احکام
احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند.
اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه ، نمی تواند افطار کند ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه ، پیش از تحقیق هم می تواند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد .
احکام روزة قضا
عنوان مسئله:
اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه ، نمی تواند افطار کند ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه ، پیش از تحقیق هم می تواند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد .
احکام روزة قضا
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر روزه قضا را در هنگام اعتکاف واجب بگیرد و سپس روزه خود را در بعد از ظهر باطل کند، چند کفاره بر او واجب است؟ اگر اعتکاف مستحب باشد حکم چگونه است؟
- شخصی که در ماه رمضان صبح از وطن خود به جائیکه بیشتر از چهار فرسخ است برود و قبل از ظهر همان روز به وطن خود بر گردد، روزه این شخص چگونه است؟
- همانگونه که مستحضرید برخی عروس و دامادها در شب عروسی، نماز مغرب و عشا و فردا صبح را نمی خوانند و گاهی هم می گویند خواوند گناهان این یک شب را می بخشد . آیا واقعا همین طور است و حکم شرعی و وظیفه دینی این گونه اشخاص چیست ؟ و اگر امکان دارد با توجه به شرایط و محدودیت هایی که برای عروس و دامادها در این شب وجود دارد راه حلها و راهنماییهایی برای آنان از جهت وضو و غسل و نماز بیان فرمایید .
- با توجه به اینکه برخی از داروهای ضروری و حیاتی از منابع حرام یا نجس مثل اعضاء یا مدفوعات انسان یا حیوان تهیه میگردند و اصولاً اینگونه داروها از کشورهای خارج و غیر مسلمان وارد میشوند حکم شرعی مصرف اینگونه داروها در انسان و نیز معامله بر روی آن‌ها چیست؟
- اینجانب طلبه حوزه علمیه قائمیه میباشم صبح که برای نماز صبح بیدار میشوم و وضوء میگیرم با همین وضوء نماز ظهر و عصر را میخوانم، و چیزهائی که باطل کننده وضو است برایم پیش نمیآید، اوّلاً بیان کنید نیت وضو به چه نحوی است؟ ثانیاً آیا میتوان با این وضو نمازهای واجب و قضا و مستحبی خواند؟ ثالثاً از مسجدی وضو گرفتن و در مسجدی دیگر نماز خواندن چه حکمی دارد؟
- اگر مدیر کاروان با توجه به این که میداند توقف زائران در مدینه یا مکه کمتر از ده روز است به آن‌ها اعلام میکند که ده روز میمانیم و آنان به اعتماد گفته او نمازشان را تمام میخوانند و روزه میگیرند ولی قبل از ده روز از آنجا میروند، حکم شرعی نسبت به مدیر که این مطلب را اعلام میکند و نماز و روزه زائران چیست؟
- زن و شوهری به علّت اینکه از این مسئله شرعی اطلاع نداشتهاند که باید قبل از خوانده شدن عقد دائم، مدّت عقد موقت تمام شود یا از طرف شوهر بخشیده شود و بعد صیغه عقد دائم جاری شود، اکنون که به این مسئله پی بردهاند، شک کردهاند و احتمال میدهند که قبل از عقد دائم خود، صیغه عقد موقت خوانده باشند و مدت آن تمام نشده صیغه عقد دائم خوانده باشند از نظر شرعی تکلیفشان چیست؟ و اگر در این میان که به این مسئله شک کردهاند بچه دار نیز شده باشند چه؟ اگر یک زمانی بخاطر آوردند که واقعاً چنین کاری کردهاند باز در آن مدّت که از ازدواج آن‌ها میگذرد بر هم حلال بودهاند؟ و آیا خواندن دوباره عقد دائم در دوران حاملگی اشکالی ندارد؟
- زائرانی که در ماه مبارک رمضان به عمره مشرف میشوند، گاهی شب به مدینه و یا مکه میرسند که در نتیجه قصد کرده روزه میگیرند. خواهشمند است بفرمایید: 1- اگر در بین روز رسیدند، آیا از همان ساعتی که میرسند باید ده روز را به حساب آورند؟ ج: در بین روزهم میتواند قصد ده روز نماید و اگر چند ساعت کم باشد باید از روز یازدهم جبران شود. 2- و یا آن که ده روز کامل است و شبها به حساب نمیآید؟ ج: اگر او صبح به مقصد رسیده و قصد ده روز نماید تا پایان روز دهم کافی است و شب آخر لازم نیست که به حساب بیاید. 3- اگر مدیر کاروان با توجه به این که میداند توقف زائران در مدینه یا مکه کمتر از ده روز است به آن‌ها اعلام میکند که ده روز میمانیم و آنان به اعتماد گفته او نمازشان را تمام میخوانند و روزه میگیرند ولی قبل از ده روز از آنجا میروند، حکم شرعی نسبت به مدیر که این مطلب را اعلام میکند و نماز و روزه زائران چیست؟
