پیشانی
پیشانی به قسمت فوقانی چهره، حدّ فاصل رستنگاه مو و ابرو گفته می شوداز آن در بابهای طهارت، صلات و حج سخن رفته است.
مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می‌کند به مقداری که سجده بر آن صحیح است ، باید پاک باشد . ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد ، یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد ، یا قسمتی از روی مهر پاک باشد و قسمتی نجس باشد اگر پیشانی را نجس نکند ، اشکال ندارد .
عنوان مسئله:
مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می‌کند به مقداری که سجده بر آن صحیح است ، باید پاک باشد . ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد ، یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد ، یا قسمتی از روی مهر پاک باشد و قسمتی نجس باشد اگر پیشانی را نجس نکند ، اشکال ندارد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر موی سر بین پیشانی و مهر قرار بگیرد (مثلا نیمی از مهر را بپوشاند) آیا سجده درست است؟
- وجود مقداری از موی سر بین پیشانی ومهر درهنگام سجده چه حکمی دارد درصورتیکه به اندازه معمول پیشانی روی مهرقرار گرفته باشد واصولا چه مقدار از پیشانی باید روی مهر باشد قرار گرفته باشد و اصولا چه مقدار از پیشانی باید روی مهر باشد.
- هرگاه قسمتی از مسجدالحرام نجس شود، مسؤولین عین نجاست را برطرف می کنند و سپس با پارچه های آغشته به آب و مواد پاک کننده، محل آن را پاک می کنند و معلوم است که این کار برای طاهر کردن محل کفایت نمی کند. سپس رطوبت باقی مانده بر اثر رفت و آمد مردم و پا گذاشتن بر آن به جاهای دیگر مسجد سرایت می کند و در نتیجه علم عادی به نجس شدن بیشتر جاهای مسجد حاصل می شود، آیا در این حال سجده بر کف مسجدالحرام در حال اختیار جایز است، یا فقط در حال تقیه جایز است؟ همچنین حکم طواف کننده اگر به بدنش در مطاف رطوبتی مسری اصابت کرد، آیا طوافش صحیح است، یا آن که لازم است آن را اعاده کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] مهر نمازی را که نجس شده، میتوان تطهیر کرد یا نه؟ اگر بخشی از مهر پاک باشد (قسمت پاک به اندازهای است که سجده بر آن صحیح است)، آیا در این صورت میتوان بر قسمت پاک این مهر سجده نمود؟
- [سایر] اگر هنگام گذاشتن پیشانی روی مهر، قسمتی از موی سر یا چادر بین پیشانی و مهر حایل شود، وظیفه چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر در موقع گزاردن پیشانی روی مهر قسمتی از موی سر یا چادر، پیشانی را فرا گیرد و مانع چسبیدن پیشانی روی مهر گردد، چه باید کرد؟
- [آیت الله بهجت] فردی که به علت درد گردن نمی تواند سر بر مهر بگذارد، آیا می تواند مهر را بر پیشانی بگذارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر فردی دو مهر بر هم بگذارد و بر آن ها سجده کند، آیا اشکال دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در موقع گذاشتن پیشانی روی مهر قسمتی از موی سر یا چادر، مانع چسبیدن پیشانی روی مهر گردد، چه باید کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی بیماری و درد شدیدی در گردن دارد و نمیتواند در حالت سجده سر بر مهر بگذارد. اگر به علت درد شدید، نتواند روی چیزی مثل چهار پایه کوچک نیز مهر بگذارد و سجده کند، آیا میتواند مهر را بردارد و بر پیشانی قرار دهد؟
- [آیت الله سبحانی] مریضی که می توانسته محل مهر را بالا بیاورد ولی مهر را به پیشانی گذاشته، و محل سجده را بالا نیاورده است آیا نماز او صحیح است؟
- [سایر] اگر مهر نماز و یا محل سجده نجس باشد، نماز بر آن صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] گاهی اوقات در سجده اول پیشانی دوبار به مهر میخورد آیا دو سجده محسوب می‌شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- باید بین پیشانی و آنچه بر آن سجده صحیح است ، چیز دیگری فاصله نباشد ، پس اگر مهر بقدری چرک باشد که پیشانی به خودِ مهر نرسد سجده باطل است ، ولی اگر مثلاً رنگ مهر تغییر کرده باشد اشکال ندارد .
- اگر در سجده اول ، مهر به پیشانی بچسبد ، باید برای سجده دوم مهر را بر دارد .
