احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر لباس در حال ایستادن عورت را می‌پوشاند ، ولی ممکن است در حال دیگر ، مثلاً در حال رکوع و سجود نپوشاند ، چنانچه موقعی که عورت او پیدا می‌شود ، بوسیله‌ای آن را بپوشاند ، نماز او صحیح است ، ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نماز نخواند .
عنوان مسئله:
اگر لباس در حال ایستادن عورت را می‌پوشاند ، ولی ممکن است در حال دیگر ، مثلاً در حال رکوع و سجود نپوشاند ، چنانچه موقعی که عورت او پیدا می‌شود ، بوسیله‌ای آن را بپوشاند ، نماز او صحیح است ، ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نماز نخواند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] می دانیم که در نماز جماعت، اگر انسان سهواً زودتر از امام جماعت سر از رکوع یا سجده بر دارد، باید دوباره خود را به رکوع یا سجده امام برساند. از بعضی افراد شنیده ام که وقتی مأموم دوباره به رکوع یا سجده رفت نباید ذکر بگوید. زیرا نمازش مشکل پیدا می کند، آیا این مطلب صحیح است ؟
- [آیت الله بهجت] اگر در بین نماز آن چه که نمازگزار بر آن سجده می کند، مفقود شود و به خیال این که در وسعت وقت هم می تواند بر لباس یا دستش سجده کند، بر آن ها سجده نماید، صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] بعضی از افراد، تکبیرات قبل و بعد از رکوع و سجده را در حال حرکت می‌گویند. آیا نماز این افراد صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] اگر بگوید نمازگزار در حال رکوع (سبحان ربی الاعلی و بحمده عوض سبحان ربی العظیم و بحمده) عمداً و در سجود هم ذکر رکوع را بگوید آیا نماز او صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مأموم در قرائت رکعت اول اقتدا کند و به علت جمعیت زیاد جماعت یا به علل دیگر رفتن رکوع امام را متوجه نشود و موقعی متوجه می شود که امام به سجده رفته در این حال رکوع را انجام داده و خود را به سجده اول یا دوم امام می رساند آیا در این صورت نماز وی باطل است یا خیر؟ اگر به سجده دوم امام هم نرسد و در تشهد به امام رسید چه صورت دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در نماز جلوی امام جماعت بلندگو را میگذارند تا با صدای او با شنیدن تکبیر به رکوع و سجده بروند امام جماعت هم با قصد ذکر تکبیرها را میگوید، این جور نماز جماعت صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در رکوع و سجود، افزون بر ذکر واجب صحیح، دعا و ذکر غلط خوانده شود، آیا به نماز صدمه میزند؟ اگر در قنوت، ذکر و دعای اشتباه خوانده شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] سربازانی که قبل از اذان صبح تا بعد از طلوع آفتاب در پست نگهبانی هستند، در صورتی که نتوانند به طور عادی نماز بخوانند (به خاطر حساسیّت نگهبانی) رکوع و سجود را چگونه به جای آورند؟ و آیا باید در هنگام سجده از چیزی که سجده بر آن صحیح است استفاده کنند یا لازم نیست؟
- [آیت الله سبحانی] برخی از مؤمنین در نماز مستحبی، برخی از دستورهای نماز را رعایت نمی کنند; مثلاً سر را به مقدار ده سانتیمتر از سجده بلند می کنند و بدون نشستن کامل دوباره سجده ی دوم را انجام می دهند. آیا چنین نماز مستحبی صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی سهواً یا جهلاً ذکر رکوع یا سجده یا اذکار در حال قیام را در حال حرکت بدن بگوید و یا کسی میدانسته که نباید در حال حرکت بدن ذکر رکوع یا سجود و یا هر ذکر دیگری را بگوید ولی آن را فراموش کرده باشد و یا بر اثر بیتوجهی و غفلت و عادت، قسمتی از اذکار را در حال حرکت ادا کرده باشد؛ مثلاً قبل از اینکه سر بر سجده گذارده و بدنش آرام گیرد، ذکر سجده را شروع کرده یا قبل از اینکه ذکر سجدهاش را بهطور کامل تمام کند سر از سجده برداشته باشد، در موارد فوق چه حکمی دارد؟ ج) اگر از روی جهل یا سهو یا فراموشی اذکار نماز را در حال حرکت بگوید، نمازش صحیح است و در غیر این صورت نماز اشکال پیدا میکند. س: برخی بهطور عرفی یاد گرفتهاند که در حال برخاستن از رکوع یا سجده ذکر (الله اکبر) بگویند و چه بسا توجهی هم به این ندارند که از باب استحباب می‌گویند یا به قصد ذکر مطلق و یا تفاوت مستحب بودن ذکر و قصد ذکر مطلق را نمیدانند، در این موارد که در حال حرکت بدن ذکر (الله اکبر) را می‌گویند، نمازشان چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- موقعی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهّد فراموش شده را بجا می‌آورد باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند . و احتیاط مستحب آن است که در موقع بجا آوردن سجده سهو نیز خود را بپوشاند .
