استهزاء
مسخره کردن به قصد تحقیر، توهین یا اهدافی دیگر را استهزاء گویند. در فقه از آن در باب‌های طهارت، صلات، تجارت و حدود به مناسبت سخن رفته است.
تراشیدن ریش و اخذ اجرت بر آن بنابر احتیاط واجب جایز نیست مگر این که مورد اضطرار باشد ، یا ترک آن موجب ضرر یا حرجی باشد که معمولاً تحمّل نمی‌شود ، هر چند از جهت استهزاء وتوهین باشد .
عنوان مسئله:
تراشیدن ریش و اخذ اجرت بر آن بنابر احتیاط واجب جایز نیست مگر این که مورد اضطرار باشد ، یا ترک آن موجب ضرر یا حرجی باشد که معمولاً تحمّل نمی‌شود ، هر چند از جهت استهزاء وتوهین باشد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] . بنا بر احتیاط، گرفتن اجرت در برابر تراشیدن ریش، حرام است.
- [آیت الله بهجت] اگر تراشیدن ریش طبق احتیاط واجب حرام باشد، آیا می توان به مجتهدی رجوع کرد که حلال می داند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا تراشیدن ریش با وسایلی که از ته میتراشند جایز است؟ و نگاه داشتن چه مقدار از محاسن صورت واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی دارای نفوذ و موقعیت اجتماعی خاصی باشد که اگر بخواهد می تواند بر معترضین به خود ضرر وارد سازد، و شواهدی هم دلالت کند بر اینکه وی مرتکب گناه و کارهای خلاف و دروغگویی می شود، با این وضع، آیا جایز است امر به معروف و نهی از منکر را در مورد او ترک کنیم یا اینکه با وجود ترس از ضرر رساندن او، واجب است او را امر به معروف و نهی از منکر کنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] اهمیت قبله در نماز چه قدر است و اگر در مکانی قرار داشتی که جهت قبله مشخص نبود و راهی برای یافتن آن هم وجود نداشت و بعد از خواندن نماز بعداً (چند روز بعد) متوجه شدی که جهت قبله اشتباه بوده باید چه کرد؟ ج) بطور کلّی کسی که هیچ راهی برای یافتن قبله ندارد و گمانش هم به هیچ طرف نمی رود، بنابر احتیاط واجب باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر عمداً برخلاف وظیفه عمل کرده و بعد هم متوجه شده به طرفی که نماز خوانده اشتباه بوده است، باید بنابر احتیاط نماز خود را اعاده نماید.س: کسی که در حال اضطرار نمی تواند به طرف قبله نماز بخواند، آیا جهات غیر از قبله برایش یکسان است؟
- [امام خمینی] دختر و پسرهای امروزه که در مدارس و دبیرستانها و دانشگاهها و مؤسسات با هم معاشر هستند و برای محرمیت، صیغه برای خودشان یا پدر و فرزندانشان قصد دارند جاری کنند که این معاشرتها حرام نباشد، چون حضرت عالی اذن پدر را در باکره احتیاط واجب میفرمایید و در این موارد چه بسا هست که پدرها راضی نمیشوند و یا آنکه نمی‌شود اذن گرفت، اجازه میفرمایید که این احتیاط ترک شود و بدون اذن ولیّ صیغه جاری گردد یا خیر؟ و دیگر آن که بعضی موارد هست که پسر و دختر به هم علاقه دارند و تحصیل اذن از پدر بواسطه شرم و حیا و موانع دیگر مشکل است آیا ترک این احتیاط در این صورت جایز است یا خیر؟
- [سایر] با عرض سلام وتحیت به محضر حضرتعالی با توجه به مطلب زیر لطفا به سوالات بنده حقیر پاسخ دهید : بنده مقلد مقام معظم رهبری هستم ، ایشان بنابر احتیاط واجب ، رجوع به مرجع مساوی را جایز نمی دانند ، همچنین اطلاع دارم که حضرت آیت الله سیستانی ، صریحا فتوا داده اند که رجوع به مرجع مساوی جایز است ، با توجه به اینکه مقام معظم رهبری احتیاط واجب دارند و آیت الله سیستانی فتوای صریح داده اند ، پس بنده می توانم که در این مسئله به آیت الله سیستانی مراجعه کنم ، حال سوالات بنده به شرح زیر می باشد : 1- وقتی بنده در این مسئله به نظر آقای سیستانی مراجعه کردم ، آیا باید در مباحث فقهی مورد نظرم از خود ایشان حتما تقلید کنم یا اینکه طبق نظر ایشان که گفته اند رجوع به مرجع مساوی جایز است ، می توانم به مراجع مساوی دیگر ، مثلا آیت الله صافی گلپایگانی یا آیت الله مکارم شیرازی مراجعه کنم ؟ 