- در فرض مذکور اگر چیز بلندی نباشد که مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است بگذارد ، و کسی هم نباشد که مثلاً مهر را بلند کند و بگیرد تا آن شخص بر آن سجده کند ، باید مهر یا چیز دیگر را با دست بلند کرده و بر آن سجده نماید .
- کسی که میتواند بنشیند ولی نمیتواند پیشانی را بر زمین برساند ، اگر بتواند بقدری خم شود که عرفاً سجده بر آن صدق کند باید به آن مقدار خم شود ، و مهر یا چیز دیگری را که سجده بر آن صحیح است ، روی چیز بلندی گذاشته و پیشانی را بر آن بگذارد ، ولی باید کف دستها و زانوها و انگشتان پا را در صورت امکان بطور معمول بر زمین بگذارد .
- احتیاط واجب آن است که در سجده واجب قرآن ، پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است گذاشته ، و بنابر احتیاط مستحب جاهای دیگر بدن را به دستوری که در سجده نماز گفته شد بر زمین بگذارد .
- اگر در پیشانی دمل یا زخم و مانند آن باشد که نتواند آن را هر چند بدون فشار بر زمین بگذارد ، چنانچه آن دمل مثلاً همه پیشانی را فرا نگرفته باشد باید با جای سالم پیشانی سجده کند ، و اگر سجده کردن با جای سالم پیشانی توقف بر آن داشته باشد که زمین را گود کند و دمل را در گودال و جای سالم را به مقداری که برای سجده کافی باشد بر زمین بگذارد باید این کار را انجام دهد . (منظور از پیشانی در اول فصل سجده ذکر شد) .
- کسی که میتواند پیشانی را به زمین بگذارد ، اگر آن را عمداً یا سهواً به زمین نگذارد ، سجده نکرده است اگر چه جاهای دیگر به زمین برسد . ولی اگر پیشانی را به زمین بگذارد و سهواً جاهای دیگر را به زمین نرساند ، یا سهواً ذکر نگوید ، سجده صحیح است .
- پاک شدن کف پا و ته کفش نجس ، بواسطه راه رفتن روی اسفالت و روی زمین که با چوب فرش شده محلّ اشکال است .
- آفتاب حصیر نجس را پاک می‌کند ، ولی اگر با نخ بافته شده باشد نخها را پاک نمیکند ، و همچنین پاک شدن درخت ، گیاه ، و در و پنجره بواسطه آفتاب محلّ اشکال است .
- زمین با چهار شرط کف پا و ته کفش را پاک می‌کند : اول : آنکه زمین پاک باشد . دوم : آنکه زمین خشک باشد . سوم : آنکه بنابر احتیاط لازم نجاست از ناحیه زمین حاصل شده باشد . چهارم : آنکه اگر عین نجس مثل خون و بول ، یا متنجّس مثل گِلی که نجس شده در کف پا و ته کفش باشد ، بواسطه راه رفتن یا مالیدن پا به زمین بر طرف شود ، و چنانچه قبلاً عین نجاست بر طرف شده باشد با راه رفتن یا مالیدن پا به زمین بنابر احتیاط لازم پاک نمیشود . و نیز زمین باید خاک یا سنگ یا آجر فرش و مانند اینها باشد ، و با راه رفتن روی فرش ، حصیر و سبزه ، کف پا و ته کفش نجس پاک نمیشود .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می‌کند باید پاک باشد، ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد، اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] مُهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می‌کند باید پاک باشد، ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد، یا یک طرفِ مُهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد، اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می‌کند باید پاک باشد ولی اگر مثلًا مهر را روی فرش نجس بگذارد، یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می‌کند باید پاک باشد ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] مُهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می‌کند، باید پاک باشد، ولی اگر مثلاً مُهر را روی فرش نجس بگذارد، یا یک طرف مُهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد، اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می کند، باید پاک باشد، ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد، یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را بطرف پاک آن بگذارد، اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مُهر یا چیزی دیگری که بر آن سجده می کند باید پاک باشد. ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد، یا یک طرف مُهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می کند؛ باید پاک باشد؛ ولی اگر مثلا مهر را روی فرش نجس بگذارد؛ یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد؛ اشکال ندارد.
- [امام خمینی] مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده می‌کند باید پاک باشد ولی اگر مثلا مهر را روی فرش نجس بگذارد یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مهر یا چیز دیگری که بر ان سجده می کند باید پاک باشد ولی اگر مثلا مهر را روی فرش نجس بگذارد یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک ان بگذارد اشکال ندارد