تجارت
تجارت به معانی خرید و فروش، مطلق کسب و داد و ستد، داد و ستد به قصد سود بردن است.
هرگاه انسان از تجارت یا صنعت ؛ یا کسبهای دیگر مالی بدست آورد ، اگر چه مثلاً نماز و روزة میّتی را بجا آورد و از اجرت آن ، مالی تهیّه کند ، چنانچه از مخارج سال خود او و عیالاتش زیاد بیاید ، باید خمس یعنی پنج یک آن را به دستوری که بعداً گفته می شود بدهد .
عنوان مسئله:
هرگاه انسان از تجارت یا صنعت ؛ یا کسبهای دیگر مالی بدست آورد ، اگر چه مثلاً نماز و روزة میّتی را بجا آورد و از اجرت آن ، مالی تهیّه کند ، چنانچه از مخارج سال خود او و عیالاتش زیاد بیاید ، باید خمس یعنی پنج یک آن را به دستوری که بعداً گفته می شود بدهد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر سرمایه تجارت انسان که مخمّس بوده در اثنای سال مصرف یا تلف شود و در سال آینده سرمایه تهیه کند، آیا خمس دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا انسان حق دارد در خانهای که از مالی تهیه کرده که خمس یا زکات آن را نداده، نماز بخواند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که سال خمسی او فرا رسیده و فقط مقداری پول بابت نماز و روزه استیجاری در دست اوست، آیا باید خمس آنها را بدهد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی اجیر شده که نماز و روزه قضایی انجام دهد و مقداری از نماز و روزه ها انجام نشده و سال خمسی او رسیده است، آیا باید خمس پولی را که مانده بدهد؟
- [آیت الله بهجت] آیا کسی که قرآن می خواند و اجرت می گیرد می تواند چند ختم قرآن کند و اگر کسی آمد و از وی ختم قرآن یا نماز یا روزه خواست بگوید مثلاً چند روز پیش یک ختم قرآن کردم و یا یک سال نماز و روزه را که قبلاً انجام داده ام به کسی هبه نکرده ام، ثواب آن را به فرد مورد نظر شما هبه می کنم و طرف مقابل هم قبول کند و اجرت آن را هم بدهد، آیا صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر پولی را بابت خواندن نماز و گرفتن روزه از دیگری دریافت کنم و این پول در نزد من باشد تا سال خمسی من برسد در حالی که هنوز هیچ مقدار از نماز و روزه را بجا نیاورده باشم، آیا باید خمس این پول را پرداخت کنم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] باسلام پدر اینجانب با چند نفر شریک شده اند و یک معدن سنگ را از فردی اجاره کرده اند به این صورت که در هر روز که از معدن برداشت کنند درصد معینی از این برداشت را به فرد اجاره دهنده بدهند و مابقی پس از کسر مخارج با درصد معینی بینشان تقسیم شود. ایا به این درآمد با توجه به اجاره ی معدن خمس تعلق می گیرد؟ از کل پول یا خالص در آمد(باکسر مخارج)؟ باید سال مالی در نظر بگیرد یا مثلا در هر ماه خمس درآمد حاصل از معدن را حساب کند؟ اگر پدرم خمس سهم خود را بدهد ولی یکی از شرکای پدرم خمس سهم خود را ندهد انگاه بر گردن ما تکلیفی است؟ آیا اگر در پایان سال مقداری از آن پول اضافه ماند به آن پول خمس تعلق می گیرد یا همان یکبار خمس که بار اول برای درامد حاصل از سنگ خمس ان را داد کافی است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در منهاج الصالحین آمده است لِکلِّ رِبْح سنْ تَخصّه (مسئله 1218 باب الخمس) معنی این عبارت چیست آیا برای هر ربح و درآمدی که به دست انسان میرسد میتوان یک سال صبر کرد و اگر زیاد آمد خمس آن واجب می‌شود پس کسانی که درآمد تدریجی الحصول دارند مثل کارگرها و کارمندان که عین هیچ مالی یک سال تمام باقی نمیماند آیا از خمس معافند یا اینکه مراد از لِکلِّ رِبْحمنابع مختلف درآمدی است مثل تجارت و زراعت یا دو کارخانه داشتن مثل بافندگی و بازرگانی و...لطفامسئله را توضیح دهید؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که خمس به هفت سبب بر انسان واجب می شود. در صورت اشتراک بعضی از این اسباب یک خمس دادن کافی است؟ مانند این که شخصی هم معدن ذغال سنگ دارد و هم مال حلالش با حرام مخلوط شده و هم بر منافع از معدن ذغال سنگ سال گذشته. آیا شخص مذکور از اموالش یک خمس بدهد کافی است یا یک مرتبه به عنوان استخراج از معدن و یک مرتبه به عنوان اختلاط حرام با حلال و یک مرتبه هم به عنوان این که از کسبش سود اضافه بر مخارج سالش آمده بدهد؟
- [سایر] طبق فتوا به پولی که جهت گرفتن وام مسکن در بانک گذاشته می شود و چندین سال از آن می گذرد، خمس تعلق می گیرد. از طرف دیگر برای کسی که از درآمد خود زمینی خریده است که تا چند سال آینده آن را بسازد و در آن زندگی کند یا کسی که خانه ای را به تدریج و طی چند سال برای زندگی خودش می سازد، مطابق فتوا هیچ خمسی تعلق نمی گیرد. بر اساس این احکام، بنده که توانایی خرید یک زمین یک جا را ندارم و برای خرید مسکن شخصی لازم است حتماً با پس انداز اندک مال در بانک وام تهیه کنم، باید خمس پس اندازم را بدهم، ولی کسی که توانمند است و نیازی به گرفتن وام ندارد، لازم نیست خمس بدهد. ساخت تدریجی ساختمان برای فردی که توانایی مالی دارد از حیث گذشت سال چه تفاوتی با پس انداز اندک مال فردی که توانایی ندارد زمینی بخرد، دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر از غیر کسب مالی بدست آورد ؛ مثلاً چیزی به او ببخشند واجب نیست خمس آن را بدهد ، اگر چه احتیاط مستحّب آن است که اگر از مخارج سالش زیاد بیاید ، خمس آن را هم بدهد .
