممکن نیست گذاشتن بازو کافی است .
- اگر موی خود را به بدن میّت برساند ، یا بدن خود را به موی میّت ، یا موی خود را به موی میّت برساند ، غسل واجب نیست .
- اگر چند نفر را برای انجام کاری وکیل کند ، و به آنها اجازه دهد هر کدام به تنهائی در آن کار اقدام کند ، هر یک از آنان میتواند آن کار را انجام دهد ، و چنانچه یکی از آنان بمیرد ، وکالت دیگران باطل نمیشود ، ولی اگر گفته باشد که با هم انجام دهند ، یا به نحو اطلاق گفته باشد : شما دو نفر وکیل من هستید ، نمیتوانند به تنهائی اقدام نمایند ، و در صورتی که یکی از آنان بمیرد ، وکالت دیگران باطل میشود .
- اگر در شماره رکعتهای نماز احتیاط شک کند ، چنانچه طرف بیشتر شک نماز را باطل میکند ، باید بنا را بر کمتر بگذارد ، و اگر طرف بیشتر شک نماز را باطل نمیکند ، باید بنا را بر بیشتر بگذارد ، مثلاً موقعی که مشغول خواندن دو رکعت نماز احتیاط است ، اگر شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، چون طرف بیشتر شک نماز را باطل میکند ، باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده ، و اگر شک کند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت ، چون طرف بیشتر شک نماز را باطل نمی کند ، باید بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است .
- اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهایی که میدانند بجا نیاورده، دیگری را اجیر نمایند، و اگر احتمال میدهند که بجا نیاورده بنا بر احتیاط واجب نیز اجیر بگیرند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی مشغول کارهای میت شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند، ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد، باید دیگران تمام کنند.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی مشغول کارهای میت شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند، ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد، باید دیگران تمام کنند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی مشغول کارهای میّت شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند، ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد، باید دیگران تمام کنند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر کسی مشغول کارهای میت شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند ، ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد ، باید دیگران تمام کنند .
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی مشغول کارهای میّت شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد، باید دیگران تمام کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی مشغول کارهای میت شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد باید دیگران تمام کنند
- [امام خمینی] اگر کسی مشغول کارهای میت شود، بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند. ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد، باید دیگران تمام کنند.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی مشغول کارهای میت شود، بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند، ولی اگر او عمل را نیمه کاره بگذارد، باید دیگران تمام کنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی مشغول وظایف بالا شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند، اما اگر عمل خود را نیمه کاره بگذارد باید دیگران تمام کنند و هرگاه شک کند کسی اقدام به کارهای میت کرده است یا نه، باید خودش اقدام کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی مشغول کارهای میت شود بر دیگران واجب نیست اقدام نمایند، ولی اگر او عمل را ناتمام بگذارد، باید دیگران تمام کنند.