احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر یکی از شکهائی که نماز احتیاط برای آنها واجب است ، در نماز پیش آید ، چنانچه انسان نماز را تمام کند احتیاط مستحب آن است که نماز احتیاط را بخواند ، و بدون خواندن نماز احتیاط نماز را از سر نگیرد ، و اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند نماز را از سر بگیرد ، نماز دومش هم بنابر احتیاط واجب باطل است ، ولی اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند مشغول نماز شود ، نماز دومش صحیح است .
عنوان مسئله:
اگر یکی از شکهائی که نماز احتیاط برای آنها واجب است ، در نماز پیش آید ، چنانچه انسان نماز را تمام کند احتیاط مستحب آن است که نماز احتیاط را بخواند ، و بدون خواندن نماز احتیاط نماز را از سر نگیرد ، و اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند نماز را از سر بگیرد ، نماز دومش هم بنابر احتیاط واجب باطل است ، ولی اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند مشغول نماز شود ، نماز دومش صحیح است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] کسی که در حال نماز است یک وقت شک می‌کند مشغول نماز مستحبی است یا نماز واجب چگونه نماز را تمام کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر زن در جلوترین قسمت اطاق مشغول نماز خواندن باشد، به طوری که جلوتر از او نتوان رفت، آیا مرد می تواند پشت سر او نماز بخواند؟ اگر وقت تنگ باشد چه طور؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گوش دادن خطبه ها، بر مأمومین واجب است یا نه؟ آیا در اثنای خطبه، خواندن نماز مستحب یا واجب صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در ضمن عقد معاملات با انسان شرط شود که وضو بگیرد یا غسل کند یا نماز بخواند بیان نمائید آیا از نظر فقهی اولااین شرط صحیح است یا باطل و ثانیاعمل نمودن به شرط فوق چه حکمی (واجب، حرام، مستحبّ، مکروه و یا مباح) دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به این که مستحب است انسان نماز را در مسجد محله خود بخواند، آیا خالی کردن مسجد محل و رفتن به مسجد جامع شهر برای خواندن نماز جماعت، اشکال دارد یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] اگر به امام جماعتی که از اهل تسنن است اقتدا نکنیم ولی در افعال نماز از او متابعت کنیم آیا این نماز خواندن مستحب است؟ و چگونه نماز را بخوانیم؟ و آیا اینگونه نماز خواندن نماز واجب را از انسان ساقط می‌کند؟ و اگر قرائت این شخص قبل از امام جماعت تمام شود چه کند؟ و اگر نمازی باشد که در او بلند خواندن قرائت واجب است آیا آهسته خواندن جایز است یا نه؟ و آیا این موارد اختصاص به حال تقیه دارد یا نه؟
- [آیت الله بهجت] فردی فراموش کار هستم، اگر بین نماز فراموش کنم که در حال خواندن چه نمازی هستم (واجب یا مستحب، ادا یا قضا) و پس از لحظه ای یادم بیاید؛ آیا این فراموشی نماز را باطل می کند؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی در یک شرکت کار می‌کند و همیشه پولهای آن شرکت برای خرید و سایر موارد، در اختیار او است. این شخص مقیّد است هنگام خواندن نماز، هرچه پول و اشیاء از آن شرکت نزد اوست، از خود جداکند و بعد نماز بخواند! او میگوید میخواهم مال غیر در نماز نزد من نباشد، آیا چنین کاری لازم است؟
- [سایر] کسی که نماز استیجاری قبول می‌کند، چه چیزهایی از نماز را حتما باید بخواند؟ مثلاً آیا لازم است برای نماز اذان بگوید، یا سه بار تسبیحات اربعه را گفته و یا باید قنوت را بخواند؟ در مجموع انجام چه مقداری از مستحبات، در نماز استیجاری واجب است، رعایت شود؟
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزاری در رکعات نماز شک می‌کند و بنا را بر رکعت بیشتر گذاشته، نماز را تمام می‌کند؛ ولی بعد از سلام نماز، فراموش می‌کند که شک او بین سه رکعت و چهار رکعت بود تا یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا شک بین دو و چهار بود تا وظیفهاش خواندن دو رکعت نماز احتیاط باشد. در این موقع، نماز احتیاط را به چه صورتی بخواند تا نمازش صحیح شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعت‌های نمازش کم بوده ، چنانچه کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده ، باید آنچه را از نماز نخوانده ، بخواند ، وبرای سلام بیجا بنابر احتیاط لازم دو سجده سهو بنماید ، و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند انجام داده مثلاً پشت به قبله کرده ، باید نماز را دوباره بجا آورد .
