خرید و فروش
بیع، مبادله‌ی مال در برابر مال است. معنای یاد شده، معنای لغوی بیع است و در باب تجارت یا بیع- بنابر اختلاف تعبیر در کلمات فقها- به تفصیل از احکام، اقسام و شرایط آن سخن رفته است.
اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش ملک کافر کند و عوض آن را بگیرد مثلاً به او صلح نماید ؛ کافر ذمّی باید خمس آن را بدهد .
عنوان مسئله:
اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش ملک کافر کند و عوض آن را بگیرد مثلاً به او صلح نماید ؛ کافر ذمّی باید خمس آن را بدهد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر ملکی را که برای دیگری است کسی در زمان طاغوت تصرف کرده بشد و تا کنون چند دست خرید و فروش شده باشد و مالک فعلی که نفر چهارم است آن را خریده با اینکه میداند مال غصبی است، حکم چیست؟ آیا استفاده مالک اصلی از آن ملک جایز است یا خیر؟
- شخصی فرزند نداشته، طی وصیتنامهای که مورد قبول افراد ذی نفع بوده، اموال خود را تقسیم کرده و کمتر از ثلث مالش یعنی چهار هزار متر باغ را به عنوان خیرات خود معین کرد، و خواهر زاده را ناظر قرار داده که درآمد باغ مذکور را پس از برداشت 1 از 10 (یک دهم) آن را به عنوان اجرت، بقیه را صوم و صلاة و خمس و خیرات بدهد، فرد مذکور در طول 15 سال گذشته چیزی در این راه طبق وصیت خرج نکرده و املاکی ندارد و اخیراً اقدام به فروش قسمتی از ملک مزبور نموده است.
- کسی که پول و سرمایه خود را در سپردهای دراز مدت میگذارد و هدفش این است که پولهایش روی هم جمع شود تا بتواند چیز لازمی مانند خانه تهیه نماید برسد، آیا با توجه به اینکه این شخص در حقیقت پول اضافی و مازادی ندارد بلکه مجبور شده برای خرید خانه پسانداز چندین سال را روی هم بگذارد تا بالاخره بتواند چیزی که میخواهد بخرد آیا بعد از سپری شدن دوره دراز مدّت سپردهاش باید خمس بدهد؟
- در میان مردم خرید و فروش چک یا خرد کردن آن به کمتر از مبلغ چک رایج است، مثلاً گاهی شخصی دارای حساب بانکی است - چکی دارد - بنا به دلایلی صاحب چک ناچار است از کسی قرض نماید، آیا میتواند مبلغ مورد نیاز را یکساله یا کمتر و بیشتر از طرف مقابل به زیادتر از موجودی چک بخرد و چک را برای یکساله بعد بنویسید و به او بدهد؟ و اضحتر عرض کنم افرادی هستند شغلشان هیمن است که چک خرد کنند و ثرت زیادی از این طریق هم جمع کردهاند سؤال این است که، از نظر شرعی ربا محسوب میشود و حرام است؟ یا اینکه راههایی وجود دارد که این را از عنوان ربا خارج کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] حکم زنای مرد مسلمان با زن کافر ذمی چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا خرید و فروش میّت مسلمان جهت تشریح، در جایی که جسد کافر در دسترس نباشد، جایز است؟
- [سایر] اگر یک فرد مسلمان یک کافر غیر ذمی را بکشد تکلیف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با سلام من زمینی خریده ام تا در آینده با فروش آن بتوانم منزلم را که خیلی کوچک است عوض کنم آیا به این زمین خمس تعلق میگیرد
- [آیت الله خوئی] شخصی زمینی خریده به مبلغ معین، معمولاً چون زمینی یا ملکی خرید و فروش میشود حکومت هم مالیات میگیرد، چون آخر سال شود که شخصی میخواهد سرمایه کسب خود را حساب نماید، وجهی که به زمین برای خرید آن داده حساب میکند، آیا وجهی که برای مالیات داده آن را هم حساب نماید و خمس آن را بدهد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نیاز به عضوی از اعضای مرده باشد، و آن را از بدن او جدا کنند، آیا دیه دارد؟ دیه آن چه مقدار است؟ چه کسی باید بدهد؟ به چه کسی تعلّق می گیرد؟ در صورت ثبوت دیه، آیا بین مسلمان و کافر از یک طرف، و کافر ذمّی و غیر ذمّی از سوی دیگر، فرقی هست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نیاز به عضوی از اعضای مرده باشد، و آن را از بدن او جدا کنند، آیا دیه دارد؟ دیه آن چه مقدار است؟ چه کسی باید بدهد؟ به چه کسی تعلّق می گیرد؟ در صورت ثبوت دیه، آیا بین مسلمان و کافر از یک طرف، و کافر ذمّی و غیر ذمّی از سوی دیگر، فرقی هست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی حساب سال دارد، در بین سال زمینی خرید و در آن خانه مسکونی ساخت، پس از ده سال میخواهد بفروشد پنج میلیون تومان، آیا باید بعد از فروش، خمس را بدهد یا این که یکسال پس از فروش چنانچه پول بماند و سال بگذرد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی زمینی را برای زراعت گندم مورد نیاز خانواده خود خریداری کرده است و چیزی از آن را به فروش نمی رساند. آیا این ملک خمس دارد؟ اگر دارد چگونه بپردازد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مکلّف از درآمد سال، زمینی را جهت تهیه منزل خریده و بعد از گذشت سال، آن را بفروشد تا پولش را صَرف خرید مسکن و یا مایحتاج دیگری نماید، آیا پول فروش زمین متعلق خمس است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کافر ذمّی صغیر باشد و ولّی او برایش زمینی بخرد ، باید خمس زمین را از او بگیرند . مصرف خمس
- اگر کافر ذمی زمینی را از مسلمان بخرد ، باید خمس آراازهمان زمین بدهد. و اگر پول آن را هم بدهد اشکال ندارد ، ولی اگر غیر از پول چیز دیگر بدهد باید به اذن حاکم شرع باشد ، و نیز اگر خانه و دکّان و مانند اینها را از مسلمان بخرد ، باید خمس زمین آن را بدهد ، و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می گیرد ، لازم نیست قصد قربت نماید .
