کثیر الشک
كسی كه زياد شك می‌كند.
کثیر الشک اگر در بجا آوردن چیزی شک کند ، چنانچه بجا آوردن آن نماز را باطل نمی کند ، باید بنا بگذرد که آن را بجا آورد ، مثلاً اگر شک کند که رکوع کرده یا نه ، باید بنا بگذرد که رکوع کرده است ، و اگر بجا آوردن آن نماز راباطل می کند باید بگذرد که آن را انجام نداده ، مثلاً اگر شک کند که یک رکوع کرده یا بیشتر ، چون زیاد شدن رکوع نماز را باطل می کند ، بنا بگذرد که بیشتر از یک رکوع نکرده است .
عنوان مسئله:
کثیر الشک اگر در بجا آوردن چیزی شک کند ، چنانچه بجا آوردن آن نماز را باطل نمی کند ، باید بنا بگذرد که آن را بجا آورد ، مثلاً اگر شک کند که رکوع کرده یا نه ، باید بنا بگذرد که رکوع کرده است ، و اگر بجا آوردن آن نماز راباطل می کند باید بگذرد که آن را انجام نداده ، مثلاً اگر شک کند که یک رکوع کرده یا بیشتر ، چون زیاد شدن رکوع نماز را باطل می کند ، بنا بگذرد که بیشتر از یک رکوع نکرده است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا شک بین 1 و 2 برای کثیر الشّک، موجب بطلان نماز می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] کثیرالشک به چه کسی میگویند؟ آیا منظور از شک این است که دو طرف برایش یک مقدار احتمال را داشته باشد؟ آیا اگر کسی در یک نماز دو بار و در نماز بعدی یک بار شک کرد، که مجموعاً در دو نماز پشت سر هم سه بار شک کرده است، آیا او کثیرالشک می‌شود؟ آیا برای اینکه کسی کثیرالشک تشخیص داده نشود، میبایست شکهای سهگانه او در یک مورد خاصی باشد یا صرف شک کردن مورد نظر است و مصادیق آن مطرح نیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا کثیر الشکّ، در شک سوم نباید به شک خود اعتنا کند یا در شک چهارم؟
- [آیت الله بهجت] کسی که در سه چیز مختلف در سه نماز پشت سر هم شک می کند؛ آیا کثیر الشکّ است؟
- [آیت الله خامنه ای] برای ظن قوی در رکوع و سجود مطلبی را فرموده بودید. آیا کثیرالشک که ظن قوی پیدا می کند باید به آن دستورات عمل کند یا به حکم کثیرالشک؟
- [آیت الله بهجت] در خارج شدن از کثیر الشّک در نماز فرموده اند: "اگر در سه نماز شک نکند، از حالت کثیرالشکی خارج شده"؛ آیا نمازها باید یومیّه باشد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شخصی شک کند که کثیرالشک است یا نه، چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی شک دارد کثیرالشّک است یا خیر، نسبت به مواردی که شک میکند، چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله بهجت] کثیرالشکّ اگر در حالی که شکّ دارد نیّت نماز ظهر کرده یا عصر، مقداری از نماز را خواند و پس از آن متوجه شد؛ چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در یکی از اجزای نماز کثیرالشّک باشد، مثلاً همیشه بین رکعات 3و4 شک میکند، آیا باید طبق دستور کثیرالشّک در همة شکیّات نماز بیاعتنا باشد، یا اگر در جای دیگری مثلاً در سجده شک کرد، باید به آن اعتنا کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شکهائی که نباید به آنها اعتنا کرد از این قرار است: اول : شک در چیزی که محل بجا آوردن آن گذشته است : مثل آنکه در رکوع شک کند که حمد را خوانده یا نه . دوم : شک بعد از سلام نماز . سوم : شک بعد از گذشتن وقت نماز . چهارم : شک کثیر الشک ، یعنی کسی که زیاد شک می کند . پنجم : شک امام در شمارة رکعتها ی نماز ، در صورتی که ماموم شمارة آنها را بداند و همچنین شک ماموم در صورتی که امام شمارة رکعتهای نماز را بداند . ششم : شک در نماز مستحبی . 1-شک در چیزی که محل آن گذشته است
- اگر انسان شک کند که کثیر الشک شده یانه ، باید به دستور شک عمل نماید . و کثیر الشک تا وقتی یقین نکند که به حال معمولی مردم برگشته ، باید به شک خود اعتنا نکند .