- کسی که میخواهد نماز بخواند ، اگر برای پوشاندن خود حتی برگ درخت و علف و گل و لجن نداشته باشد ، و مأیوس باشد که تا آخر وقت چیزی پیدا کند که خود را با آن بپوشاند ، در صورتی که اطمینان دارد کسی که ستر عورت از او واجب است او را نمیبیند ، ایستاده و با رکوع و سجود اختیاری نماز بخواند . و چنانچه احتمال دهد که ناظر محترم او را میبیند ، باید بطوری نماز بخواند که عورت او نمایان نباشد ، مثل اینکه نشسته نماز بخواند . و اگر برای اینکه خودش را از دید ناظر محترم نگاه دارد ناچار شود ایستادن و رکوع و سجود را ترک کند ، یعنی در هر سه حالت دیده می‌شود ، بنشیند و رکوع و سجود را با اشاره انجام دهد ، و اگر یکی از سه چیز را فقط ناچار است ترک کند همان را ترک کند ، پس اگر میتواند بایستد ، و رکوع و سجود را با اشاره انجام دهد ، و اگر ایستادن موجب دیده شدن است بنشیند ، و رکوع و سجود را انجام دهد گر چه در این صورت احتیاط مستحب این است که جمع کند بین این گونه نشستن و نماز ایستاده با اشاره به رکوع و سجود . و احتیاط لازم آن است که شخص برهنه در حال نماز عورت خود را با بعضی از اعضای بدن خود بپوشاند ، مثل دو ران در حال نشستن ، و دو دست در حال ایستاده . شرائط لباس نمازگزار
- اگر یک سجده یا تشهّد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید ، باید برگردد و بجا آورد ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو انجام دهد .
- انسان میتواند در نماز خود را با علف و برگ درختان بپوشاند ، ولی احتیاط مستحب آن است که وقتی خود را با اینها بپوشاند که لباس نداشته باشد .
- اگر بعد از رسیدن به رکوع یادش بیاید که دو سجده از رکعت پیش فراموش کرده ، نمازش بنابر احتیاط واجب باطل است . و اگر پیش از رسیدن به رکوع یادش بیاید ، باید برگردد و دو سجده را بجا آورد ، و برخیزد و حمد و سوره ، یا تسبیحات را بخواند و نماز را تمام کند ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو بنماید .
- اگر شخصی در بین نماز بفهمد که عورت او پیدا است ، باید آن را بپوشاند و لازم نیست که نماز را اعاده نماید ، ولی احتیاط واجب آن است که در حالی که فهمیده که عورت او پیدا است چیزی از اجزاء نماز را بجا نیاورد ، و اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز عورت او پیدا بوده نمازش صحیح است .
- در سجده واجب قرآن بنابر احتیاط واجب باید جای انسان غصبی نباشد ، و بنابر احتیاط مستحب جای پیشانی او از جای زانوها و سر انگشتانش بیش از چهار انگشت بسته بلندتر یا پستتر نباشد ، ولی لازم نیست با وضو یا غسل و رو به قبله باشد ، و عورت خود را بپوشاند ، و بدن و جای پیشانی او پاک باشد . و نیز چیزهائی که در لباس نمازگزار شرط میباشد در لباس او شرط نیست .
