اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
کسی که بی اختیار خوابش برده ، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن ، لازم نیست نمازش را دوباره بخواند ، بشرط آنکه بداند آنچه از نماز بجا آورده باندازه‌ای که عرفاً آن را نماز بگویند بوده است .
عنوان مسئله:
کسی که بی اختیار خوابش برده ، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن ، لازم نیست نمازش را دوباره بخواند ، بشرط آنکه بداند آنچه از نماز بجا آورده باندازه‌ای که عرفاً آن را نماز بگویند بوده است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخصی جنب باشد و نماز و روزه گیرد ولی نداند که جنب است وبعد از چند مدت متوجه شود و بداند که جنب بوده تکلیف چه میباشد؟
- اگر شخصی جنب باشد و نماز و روزه بگیرد ولی نداند که جنب است وبعد از چند مدت متوجه شود و بداند که جنب بوده تکلیف چه میباشد؟
- خواندن اذان و اقامه در مسجد وقتی نماز جماعت برقرار است برای ماموم یا کسی که می خواهد نماز خود را فرادی بخواند به عنوان یک عمل مستحبی لازم است ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی نماز مغرب را خواند ولی نماز عشا را فراموش کرد یا خوابش برد و نمازش قضا شد، آیا روزه فردای آن شب بر او واجب است؟
- [سایر] آیا در استحاضه وارسی کردن لازم است. اگر بدون وارسی نماز بخواند؛ آیا نمازش باطل است؟
- [آیت الله بهجت] زنی که ناشزه (نافرمان) شده، در صورتی که در خانه شوهر یا لباسی که شوهر در اختیار او گذاشته، نماز بخواند؛ آیا نمازش صحیح است؟
- [سایر] آیا یک فرد مسافر می تواند نماز خود را پشت سر امام بخواند؟ آیا می تواند نمازش را در صف اول بخواند؟ یا لازم است برای به هم نخوردن ارتباط نماز خود را در صف آخر بخواند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی بعد از طواف نساء بیهوش شده است و او را به بیمارستان برده اند حال فقط نماز طواف را بجا اورد یا طواف را هم اتیان نماید
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است کسی که خمس یا زکات را دریافت میکند، خود را مستحقّ آن بداند یا همین که دهنده خمس و زکات او را مستحق بداند، کافی است، ولو این که گیرنده، خودش را مستحق نداند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی که از وظایف لازم زناشویی سرپیچی می کند و ناشزه شده به طوری که طبق دستور شرع حق نفقه و لباس و مسکن ندارد در صورتی که در خانه شوهر یا با لباسی که شوهر در اختیار او گذاشته است نماز بخواند آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که نمازش را غلط می خواند و وقت تصحیح ان را ندارد می فرمایید نماز طواف را به همان کیفیت که می تواند خودش بخواند ایا چنین کسی می تواند عمره مفرده مستحبی بجا بیاورد
- [آیت الله اردبیلی] آیا لازم است نماز طواف در پشت مقام ابراهیم علیهالسلام و در نزدیکی مقام باشد؟ اگر کسی با اختیار خود، حدود سی یا چهل متر از مقام فاصله بگیرد و نماز بخواند، چه حکمی دارد؟
- [سایر] در رساله خوانده ام که اگر بخشی از پوست جدا شود (ولی کاملآ نیفتد) باید در وضو آب را به زیر آن رساند؛ حال اگر شخص نداند یا بداند و فراموش کند و وضو بگیرد و نماز بخواند و بعد متوجه شود، باید نماز را دوباره بخواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در حال سجده از خواب بیدار شود ، و شک کند که در سجده آخر نماز است یا در سجده شکر ، چه بداند به اختیار خوابیده یا بی اختیار خوابش برده است ، حکم به صحت آن می‌شود واعاده لازم نیست . سوم : از مبطلات نماز آن است که دستها را به قصد خضوع و ادب روی هم بگذارد ، ولی باطل شدن نماز به این کار بنابر احتیاط است هر چند در حرام بودنش اگر بقصد مشروعیت آورده شود ، شکی نیست .
- کسی که در سفر در اختیار دیگری است ، مانند زن و فرزند و نوکر و زندانی ، چنانچه بداند سفر او هشت فرسخ است باید نماز را شکسته بخواند ، واگر نداند ، نماز را تمام بجا آورد ، و پرسیدن لازم نیست گر چه بهتر است .
- اگر بعد از وضو و غسل خون در ظاهر قطع شود ، و مستحاضه بداند که اگر نماز را تأخیر بیندازد ، به مقداری که وضو و غسل و نماز را بجا آورد به کلّی پاک می‌شود ، باید بنابر احتیاط لازم نماز را تأخیر بیندازد ، و موقعی که به کلّی پاک شد دوباره وضو و غسل را بجا آورد و نماز را بخواند . و اگر موقعی که خون در ظاهر قطع شود وقت نماز تنگ باشد ، لازم نیست وضو و غسل را دوباره بجا آورد ، بلکه با وضو و غسلی که دارد میتواند نماز بخواند .
- اگر انسان کلمهای را که یاد گرفته صحیح بداند و در نماز همانطور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده ، لازم نیست دوباره نماز را بخواند .
- اگر بداند به اختیار خودش خوابیده ، و شک کند که بعد از نماز بوده یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده ، نمازش با شرطی که در مسأله پیش گفته شد ، صحیح است .
- اگر مردی نداند یا فراموش کند که انگشتر یا لباس او از طلا است یا شک داشته باشد و با آن نماز بخواند ، نمازش صحیح است .
- شرط اول : لباس نمازگزار باید پاک باشد ، و اگر کسی در حال اختیار با بدن یا لباس نجس نماز بخواند ، نمازش باطل است .
- اگر عمداً ترتیب نماز را بهم بزند ، مثلاً سوره را پیش از حمد بخواند ، یا سجود را پیش از رکوع بجا آورد ، نمازش باطل می‌شود .
- اگر بداند جائی غصبی است و تصرف در آن حرام است ، ولی نداند که در جای غصبی نماز خواندن اشکال دارد و در آنجا نماز بخواند ، نماز او بنابر احتیاط باطل میباشد .
- اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند چهار رکعت نماز خوانده ، ولی نداند به نیّت ظهر خوانده یا به نیّت عصر ، باید چهار رکعت نماز قضاء به نیّت نمازی که بر او واجب است بخواند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که بی اختیار خوابش برده اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از ان بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که بی اختیار خوابش برده؛ اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن؛ باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که بی اختیار خوابش برده اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن باید نمازش را دوباره بخواند، ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است.
- [امام خمینی] کسی که بی اختیار خوابش برده اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که بیاختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن، باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که بیاختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که بیاختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن، باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که بیاختیار خوابش برده، اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن، باید نمازش را دوباره بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که بی اختیار خوابش برده ، اگر نداند که در بین نماز خوابش بره یا بعد از آن ، باید بنابر احتیاط واجب نمازش را دوباره بخواند ، ولی اگر تمام شدن نماز را بداند و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است .
- [آیت الله اردبیلی] کسی که بیاختیار خوابش برده و نمیداند در بین نماز خوابش برده یا بعد از آن، باید نماز را دوباره بخواند.