احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
احتیاط واجب آن است که در سجده واجب قرآن ، پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است گذاشته ، و بنابر احتیاط مستحب جاهای دیگر بدن را به دستوری که در سجده نماز گفته شد بر زمین بگذارد .
عنوان مسئله:
احتیاط واجب آن است که در سجده واجب قرآن ، پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است گذاشته ، و بنابر احتیاط مستحب جاهای دیگر بدن را به دستوری که در سجده نماز گفته شد بر زمین بگذارد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر به صورتمان کرم سفید کننده یا پودر بزنیم آیا هنگام سجده که پیشانی باید به مهر بخورد اشکال ندارد؟
- وجود مقداری از موی سر بین پیشانی ومهر درهنگام سجده چه حکمی دارد درصورتیکه به اندازه معمول پیشانی روی مهرقرار گرفته باشد واصولا چه مقدار از پیشانی باید روی مهر باشد قرار گرفته باشد و اصولا چه مقدار از پیشانی باید روی مهر باشد.
- در مکه و مدینه هنگام نماز آیا باید بر مهر سجده کنیم ؟ اگر خیر لطفاً راهنمایی فرمایید ؟
- قرار گرفتن دستها تا آرنج روی زمین به هنگام سجده برای خانمها واجب است یا مستحب ؟
- ایا در رکوع و سجده های نماز غیر از اذکار واجب میتوان ایات قران مجید خوانده شود؟
- ایا در رکوع و سجده های نماز غیر از اذکار واجب میتوان ایات قران مجید خوانده شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در موقع گذاردن پیشانی روی مهر در حال سجده، قسمتی از موی سر انسان پیشانی را فرا گیرد و مانع چسبیدن پیشانی روی مهر گردد چه باید کرد؟ آیا باید سر را از روی مهر جدا ساخت و مجدّداً سر را بگذارد یا در همان حالت ذکر سجده را بگوید؟
- [آیت الله بهجت] فردی که به علت درد گردن نمی تواند سر بر مهر بگذارد، آیا می تواند مهر را بر پیشانی بگذارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر در بین نماز هنگام تماس پیشانی با مهر از پیشانی قدری خون بیاید و مهر را نیز خونی نماید نماز صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی بیماری و درد شدیدی در گردن دارد و نمیتواند در حالت سجده سر بر مهر بگذارد. اگر به علت درد شدید، نتواند روی چیزی مثل چهار پایه کوچک نیز مهر بگذارد و سجده کند، آیا میتواند مهر را بردارد و بر پیشانی قرار دهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در سجده واجب قرآن مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح باشد لازم است یا بهر چیزی میتوان سجده کرد؟
- [سایر] آیا درسجده¬های مستحب (مانند سجده زیارت عاشورا) باید تمام شرائط سجده نماز رعایت گردد؟ اگر این سجده بدون مهر انجام شود صحیح است؟
- [سایر] 1. در هنگام سجده باید هفت موضع بدن روی خاک قرار گیرد. پس چرا ما فقط پیشانی را روی مهر میگذاریم؟ 2. آیا جهت گذاشتن کف دست بر زمین، انگشتان هم شامل کف دست می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] در نماز اگر در هنگام سجده پیشانی بر روی مهر مستقیم نخورد و چادر بر روی صورت قرار بگیرد و از پشت چادر پیشانی بر روی مهر قرار بگیرد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] گاهی اوقات در سجده اول پیشانی دوبار به مهر میخورد آیا دو سجده محسوب می‌شود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در حال سجده پیشانی بعد از برخورد با مهر کمی بلند شود و دوباره روی مهر قرار بگیرد؛ آیا دو سجده حساب می‌شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که میتواند پیشانی را به زمین بگذارد ، اگر آن را عمداً یا سهواً به زمین نگذارد ، سجده نکرده است اگر چه جاهای دیگر به زمین برسد . ولی اگر پیشانی را به زمین بگذارد و سهواً جاهای دیگر را به زمین نرساند ، یا سهواً ذکر نگوید ، سجده صحیح است .
- مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده میکند به مقداری که سجده بر آن صحیح است ، باید پاک باشد . ولی اگر مثلاً مهر را روی فرش نجس بگذارد ، یا یک طرف مهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد ، یا قسمتی از روی مهر پاک باشد و قسمتی نجس باشد اگر پیشانی را نجس نکند ، اشکال ندارد .
- باید بین پیشانی و آنچه بر آن سجده صحیح است ، چیز دیگری فاصله نباشد ، پس اگر مهر بقدری چرک باشد که پیشانی به خودِ مهر نرسد سجده باطل است ، ولی اگر مثلاً رنگ مهر تغییر کرده باشد اشکال ندارد .
- اگر در سجده اول ، مهر به پیشانی بچسبد ، باید برای سجده دوم مهر را بر دارد .
- کسی که میتواند بنشیند ولی نمیتواند پیشانی را بر زمین برساند ، اگر بتواند بقدری خم شود که عرفاً سجده بر آن صدق کند باید به آن مقدار خم شود ، و مهر یا چیز دیگری را که سجده بر آن صحیح است ، روی چیز بلندی گذاشته و پیشانی را بر آن بگذارد ، ولی باید کف دستها و زانوها و انگشتان پا را در صورت امکان بطور معمول بر زمین بگذارد .
