اذان و اقامه
این مقاله درباره اذان و اقامه که ذکرهای مخصوص اعلان وقت نماز و آمادگی برای آن می‌باشد است.
اگر پیش از قرائت یا پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود ، یادش بیاید که اذان و اقامه ، یا تنها اقامه را فراموش کرده ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد ، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند ، بلکه اگر پیش از تمام شدن نماز یادش بیاید که آنها را فراموش کرده ، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند .
عنوان مسئله:
اگر پیش از قرائت یا پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود ، یادش بیاید که اذان و اقامه ، یا تنها اقامه را فراموش کرده ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد ، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند ، بلکه اگر پیش از تمام شدن نماز یادش بیاید که آنها را فراموش کرده ، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ایا فراموش کردن قیام پیش از رکوع ( متصل به رکوع ) نماز را باطل میکند؟
- اگر بین دو نماز به اندازه ده دقیقه (دعا خواندن) فاصله بیفتد، آیا اذان نماز دوم باز هم ساقط است؟ و اگر کسی اذان دوم را در این شرایط می گوید حکم نماز او چیست؟
- آیا برای انجام نمازهای واجب به مجرد شروع اذان از صدا وسیما می شود اقامه نماز کرد یا باید مقداری صبر کرد؟
- خواندن اذان و اقامه در مسجد وقتی نماز جماعت برقرار است برای ماموم یا کسی که می خواهد نماز خود را فرادی بخواند به عنوان یک عمل مستحبی لازم است ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] در رکوع به چه اندازه ای باید خم شویم؟
- [آیت الله نوری همدانی] حقیر حمد و قرائت و رکوع را ایستاده انجام می‌دهم ولی برای انجام سجده به خاطر خم نشدن پای خودم که حین تولّد این گونه بوده ناگزیر انگشت بزرگ دوپا به زمین نمیرسد، آیا میتوانم اقامه جماعت نمایم؟
- [آیت الله بهجت] آیا به غیر از اذان اعلام وقت و اذان و اقامه ی نماز، اذان دیگری نیز هست یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا گفتن اذان و اقامه، در نمازهای مستحبّی یا در غیر حالت نماز، باز هم مستحب است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در نماز جمعه مأموم سهواً در رکعت اوّل بدون اینکه قنوت بگیرد به اندازه رکوع خم شود حکم نمازش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر در سجده ی اوّل یادش بیاید که رکوع را فراموش کرده، وظیفه چیست؟
- [سایر] فردی به دلیل کهولت سن دچار فراموشی می‌شود و در بیشتر نمازها، رکوع (حداقل یک رکوع) را فراموش میکند و بعد از نماز یادش میآید، اما در تکرار نماز هم رکوع را فراموش کرده و در تکرار متعدد یک نماز این فراموشی تکرار می‌شود. وظیفه ایشان نسبت به نمازهایش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی تشهد رکعت دوم را فراموش کند و در حالت رکوع رکعت سوم و یا بعد از آن رکوع، یادش بیاید، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در رکعت دوّم، قنوت را فراموش کند و در رکوع یادش بیاید، آیا می تواند بعد از رکوع قنوت را بخواند؟
- [آیت الله بهجت] آیا نماز قضا اذان و اقامه دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر عمداً قنوت نخواند قضا ندارد ، و اگر فراموش کند و پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید ، مستحب است بایستد و بخواند ، و اگر در رکوع یادش بیاید ، مستحب است بعد از رکوع قضا کند ، و اگر در سجده یادش بیاید ، مستحب است بعد از سلام آن را قضا نماید .
- اگر یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش آید ، چنانچه وقت نماز تنگ باشد که نتواند نماز را از سر گیرد ، نباید نماز را بشکند و بایستی به دستوری که گفته شد عمل نماید ، ولی اگر وقت نماز وسعت داشته باشد میتواند نماز را بشکند و از سر بگیرد .
- اگر به اندازه رکوع خم شود ، ولی سر انگشتان را به زانو نگذارد ، اشکال ندارد .
