اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
کسی که بی اختیار خوابش برده ، اگر نداند که در بین نماز خوابش بره یا بعد از آن ، باید بنابر احتیاط واجب نمازش را دوباره بخواند ، ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است .
عنوان مسئله:
کسی که بی اختیار خوابش برده ، اگر نداند که در بین نماز خوابش بره یا بعد از آن ، باید بنابر احتیاط واجب نمازش را دوباره بخواند ، ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر نمازگزار در سجدة آخر نماز صبح، یک لحظه از خود غافل شود و ساکت بماند و نداند آیا خوابش برده است یا خیر، چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی نماز مغرب را خواند ولی نماز عشا را فراموش کرد یا خوابش برد و نمازش قضا شد، آیا روزه فردای آن شب بر او واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزاری در رکعات نماز شک میکند و بنا را بر رکعت بیشتر گذاشته، نماز را تمام میکند؛ ولی بعد از سلام نماز، فراموش میکند که شک او بین سه رکعت و چهار رکعت بود تا یک رکعت نماز احتیاط بخواند یا شک بین دو و چهار بود تا وظیفهاش خواندن دو رکعت نماز احتیاط باشد. در این موقع، نماز احتیاط را به چه صورتی بخواند تا نمازش صحیح شود؟
- [آیت الله بهجت] زنی که ناشزه (نافرمان) شده، در صورتی که در خانه شوهر یا لباسی که شوهر در اختیار او گذاشته، نماز بخواند؛ آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] در بین نماز اگر کسی شک کند که در ابتدای نماز نیت کردهام یا خیر آیا شک بعد از محل محسوب می‌شود که نمازش صحیح باشد یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر مردی بداند که زنی به بدن او نگاه می کند، در این حال بر مرد پوشاندن بدن واجب است یا بنابر احتیاط واجب است؟
- [آیت الله بهجت] کسی که با نذر نماز شب را بر خود واجب کرده است و شب خواب مانده، آیا باید نمازش را قضا نماید؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در یادگرفتن احکامِ شک، کاهلی کرده باشد و در صورت بروز شک، نماز خود را اعاده نماید، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] چرا وقتی در نماز شک میکنیم، باید رکعت بیشتر را اختیار کنیم و سپس نماز احتیاط بخوانیم؟ در صورت امکان، دلیلش را بیان نمایید.
- [آیت الله بهجت] شخصی با وضو بوده و یک نماز خوانده، حالا شک دارد قبل از نماز حدث سر زده یا بعد از نماز، آیا نمازش صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از نماز احتیاط بفهمد کسریِ نمازش به مقدار نماز احتیاط بوده ، مثلاً د ر شک بین سه و چهار ، یک رکعت نماز احتیاط بخواند بعد بفهمد نماز را سه رکعت خوانده ، نمازش صحیح است .
- اگر با لباسی که نمی داند که از حیوان حرام گوشت است ، نماز بخواند نمازش صحیح است ، ولی اگر فراموش کرده باشد ، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را دوباره بخواند . شرط پنجم
- اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از هر نماز بوده ، یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است .
- اگر پسر بزرگتر بداند که پدر ومادرش نماز قضا داشته اند و شک کند که بجا آورده اند یا نه ، بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید .
- اگر سفر ، مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد ، یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه ، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه ، در صورتی که تحقیق کردن برایش مشقت دارد ، باید نمازش را تمام بخواند و اگر مشقت ندارد ، بنابر احتیاط واجب باید تحقیق کند که اگر دو عادل بگویند . یا بین مردم معروف باشد که سفر او هشت فرسخ است ، نماز را شکسته بخواند .
- اگر زن بداند خئنی که از او خارج می شود خون نیست و شرعاً حکم حیض و نفاس را نداند ، بنابر احتیاط واجب ، باید به دستور استحاضه عمل کند ، بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است با خونهای دیگر ، چنانچه نشانة آنها را نداشته باشد ، بنابر احتیاط واجب ، باید کارهای استحاضه را انجام دهد .
- اگر در بین نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش بیشتر یا کمتر از نماز احتیاط بوده ، چنانچه نتواند نماز احتیاط را مطابق کسری نمازش تمام کند ، باید آن را رها کند و کسری نماز را بجا آورد و بنابر احتیاط واجب ، نماز را دوباره بخواند ، مثلاً در شک بین سه و چهار اگر موقعی که دو رکعت نماز احتیاط نشسته را می خواند ، یادش بیاید که نماز را دو رکعت نماز خوانده ، چون نمی تواند دو رکعت نشسته را بجای دو رکعت ایستاده حساب کند ، باید نماز احتیاط نشسته را رها کند و دو رکعت کسری نمازش را بخواند و احتیاطاً نماز را هم دوباره به جا آورد .
- اگر نداند یا فراموش کند که لباس او غصبی است اگر خودش آن لباس را غضب کرده باشد و با آن نماز بخواند ، بنابر احتیاط واجب باید دوباره آن نماز را بخواند .
- اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز شکی برای او پیش امده ، ولی نداند از شکهای باطل بوده یا از شکهای صحیح و اگر از شکهای صحیح بوده کدام قسم آن بوده است بنابر احتیاط واجب ، باید به دستور شکهائی که صحیح بوده و احتمال می داده عمل کند و نماز را هم دوباره بخواند .
- کسی که شک میداند وضو گرفته و حدثی هم از او سر زده ، مثلاً بول کرده ، اگر نداند کدام جلوتر بوده ، چنانچه پیش از نماز است باید وضو بگیرد ، و اگر در بین نماز است ، باید نماز را بشکند و وضو بگیرد و اگر بعد از نماز است باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب نمازی را که خوانده دوباره بخواند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که بی اختیار خوابش برده اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از ان بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که بی اختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن، بنابر احتیاط لازم، باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که بی اختیار خوابش برده اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن باید نمازش را دوباره بخواند، ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که بی اختیار خوابش برده؛ اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن؛ باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که بیاختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن، باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که بیاختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که بیاختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن، باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که بیاختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن، باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که بی اختیار خوابش برده ، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن ، لازم نیست نمازش را دوباره بخواند ، بشرط آنکه بداند آنچه از نماز بجا آورده باندازهای که عرفاً آن را نماز بگویند بوده است .
- [آیت الله خوئی] اگر در حال سجده از خواب بیدار شود و شک کند که در سجده آخر نماز است، یا در سجده شکر، چنانچه بداند که بیاختیار خوابش برده، باید آن نماز را دوباره بخواند، و اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و احتمال دهد که از روی غفلت در سجده نماز خوابیده نمازش صحیح است. سوم- از مبطلات نماز آن است که دستها را به قصد جزء نماز باشد روی هم بگذارد و اگر به این قصد نباشد بلکه بهعنوان ادب باشد، بنابر احتیاط واجب نماز را دوباره بخواند.