- اگر کافر ذمّی زمینی را که از مسلمان خریده به مسلمان دیگری هم بفروشد ، باید خمس آن را بدهد و نیز اگر بمیرد و مسلمانی آن زمین را از او ارث ببرد ، باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهند .
- اگر کافر ذمّی موقع خرید زمین شرط کند که خمس ندهد ، یا شرط کند که فروشنده خمس آن را بدهد ، شرط او صحیح نیست و باید خمس را بدهد ولی اگر شرط کند که فروشنده مقدار خمس را از طرف او به صاحبان خمس بدهد ، اشکال ندارد .
- در هفت چیز خمس واجب می شود : اوّل : منفعت کسب . دوّم : معدن . سوّم : گنج . چهارم : مال حلال مخلوط به حرام . پنجم : جواهری که به واسطة غواّصی یعنی فرو رفتن در دریا بدست می آید . ششم : غنیمت جنگ . هفتم : زمینی که کافرِ ذِمّی از مسلمان بخرد . و احکام اینها مفصّلاً گفته خواهد شد . 1 منفعت کسب :
- اگر انسان در زمینی که ملک کسی نیست گنجی پیدا کند مال خود او است و باید خمس آن را بدهد .
- اگر مسلمانان به امر امام ( علیه السّلام ) با کفار جنگ کنند و چیزهائی در جنگ بدست آورند به آنها غنیمت گفته می شود . و مخارجی را که برای غنیمت کرده اند ، مانند مخارج نگهداری و حمل و نقل آن و نیز مقداری را که امام ( علیه السّلام ) صلاح می داند به مصرفی برساند و چیزهائی که مخصوص به امام است ، باید از غنیمت کنار بگذارند و خمس بقیّة آن را بدهند . 7 زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد:
- کسی که از اوّلِ زمانِ بلوغش خمس نداده اگر ملکی را بخرد وقیمت آن بالا برود اگر آن ملک را به این قصد نخریده که قیمتش بالا برود و بفروشد مثلاً زمینی را برای زراعت خریده است چنانچه آن را به ذمّه خریده ولی از پول خمس نداده قیمت آن را به فروشنده پرداخته باید خمس قیمتی را که خریده بدهد وچنانچه آن رابه عین خریده مثلاً پول خمس نداده رابه فروشنده داده وگفته است که این ملک را به این پول عیناً می خرم درصورتی که حاکم شرع معامله پنج یک آن را اجازه بدهد ، خریدار باید خمس مقداری راکه آن ملک فعلاص ارزش دارد بدهد .
- کسی که از معدن چیزی بدست می آورد ، باید خمس آن را بدهد چه معدن روی زمین باشد ، یا زیر آن ، در زمینی باشد که ملک است ، یا در جائی باشد که مالک ندارد .
- خریدو فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره داده اند اشکال ندارد ، ولی استفادة آن ملک د رمدّت اجاره مال مستأجر است . و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره داده اند، یا به گمان اینکه مدّت اجاره کم است ملک راخریده باشد ، پس ازاطلاع می تواند معاملة خودش را بهم بزند . صیغه خرید و فروش
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش، ملک کافر ذمی کند و عوض آن را بگیرد مثلًا به او صلح نماید، کافر ذمی باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش ملک کافر ذمی کند و عوض ان را بگیرد مثلا به او صلح نماید کافر ذمی باید خمس ان را بدهد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مسلمان زمینی را بغیر خرید و فروش، ملک کافر ذمّی کند و عوض آن را بگیرد مثلا به او صلح نماید، کافر ذمّی بنابر احتیاط باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مسلمان، زمینی را به غیر خرید و فروش، ملک کافر کند، و عوض آن را بگیرد، مثلاً به او صلح نماید، کافر ذمی باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش، ملک کافر کند و عوض آن را بگیرد مثلاً به او صلح نماید کافر ذمّی باید خمس آن را بدهد.
- [امام خمینی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید و فروش، ملک کافر کند و عوض آن را بگیرد، مثلاً به او صلح نماید، بنابر احتیاط واجب در ضمن عقد با کافر ذمّی شرط کند که خمس آن را بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مسلمان زمینی را بدون خرید و فروش ملک کافر کند و عوض آن را بگیرد، مثلاً به او صلح نماید، بنابر احتیاط واجب باید کافر ذمی خمس آن را بدهد. خ
- [آیت الله مظاهری] اگر مسلمان زمینی را به غیر از طریق خرید و فروش ملک کافر کند و عوض آن را بگیرد، مثلاً به او صلح نماید بنا بر اقوی کافر ذمی باید خمس آن را بدهد. مسئله 1396 - اگر کافر ذمّی صغیر باشد و ولیّ او برایش زمینی بخرد ولیّ او همان موقع باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مسلمان زمینی را به غیر خرید وفروش ملک ذمّی کافر کند و عوض آن را بگیرد مثلاً با او صلح نماید، لزوم خمس بر کافر ذمّی بنابر احتیاط است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسلمان زمینی را به طریقی غیر از خرید و فروش، ملک کافر کند و عوض آن را بگیرد، مثلاً به او صلح نماید، دادن خمس بر کافر لازم نیست.