ایستادن
مقابل نشستن و توقف کردن را ایستادن می‌گویند که از آن به معنای نخست در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و اطعمه و اشربه سخن رفته و احکام آن در دو محور بحث شده است:
کسی که فقط با استفاده از پای مصنوعی، قادر به ایستادن است، آیا لازم است با استفاده از پای مصنوعی (به شکل ایستاده) نماز بخواند یا نشسته هم میتواند نماز بخواند؟
لازم است با پای مصنوعی و ایستاده نماز بخواند.
لازم است با پای مصنوعی و ایستاده نماز بخواند.
عنوان سوال:
کسی که فقط با استفاده از پای مصنوعی، قادر به ایستادن است، آیا لازم است با استفاده از پای مصنوعی (به شکل ایستاده) نماز بخواند یا نشسته هم میتواند نماز بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که قادر نیست ایستاده نماز بخواند، ولی میتواند بر روی زانوهای خود بایستد، آیا باید به این صورت نماز بخواند یا به حالت نشسته؟
- مکلّفی که به علت ناتوانی، قدرت بر ایستادن در طول نماز را ندارد، ولی مقداری از آن را میتواند ایستاده بخواند، به چه صورت باید نماز بخواند؟ نشسته یا ایستاده یا ترکیبی از هر دوی آنها؟
- اگر انسان در حالت ایستاده، قادر به انجام رکوع نباشد، نماز را باید ایستاده بخواند یا نشسته؟
- شخصی که میتواند به طور ایستاده نماز بخواند، ولی به جهت وضعیت جسمی خود، احتمال زیاد میدهد که ایستاده نماز خواندن در دراز مدت به او صدمه وارد کند، آیا جایز است که نشسته نماز بخواند؟
- کسانی که بر اثر بیماری و ناتوانی مجبورند که نشسته نماز بخوانند، در مواردی که در نماز شک میکنند و لازم است نماز احتیاط بخوانند، نماز احتیاطشان را باید مانند نماز احتیاط ایستاده به حساب آورند یا نماز احتیاط نشسته؟
- زن یا مرد مسلمانی نه دست دارد و نه پا، یا دست و پای او به کلّی فلج است و قادر به حرکت نیست، یا یک دست و یک پا دارد. آیا بر چنین فردی وضو واجب است؟ و اگر واجب نیست، آیا میتواند بدون وضو نماز بخواند؟
- اگر شخصی در صورت ایستاده نماز خواندن، قادر به انجام دادن رکوع و سجود نباشد و مجبور باشد آنها را با اشاره به جا آورد، ولی در صورت نشسته به جا آوردن نماز، بتواند رکوع در حال نشسته و سجود را به جا آورد، وظیفهاش چیست؟
- این جانب روحانی جانبازی هستم که در جنگ تحمیلی، پای چپ من از زیر زانو قطع شده است. اکنون با پای مصنوعی، امور زندگی خود (نظیر راه رفتن و رانندگی با ماشین) را انجام میدهم، حتی نمازهای پنجگانه خود را نیز با پای مصنوعی و ایستاده به جا میآورم. با توجه به این موضوع، آیا مأمومین میتوانند به عنوان امام جماعت به من اقتدا کنند یا خیر؟
- مریضی است که اگر دیگران به او کمک کنند و به حالت نشسته او را نگه دارند، در آن حالت خودش میتواند وضو بگیرد، وگرنه قادر به گرفتن وضو نیست. وظیفه چنین مریضی وضو است یا تیمّم؟
- جوانی هر دو پایش صدمه خورده و از زیر زانو، پای مصنوعی دارد. آیا باید برای رمی نمودن، نایب بگیرد و به هنگام رمی نایب، حضور او در آن جا لازم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی به علت درد شدید کمر و زانو به یکی از دو حالت زیر قادر به نماز خواندن است: 1 ایستاده نماز بخواند و برای سجده کردن روی صندلی نشسته و روی میزی که در مقابل خود گذاشته سجده کند به نحوی که زانوها یا نوک انگشتان روی زمین قرار نمی گیرد بلکه کف پا روی زمین قرار می گیرد. 2 نشسته نماز بخواند و سجده را به شکل صحیح انجام دهد. کدام یک از این دو حالت صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی برای نماز، قادر بر بلند شدن نیست، ولی ممکن است دیگران او را بلند کنند، یا به وسیله عصا یا دست گرفتن به دیوار بلند شود و گاهی در حال ایستادن و قرائت، بدنش حرکت می کند، مگر اینکه به چیزی تکیه نماید، آیا باید او را بلند کنند و یا تکیه دهد و نماز را ایستاده بخواند و یا می تواند در حال نشسته نمازش را بخواند؟