- مستدعی است پاسخ چند سوال فقهی زیر که در پزشکی مبتلا به می باشد مرقوم فرمایید . امواجی که بر روی نوار ثبت می شود دال بر فعالیت مغز یا قلب می باشد با توجه به اینکه می تواند امواج مغزی وجود نداشته باشند و قلب انسان به کمک دستگاههای مصنوعی فعالیت داشته باشد .1 آیا نداشتن امواج مغزی دال بر مرگ است یا نداشتن امواج قلبی ؟2 در حالت اغمای بدون برگشت که مغز به طور کلی مرده است و حرکات قلبی ، عروقی و تنفسی به کمک دستگاهها و داروها نگهداری می شود بنابر اینکه پیوند اعضاء بدن مباح باشد آیا جدا کردن عضوی مثل قلب از بدن شخص در این حالت برای پیوند به شخص دیگر جایز است ؟ 3 آیا جدا کردن عضو در این حالت ، جدا کردن عضو از انسان زنده محسوب می شود یا از بدن مرده ؟ 4 چه زمانی احکام میت مانند ارث ، وصیت ، عده وفات در مورد زوجه و ... بر او جاری می شود ؟ از زمان مرگ مغزی یا زمان جدا کردن دستگاههای مذکور و توقف قلب ؟ 5 در صورتی که افرادی که با مرگ مغزی مواجه شده اند کاملا فاقد حس و حرکت می باشند و خون در رگهای بدن آن‌ها از جریان افتاده و ضربان نبض آن‌ها نیز قطع شده است و مرده محسوب می شوند ، حکم قطع عضو آن‌ها چیست ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی فراموش کند که روزه ماه رمضان مسافر باطل است یا فراموش کند که در سفر است و روزه بگیرد و تا افطار کاری که مفطر روزه است، انجام ندهد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد روزهاش باطل بوده یا بعد از افطار؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی به واسطه تاریکی هوا یقین کند که مغرب شده و افطار نماید، ولی بعد از اذان مغرب معلوم شود که مغرب نبوده است، آیا قضا و کفاره روزه لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان، در روزه واجب، سهواً چیزی بخورد و به خیال اینکه روزه اش باطل شده است، افطار کند، آیا غیر از قضا کفّاره هم بر او واجب است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] وقت نماز مغرب و هنگام افطار روزه آیا مغرب است یا غروب آفتاب؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا با شروع اذان مغرب افطار روزه جایز است؟
- [سایر] اگر انسان، در روزه واجب، سهواً چیزی بخورد و به خیال این که روزه اش باطل شده است، افطار کند، آیا غیر از قضا کفّاره هم بر او واجب است؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان در روزه ی واجب سهوا چیزی بخورد و به خیال این که روزه اش باطل شده است افطار کند، آیا غیر از قضا، کفّاره هم بر او واجب است؟
- [آیت الله بهجت] آیا احکام شک در نماز جمعه، مثل احکام شک در سایر نمازها است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر مسافری شک داشته باشد که آن روز به مسافرت برود و یا نرود و در حالی که به شک خود پایبند است حرکت کند و پس از دو سه فرسخ روزه خود را افطار کند و به شهر خود برگردد روزه او چه حکمی دارد؟ آیا فقط قضا دارد یا کفاره نیز بر آن مترتب می‌شود؟
- [آیت الله مظاهری] آیا شخص میتواند در هنگام سحری خوردن تا آخر اذان صبح غذا بخورد و بعد هم در مغرب از بعد از تمام شدن اذان مغرب افطار کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در چند صورت فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفاره واجب نیست ، اول آنکه روزه دار در روز ماه رمضان عمداً قی کند . دوم آنکه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصیلی که در مساله 1630 گفته شد تا اذان صبح از خواب سوم بیدار نشود . سوم عملی که روزه را باطل می کند بجا نیاورد ولی نیت روزه نکند ، یا ریا کند ، یا قصد کند که روزه نباشد ، یا قصد کند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد . چهارم آنکه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت یک روز یا چند روزه بگیرد . پنجم آنکه در ماه رمضان بدون اینکه تحقیق کند صبح شده یا نه ، کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده . و نیز اگر بعد از تحقیق با اینکه گمان دارد صبح شده ، کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده قضای آن روز بر او واجب است ، ولی اگر بعد از تحقیق گمان یا یقین کند که صبح نشده و چیزی بخورد و بعد معلوم شود صبح بوده قضا واجب نیست بلکه اگر بعد از تحقیق شک کند که صبح شده یا نه و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده ، قضا واجب نیست . ششم آنکه کسی بگوید صبح نشده و انسان به گفتة او کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد. بعد معلوم شود صبح بوده است . هشتم آنکه کور و مانند به گفتة کس دیگر افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده است . نهم آنکه در هوای صاف به واسطة تاریکی یقین کند که مغرب شده وافطار کند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده است ، ولی اگر در هوای ابر به گمان اینکه مغرب شده افطار کند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده قضا لازم نیست . دهم آنکه برای خنک شدن ، یا بی جهت مضمضه کند یعنی آب در دهان بگرداند و بی اختیار فرو برد ولی اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد ، یا برای وضو مضمضه کند و بی اختیار فرو رود ، قضا بر او واجب نیست .