- نمازگزار باید در هر رکعت از نمازهای واجب و مستحب بعد از رکوع دو سجده کند ، و سجده محقق می‌شود به این که به هیئت مخصوص پیشانی را به قصد خضوع به زمین بگذارد . و در حال سجده در نماز ، واجب است که کف دو دست ، و دو زانو ، و دو انگشت بزرگ پاها را ، بر زمین بگذارد ، ومنظور از پیشانی بنابر احتیاط واجب وسط آن است ، وآن مستطیلی است که از کشیدن دو خط فرضی بین دو ابرو در وسط پیشانی تا مرز موی سر به دست میآید .
- اگر پیش از تمام شدن ذکر سجده ، سهواً پیشانی را از زمین بر دارد ، نمیتواند دوباره به زمین بگذارد و باید آن را یک سجده حساب کند . ولی اگر جاهای دیگر را سهواً از زمین بر دارد ، باید دو مرتبه به زمین بگذارد و ذکر را بگوید .
- در سجده واجب قرآن بنابر احتیاط واجب باید جای انسان غصبی نباشد ، و بنابر احتیاط مستحب جای پیشانی او از جای زانوها و سر انگشتانش بیش از چهار انگشت بسته بلندتر یا پستتر نباشد ، ولی لازم نیست با وضو یا غسل و رو به قبله باشد ، و عورت خود را بپوشاند ، و بدن و جای پیشانی او پاک باشد . و نیز چیزهائی که در لباس نمازگزار شرط میباشد در لباس او شرط نیست .
- در فرض مذکور اگر چیز بلندی نباشد که مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است بگذارد ، و کسی هم نباشد که مثلاً مهر را بلند کند و بگیرد تا آن شخص بر آن سجده کند ، باید مهر یا چیز دیگر را با دست بلند کرده و بر آن سجده نماید .
- در سجده باید دو کف دست را بر زمین بگذارد و بنابر احتیاط واجب در صورت امکان همه کف دست را بگذارد ، ولی در حال ناچاری پشت دست هم مانعی ندارد ، و اگر پشت دست هم ممکن نباشد بنابر احتیاط واجب باید مچ دست را بر زمین بگذارد ، و چنانچه آن را هم نتواند ، تا آرنج هر جا را که میتواند بر زمین بگذارد ، و اگر آن هم ممکن نیست گذاشتن بازو کافی است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . احتیاط واجب آن است که در سجده واجب قرآن، پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است بگذارد، و بنابر احتیاط مستحب جاهای دیگر بدن را به دستوری که در سجده نماز گفته شد، بر زمین بگذارد.
- [آیت الله بروجردی] احتیاط واجب آن است که در سجدهی واجب قرآن، پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است گذاشته و جاهای دیگر بدن را به دستوری که در سجدهی نماز گفته شد بر زمین بگذارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] باید در سجده واجب قرآن؛ پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است گذاشته و جاهای دیگر بدن را به دستوری که در سجده نماز گفته شد بر زمین بگذارد.
- [آیت الله خوئی] احتیاط واجب آن است که در سجده واجب قرآن، پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است گذاشته و جاهای دیگر بدن را بهدستوری که در سجدة نماز گفته شد بر زمین بگذارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] احتیاط واجب آن است که در سجده واجب قرآن، پیشانی را بر مهر یا چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است گذاشته وجاهای دیگر بدن را به دستوری که در سجده نماز گفته شد بر زمین بگذارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] در سجده واجب قران باید پیشانی را بر چیزی که سجده بر ان صحیح است گذاشته و بنابر احتیاط واجب جاهای دیگر بدن را که در سجده نماز ذکر شد بر زمین بگذارد
- [آیت الله بهجت] کسی که نمیتواند پیشانی رابه زمین برساند باید بهقدری که میتواند خم شود و مُهر یا چیز دیگری را که سجده بر آن صحیح است، روی چیز بلندی گذاشته و طوری پیشانی را بر آن بگذارد که بگویند سجده کرده است، ولی باید بنابر احتیاط کف دستها و زانوها و انگشتان پا را بهطور معمول به زمین بگذارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پیشانی را عمداً یا سهواً به زمین نگذارد، سجده نکرده است. اگرچه جاهای دیگر به زمین برسد ولی اگر پیشانی را به زمین بگذارد و سهواً جاهای دیگر را به زمین نرساند، یا سهواً ذکر نگوید سجده صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] اگر پیشانی را عمداً یا سهواً به زمین نگذارد، سجده نکرده است. اگرچه جاهای دیگر به زمین برسد. ولی اگر پیشانی را به زمین بگذارد و سهواً جاهای دیگر را به زمین نرساند، یا سهواً ذکر نگوید سجده صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پیشانی را عمدا یا سهوا به زمین نگذارد؛ سجده نکرده است؛ اگرچه جاهای دیگر به زمین برسد؛ ولی اگر پیشانی را به زمین بگذارد و سهوا جاهای دیگر را به زمین نرساند یا سهوا ذکر نگوید؛ سجده صحیح است.