2- اگر بنده طبق موارد گفته شده فوق ، خواستم در مباحث مربوط به روزه از آیت الله خامنه ای تقلید نکرده بلکه رجوع به مرجع دیگر کنم ، آن مرجع جدید ، در کل مباحث فقهی مرجع من خواهد شد ؟ ( یعنی دیگر مقام معظم رهبری مرجع من نخواهد بود ) ، یا اینکه فقط در مباحث روزه از ایشان تقلید می کنم و در سایر مباحث از مقام معظم رهبری ؟ ( در واقع می خواهم بدانم که مسئله رجوع به مرجع مساوی ، فقط مربوط به یک یا چند مسئله است یا اینکه همان عدول از یک مرجع به طور کامل به مرجع دیگر می باشد ) ؟ 3- اگر در یک مسئله از مقام معظم رهبری به مرجع مساوی دیگر رجوع کردم ، آیا بعد از مدتی می توانم دوباره از رهبری تقلید کنم یا اینکه دیگر برای همیشه باید از مرجع جدید در آن مسئله تقلید نمایم ؟ 4- آیا در کل ، در خصوص مسئله رجوع به مرجع مساوی ، فقط در یک مسئله می توان به مرجع جدید رجوع کرد یا اینکه در یک مبحث کلی ( مثلا کل مبحث روزه ، یا کل مبحث نماز )هم می توان رجوع و تقلید کرد ؟ 5- در سوال پایانی از شما تقاضا دارم که نظر تمامی مراجع اعلام شده توسط جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را در خصوص رجوع به مرجع مساوی بیان کنید. با تشکر فراوان، و من الله التوفیق
- [سایر] با سلام. همانطور که می دانیم یکی از امورمهم در زندگی هر فردی ازدواج است.و اسلام نیز در این زمینه بسیار تاکید کرده و نوعی از ازدواج را نیز به عنوان ازدواج موقت تعریف کرده است.احادیث و روایاتی در این زمینه وجود دارد .از جمله :((امام باقر (ع) فرمودند : زنی که مالک نفس خود ( آزاد) باشد و سفیه ، مجنون و کودک نباشد . در چنین حالی شوهر کردن او بدون اجازه ولی جائز است.امام صادق (ع) فرمودند : هر زنی که بخواهد اگر مالک نفس خود باشد ( یعنی کنیز یا دیوانه نباشد ) می تواند ازدواج کند و اگر آن زن بخواهد می تواند وکیل بگیرد.امام صادق (ع) فرمودند : بکر و غیر بکر مساوی است که باید نکاح به اذن آنها باشد و هیچ زنی را نکاح نمی توان کرد مگر به امر و رخصت او .ابو عبد الله (ع) فرمودند : باکره می تواند بدون اجازه پدرش ازدواج کند.امام صادق (ع) فرمودند : اگر دختر راضی شود بدون رضایت پدرش ازدواج موقت نماید اشکالی ندارد.امام صادق (ع) فرمودند :ازدواج موقت با دختر اشکالی ندارد . تا زمانی که دختر از باکره بودن خارج نشود . به خاطر آنکه ممکن است باکره نبودن دختر برای خانواده دختر یک عیب حساب شود.و روایتی را در این زمینه شنیده ام که ائمه صیغه های موقتی که شرط عدم مقاربت در آنها باشد را بدون اذن ولی برای دیگران می خواندند. ازدواج موقت بین دختر و پسر از نظر اسلامی مانند ازدواج دائم است ولی اسلام شناسان و مراجع تقلید از زمان کهن تا به حال درباره اینکه دختر بتواند بدون اذن ولی ازدواج نماید اختلاف نظر داشته اند و بسیاری از آنان به خاطر دوری از هرج و مرج و فساد اذن ولی را شرط عقد می دانسته اند و می دانند . ولی بسیاری بر این عقیده اند که در اسلام بنابر حکم اولیه اذن ولی در عقد دختر بالغ و رشیده شرط نیست چرا که ائمه اطهار (ع) در بسیاری از اخبار رسیده اذن ولی را در ازدواج باکره رشیده شرط نمی دانند و حتی در برخی از روایات ازدواج موقت دختران را بدون اذن ولی و در صورت عدم ازاله بکارت جایز می دانند.حال بسیاری از مراجع به علت مسائل اجتماعی ازدواج موقت را با اذن پدر احتیاط واجب یا واجب و لازم دانسته اند.که به حق می توان گفت صحیح است.با وجوداینکه حکم مراجع تقلید سند است و باید به آن عمل شود از حضرت عالی می خواستم بپرسم آیا گفته های مرا تایید می کنید یا در برخی جملات آن ایراداتی مشاهده می کنید.لطفا آنها را ذکر کنید. من مشغول به تحقیق در این زمینه هستم. سوال دوم من این است.من و دختر خانومی که به هم علاقه داشتیم،از طریق تلفن و پیام کوتاه و گاهی نیز به شکل حضوری ارتباط داشتیم. ارتباط ما فقط در حد صحبت کردن با یکدیگر بود.اما مرجع تقلیدم این ارتباط را جایز نمی دانستند.من در آن زمان حکم دقیق مرجع تقلیدم را در مورد ازدواج موقت نمی دانستم و بی اذن ولی دختر او را به عقد موقت خود در آوردم. شرط عقد ما این بود که ارتباط ما به احترام پدر دختر با وجود محرم بودن در همان حد صحبت کردن باقی بماند واز آن حد تجاوز نکند. (آیا تا اینجا به دلیل اینکه که عالم نبودیم گناهی مرتکب شدیم؟) اما بعدا فهمیدم که ما می بایست تکلیفا از پدر دختر اجازه می گرفتیم.و عقد ما صحیح است اما دختر مرتکب گناه شده است. ولی ما عقدمان را به هم نزدیم و ارتباط خودمان را به همان شکل حفظ کردیم.و از حد صحبت تجاوز نکرد.به یکدیگرجملات عاشقانه می گفتیم اما از گفتن خیلی از جملات نیز خودداری می کردیم.آیا با بر هم نزدن عقد بعد از آگاه شدن از حکم صحیح آن،مرتکب گناه شدیم؟آیا با گفتن جملات عاشقانه به یکدیگرمرتکب گناه شدیم؟لازم به ذکر است که بعدا به لطف خداوند خانواده های خود را از علاقه مان به یکدیگر آگاه ساختیم و الان نیز با هم زن و شوهر هستیم.
مسائل مرتبط از این مرجع
- دفن میّت در جای غصبی و در زمینی که مثل مسجد برای غیر دفن کردن وقف شده ، در صورتی که موجب ضرر به وقف یا مزاحم جهت وقف باشد جایز نیست . و همچنین است بنابر احتیاط واجب اگر موجب ضرر یا مزاحمت نباشد .
- سید نمیتواند از غیر سید زکات بگیرد ، مگر در حال اضطرار و بنابر احتیاط واجب باید اضطرار به حدّی باشد که نتواند از خمس و سایر وجوهات مخارج خود را تأمین کند ، و همچنین بنابر احتیاط واجب در صورت امکان باید در هر روز اکتفا کند به گرفتن مخارج ضروری همان روز .
- جایز است که زن از دستگاه پیشگیری از حاملگی، و مانند آن اگر ضرر مهمی به او نزند استفاده کند، لکن در صورتی که گذاشتن دستگاه متوقف بر نگاه کردن بهجایی است که نظر به آن حرام است، و یا لمس قسمتی از بدن که لمس آن جایز نیست، باشد، جایز نیست کسی غیر از شوهر این کار را انجام دهد مگر در صورت ضرورت، مانند اینکه بچهدار شدن برای او ضرر داشته باشد، یا مستلزم حرجی باشد که معمولاً تحمل نمی‌شود با فرض اینکه راه دیگری برای منع حمل نباشد، یا اگر باشد باز هم مستلزم ضرر یا حرج باشد. این در صورتی است که معلوم نباشد دستگاه نطفه را پس از انعقادش تلف میکند، وگرنه بنا بر احتیاط واجب باید در هر حال، ترک شود.
- شوهر نمیتواند بیش از چهار ماه با زن جوان خود نزدیکی را ترک کند مگر آنکه نزدیکی برای او ضرر یا مشقت زیاد داشته باشد ، یا آنکه زن خود راضی به ترک آن باشد ، و یا آنکه در ضمن عقد ازدواج ترک آن را بر زن شرط کرده باشد ، و در این حکم بنابر احتیاط واجب فرقی نیست میان اینکه شوهر حاضر باشد یا مسافر ، پس بنابر احتیاط واجب جایز نیست سفر غیر لازم را بدون عذر و بدون رضایت همسر بیش از چهار ماه ادامه دهد .
- شکستن نماز واجب از روی اختیار بنابر احتیاط واجب جایز نیست . ولی برای حفظ مال ، و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد ، بلکه برای هر غرضی دینی یا دنیوی که مورد اهتمام نمازگزار است ، مانعی ندارد .
- کسی که عقیدهاش این است که روزه برای او ضرر ندارد ، اگر روزه بگیرد و بعد از مغرب بفهمد روزه برای او ضرر قابل توجهی داشته بنابر احتیاط واجب باید قضای آن را بجا آورد .
- فقاع که غالباً از جو گرفته می‌شود و موجب درجه خفیفی از مستی است حرام است ، و بنابر احتیاط واجب نجس است . و امّا آب جوی که موجب هیچگونه مستی نیست پاک وحلال می‌باشد . 10 عرق حیوان نجاست خوار :
- اگر میّت مالی برای تهیه کفن نداشته باشد ، جایز نیست برهنه دفن شود ، بلکه بنابر احتیاط بر مسلمانان واجب است او را کفن کنند ، و جایز است هزینه آن را از زکات حساب نمایند .
- بنابر احتیاط واجب نباید سر حیوان را پیش از بیرون آمدن روح از بدنش جدا کنند هر چند این کار موجب حرام شدن حیوان نمی‌شود ولی اگر از روی غفلت ، یا بجهت تیزی چاقو سر جدا شود ، اشکال ندارد ؛ و همچنین است بنابر احتیاط واجب شکستن گردن حیوان و قطع نخاعش پیش از بیرون آمدن روح از بدنش . و نخاع همان مغز حرام است که مانند ریسمانی سفید رنگ در میان مهرههای کمر از گردن تا دم حیوان ادامه دارد . دستور کشتن شتر
- اگر بذر مال زارع باشد ، و بعد از زراعت بفهمند که مزارعه باطل بوده ، چنانچه مالک و زارع راضی شوند که با اجرت یا بی اجرت زراعت در زمین بماند اشکال ندارد ، و اگر مالک راضی نشود بنابر احتیاط واجب نباید زارع را مجبور کند که زراعت را بچیند . و همچنین مالک نمیتواند زارع را مجبور کند که اجاره بدهد وزراعت را در زمین خود باقی بگذارد ، هر چند که اجاره زمین را هم از او مطالبه ننماید .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] تراشیدن ریش و ماشین کردن آن اگر مثل تراشیدن باشد؛ بنا بر احتیاط واجب حرام است.
- [آیت الله بهجت] تراشیدن و ازاله موی صورت جایز نیست، چه تمام ریش یا قسمتی از آن باشد، و تراشیدن زیر گلو و روی گونهها در حد اصلاح مانعی ندارد، و ماشین کردنی که مثل تراشیدن باشد باید ترک شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحاضه ای که برای نماز وضو گرفته یا غسل کرده بنابر احتیاط نمی تواند در حال اختیار جایی از بدن خود را به خط قران برساند و در حال اضطرار جایز است ولی بنابر احتیاط باید وضو بگیرد
- [آیت الله خوئی] مستحاضهای که برای نماز وضو گرفته یا غسل کرده بنابر احتیاط نمیتواند در حال اختیار جائی از بدن خود را به خط قرآن برساند، و در حال اضطرار جائز است ولی بنابر احتیاط باید وضو بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] شکستن نماز واجب از روی اختیار بنابر احتیاط جایز نیست، ولی برای حفظ مال و جان و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب در حال اختیار نمازگزار نمیتواند با گِل عورت خود را بپوشاند، ولی در حال اضطرار پوشاندن آن با گِل کافی است.
- [آیت الله وحید خراسانی] شوهر نمی تواند بیش از چهارماه نزدیکی با زن دایمی جوان خود را ترک کند و همچنین بنابر احتیاط واجب در غیر زن جوان مگر با رضایت زن یا ان که نزدیکی بر مرد ضرری یا حرجی باشد در صورتی که با ضرر و حرج بر زن مزاحمت نکند یا ان که زن ناشزه باشد و یا ان که در ضمن عقد بر زن شرط شده باشد که اختیار نزدیکی با مرد باشد
- [آیت الله اردبیلی] شوهر بنابر احتیاط واجب نباید بیش از چهار ماه آمیزش با متعه خود را ترک کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] خراشیدن صورت وبدن و به خود لطمه زدن در مرگ کسی در صورتی که ضرر معتنا بهی داشته باشد جایز نیست هر چند در غیر این صورت هم احتیاط واجب ترک ان است
- [آیت الله اردبیلی] زنی که بچّه شیر میدهد و شیر او کم است، چه مادر بچّه باشد و چه دایه او، با اجرت شیر بدهد یا بدون اجرت، اگر روزه گرفتن برای بچّهای که شیر میدهد ضرر داشته باشد، روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مُدّ طعام به فقیر بدهد و نیز اگر روزه برای خود او ضرر داشته باشد، بر او واجب نیست و بنابر احتیاط واجب باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد و در هر دو صورت، روزههایی را که نگرفته باید قضا نماید؛ ولی اگر زنی که شیر میدهد، دایه بچه باشد نه مادر او، چنانچه کسی پیدا شود که بدون اجرت بچّه را شیر دهد یا برای شیر دادنِ بچّه، از پدر یا مادر یا از کس دیگری که اجرت او را میدهد اجرت بگیرد، باید بچّه را به او بدهد و خود روزه بگیرد، بلکه اگر مادر بچّه باشد نیز بنابر احتیاط همین حکم را دارد.