- کسی که در یک چیز نماز شک می کند ، چنانچه در چیزهای دیگر نماز بطور معمول شک کند باید به دستور آن عمل نماید ، مثلاً کسی که زیاد شک می کند سجده کرده یا نه اگر در بجا آوردن رکوع شک کند باید به دستور آن رفتار نماید یعنی اگر ایستاده است رکوع را بجا آورد و اگر به سجده رفته اعتنا نکند .
- اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا ء بداند یک نماز خوانده ولی نداند سه رکعتی خوانده یا چهار رکعتی باید قضای نماز مغرب و عشا را بخواند . 4-کثیر الشک(کسی که زیاد شک میکند )
- اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اول است یا در رکوع اول رکعت دوم و فکرش بجائی نرسد ، نماز باطل است . ولی اگر مثلاً شک کند که چهار رکوع کرده یا پنج رکوع ، چنانچه برای رفتن به سجده خم نشده ، باید رکوعی را که شک دارد بجا آورده یا نه ، بجا آورد و اگر برای رفتن به سجده خم شده ، باید به شک خود اعتنا نکند .
- اگر کسی در یک نماز سه مرتبه شک کند ، یا در سه نماز پشت سر هم مثلاً در نماز صبح و ظهر و عصر شک کند ، کثیرالشک است . و چنانچه زیاد شک کردن او از غضب یا ترس یا پریشانی حواس نباشد ، به شک خود اعتنا نکند .
- کسی که زیاد شک می کند ، اگر شک کند رکنی را بجا آورده یا نه ، و اعتنا نکند بعد یادش بیاید که آن را بجا نیاورده ، چنانچه مشغول رکن بعد نشده ، باید آن را بجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است ، مثلاً اگر شک کند رکوع کرده یا نه و اعتنا نکند ، چنانچه پیش از سجده یادش بیاید که رکوع نکرده ، باید رکوع کند و اگر در سجده یادش بیاید ، نمازش باطل است .
- اگر شک کند نماز احتیاطی را که بر او واجب بوده بجا آورده یا نه ، چنانچه وقت نما ز گذشته به شک خود اعتنا نکند و اگر وقت دارد ، در صورتی که مشغول کار دیگری نشده و از جای نماز برنخاسته و کاری هم مثل رو گرداندن از قبله که نماز را باطل می کند انجام نداده باید نماز احتیاط را بخواند و اگر مشغول کار دیگری شده یا کاری که نماز را باطل می کند بجا آورده ، یا بین نماز و شک او زیاد طول کشیده ، احتیاط آن است که نماز احتیاط را بجا آورد و نماز را هم دوباره بخواند .
- اگر شک کند که رکنی را بجا آورده یا نه ، چنانچه مشغول تشهد است اگر شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه ، باید به شک خود اعتنا نکند و اگر یادش بیاید که آن رکن را بجا نیاورده ، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده ، باید آن را بجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است ، مثلاً اگر پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید که دو سجده را بجا نیاورده ، باید بجا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آمن یادش بیاید ، نمازش باطل است .
- اگر بعد از رسیدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن ، سر بردارد و دو مرتبه به قصد رکوع به اندازة رکوع خم شود ، نمازش باطل است و نیز اگر بعد از آنکه به اندازة رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد ، بنابراحتیاط واجب نمازش باطل است و بهتر آن است که نماز را تمام کند و از سر بخواند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کثیر الشک اگر در بجا آوردن چیزی شک کند، چنانچه بجا آوردن آن، نماز را باطل نمیکند، باید بنا بگذارد که آن را بجا آورده، مثلاً اگر شک کند که رکوع کرده یا نه، باید بنا بگذارد که رکوع کرده است و اگر بجا آوردن آن، نماز را باطل میکند، باید بنا بگذارد که آن را انجام نداده مثلاً اگر شک کند که یک رکوع آورده یا بیشتر چون زیاد شدن رکوع نماز را باطل میکند باید بنا بگذارد که بیشتر از یک رکوع نیاورده.
- [امام خمینی] کثیرالشک اگر در بجا آوردن چیزی شک کند چنانچه بجا آوردن آن نماز را باطل نمی کند باید بنا بگذارد که آن را بجا آورده، مثلا اگر شک کند که رکوع کرده یا نه باید بنا بگذارد که رکوع کرده است و اگر بجا آوردن آن نماز را باطل می کند باید بنا بگذارد که آن را انجام نداده، مثلا اگر شک کند که یک رکوع کرده یا بیشتر چون زیاد شدن رکوع نماز را باطل می کند باید بنا بگذارد که بیشتر از یک رکوع نکرده است.