- [آیت الله بهجت] کسی که نمی تواند تمام نماز را ایستاده بخواند، آیا می تواند همه ی آن را نشسته بخواند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا کسی که پای مصنوعی دارد لازم است به هنگام وضوء، همان را مسح کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] بیماری که ایستاده نماز میخواند ناگاه در بین نماز احساس سرگیجه و عجز میکند آیا میتواند بقیه نماز را به حالت نشسته یا خوابیده بخواند؟
- [آیت الله سبحانی] پایم در اثر تصادف شکسته و قادر به ایستادن برای نماز نیستم اکنون وظیفه ام چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا نجس بودن دست یا پای مصنوعی خللی به نماز وارد می کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا نجس بودن دست یا پای مصنوعی خللی به نماز وارد می کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی باید روی یک پا بایستد و اگر بخواهد ایستاده نماز بخواند باید عصا به دست بگیرد، آیا واجب است برای نماز با عصا بایستد یا می تواند نشسته نماز بخواند؟
- [آیت الله بهجت] کسی که دندانش شکسته یا کشیده شده و نمی تواند قرائت را درست بخواند، آیا لازم است دندان مصنوعی بگذارد تا بتواند نماز را صحیح بخواند یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی که نشسته نماز میخواند، شکی برایش حاصل شود که باید برای آن، یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته بخواند، باید یک رکعت نشسته بجا آورد و اگر شکی برایش حاصل شود که باید برای آن دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند، باید دو رکعت نشسته بجا آورد.
- اگر کسی که ایستاده نماز میخواند، هنگام خواندن نماز احتیاط از ایستادن عاجز شود، باید مثل کسی که نماز را نشسته میخواند و حکم آن در مسأله پیش گفته شد، نماز احتیاط را بجا آورد.
- انسان تا میتواند ایستاده نماز بخواند نباید بنشیند، مثلاً کسی که در هنگام ایستادن، بدنش حرکت میکند یا مجبور است به چیزی تکیه دهد یا بدنش را کج کند یا خم شود یا پاها را بیشتر از معمول از هم فاصله دهد، باید به هر نحوی که میتواند ایستاده نماز بخواند، ولی اگر به هیچ صورت، حتّی مثل حال رکوع نیز نتواند بایستد، باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند.
- اگر بین دو و سه و چهار شک کند و بعد از خواندن دو رکعت نماز احتیاط ایستاده، به خاطر آورد که نماز را دو رکعت خوانده، لازم نیست دو رکعت نماز احتیاط نشسته را بخواند.
- اگر کسی که نشسته نماز میخواند، در بین نماز بتواند بایستد، باید مقداری را که میتواند، ایستاده بخواند، ولی تا بدن آرام نگرفته، نباید چیزی بخواند.
- کسی که میتواند بایستد، اگر بترسد که به واسطه ایستادن مریض شود یا ضرری به او برسد، باید نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن نیز بترسد، باید خوابیده نماز بخواند.
- اگر کسی که خوابیده نماز میخواند، در بین نماز بتواند بنشیند، باید مقداری را که میتواند نشسته بخواند و نیز اگر میتواند بایستد، باید مقداری را که میتواند ایستاده بخواند، ولی تا بدن آرام نگرفته، نباید چیزی بخواند.
- کسی که نمیتواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقط میتواند در حالی که نشسته است، کمی خم شود یا در حالی که ایستاده است با سر اشاره کند، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاط واجب آن است که نماز دیگری نیز بخواند و هنگام رکوع آن بنشیند و هر اندازه که میتواند برای رکوع خم شود.
- اگر کسی که نشسته نماز میخواند، بعد از خواندن حمد و سوره بتواند بایستد و رکوع را ایستاده بجا آورد، باید بایستد و از حال ایستاده به رکوع رود و اگر نتواند، باید رکوع را نیز نشسته بجا آورد.
