استعمال
به کار گرفتن و مورد استفاده قرار دادن را استعمال گویند. از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، حج و اجاره بحث به میان آمده است.
اگر تهیه کردن آب یا استعمال آن برای او حرج و مشقتی داشته باشد که معمولاً تحمل نمی شود ، می‌تواند تیمم کند . ولی اگر تحمل کند و وضو بگیرد و یا غسل کند ، وضو و غسل او صحیح است .
پنجم از موارد تیمم : نیاز به آب برای رفع تشنگی .
عنوان مسئله:
اگر تهیه کردن آب یا استعمال آن برای او حرج و مشقتی داشته باشد که معمولاً تحمل نمی شود ، می‌تواند تیمم کند . ولی اگر تحمل کند و وضو بگیرد و یا غسل کند ، وضو و غسل او صحیح است .
پنجم از موارد تیمم : نیاز به آب برای رفع تشنگی .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] برای تهیّه آب جهت غسل و وضو باید 200 گام تحقیق کرد، آیا برای تهیّه چیزی که تیمّم با آن صحیح است همین مقدار لازم است، یا به اندازهای که عرفااز پیدا شدن آن مأیوس شود؟
- [سایر] در صورت تیمم بدل از غسل آیا برای نماز نیاز به وضو هم هست؟ و اگر برای نماز تیمم بدل از غسل کردیم برای نمازهای بعدی باید غسل رو انجام بدیم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی تیمّم بدل از غسل کرد و نماز صبح را خواند و برای نماز ظهر دسترسی به آب پیدا کند و غسل نماید آیا باید وضو بگیرد با فرض آنکه ناقض وضو بین تیمّم و غسل واقع شده است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که سینوزیت دارد و استعمال آب سرد برایش ضرر دارد با توجه به این که بعضی ها معتقدند وضو با آب گرم ضرری ندارد، آیا باید تیمم کند یا وضو بگیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- [آیت الله بهجت] آیا نظریّه ی پزشک مبنی بر ضرر داشتن استعمال آب برای وضو و نماز از نظر شرعی، مجوّز برای تیمّم می شود یا نه؟
- [سایر] نحوۀ انجام تیمّم بدل از غسل و وضو را بیان نمایید؟ و تیمم بر چه چیزیهایی صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا با آبی که برای گرفتن وضو یا غسل استعمال شده یا آب قلیلی که برای برطرف کردن نجاست به کار رفته است، می‌توان دوباره وضو یا غسل به جا آورد یا نجاستی را برطرف نمود؟
- [سایر] بیماری که آب برای او ضرر ندارد؛ ولی انجام غسل برایش دشوار است، آیا می‌تواند تیمم کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار آشامیدن خود داشته باشد ، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند . ولی چنانچه آب را برای کسانی که به او مربوطند بخواهد ، می‌تواند که با آب پاک وضو بگیرد یا غسل نماید اگر چه آنان مجبور شوند که برای رفع تشنگی خود از آب نجس استفاده کنند ، بلکه اگر آنان از نجاست آب خبر نداشته باشند ، یا از آشامیدن آب نجس اجتناب نداشته باشند ، لازم است که آب پاک را در وضو و غسل استعمال نماید . همچنین اگر آب را برای حیوانش یا بچه نابالغ بخواهد ، باید آب نجس را به آنان بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد . ششم از موارد تیمم : این که وضو یا غسل مزاحم با تکلیفی دیگر شده باشد که از آن أهم یا مساو ی با آن است .
- کسی که یقین داشته آب برایش ضرر ندارد ، چنانچه غسل کند یا وضو بگیرد و بعد بفهمد که آب برای او ضرر داشته ، وضو و غسل او باطل است . چهارم از موارد تیمم : حرج و مشقت .