- [آیت الله بهجت] کثیر الشک اگر در بجا آوردن چیزی شک کند، چنانچه بجا نیاوردن آن نماز را باطل می کند ، باید بنا بگذارد که آن را بجا آورده، مثلاً اگر شک کند که رکوع کرده یا نه ، باید بنا بگذارد که رکوع کرده است ، و نیز اگر بجا آوردن آن نماز را باطل می کند باید بنا بگذارد که آن را انجام نداده، مثلاً اگر شک کند که یک رکوع کرده یا بیشتر، چون زیاد شدن رکوع نماز را باطل می کند، باید بنا بگذارد که بیشتر از یک رکوع نکرده است.
- [آیت الله سیستانی] کثیر الشک اگر در بجا آوردن چیزی از اجزاء نماز شک کند ، باید بنا بگذارد که آن را بجا آورده ، مثلاً اگر شک کند که رکوع کرده یا نه ، باید بنا بگذارد که رکوع کرده است ، و اگر در بجا آوردن چیزی شک کند که نماز را باطل میکند ، مثل اینکه شک کند که نماز صبح را دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، بنا را بر صحّت میگذارد .
- [آیت الله بروجردی] کثیرالشک اگر در به جا آوردن چیزی شک کند، چنانچه به جا آوردن آن نماز را باطل نمیکند، باید بنا بگذارد که آن را به جا آورده، مثلاً اگر شک کند که رکوع کرده یا نه، باید بنا بگذارد که رکوع کرده است و اگر به جا آوردن آن نماز را باطل میکند، باید بنا بگذارد که آن را انجام نداده، مثلاً اگر شک کند که یک رکوع کرده یا بیشتر، چون زیاد شدن رکوع نماز را باطل میکند، باید بنا بگذارد که بیشتر از یک رکوع نکرده است.
- [آیت الله سبحانی] کثیرالشک اگر در به جا آوردن چیزی شک کند، باید آن طرف را بگیرد که به سود او است چنانچه به جا آوردن آن نماز را باطل نمی کند، باید بنا بگذارد که آن را به جا آورده، مثلاً اگر شک کند که رکوع کرده یا نه; باید بنا بگذارد که رکوع کرده است، و اگر به جا آوردن آن نماز را باطل می کند باید بنا بگذارد که آن را انجام نداده، مثلاً اگر شک کند که یک رکوع کرده یا بیشتر، چون زیاد شدن رکوع نماز را باطل می کند باید، بنا بگذارد که بیشتر از یک رکوع نکرده است.
- [آیت الله بهجت] کثیرالشک اگر در بهجا آوردن چیزی شک کند، چنانچه بهجا نیاوردن آن نماز را باطل میکند، باید بنا بگذارد که آن را بهجا آورده، مثلاً اگر شک کند که رکوع کرده یا نه، باید بنا بگذارد که رکوع کرده است، و نیز اگر بهجا آوردن آن نماز را باطل میکند باید بنا بگذارد که آن را انجام نداده، مثلاً اگر شک کند که یک رکوع کرده یا بیشتر، چون زیاد شدن رکوع نماز را باطل میکند، باید بنا بگذارد که بیشتر از یک رکوع نکرده است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر گاه کثیرالشک در به جا آوردن چیزی شک کند، باید بنا بگذارد که آن را به جا آورده، مگر این که اگر آن را به جا آورده باشد نمازباطل باشد که در این صورت، باید بنا بگذارد که آن را انجام نداده، مثلاً اگر شک کند که یک رکوع کرده یا بیشتر، چون با زیاد شدن رکوع نماز باطل است، باید بنا بگذارد که بیشتر از یک رکوع نکرده است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کثیر الشک اگر در به جا آوردن چیزی از اجزاء نماز شک کند؛ باید بنا بگذارد که آن را به جا آورده؛ مثلا اگر شک کند که رکوع کرده یا نه؛ باید بنا بگذارد که رکوع کرده است و اگر در به جا آوردن چیزی شک کند که نماز را باطل می کند؛ مثل اینکه شک کند که نماز صبح را دو رکعت خوانده یا سه رکعت؛ بنا را بر صحت می گذارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کثیرالشک اگر در به جا اوردن چیزی از اجزاء یا شرایط نماز شک کند باید بنا بگذارد که ان را به جا اورده مثلا اگر شک کند که رکوع کرده یا نه باید بنا بگذارد که رکوع کرده است و اگر در به جا اوردن چیزی شک کند که نماز را باطل می کند مثل این که شک کند که نماز صبح را دو رکعت خوانده یا سه رکعت بنا را بر صحت بگذارد