ایستادن
مقابل نشستن و توقف کردن را ایستادن می‌گویند که از آن به معنای نخست در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و اطعمه و اشربه سخن رفته و احکام آن در دو محور بحث شده است:
اگر ناچار شود که در جائی نماز بخواند که بطور کلّی از ایستادن تمکّن ندارد ، لازم است نشسته نماز بخواند ، و اگر از رکوع و سجود نیز تمکّن ندارد ، برای آنها با سر اشاره نماید .
عنوان مسئله:
اگر ناچار شود که در جائی نماز بخواند که بطور کلّی از ایستادن تمکّن ندارد ، لازم است نشسته نماز بخواند ، و اگر از رکوع و سجود نیز تمکّن ندارد ، برای آنها با سر اشاره نماید .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ایا در رکوع و سجده های نماز غیر از اذکار واجب میتوان ایات قران مجید خوانده شود؟
- احتراماً پدری دارم که حدود چهار سال است که در اثر سکته مغزی یک سمت ایشان فلج شده و بر روی صندلی چرخدار نشسته است و همچنین نمیتواند نماز بخواند، وضعیت نماز ایشان چگونه است؟ تکلیف چیست؟
- خواندن اذان و اقامه در مسجد وقتی نماز جماعت برقرار است برای ماموم یا کسی که می خواهد نماز خود را فرادی بخواند به عنوان یک عمل مستحبی لازم است ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر شخصی در صورت ایستاده نماز خواندن، قادر به انجام دادن رکوع و سجود نباشد و مجبور باشد آنها را با اشاره به جا آورد، ولی در صورت نشسته به جا آوردن نماز، بتواند رکوع در حال نشسته و سجود را به جا آورد، وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که فقط با استفاده از پای مصنوعی، قادر به ایستادن است، آیا لازم است با استفاده از پای مصنوعی (به شکل ایستاده) نماز بخواند یا نشسته هم میتواند نماز بخواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرموده اید: اگر مأموم پیش از امام سر از رکوع یا سجده بردارد باید به رکوع یا سجده برگردد و زیاد شدن رکوع یا سجده نماز را باطل نمی کند، بفرمایید آیا برای زیادی رکوع یا سجده، سجده سهو لازم می شود؟
- [آیت الله بهجت] به جا آوردن رکوع و سجده با اشاره یعنی چه؟
- [آیت الله بهجت] بیماری که رکوع و سجود را با اشاره به جا می آورد، در صورتی که شک کند در سجده است یا رکوع، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] بیماری که رکوع و سجود را با اشاره انجام میدهد، اگر شک کند در حال رکوع است یا سجده، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان در حالت ایستاده، قادر به انجام رکوع نباشد، نماز را باید ایستاده بخواند یا نشسته؟
- [آیت الله اردبیلی] مکلّفی که به علت ناتوانی، قدرت بر ایستادن در طول نماز را ندارد، ولی مقداری از آن را میتواند ایستاده بخواند، به چه صورت باید نماز بخواند؟ نشسته یا ایستاده یا ترکیبی از هر دوی آنها؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی به سبب بیماری رکوع و سجود خود را با اشاره انجام میدهد، اگر شک کند در حال رکوع است یا سجده، چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله بهجت] بیماری که رکوع و سجود را با اشاره انجام می دهد در صورتی که شک کند در حال رکوع است یا سجده، تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که میخواهد نماز بخواند ، اگر برای پوشاندن خود حتی برگ درخت و علف و گل و لجن نداشته باشد ، و مأیوس باشد که تا آخر وقت چیزی پیدا کند که خود را با آن بپوشاند ، در صورتی که اطمینان دارد کسی که ستر عورت از او واجب است او را نمیبیند ، ایستاده و با رکوع و سجود اختیاری نماز بخواند . و چنانچه احتمال دهد که ناظر محترم او را میبیند ، باید بطوری نماز بخواند که عورت او نمایان نباشد ، مثل اینکه نشسته نماز بخواند . و اگر برای اینکه خودش را از دید ناظر محترم نگاه دارد ناچار شود ایستادن و رکوع و سجود را ترک کند ، یعنی در هر سه حالت دیده می‌شود ، بنشیند و رکوع و سجود را با اشاره انجام دهد ، و اگر یکی از سه چیز را فقط ناچار است ترک کند همان را ترک کند ، پس اگر میتواند بایستد ، و رکوع و سجود را با اشاره انجام دهد ، و اگر ایستادن موجب دیده شدن است بنشیند ، و رکوع و سجود را انجام دهد گر چه در این صورت احتیاط مستحب این است که جمع کند بین این گونه نشستن و نماز ایستاده با اشاره به رکوع و سجود . و احتیاط لازم آن است که شخص برهنه در حال نماز عورت خود را با بعضی از اعضای بدن خود بپوشاند ، مثل دو ران در حال نشستن ، و دو دست در حال ایستاده . شرائط لباس نمازگزار
- کسی که نمیتواند ایستاده رکوع کند ولی برای رکوع میتواند در حالی که نشسته است خم شود ، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید ، و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند ، و موقع رکوع آن بنشیند و برای رکوع خم شود .