- کسی که دیگری مخارج او را می دهد ، باید خمس تمامی مالی را که بدست می آورد بدهد . ولی اگر مقداری از آن را خرج زیارت و مانند آن را کرده باشد فقط باید خمس باقیمانده را بدهد .
- اگر از کافر یا کسی که به دادن خمس عقیده ندارد ؛ مالی بدست انسان بیاید ؛ واجب نیست خمس آن را بدهد .
- کسی که از کسب و تجارت فائده ای برده ، اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست مانند مالی که به او هبه کرده اند یا آن را از راه ارث بردن بدست آورده است می تواند مخارج سال خود را فقط از فائدة کسب حساب کند .
- اگر مالی را که فقیر بابت خمس و زکات و صدقة مستحّبی گرفته از مخارج سالش زیاد بیاید ، واجب نیست خمس آن را بدهد . ولی اگر از مالی که به او داده اند منفعتی ببرد مثلاً از درختی که بابت خمس به او داده اند میوه ای بدست آورد چنانچه درخت را برای منفعت بردن و کسب نگهداشته باشد ، باید خمس مقداری که از مخارج سالش زیاد می آید بدهد .
- اگر به واسطة قناعت کردن ، چیزی از مخارج سال انسان زیاد بیاید ، باید خمس آن را بدهد .
- اگر انسان در منطقه ای باشد که معمولاً جهیزیّة دختر را به تدریج تهیّه می کنند به این معنا هر سال مقداری از آن را تهیّه می کنند چنانچه در بین سال از منافع آن جهیزیّه ای بخرد و از شأنش زیاد نباشد لازم نیست خمس آن را بدهد ولی اگر از شأنش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیّه تهیّه کند ، لازم است خمس آن را بدهد .
- برای سه چیز بعد از سلام نماز ، انسان باید دو سجدة سهو به دستوری که بعداً گفته می شود بجا آورد : اول : آنکه در بین نماز ، سهواً حرف بزند . دوم: انکه یک سجده را فراموش کند . سوم : آنکه در نماز چهار رکعتی بعد از سجدة دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت و در سه مورد دیگر هم احتیاط واجب آن است که سجده سهو بنماید : اول : در جائی که نباید نماز را سللام دهد مثلاً در رکعت اول سهواً سلام بدهد . دوم: آنکه تشهد را فراموش کند . سوم : در جائی که باید بایستد اشتباهاً بنشیند یا در جائی که باید بنشیند اشتباهاً بایستد .
- انسان می تواند زکوه را در هشت مورد مصرف کند : اوّل : فقیر و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای داردکه می تواند مخارج سال خود را بگذراندفقیر نیست . دوّم : مسکین و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند . سوّم : کسی که از طرف امام ( علیه السّلام ) یا نائب امام مأمور است که زکوه را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام (علیه السّلام ) یا نائب امام یا فقرا برساند . چهارم : کافرهائی که اگر زکوه به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند ، یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند . پنجم : خریداری بنده ها و آزاد کردن آنها . ششم : بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد . هفتم : فی سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد ، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که منفعتش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد . هشتم : ابن السّبیل یعنی مسافری که در سفر در مانده شده و احکام اینها در مسائل اینده گفته خواهد شد .