- اگر یک سجده یا تشهّد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید ، باید برگردد و بجا آورد ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو انجام دهد .
- اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده ، یا فقط یک نماز قضا از روزهای پیش دارد ، چنانچه وقت وسعت دارد و ممکن است نیّت را به نماز قضا برگرداند ، بهتر این است که نیّت نماز قضا کند اگر وقت فضیلت نماز آن روز فوت نمیشود ، مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از رکوع رکعت سوم یادش بیاید که نماز صبح آن روز مثلاً قضا شده ، در صورتی که وقت فضیلت نماز ظهر تنگ نباشد ، نیّت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند ، بعد ظهر را بخواند ، ولی اگر وقت فضیلت تنگ است یا نمیتواند نیّت را به نماز قضا برگرداند ، مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده ، چون اگر بخواهد نیّت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می‌شود ، نباید نیّت را به قضای صبح برگرداند .
- اگر وقت نماز اداء وسعت داشته باشد ، انسان میتواند در بین نماز چنانچه یادش بیاید که نماز قضا بر ذمّه دارد نیّت را به نماز قضا برگرداند ، ولی باید برگرداندن نیّت به نماز قضا ممکن باشد ، مثلاً اگر مشغول نماز ظهر است در صورتی میتواند نیّت را به قضای صبح بر گرداند که داخل رکوع رکعت سوم نشده باشد .
- کسی که نمیتواند ایستاده رکوع کند ولی برای رکوع میتواند در حالی که نشسته است خم شود ، باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید ، و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند ، و موقع رکوع آن بنشیند و برای رکوع خم شود .
- اگر فراموش کند که مسافر است و نماز را تمام بخواند ، چنانچه در وقت یادش بیاید ، باید شکسته بجا آورد ، و اگر بعد از وقت یادش بیاید ، قضای آن نماز بر او واجب نیست .
- هر گاه نتواند به اندازه رکوع خم شود ، باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کند ، و اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند ، باید به اندازهای که عرفاً به آن رکوع گفته شود خم شود ، و اگر به این مقدار نیز نتواند خم شود ، باید برای رکوع با سر اشاره نماید .
- اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد ، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند ، و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا ، دو سجده سهو بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام کند ، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهّد را قضا کند و باید برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید که اذان یا اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود، یادش بیاید که اذان یا اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، مستحبّ است برای گفتن آنها نماز را بشکند.
- [آیت الله مظاهری] اگر پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود، یادش بیاید که اذان یا اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود، یادش بیاید که اذان و اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پیش از ان که به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید که اذان و اقامه را فراموش کرده چنانچه وقت نماز وسعت دارد مستحب است برای گفتن انها نماز را بشکند و همچنین است اگر پیش از قرایت یادش بیاید که اقامه را فراموش کرده
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود، یادش بیاید که اذان و اقامه را فراموش کرده چنان چه وقت نماز وسعت دارد، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند، و هم چنین اگر پیش از قرائت یادش بیاید که اقامه را فراموش کرده است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود، به خاطر آورد که اذان و اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند و اگر فقط اقامه را فراموش کرده و قبل از قرائت حمد یادش بیاید، میتواند نماز را بشکند و اقامه را بگوید، ولی در صورتی که اقامه را گفته ولی اذان را فراموش کرده باشد، شکستن نماز، خلاف احتیاط است.
- [آیت الله سبحانی] اگر پیش از آنکه به اندازه رکوع خم شود، یادش بیاید که اذان یا اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، بهتر است برای گفتن آنها نماز را بشکند.
- [آیت الله بروجردی] اگر پیش از آن که به اندازهی رکوع خم شود، یادش بیاید که اذان و اقامه را فراموش کرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، مستحب است برای گفتن آنها نماز را بشکند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر پیش از رکوع متوجه شود اذان و اقامه را فراموش کرده چنانچه وقت وسعت داشته باشد بهتر است نماز را بشکند و اذان و اقامه را بگوید و دوباره شروع کند.