طلا و نقره
نَقدَین (تثنیه نقد) این اصطلاح در فقه شیعه برای طلا و نقرهٔ مسکوک به کار می‌رود. به نقدین (با شرایطی) زکات تعلق می‌گیرد. همچنین در باب ربا، از بابهای فقهی، از نقدین سخن رفته است.
زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکّه زده باشند و معامله با آن رواج داشته باشد ، و اگر سکّه آن از بین هم رفته باشد ولی معامله با آن رواج داشته باشد ، باید زکات آن را بدهند ، ولی اگر از رواج افتاده باشد زکات ندارد هر چند سکه آن باقی باشد .
عنوان مسئله:
زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکّه زده باشند و معامله با آن رواج داشته باشد ، و اگر سکّه آن از بین هم رفته باشد ولی معامله با آن رواج داشته باشد ، باید زکات آن را بدهند ، ولی اگر از رواج افتاده باشد زکات ندارد هر چند سکه آن باقی باشد .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] آیا طلاهای مسکوکی که فعلاً زنها زینت خود قرار میدهند زکات دارد یا خیر؟ و مراد از رواج معامله چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر حقوق کارگری را از گندمی بدهند که به عین آن زکات تعلق گرفته است و مالک زکات آن را نداده آیا بر کارگر واجب است زکات بدهد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر حقوق کارگری را از گندمی بدهند که به عین آن زکات تعلق گرفته است و مالک زکات آن را نداده آیا بر کارگر واجب است زکات بدهد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی سال مالی خود را به قیمت طلا محاسبه نماید، به طور مثال اگر همه سرمایه اش معادل با صد سکّه طلا از نوع بهار آزادی باشد که مقدار بیست سکّه از آن را به عنوان خمس پرداخته و هشتاد سکّه مخمّس باقی بماند و در سال بعد اگر قیمت سکّه افزایش یابد (ولی سرمایه او معادل همان هشتاد سکّه است)، آیا به آن خمس تعلّق می گیرد؟ آیا واجب است که خمس افزایش قیمت را بپردازد؟
- [آیت الله بهجت] اگر سکه های طلای قدیمی، وجه رایج نباشد، بلکه خودش به مانند یک جنس مورد معامله قرار بگیرد و قیمت آن کم و زیاد شود، متعلق زکات است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] آیا احکام صرف (معامله ی نقدین)، مانند وجوب قبض و اقباض در مجلس عقد، در مورد پول اعتباری هم مترتّب است؟
- [آیت الله مظاهری] در چه صورتی زکات فطره میهمان بر میزبان واجب می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] کسی در سال های گذشته، مقداری بیش از حد نصاب طلای مسکوک داشته؛ ولی زکات آن ها را پرداخت نکرده است. به مرور با خرج کردن سکّه ها اکنون حدود 15 مثقال طلای صیرفی برایش باقی مانده است، لطفا بفرمایید وظیفه ی او از حیث پرداخت زکات چگونه است؟
- [سایر] الف: آیا زکات واجب لزوماً فقط بر آن 9 مورد معروف است؟ ب: این که می گویند حضرت علی (ع) بر اسب هم نصابی قرار داده بود، از چه باب بوده است؟ و نیز روایاتی که زکات را بر سایر اشیاء یا بر کلّ اموال می دانند؟ ج: گاه گفته شده که طلا و نقره که مورد زکات بوده در آن زمان واحد پول و مبادله بوده است. در نتیجه معادل آن در امروز فقط جواهر آلات ساخته شده از طلا و نقره نیست، بلکه خود پول (اموال و اسکناس) می باشد. آیا این برداشت صحیح است؟ د: آیا طلا و نقره ای که در اسلام به عنوان مورد زکات آمده همان دینار و درهم است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در قرارداد مضاربه بخاطر اینکه حدس زده می‌شود در اثر معامله سود این پول 20 درصد خواهد بود اگر از ابتدا 20 درصد به عنوان سود معیّن گردد چه صورتی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- طلا و نقره سکّه داری که زنها برای زینت بکار میبرند ، در صورتی که رواج معامله با آن باقی باشد ، یعنی باز معامله پول ، طلا و نقره با آن شود بنابر احتیاط زکات آن واجب است ، ولی اگر رواج معامله با آن باقی نباشد ، زکات واجب نیست .
- اگر طلا را به طلا ، و نقره را به نقره بفروشد ، سکّه دار باشند یا بی سکّه ، در صورتی که وزن یکی از آنها زیادتر باشد ، معامله حرام و باطل است .
- چنانکه سابقاً گفته شد زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد ، و اگر در بین یازده ماه ، طلا و نقره او از نصاب اول کمتر شود ، زکات بر او واجب نیست .