- اگر بعد از خواندن نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش بیشتر از نماز احتیاط بوده ، مثلاً در شک بین سه و چهار یک رکعت نماز احتیاط بخواند ، بعد بفهمد نماز را دو رکعت خوانده ، چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل می‌کند انجام داده ، مثلاً پشت به قبله کرده ، باید نماز را دوباره بخواند ، و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند انجام نداده ، احتیاط لازم آن است که در این صورت نیز نمازش را دوباره بخواند ، و اکتفا به ضمیمه کردن یک رکعت متصل به نماز نکند .
- موقعی که انسان در نماز مشغول خواندن چیزی از اذکار واجب است ، باید بدنش آرام باشد و همچنین بنابر احتیاط لازم وقتی که مشغول چیزی از اذکار مستحب میباشد . و در موقعی که میخواهد کمی جلو یا عقب رود ، یا کمی بدن را به طرف راست یا چپ حرکت دهد ، باید چیزی نگوید .
- اگر شک کند نماز احتیاطی را که بر او واجب بوده بجا آورده یا نه ، چنانچه وقت نماز گذشته ، به شک خود اعتنا نکند ، و اگر وقت دارد ، در صورتی که بین شک و نماز زیاد طول نکشیده ، و در کار دیگری وارد نشده است ، و کاری هم مثل روگرداندن از قبله که نماز را باطل می‌کند انجام نداده ، باید نماز احتیاط را بخواند ، و اگر کاری که نماز را باطل می‌کند بجا آورده ، یا در کار دیگری وارد شده ، یا بین نماز و شک او زیاد طول کشیده بنابر احتیاط لازم باید نماز را دوباره بخواند .
- کسی که ناچار است نماز واجب را سواره بخواند ، چنانچه حیوان سواری یا زین یا نعل آن غصبی باشد ، نماز او بنابر احتیاط واجب باطل است ، و همچنین است اگر بخواهد سواره بر آن حیوان نماز مُستحبّی بخواند .
- اگر در جائی که باید نماز را بلند بخواند عمداً آهسته بخواند ، یا در جائی که باید آهسته بخواند عمداً بلند بخواند بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است . ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد ، صحیح است . و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده ، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند .
- اگر انسان عمداً در نماز عورتش را نپوشاند ، نمازش باطل است ، و اگر بخاطر ندانستن مسأله باشد ، چنانچه نادانی او بعلت کوتاهی کردن در فراگیری مسائل بوده بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند .
- انسان باید قرائت نماز را صحیح بخواند ، و کسی که به هیچ قسم نمیتواند همه سوره حمد را صحیح بخواند ، باید به همان نحو که میتواند بخواند ، اگر مقداری را که صحیح میخواند معتنابه باشد ، ولی اگر آن مقدار ناچیز باشد ، باید بنابر احتیاط واجب مقداری از بقیه قرآن را که میتواند صحیح بخواند و به آن ضمیمه کند ، و اگر نمیتواند باید تسبیح را به آن ضمیمه کند . و اما کسی که نمیتواند به کلی سوره را صحیح بخواند ، لازم نیست چیزی عوض آن بخواند . و در هر صورت احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بجا آورد .