- روزةْ تمام روزهای سال غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است : 1- پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است و اگر کسی اینها را بجا نیاورد، مستحب است قضا نماید و چنانچه اصلاً نتواند روزه بگیرد ، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6 / 12 نخود نقره به فقیر بدهد . 2- سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه . 3 - تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد . 4 -روز عید نوروز ، بیست و پنجم و بیست ونهم ذی قعده روز اول تا روز نهم ذی حجه ( روز عرفه ) ، ولی اگر به واسطة ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند ، روزة آن روز مکروه است ، عید سعید غدیر ( 18 ذی حجه ) ، روز اول و سوم محرم ، میلاد مسعود پیغمبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) ( 17 ربیع الاول ) روز مبعث حضرت رسول اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) ( 27 رجب ) ، و اگر کسی روزة مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر رساند ، بلکه اگر برادر مومنش او را به غذا دعوت کند ، مستحب است دعوت او را قبول کند . و در بین روز افطار نماید . مواردی که مستحب است: انسان از کارهائی که روزه را باطل می کند خودداری نماید
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه انسان از تجارت یا صنعت یا کسبهای دیگر مالی به دست آورد؛ اگرچه مثلا نماز و روزه میتی را به جا آورده و از اجرت آن؛ مالی تهیه کند؛ چنانچه از مخارج سال خود او و عیالاتش زیاد بیاید؛ باید خمس یعنی پنج یک آن را به دستوری که بعدا گفته می شود بدهد.
- [آیت الله خوئی] هرگاه انسان از تجارت یا صنعت، یا کسبهای دیگر مالی بهدست آورد، اگرچه مثلًا نماز و روزه میتی را بهجا آورده و از اجرت آن مالی تهیه کند، چنانچه از مخارج سال خود و عیالاتش زیاد بیاید، باید خمس، یعنی پنجیک آن را بهدستوری که بعداً گفته خواهد شد بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه انسان از تجارت یا صنعت یا کسبهای دیگر مالی به دست اورد اگر چه مثلا اجرت به جا اوردن نماز و روزه میتی باشد چنانچه از مخارج سال خود و عیالاتش زیاد بیاید باید خمس یعنی پنج یک ان را به دستوری که بعد ذکر می شود بدهد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هر گاه انسان از تجارت یا صنعت یا کسبهای دیگر مالی بدست آورد مثلا نماز و روزه میّتی را بجا آورد و از اجرت آن مالی تهیه کند چنانچه از مخارج سال خود او و عیالاتش زیاد بیابد باید خمس یعنی یک پنجم آنرا بدستوری که بعداً گفته می شود بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه انسان از تجارت یا صنعت، یا کسبهای دیگر مالی به دست آورد، اگر چه مثلاً نماز و روزه میتی را به جا آورد و از اجرت آن، مالی تهیه کند، آنچه از مخارج سال خود او و عیالاتش زیاد بیاید، باید خمس یعنی یک پنجم آن را به دستوری که بعداً گفته می‌شود بدهد.
- [امام خمینی] هرگاه انسان از تجارت یا صنعت یا کسبهای دیگر مالی به دست آورد،اگرچه مثلا نماز و روزه میتی را به جا آورد و از اجرت آن مالی تهیه کند، چنانچه از مخارج سال خود و عیالاتش زیاد بیاید، باید خمس، یعنی پنج یک آن را به دستوری که بعدا گفته خواهد شد بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هرگاه انسان از تجارت یا صنعت یا کسبهای دیگر سودی به دست آورد، اگرچه مثلاً نماز و روزه میّتی را به جا آورد و اجرت بگیرد چنانچه از مخارج سال خود او و عیالاتش زیاد بیاید، باید خمس یعنی یک پنجم آن را به دستوری که بعداً گفته می‌شود بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه انسان از راه کشاورزی یا تجارت یا صنعت یا کسبهای دیگر مالی به دست آورد، اگرچه مثلاً نماز و روزه میّتی را بجا آورد و از اجرت آن مالی تهیّه کند، چنانچه آن مال از مخارج سال خود و اشخاص تحت تکفّل او بیشتر باشد، باید خمس (یعنی یک پنجم) آن را به دستوری که گفته خواهد شد، بدهد.
- [آیت الله بهجت] هر گاه انسان از تجارت یا صنعت یا کسبهای دیگر مالی بهدست آورد، اگرچه مثلاً نماز و روزه میتی را بهجا آورد و از اجرت آن، مالی تهیه کند، چنانچه از مخارج سال او و عیالاتش زیاد بیاید، باید خمس، یعنی یک پنجم آن را به دستوری که بعداً گفته می‌شود بدهد.
- [آیت الله بروجردی] هر گاه انسان از تجارت، یا صنعت، یا کسبهای دیگر مالی به دست آورد، اگر چه مثلاً نماز و روزهی میتی را به جا آورد و از اجرت آن مالی تهیه کند، چنانچه از مخارج سال خود او و عیالاتش زیاد بیابد، باید خمس یعنی پنج یک آن را به دستوری که بعداً گفته می‌شود بدهد.