- شرط دوم : لباس نمازگزار که با آن عورتین خود را می‌پوشاند باید بنابر احتیاط واجب مباح باشد ، و کسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است ، یا اینکه از روی تقصیر حکم مسأله را نداند ، اگر عمداً در آن لباس نماز بخواند ، بنابر احتیاط باطل است . ولی در چیزهائی که به تنهائی عورت را نمیپوشاند ، و همچنین چیزهائی که فعلاً نمازگزار آنها را نپوشیده ، مانند دستمال بزرگ ، یا لنگی که در جیب گذاشته شود اگر چه بشود عورت را با آنها پوشانید ، و همچنین چیزهائی که نمازگزار آنها را پوشیده ولی ساتر مباح دیگری دارد ، در تمام این صور غصبی بودن آنها به نماز ضرری ندارد ، هر چند احتیاط در ترک است .
- شرط سوم : لباس نمازگزار که به تنهائی میتوان با آن عورت را پوشانید ، باید از اجزاء مردار حیوانی که خون جهنده دارد یعنی حیوانی که اگر رگش را ببُرند خون از آن جستن میکند نباشد ، و این شرط بنابر احتیاط واجب در لباسی که به تنهائی نمیتوان با آن عورت را پوشانید نیز ثابت است . و احتیاط مستحب آن است که با لباسی که از مردار حیوانی که خون جهنده ندارد مانند مار تهیه شده ، نماز نخواند .
- اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد ، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند ، و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا ، دو سجده سهو بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام کند ، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهّد را قضا کند و باید برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر در حال ایستاده لباسش عورت او را می‌پوشاند، ولی ممکن است در حال دیگر مثلاً در حال رکوع و سجود نپوشاند، چنانچه موقعی که عورت او پیدا می‌شود، به وسیلهای آن را بپوشاند، نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نماز نخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر لباس در حال ایستادن عورت را می پوشاند ولی ممکن است در حال دیگر مثلا در حال رکوع یا سجود نپوشاند چنانچه موقعی که عورت او پیدا می شود به وسیله ای ان را بپوشاند نماز او صحیح است ولی احتیاط مستحب ان است که با ان لباس نماز نخواند
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در حال ایستاده لباسش عورت او را می‌پوشاند ولی ممکن است در حال دیگر مثلاً در حال رکوع وسجود نپوشاند، چنانچه موقعی که عورت او پیدا می‌شود به وسیلهای غیر از دست آن را بپوشاند، نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحبّ آن است که با آن لباس نماز نخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در حال ایستاده، لباسش عورت او را می پوشاند ولی ممکن است در حال دیگر، مثلاً در حال رکوع و سجود نپوشاند. چنانچه موقعی که عورت او پیدا می شود به وسیله ای آن را بپوشاند نماز او صحیح است. ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نماز نخواند.
- [امام خمینی] اگر در حال ایستاده، لباسش عورت او را می پوشاند، ولی ممکن است در حال دیگر مثلا در حال رکوع و سجود نپوشاند، چنانچه موقعی که عورت او پیدا می شود به وسیله ای آن را بپوشاند، نماز او صحیح است. ولی احتیاط مستحب آن است که باآن لباس نماز نخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در حال ایستاده لباسش عورت او را می پوشاند ولی ممکن است در حال دیگر، مثلاً در حال رکوع و سجود نپوشاند، چنان چه موقعی که عورت او پیدا می شود، بوسیله ای که پوشاندن به آن در حال اختیار جایز است آن را بپوشاند نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نماز نخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر لباس نمازگزار در حال ایستاده عورت او را بپوشاند، ولی امکان داشته باشد که در حال دیگر مثلاً در حال رکوع و سجود نپوشاند، چنانچه قبل از آشکار شدن عورت به وسیلهای آن را بپوشاند، نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نماز نخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در حال ایستاده لباسش او را می‌پوشاند ولی ممکن است در حال دیگر، مثلاً در حال رکوع و سجود نپوشاند، چنانچه هنگامی که ممکن است لباسش او را نپوشاند به وسیلهای خود را بپوشاند. نماز او صحیح است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نماز نخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در حال ایستاده لباسش عورت او را می پوشاند ولی ممکن است در حال دیگر ، مثلاً در حال رکوع و سجود نپوشاند ، چنانچه موقعی که عورت او پیدا می شود ، به وسیله ای آن را بپوشاند ، نماز او صحیح است . ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نخواند .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در حال ایستادگی لباسش او را می پوشاند ولی ممکن است در حال دیگر؛ مثلا در حال رکوع و سجود نپوشاند؛ چنانچه موقعی که عورت او پیدا می شود؛ بوسیله ای آن را بپوشاند؛ نماز او صحیح است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که با آن لباس نماز نخواند.