- اگر به آب برای رفع تشنگی نیاز باشد باید تیمم نماید ، و جواز تیمم به این جهت در دو صورت است : 1 آنکه اگر آب را در وضو یا غسل صرف نماید خودش فعلاً یا بعداً به تشنگی که باعث تلف یا مرضش می‌شود ، یا تحمّلش مشقّت زیادی دارد مبتلا خواهد شد . 2 آنکه بر غیر خود از کسانی که به او وابستهاند بترسد هر چند از نفوس محترمه نباشد ، اگر شؤون زندگی او برایش اهمیت داشته باشد چه از جهت علاقه شدید باشد ، یا از این جهت که تلف شدن او ضرر مالی برایش دارد ، یا رعایت حال او عرفاً لازم باشد مانند دوست و همسایه . در غیر این دو صورت هم تشنگی ممکن است مجوز تیمم باشد ، ولی نه از این جهت ، بلکه از جهت وجوب حفظ جان ، یا از این که مرگ یا بی تابی او مطمئناً موجب حرج بر خودش خواهد شد .
- اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد ، و به اندازهای باشد که بتواند غسل کند ، باید غسل کند ، و بهتر آن است که بدل از وضو تیمم نماید . و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد ، بهتر آن است که وضو بگیرد و باید عوض غسل تیمّم نماید . و اگر برای هیچیک از آنها آب ندارد باید بدل از غسل تیمم کند ، و بهتر آن است که بدل از وضو نیز تیمم نماید .
- اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است آب یا ظرف دیگری ندارد ، مثلاً آب یا ظرفش غصبی است و غیر از آن آب و ظرف دیگری ندارد ، باید بجای وضو و غسل تیمم کند . هفتم از موارد تیمم : تنگی وقت
- در غسل میّت غسل جبیره‌ای مشروع نیست ، و اگر آب پیدا نشود یا استعمال آن مانعی داشته باشد باید عوض غسل ، میّت را یک تیمم بدهند ، و احتیاط مستحب آن است که سه تیمم بدهند .
- اگر استعمال آب موجب مرگ او باشد ، یا از استعمال آن مرض یا عیبی در او پیدا شود ، یا مرضش طول بکشد یا شدّت کند ، یا به سختی معالجه شود ، باید تیمم نماید . ولی اگر بتواند ضرر آب را بطوری بر طرف کند ، مثل اینکه آب را گرم کند ، باید این کار را بکند و وضو بگیرد ، و در مواردی که غسل لازم است غسل کند .
- کسی که وظیفهاش تیمم است اگر برای کاری تیمم کند ، تا تیمم و عذر او باقی است ، کارهائی را که باید با وضو یا غسل انجام داد ، میتواد بجا آورد . ولی اگر عذرش تنگی وقت بوده ، یا با داشتن آب برای نماز میّت یا خوابیدن تیمم کرده ، فقط کارهائی را که برای آن تیمم نموده می‌تواند انجام دهد .
- اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست ، یا به قدری مشقت دارد که نمیشود تحمّل کرد ، و ظیفهاش تیمم است مگر آنکه آن چیز در مواضع تیمم باشد که در این صورت لازم است بین وضو و تیمم جمع کند ، و اگر آن چیزی که چسبیده دوا باشد حکم جبیره را دارد .
- کسی که بدن یا لباسش نجس است و کمی آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند ، برای آب کشیدن بدن یا لباس او نمی ماند ، در این صورت باید بدن یا لباس را آب بکشد و با تیمم نماز بخواند . ولی اگر چیزی نداشته باشد که بر آن تیمم کند ، باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر روزه دار به قدری تشنه شود که برای او تحمل تشنگی موجب عُسر و حَرَج است، می تواند به اندازه ای که رفع مشقّت کند، آب بیاشامد و روزه او باطل نمی شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند بر خود یا دیگری بترسد، در سه صورت جایز یا لازم است تیمم کند: 1 - آن که اگر آب را در وضو یا غسل صرف نماید خودش - فعلاً یا بعداً - به تشنگیی بیفتد که باعث تلف یا مرض صعبالعلاج گردد، در این صورت لازم است تیمم کند و اگر تحمل تشنگی برای او مشقّت زیادی داشته باشد، می‌تواند تیمم کند ولی تیمم لازم نیست. 2 - آن که اگر آب را در وضو یا غسل صرف نماید، نتواند موجودی را که حفظش بر او واجب است حفظ کند که در این صورت لازم است تیمم کند. 3 - آن که بر غیر خود؛ چه انسان باشد یا حیوان، بترسد و تلف یا بیماری یا بیتابیشان برای او مشقّت غیر قابل تحمّل داشته باشد که در این صورت می‌تواند تیمم کند. و در غیر این سه صورت با داشتن آب تیمم جایز نیست.