- اگر انسان ناچار شود که در زمین گل نماز بخواند ، چنانچه آلوده شدن بدن و لباس برای او مشقّت ندارد ، باید سجده و تشهّد را به طور معمول بجا آورد ، و اگر مشقّت دارد ، در حالی که ایستاده ، برای سجده با سر اشاره کند ، و تشهّد را ایستاده بخواند ، و نمازش صحیح است .
- اگر بعد از آنکه پیشانی به زمین رسید ، یادش بیاید که رکوع نکرده لازم است برگردد و رکوع را بعد از ایستادن بجا آورد ، و در صورتی که در سجده دوم یادش بیاید ، نمازش بنابر احتیاط لازم باطل است .
- کسی که هیچ نمیتواند سجده نماید ، و مقداری که میتواند خم شود بر آن سجده صدق نمیکند ، باید برای سجده با سر اشاره کند ، و اگر نتواند باید با چشمها اشاره نماید ، و اگر با چشمها هم نمیتواند اشاره کند باید در قلب نیت سجده کند و بنابر احتیاط لازم با دست و مانند آن برای سجده اشاره کند ، و ذکر واجب را بگوید .
- اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند ، و پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود امام سر از رکوع بردارد ، مخیّر است نماز را فرادی تمام کند ، یا اینکه همراه امام به قصد قربت مطلقه به سجده رود ، و بعد در حال ایستادن تکبیر را به قصد اعم از تکبیرة الاحرام و ذکر مطلق تجدید کرده ، و نماز را به جماعت بخواند ، و یا برای رسیدن به رکعت بعد نماز را قطع کند .
- کسی که میتواند بایستد ، اگر بترسد که بواسطه ایستادن ، مریض شود یا ضرری به او برسد ، میتواند نشسته نماز بخواند ، و اگر از نشستن هم بترسد ، میتواند خوابیده نماز بخواند .
- اگر بعد از رسیدن به رکوع یادش بیاید که دو سجده از رکعت پیش فراموش کرده ، نمازش بنابر احتیاط واجب باطل است . و اگر پیش از رسیدن به رکوع یادش بیاید ، باید برگردد و دو سجده را بجا آورد ، و برخیزد و حمد و سوره ، یا تسبیحات را بخواند و نماز را تمام کند ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو بنماید .
- اگر یک سجده یا تشهّد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید ، باید برگردد و بجا آورد ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو انجام دهد .