- اگر در ماه رمضان ، بعد از تحقیق یقین کند که صبح نشده و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده قضا لازم نیست .
- لازم نیست انسان نیت روزه راقلب خود بگذارند ، مثلاً بگوید فردا را روزه می گیرم ، بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد کافی است و برای آنکه یقین کند تمام این مدت را روزه بوده ، باید مقداری پیش ازاذان صبح و مقدار ی هم بعد از مغرب از انجت ام کاری که روزه را باطل می کند خودداری نماید .
- اگر در ماه رمضان ، پیش از ظهر کافر مسلمان شود و از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد نمی تواند روزه بگیرد و قضا هم ندارد .
- اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود ، چنائچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد ، باید نیت کند و روزة او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد ، یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است روزة او باطل می باشد ، .ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید .
- اگر انسان عمداً و از روی اختیار کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد ، روزة ا و باطل می شو د چه عالم باشد چه جاهل حتی بنابر احتیاط واجب در مورد جاهل قاصر و چنانچه از روی عمد نباشد اشکال ندارد ولی جنب اگر بخوابد و به تفصیلی که در مساله 1630گفته شد تا اذان صبح غسل نکند روزة باطل است .
- اگر غیر از روزة ماه رمضان روزة معین دیگری بر انسان واجب باشد ، مثلاً نذر کرده باشد که روز معینی را روزه بگیرد ، چنانچه عمداً تا اذان صبح نیت نکند ، روزه اش باطل است و اگر نداند که روزة آن روز بر او واجب است یا فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید ، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند ، انجام نداده باشد و نیت کند روزة او صحیح و گرنه باطل می باشد .
- کسی که می تواند وقت را تشخیص دهد ، اگر به گفتة کسی که می گوید مغرب شده افطار کند و بعد بفهمد مغرب نبوده است ، قضا و کفاره بر او واجب می شود .
- اگر سفر ، مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد ، یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه ، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه ، در صورتی که تحقیق کردن برایش مشقت دارد ، باید نمازش را تمام بخواند و اگر مشقت ندارد ، بنابر احتیاط واجب باید تحقیق کند که اگر دو عادل بگویند . یا بین مردم معروف باشد که سفر او هشت فرسخ است ، نماز را شکسته بخواند .
- اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود ، روزه اش صحیح است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه نمیتواند افطار کند، ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه، پیش از تحقیق هم میتواند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه، نمیتواند افطار کند و اگر شک کند که صبح شده یا نه، پیش از تحقیق نمیتواند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه نمی تواند افطار کند ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه پیش از تحقیق هم می تواند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه نمی تواند افطار کند. ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه، پیش از تحقیق هم می تواند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه نمی تواند افطار کند ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه پیش از تحقیق هم می تواند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه ، نمیتواند افطار کند ، ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه ، پیش از تحقیق هم میتواند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد .
- [امام خمینی] اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه، نمی تواند افطار کند، ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه، پیش از تحقیق هم می تواند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه، نمیتواند افطار کند، ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه، پیش از تحقیق هم میتواند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه انسان شک دارد مغرب شده یا نه نمی تواند افطار کند و اگر افطار کند هم قضا دارد و هم کفاره، ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه می تواند کارهایی که روزه را باطل می کند انجام دهد و تحقیق کردن نیز واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه انسان شک دارد مغرب شده یا نه نمی تواند افطار کند و اگر افطار کند هم قضا دارد و هم کفاره، ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه می تواند کارهایی که روزه را باطل می کند انجام دهد و تحقیق کردن نیز واجب نیست.