- اگر سهواً پیش از امام سر از رکوع بردارد چنانچه امام در رکوع باشد ، باید بنابر احتیاط به رکوع برگردد و با امام سر بردارد ، و در این صورت زیاد شدن رکوع که رکن است نماز را باطل نمیکند ، واگر عمداً بر نگردد جماعتش بنابر احتیاط باطل می‌شود ، ولی نمازش صحیح است به تفصیلی که در مسأله (1404) گذشت ، ولی اگر به رکوع برگردد و پیش از آنکه به رکوع امام برسد ، امام سر بردارد ، نمازش بنابر احتیاط باطل است .
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده ، چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل می‌کند ، مثلاً پشت به قبله کرده ، نمازش باطل است . و اگر کاری که عمدی و سهوی آن ، نماز را باطل می‌کند انجام نداده ، باید فوراً مقداری را که فراموش کرده بجا آورد ، و برای سلام زیادی بنابر احتیاط لازم دو سجده سهو انجام دهد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر یکی از شکهائی که نماز احتیاط برای آنها واجب است؛ در نماز پیش آید؛ چنانچه انسان نماز را تمام کند احتیاط واجب آن است که نماز احتیاط را بخواند و بدون خواندن نماز احتیاط؛ نماز را از سر نگیرد و اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند نماز را از سر بگیرد؛ نماز دومش هم باطل است؛ ولی اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می کند؛ مشغول نماز شود نماز دومش صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید، چنانچه انسان نماز را تمام کند وبدون خواندن نماز احتیاط، نماز را از سر بگیرد، معصیت کرده است پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند نماز را از سر گرفته، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مشغول نماز شده، نماز دومش صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای انها واجب است در نماز پیش اید چنانچه انسان نماز را تمام کند باید نماز احتیاط را بخواند و نماز را از سر نگیرد و اگر نماز احتیاط را نخواند در صورتی که پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند نماز را از سر بگیرد نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می کند مشغول نماز شده نماز دومش صحیح است
- [امام خمینی] اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط بر آنها واجب است در نماز پیش آید،چنانچه انسان نماز را تمام کند و بدون خواندن نماز احتیاط، نماز را از سر بگیرد، معصیت کرده است. پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند نماز را از سر گرفته، نماز دومش هم باطل است، و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می کند مشغول نماز شده، نماز دومش صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر یکی از شکهائی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید ، چنانچه انسان نماز را تمام کند و بدون خواندن نماز احتیاط ، نماز را از سر بگیرد معصیت کرده است . پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند مانند پشت کردن به قبله نماز را از سر گرفته ، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می کند ، مشغول نماز دومش صحیح است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر یکی از شکهائی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید چنانچه انسان نماز را تمام کند و بدون خواندن نماز احتیاط نماز را از سر بگیرد معصیت کرده است. پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می کند نماز را از سر گرفته باشد نماز دوّمش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می کند مشغول نماز شده نماز دومش صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید، چنانچه انسان نماز را تمام کند و بدون خواندن نماز احتیاط نماز را از سر بگیرد معصیت کرده است؛ پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند نماز را از سر گرفته باشد، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند مشغول نماز شده، نماز دومش صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر یکی از شک‌های صحیح برای انسان پیش آید، نباید نماز را بشکند و چنانچه نماز را بشکند معصیت کرده است پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مثل روگرداندن از قبله، نماز را از سر گیرد نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مشغول نماز شود، نماز دومش صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر یکی از شک‌های صحیح برای انسان پیش آید، نباید نماز را بشکند و چنانچه نماز را بشکند معصیت کرده است؛ پس اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند مثل روگرداندن از قبله نماز را از سر گیرد، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مشغول نماز شود نماز دومش صحیح است.
- [آیت الله بهجت] اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید، چنانچه انسان نماز را تمام کند و بدون خواندن نماز احتیاط، نماز را از سر بگیرد معصیت کرده است و در صورتی که قصد قربت حاصل شود، مثل اینکه بعد از انجام کاری که نماز را باطل می‌کند، مشغول نماز شده، نماز دومش صحیح است.