- [آیت الله مظاهری] اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد، یا بترسد که به واسطه استعمال آن مرض یا عیبی در او پیدا شود یا مرضش طول بکشد یا شدّت یابد، یا به سختی معالجه شود، می‌تواند تیمّم نماید ولی اگر وضو بگیرد یا غسل کند، وضو و غسل او صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند، خود او یا عیال و اولاد او، یا رفیقش و کسانی که با او مربوطند مانند نوکر و کلفت از تشنگی بمیرند یا مریض شوند یا به قدری تشنه شوند که تحمل آن مشقت دارد باید به جای وضو و غسل تیمم نماید، و نیز اگر بترسد حیوانش از تشنگی تلف شود باید آب را به آن بدهد و تیمم نماید. و همچنین است اگر کسی که حفظ جان او واجب است به طوری تشنه بماند که اگر انسان آب را به او ندهد تلف شود باید آب را به او دهد و تیمم نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که میترسد که اگر وضو بگیرد تشنه بماند، نمیتواند وضو را ترک کند و احتیاط مستحب آن است که تیمم هم بنماید، بلی اگر میترسد که اگر وضو بگیرد مبتلا به مرض صعب العلاج شود، نباید وضو بگیرد و باید تیمم کند و چنانچه به این حد نرسد، ولی وضو برای او مشقتی داشته باشد که متعارف مردم آن را تحمل نمیکنند، می‌تواند وضو را ترک کند و تیمّم نماید اما اگر مشقت را تحمل نمود و وضو گرفت وضوی او صحیح است و اگر نداند که وضو برای او ضرر شدید دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد که ضرر شدید داشته، صحت وضوی او محل اشکال است.
- [آیت الله مظاهری] هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند خود او یا نفس محترمی از انسان یا حیوان از تشنگی بمیرند یا مریض شوند یا به قدری تشنه شوند که تحمّل آن مشقّت دارد باید به جای وضو یا غسل تیمّم نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر به واسطه پیری؛ یا ترس از دزد و جانور و مانند اینها؛ یا نداشتن وسیله ای که آب از چاه بکشد؛ دسترسی به آب نداشته باشد؛ باید تیمم کند و همچنین است اگر تهیه کردن آب یا استعمال آن به قدری مشقت داشته باشد که مردم آن را تحمل نمی کنند؛ ولی در صورت اخیر چنانچه تیمم ننماید و وضو بگیرد وضوی او صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به واسطه پیری یا ناتوانی، یا ترس از دزد و جانور و مانند اینها، یا نداشتن وسیلهای که آب از چاه بکشد، دسترسی به آب نداشته باشد، باید تیمم کند و همچنین است اگر تهیه کردن آب یا استعمال آن به قدری مشقت داشته باشد که مردم آن را تحمل نمیکنند؛ ولی در صورت اخیر چنانچه تیمم ننماید و وضو بگیرد، وضوی او صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگر به واسط پیری یا ناتوانی، ترس از دزد و جانور و مانند اینها یا نداشتن وسیلهای که آب از چاه بکشد، دسترسی به آب نداشته باشد، باید تیمم کند. و همچنین است اگر تهیه کردن آب یا استعمال آن به قدری مشقت داشته باشد که مردم تحمل آن را نمیکنند، ولی در صورت اخیر چنانچه تیمم ننماید و وضو بگیرد وضوی او صحیح است.
- [آیت الله بهجت] اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است، آب یا ظرف دیگری ندارد، مثلاً آب یا ظرفش غصبی است، باید به جای وضو و غسل تیمم کند. 7 نداشتن فرصت برای وضو یا غسل: