احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
- معتکف می‌تواند در بیرون مسجد زیر سایه راه برود هرچند احتیاط مستحب ترک آن است.
عنوان مسئله:
- معتکف می‌تواند در بیرون مسجد زیر سایه راه برود هرچند احتیاط مستحب ترک آن است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر معتکف از روی فراموشی از مسجد خارج شود چه حکمی دارد؟
- کسی که برای دستشویی مجبور است از مسجد خارج شود آیا می تواند به دستشویی دورتر برود یا باید به نزدیکترین دستشویی برود؟
- اگر انسان نداند که جنب است و با همین حالت به مسجد برود آیا مرتکب حرام شده است ؟
- آیا احتیاط در مورد ترک وقف به حرکت و وصل به سکون در نماز، در لبیک گویی نیز جاری است؟
- گاه شخص ناچار می شود که به سبب ازدحام در راه دیگر از راه مسجدالحرام به مسعی برود، در چنین حالتی حکم زن حائض و نفساء چیست؟
- کسی که نذر کرده نماز مستحبی را هفته ای یکبار بخواند در صورت ترک کفاره آن چه مقدار میباشد آیا در صورت تکرار کفاره هم تکرار می شود؟
- آیا مقصود از (احتیاط اولی) هر جا در مناسک آمده باشد، احتیاط مستحب است؟
- آیا در موارد احتیاط واجب و یا مستحب می توانیم به مرجع دیگری مراجعه نمود ؟
- اگر مکلَّف با هواپیما به جده رسید و از آن جا خواست به مدینه منوره برود لیکن به او اجازه داده نشد لذا با نذر از جده مُحرم شد و یا به جحفه رفت و از آن جا مُحرم گشت، سپس به او اجازه داده شد که به مدینه برود، آیا جایز است از احرامش عدول کند و از مسجد شجره مُحرم شود، یا نه؟ و اگر جایز نیست و او از احرامش عدول کرد، تکلیفش چیست؟
- آیا جایز است کسی که در مدینه منوره است و قصد ادای عمره یا حج دارد، برای پرهیز از مُحرم شدن از مسجد شجره مقصدش را جده قرار دهد و با هواپیما بدان جا برود. سپس با نذر یا غیر آن از آن جا مُحرم شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] آیا معتکف می‌تواند به مکانهایی مثل بام مسجد، یا زیر زمین یا حیاط مسجد که مسجد بودن آن مکانها محرز نیست، برود و برای مدتی مثلاً نصف روز در آنجا بماند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در چه مواردی معتکف می‌تواند از مسجد خارج شود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در چه مواردی معتکف می‌تواند از مسجد خارج شود؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا معتکف می‌تواند برای انجام وضو برای نماز مستحبی یا قرائت قرآن از مسجد خارج شود؟ در صورت مجاز نبودن اگر نذر کند، چطور؟
- [سایر] گفته می شود اگر معتکف به خاطر عذر و ضرورت از مسجد خارج شود حق ندارد از کنار سایه حرکت کند، آیا این سخن صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا معتکف می‌تواند با امر پدر و مادر برای انجام کاری در بیرونِ مسجد، از مسجد خارج شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا معتکف می‌تواند با امر پدر و مادر برای انجام کاری در بیرون مسجد، از مسجد خارج شود؟
- [آیت الله مظاهری] آیا معتکف می‌تواند در مسجد غسل کند؟ مثلاً به خاطر گرمی هوا از حوض مسجد برای غسل استفاده کند.
- [آیت الله مظاهری] آیا معتکف می‌تواند برای خوردن و آشامیدن از مسجد خارج شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا شخص معتکف می‌تواند برای کمک به ستمدیده و مظلومی از مسجد خارج شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- - اگر معتکف به خاطر کار ضروری از مسجد خارج شود ولی مدّت خروجش طولانی گردد، به گونهای که صورت اعتکاف از بین برود، اعتکافش باطل است، هرچند خروجش از روی اکراه یا اجبار یا اضطرار و یا فراموشی باشد.
- - معتکف نباید بیش از مقدار حاجت و ضرورت و نیاز بیرون مسجد بماند و در خارج از مسجد، در صورت امکان، نباید زیر سایه بنشیند ولی نشستن زیر سایه در خارج از محلّ اعتکاف، اگر قضاء حاجت و رفع نیاز متوقّف بر نشستن زیر سایه باشد، اشکال ندارد و بنا بر احتیاط واجب، بعد از قضاء حاجت و رفع نیاز مطلقاً ننشیند مگر ضرورت پیش آید.
- - چنانچه شرایط برای وضو گرفتن در خود مسجد فراهم باشد فرد معتکف نمیتواند به خارج از مسجد برای وضو گرفتن برود.
- - خروج فرد معتکف برای شرکت در نماز جماعتی که خارج از محلّ اعتکاف برگزار میشود، بنا بر احتیاط واجب، جایز نیست مگر فردی که در مکه مکرّمه معتکف شده باشد که وی می‌تواند برای نماز جماعت یا فرادی از مسجد خارج شود و در هر جای مکه که میخواهد نماز بخواند.
- - اگر معتکف اعتکاف واجب را با جماع و آمیزش عمداً باطل کند، چه در روز باشد یا شب، کفّاره واجب میشود و در سایر محرّمات، کفّاره ندارد هرچند احتیاط مستحب است که کفّاره بدهد. و کفّاره بطلان اعتکاف، همانند کفّاره ماه مبارک رمضان است که فرد مخیر است شصت روز را روزه بگیرد یا شصت فقیر را طعام بدهد، هرچند احتیاط استحبابی مراعات کفّاره مرتّبه است یعنی شصت روز روزه بگیرد و اگر نتوانست شصت فقیر را طعام دهد.
- - خروج معتکف از مسجد برای آوردن وسایل مورد احتیاجش در فرضی که می‌تواند فرد غیر معتکفی را برای آوردن آن وسایل مأمور نماید، جایز نیست.
- - معتکف بنا بر احتیاط واجب، باید از استمناء (هرچند به صورت حلال) و مباشرت زن به لمس و بوسیدن به شهوت هم اجتناب کند، و نگاه کردن با شهوت به همسر در ایام اعتکاف مبطل اعتکاف نیست ولی احتیاط مستحب آن است که در ایام اعتکاف از آن اجتناب شود.
- - اگر معتکف از روی فراموشی از مسجد خارج شود، اعتکاف باطل میشود و اگر معتکف از روی اکراه و اجبار از مسجد خارج شود، اعتکافش باطل نمیشود مگر مدّت خروجش طولانی گردد، به گونهای که صورت اعتکاف از بین برود که در این فرض، اعتکافش باطل میشود.
- - آغاز زمان اعتکاف، اذان صبح روز اوّل است و انتهای آن بنا بر احتیاط واجب، تا اذان مغرب روز سوّم است و در محقّق شدن اعتکاف، سه روز تلفیقی کافی نیست یعنی فرد نمیتواند بعد از اذان صبح روزِ اوّل معتکف شود هرچند نقصان روز اوّل را از روز چهارم جبران نماید، مثل اینکه معتکف از اذان ظهر روز اوّل تا اذان ظهر روز چهارم در مسجد بماند. اموری که در اعتکاف معتبر است
- - اگر در اثناء اعتکافی که به سبب نذر یا قسم یا عهد یا سپری شدن دو روز اوّل اعتکاف، واجب شده است، معتکف بمیرد بر ولیّ او (پسر بزرگتر) قضاء اعتکاف، واجب نیست هرچند احتیاط مستحب آن است که اعتکاف متوفّی را قضاء کند. البتّه چنانچه معتکف در این مورد وصیّت نموده است که از ثلث مالش فردی را اجیر کنند تا برای او اعتکاف انجام دهد، باید مطابق با وصیّت عمل شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] در موارد خاصی معتکف می تواند مسجد را به طور موقت ترک کند مانند: 1. ادای شهادت در دادگاه. 2. تشییع جنازه مؤمن. 3. ضروریات عرفی و شرعی، مانند تهیه غذا یا غسل و وضو در بیرون مسجد. براین اساس تا ضرورتی ایجاب نکند، مسجد را به خاطر امر مستحب، ترک ننماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .سجده بر گُلهایی که فقط به عنوان دارو پس از جوشاندن، نوشیده میشود, صحیح است، هرچند احتیاط مستحب, ترک سجده بر آنهاست .
- [آیت الله سبحانی] معتکف باید مدّت سه روز یا بیشتر در مسجد به سر برد، و هرگاه بدون عذر شرعی که بعداً گفته خواهد شد ، مسجد را ترک کند، اعتکاف او باطل می شود، خواه حکم شرعی مسأله را بداند یا نداند، ولی اگر فراموش کند که معتکف است و مسجد را ترک کند و یا به زور او را از مسجد بیرون کنند، اعتکاف او باطل نمی شود، و به محض یادآوری یا برطرف شدن مانع، باید به مسجد برگردد، و اعتکاف را ادامه دهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .از اجزای حیوان حرام گوشت، خز خالص که با موی حیوان حرامگوشت دیگر مخلوط نشده باشد , نیز پوست سنجاب استثنا شدهاند؛ یعنی نماز در آنها صحیح است, هرچند احتیاط مستحب, در ترک سنجاب است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کفن کردن در پوست حیوانات هرچند حلال گوشت باشد در غیر حال ضرورت اشکال دارد، ولی کفن کردن با پارچه ای که از پشم یا موی حیوان حلال گوشت تهیه شده اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحب ترک آن است.
- [آیت الله نوری همدانی] تمیز کردن مسجد و روشن کردن چراغ آن مستحب است و کسی که می خواهد مسجد برود ، مستحب برود ، مستحب است خود را خوشبو کند و لباس پاکیزه و قیمتی بپوشد و ته کفش خود را وارسی کند که نجاستی به آن نباشد و موقع داخل شدن به مسجد اول پای راست و موقع بیرون آمدن ، اول پای چپ را بگذارد و همچنین مستحب است از همه زودتر به مسجد آید و از همه دیرتر از مسجد بیرون رود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] رفتن به مسجد الحرام و مسجد النبی و توقف در سایر مساجد و خواندن سوره ای که سجده واجب دارد و نزدیکی با شوهر، برای زن مستحاضه اشکال ندارد، هرچند احتیاط مستحب در این است که برای این کارها غسلهای واجب خود را انجام داده باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] رفتن به مسجدی که نمازگزار ندارد مستحب است و همسایگان مسجد تا عذری نداشته باشند نماز در مسجد را ترک نکنند.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب به کسی که آشکارا مرتکب معصیت کبیره مانند ترک نماز و یا شرابخواری میشود، نمیتوان زکات داد، هرچند زکات را در معصیت مصرف نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تمیز کردن مسجد و روشن کردن چراغ در آن مستحب است و کسی که می خواهد مسجد برود، مستحب است خود را خوشبو کند و لباس پاکیزه و قیمتی بپوشد و ته کفش خود را وارسی کند که نجاستی به آن نباشد و موقع داخل شدن به مسجد اول پای راست و موقع بیرون آمدن، اول پای چپ را بگذارد و هم چنین مستحب است از همه زودتر به مسجد آید و از همه دیرتر از مسجد بیرون برود.