- بعضی از واجبات نماز رکن است ، یعنی اگر انسان آنها را بجا نیاورد عمداً باشد یا اشتباهاً نماز باطل می‌شود . و بعضی دیگر رکن نیست ، یعنی اگر اشتباهاً کم گردد نماز باطل نمیشود . و رکن نماز پنج چیز است : اول : نیّت . دوم : تکبیرة الاحرام . سوم : قیام متّصل به رکوع ، یعنی ایستادن پیش از رکوع . چهارم : رکوع . پنجم : دو سجده از یک رکعت . و اما نسبت به زیادی در صورتی که عمدی باشد ، مطلقاً نماز باطل می‌شود ، و در صورتی که از روی اشتباه باشد اگر زیادی در رکوع یا در دو سجده از یک رکعت باشد ، نماز بنابر احتیاط لازم باطل است ، و الاّ باطل نیست . نیّت
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر ناچار شود که در جایی نماز بخواند که به کلی از ایستادن تمکن ندارد باید نشسته نماز بخواند و اگر از رکوع و سجود تمکن ندارد برای انها با سر اشاره نماید
- [آیت الله بهجت] کسی که نمیتواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط میتواند درحالیکه نشسته است کمی خم شود، یا درحالیکه ایستاده است با سر اشاره کند؛ باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که نمیتواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط میتواند در حالی که نشسته است کمی خم شود، یا در حالی که ایستاده است با سر اشاره کند، باید نشسته نماز بخواند و برای رکوع ولو کمی میتواند خم شود و احتیاط مستحبّ آن است که نماز را تکرار کند و ایستاده و با اشاره سر بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نمی تواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط می تواند در حالی که نشسته است کمی خم شود، یا در حالی که ایستاده است با سر اشاره کند، باید ایستاده نماز بخواند، و برای رکوع با سر اشاره نماید، و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند، و موقع رکوع آن بنشیند، و هر قدر می تواند برای رکوع خم شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که نمی تواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط می تواند در حالی که نشسته است کمی خم شود یا در حالی که ایستاده است با سر اشاره کند احتیاط واجب این است که یک نماز ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید، ونماز دیگری هم بخواند و موقع رکوع آن بنشیند و هر قدر می تواند برای رکوع خم شود.
- [امام خمینی] کسی که نمی تواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط می تواند در حالی که نشسته است کمی خم شود یا در حالی که ایستاده است با سر اشاره کند باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و موقع رکوع آن بنشیند و هر قدر می تواند برای رکوع خم شود.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نمیتواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط میتواند در حالی که نشسته است، کمی خم شود یا در حالی که ایستاده است با سر اشاره کند، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاط واجب آن است که نماز دیگری نیز بخواند و هنگام رکوع آن بنشیند و هر اندازه که میتواند برای رکوع خم شود.
- [آیت الله بروجردی] کسی که نمیتواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط میتواند در حالی که نشسته است کمی خم شود، یا در حالی که ایستاده است با سر اشاره کند، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و موقع رکوع آن بنشیند و هر قدر میتواند برای رکوع خم شود.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمیتواند ایستاده یا نشسته رکوع کند، ولی برای رکوع میتواند درحالی که نشسته است خم شود، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و موقع رکوع آن بنشیند و برای رکوع خم شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که میخواهد نماز بخواند، اگر برای پوشاندن خود حتّی برگ درخت وعلف نداشته باشد یا چالهای هم که در آن بایستد پیدانکند، واحتمال هم ندهد که تا آخر وقت چیزی پیدا کند که خود را با آن بپوشاند، در صورتی که احتمال بدهد که نامحرم او را میبیند، باید نشسته نماز بخواند ورکوع وسجود را با اشاره بجا آورد وبرای رکوع وسجود به قدری خم شود که عورتش پیدا نباشد واشاره سجود پایینتر از اشاره رکوع باشد و در صورت تمکّن لازم آن است که مهر را بالا بیاورد و پیشانی را بر آن بگذارد و اگر اطمینان دارد که نامحرم او رانمیبیند، احتیاط واجب آن است که دو نماز ایستاده بخواند وموقعی که ایستاده است احوط آن است که قُبُل خود را با دست بپوشاند و در یکی از آن دو نماز رکوع وسجود را بجا آورد و در دیگری به جای رکوع وسجود با سر اشاره نماید.