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است ، و حجة الإسلام بر او واجب است و قرض هم دارد ، اگر بمیرد و مال او برای همه آنها کافی نباشد ، چنانچه مالی که خمس و زکات آن واجب شده از بین نرفته باشد ، باید خمس یا زکات را بدهند و بقیه مال او را صرف ادای قرضش نمایند ، و اگر مالی که خمس و زکات آن واجب شده از بین رفته باشد ، باید مال او را صرف ادای قرضش بنمایند ، و در صورتی که چیزی باقی باشد صرف حج کنند ، و اگر چیزی زیاد آمد به خمس و زکات قسمت نمایند .
- اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه باشد ، در صورتی که دیوانگی او تا ظهر روز عید فطر باقی باشد ، زکات فطره بر او واجب نیست ، و إلاّ بنابر احتیاط واجب لازم است فطره را بدهد .
- اگر فقیر شتر و گاو و گوسفند ، و طلا و نقره را بابت زکات بگیرد ، چنانچه شرطهائی که برای واجب شدن زکات گفته شد در آنها جمع شود ، باید زکات آنها را بدهد .
- کسی که طلا و نقره دارد ، اگر هیچ کدام آنها به اندازه نصاب اول نباشد ، مثلاً (104) مثقال نقره و (14) مثقال طلا داشته باشد ، زکات بر او واجب نیست .
- اگر طلا و نقره ، یا چیز دیگری را که زکات در آن واجب است قرض کند و یک سال نزد او بماند ، باید زکات آن را بدهد ، و بر کسی که قرض داده چیزی واجب نیست ، ولی اگر قرض دهنده زکات آن را بپردازد از قرض گیرنده ساقط می‌شود . زکات گندم و جو و خرما و کشمش
- انسان نمیتواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد ، ولی اگر مخارج آنان را ندهد ، دیگران میتوانند به آنان زکات بدهند ، و اگر متمکن از پرداخت نفقه واجب افراد واجب النفقهاش نباشد و زکات بر او واجب باشد میتواند از زکات نفقه آنها را بدهد .
- کسی که بدهکار است و گندم یا جو یا خرما یا انگور هم دارد ، اگر بمیرد وپیش از آنکه زکات اینها واجب شود ورثه قرض او را از مال دیگر بدهند ، هر کدام که سهمشان به اندازه نصاب برسد باید زکات بدهد ، و اگر پیش از آنکه زکات اینها واجب شود قرض او را ندهند ، چنانچه مال میّت فقط به اندازه بدهی او باشد ، واجب نیست زکات را بدهند ، و اگر مال میّت بیشتر از بدهی او باشد ، در صورتی که بدهی او بقدری است که اگر بخواهند ادا نمایند باید مقداری از گندم و جو و خرما و انگور را هم به طلبکار بدهند ، آنچه را به طلبکار میدهند زکات ندارد ، و در بقیه مال هر کدام از ورثه که سهمش به اندازه نصاب شود باید زکات آن بدهد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکه زده باشند و معامله با آن رواج داشته باشد. و اگر سکه آن از بین رفته باشد باید زکات آن را بدهند.
- [آیت الله بروجردی] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکّه زده باشند و معامله با آن رواج باشد و اگر سکّهی آن از بین هم رفته باشد، باید زکات آن را بدهند.
- [آیت الله مظاهری] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکّه زده باشند و معامله با آن رواج داشته باشد گرچه زنها برای زینت به کار برند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زکات طلا یا نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکّه زده باشند و معامله با آن رواج داشته باشد و اگر سکّه آن از بین هم رفته باشد، باید زکات آن را هم بدهند، بنابراین طلا و نقره سکّهداری که زنها برای زینت بکار میبرند در صورتی که معامله با آن رایج باشد، یعنی باز معامله پول طلا و نقره با آن شود، زکات آن واجب است. ولی اگر معامله با آن رایج نباشد زکات واجب نیست ولی احتیاط مستحبّ در پرداخت زکات است.
- [آیت الله وحید خراسانی] طلا و نقره سکه داری که زنها برای زینت به کار می برند در صورتی که رواج معامله با ان باقی باشد یعنی معامله پول طلا و نقره با ان شود بنابر احتیاط زکات ان واجب است ولی اگر رواج معامله با ان باقی نباشد زکات واجب نیست
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زکاه طلا و نقره در صورتی واجب می شود که آن را سکه زده باشند و معامله با آن رواج داشته باشد و اگر سکه آن از بین هم رفته باشد؛ باید زکاه آن را بدهند.
- [امام خمینی] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که آن را سکه زده باشند باید زکات آن را بدهند
- [آیت الله اردبیلی] زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکّه زده باشند و معامله با آن رایج باشد و اگر نقش سکّه آن هم از بین رفته باشد، باید زکات آن را بدهند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زکات طلا و نقره در صورتی واجب می شود که آن را سکه زده باشند و معامله با آن رایج باشد و اگر سکه آن از بین هم رفته باشد، باید زکات آن را بدهند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زکات طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکه زده باشند، و معامله با آن رایج باشد، و اگر سکه آن از بین هم رفته باشد، باید زکات آن را بدهند.