- کسی که ایستاده نماز میخواند، نمیتواند به کسی که نشسته یا خوابیده نماز میخواند اقتدا کند و کسی که نشسته نماز میخواند، بنابر احتیاط واجب نمیتواند به کسی که خوابیده نماز میخواند اقتدا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که ایستاده نماز میخواند، اگر موقع خواندن نماز احتیاط از ایستادن عاجز شود، باید مثل کسی که نماز را نشسته میخواند - که حکم آن در مسأله پیش گفته شد - نماز احتیاط را به جا آورد مگر این که ناتوانی وی از ایستادن در تمام وقت نباشد بلکه در وقت بتواند تمام نماز را ایستاده بخواند که باید نماز را دوباره بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که می تواند بایستد اگر بترسد که به واسطة ایستادن ، مریض شود یا ضرری به او برسد ، میتواند نشسته نماز بخواند و اگر از نشستن هم بترسد می تواند خوابیده نماز بخواند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی نباشد که بتواند نماز میت را ایستاده بخواند، و امکان انتظار هم نباشد یا مأیوس باشند که کسی بیاید و بتواند ایستاده نماز بخواند می شود نشسته بر او نماز خواند. و اگر بعد از اینکه نماز را نشسته خواندند و قبل از دفن کسی پیدا شود که بتواند ایستاده نماز بخواند واجب است دوباره نماز میّت را ایستاده بخواند.
- [آیت الله خوئی] تا انسان میتواند ایستاده نماز بخواند، نباید بنشیند، مثلًا کسی که در موقع ایستادن بدنش حرکت میکند، یا مجبور است به چیزی تکیه دهد یا بدنش را مختصری کج کند، باید به هر طور که میتواند ایستاده نماز بخواند، ولی اگر به هیچ قسم نتواند بایستد، باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند.
- [آیت الله بهجت] انسان تا میتواند ایستاده نماز بخواند، نباید بنشیند مثلاً کسی که در موقع ایستادن بدنش حرکت میکند، یا مجبور است به چیزی تکیه دهد، یا بدنش را کج کند، یا خم شود، یا پاها را بیشتر از معمول گشاد بگذارد، باید به هر طوری که میتواند ایستاده نماز بخواند، ولی اگر به هیچ صورتی نتواند بایستد، باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] تا انسان میتواند ایستاده نماز بخواند (ولو با تکیه دادن بر چیزی، یا با حرکت کردن بدن) نباید بنشیند؛ مثلاً کسی که در موقع ایستادن بدنش حرکت میکند، یا مجبور است به چیزی تکیه دهد یا بدنش را مختصری کج کند، باید به هر طور که میتواند ایستاده نماز بخواند؛ ولی اگر به هیچ قسم نتواند بایستد، باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] تا انسان می تواند ایستاده نماز بخواند؛ نباید بنشیند؛ مثلا کسی که در موقع ایستادن؛ بدنش حرکت می کند؛ یا مجبور است به چیزی تکیه دهد؛ یا بدنش را مختصری کج کند؛ باید به هر طور که می تواند ایستاده نماز بخواند؛ ولی اگر به هیچ قسم نتواند بایستد؛ باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند.
- [آیت الله سیستانی] تا انسان میتواند ایستاده نماز بخواند ، نباید بنشیند ، مثلاً کسی که در موقع ایستادن ، بدنش حرکت میکند ، یا مجبور است به چیزی تکیه دهد ، یا بدنش را مختصری کج کند ، باید به هر طور که میتواند ایستاده نماز بخواند ، ولی اگر به هیچ قسم نتواند بایستد ، باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی نباشد که بتواند نماز میت را ایستاده بخواند، می‌شود نشسته بر او نماز خواند و اگر بعد از خواندن نماز نشسته پیش از دفن کسی پیدا شود که بتواند نماز میت را ایستاده بخواند نماز میت واجب است.
- [آیت الله وحید خراسانی] تا انسان می تواند ایستاده نماز بخواند نباید بنشیند مثلا کسی که موقع ایستادن بدنش حرکت می کند یا مجبور است به چیزی تکیه دهد یا بدنش را کج کند یا خم شود یا پاها را بیشتر از معمول گشاد بگذارد به گونه ای که در این سه صورت ایستادن صدق کند باید به هر طور که می تواند ایستاده نماز بخواند ولی اگر به هیچ قسم نتواند بایستد باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند