مستاجر
به اجاره کننده مستاجر گفته می‌شود.
اگر پیش از ابتدای مدّت اجاره ، ملک بطوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد ، یا قابل استفاده ای که شرط کرده اند نباشد ، اجاره باطل می شود ، و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او برگردد ، بلکه اگر طری باشد که بتواند استفادة مختصری هم از آن ببرد ، می تواند اجاره را بهم بزند .
عنوان مسئله:
اگر پیش از ابتدای مدّت اجاره ، ملک بطوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد ، یا قابل استفاده ای که شرط کرده اند نباشد ، اجاره باطل می شود ، و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او برگردد ، بلکه اگر طری باشد که بتواند استفادة مختصری هم از آن ببرد ، می تواند اجاره را بهم بزند .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] شخصی مکانی را اجاره نموده است موجر(صاحب ملک) شرط نمود در صورت تأخیر در تخلیه، چهل درصد اضافه بر اجاره دریافت نماید آیااین شرط صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا صحیح است که مبلغی بعنوان رهن به صاحب خانه بدهند، به شرط اینکه منزلش را با اجاره کمتر در اختیار مستأجر قرار دهد؟
- [سایر] با عرض سلام اگر یکی از اجزای مهم خانه ای که اجاره شده (مانند کولر یا کنتر برق )در اثنای مدت اجاره خراب شود و مستاجر به زحمت بیفتد آیا درست کردن آن از نظر شرعی بر صاحب خانه واجب است؟( ضمنا مستاجر تقصیری در خرابی آن نداشته و فقط استفاده متعارف کرده)
- [آیت الله علوی گرگانی] نظر اسلام را پیرامون مسئله ذیل که در بانکها یا شرکتها (اشخاص حقوقی و یا بعضاحقیقی) صورت میگیرد، بیان فرمائید: ملکی که با مشارکت مدنی خریده می‌شود و آن را به دیگری به شرط تملیک اجاره میدهند که پس از پرداخت مبلغ مورد قرارداد که طبعابیش از پولی است که ملک با آن خریده شده تملک آن به مستأجر داده می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] 1: شخصی ملک مسکونی خود را به فرزندش هبه نموده و شرط نموده اولاً آن را نفروشد ثانیاً واهب تازمانی که زنده است حق داشته باشد در آن منزل سکونت نماید. اما متهب با تخلّف از شرط، ملک را به دیگری فروخته است. آیا خریدار ملک می تواند واهب را از منزل بیرون کند؟ 2: آیا واهب می تواند فقط عقد دوم را بهم بزند؟ در صورتی که واهب عقد هبه را به علت تخلّف شرط متهب بهم بزند آیا ملک از خریدار (متصرف بعدی) مسترد می گردد؟
- [آیت الله بهجت] تعاونی مصرف از یک فردی برای کالایش انباری را اجاره کرده است، صاحب ملک شلنگ را از نزدیک درب انبار برده و برای اتصال شلنگ از بست های محکم استفاده نکرده، بلکه سیم های عادی به کار برده و به همین جهت شلنگ درآمده و به کالای مستأجر در انبار خسارت وارد نموده است. آیا صاحب ملک ضامن است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] شخصی زمینی را به فردی اجاره داده است که در آن زمین مرغ داری درست کند که این کار را می کند اما بعد از مدتی یکی از وارث ها از مستأجر می خواهد تا زمین را تخلیه کند و مرغ داری خود را از آن جا ببرد یا خراب کند، اما مستأجر می گوید: این همه خرج کردم و حاضر نیستم این جا را تخلیه نمایم، آیا حق با مالک است یا مستأجر؟
- [آیت الله سبحانی] بانک و یا شرکتی مبالغی را با تقسیم اوراق از افراد می گیرد به شرط اینکه وکیل باشد با آن مبالغ، چیزهای قابل اجاره بسازد و یا خریداری کند و آن را به افراد دیگر به صورت طولانی مدت اجاره دهد (اجاره به شرط تملیک) که پس از پایان مدت اجاره، آن خانه ها ملک مستأجر شود و بانک سود حاصله را بین صاحبان اوراق تقسیم و خود بانک نیز درصدی به عنوان حق الوکاله بردارد آیا این نوع معامله صحیح است؟
- [امام خمینی] شخصی پنج هزار تومان به عنوان سرقفلی به صاحب ملک داد تا ملکرا مالک به او اجاره دهد آیا مستأجر که سرقفلی می‌دهد اگر این وجه را در بین سال از ارباح مکاسب بدهد باید خمس آن را بدهد یا آن را که از قبیل مؤونه کسب است مثل اجاره دکان و خمس ندارد؟
- [آیت الله خوئی] زیدی مثلاً اتومبیلی یا چیزی دیگر از وسایط نقلیه کرایه کرده به مبلغی که فلان مقدار راه را ببرد و برگردد، اتفاقاً در بین این مسافرت بعد از طی چندین فرسخ عیبی متوجه این وسیله نقلیه شد که به مرکز اولیه خود برگشت، بفرمائید آیا این راننده (یا سائق) یا صاحب اتومبیل، شرعاً حقی به این مسافر دارد یا نه؟ در صورتی که ابتدا شرط و قراری که اگر ماشین خراب شود چه کنند، نبود.
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر ملکی را اجاره کند و بعد از گذشتن مقداری از مدّت اجاره بطوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد ، یا قابل استفاده ای که شرط کرده ان نباشد ، اجاره مدّتی که باقیمانده باطل می شود و اگر استفادة مختصری هم بتواند از آن ببرد ، می تواند اجاره مدّت باقیمانده را بهم بزند .
- اگر خانه ای راکه مثلاً دواطاق دارد اجاره دهد و یک اطاق آن خراب شود ، چنانچه فوراً آن را بسازد و هیچ مقدار از استفادة آن از بین نرود اجاره باطل نمی شود و مستأجر هم نمی تواند اجاره را بهم بزند ، ولی اگر ساختن آن بقدری طول بکشد که مقداری از استفادة مستأجر از بین برود اجاره به آن مقدار باطل می شود و مستأجر می تواند اجارة باقی مانده را بهم بزند .
- اگر اجاره دهند ، یا مستأجر بفهمد که مغبون شده است ، چنانچه در موقع خواندن صیغه مُلتَفِت نباشد که مغبون است ، می تواند اجاره را بهم بزند . ولی اگر در صیغة اجاره شرط کنند که اگر مغبون هم باشند حقّبهم زدن معامله را نداشته باشند ؛ نمی توانند اجاره را بهم بزنند .
- خریدو فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره داده اند اشکال ندارد ، ولی استفادة آن ملک د رمدّت اجاره مال مستأجر است . و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره داده اند، یا به گمان اینکه مدّت اجاره کم است ملک راخریده باشد ، پس ازاطلاع می تواند معاملة خودش را بهم بزند . صیغه خرید و فروش
- اگر پیش از آنکه مدّت اجاره تمام شود ، ملک را به مستأجر بفروشد اجاره بهم نمی خورد و مستأجر باید مال الاجاره را به فروشند ه بدهد ، و همچنین است اگر آن را به دیگری بفروشد .
- اگر بعد از تمام شدن مدّت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده ، مستأجر باید مال الاجاره را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد ، مثلاً اگر خانه ای را یک ساله به صد تومان اجاره کند بعد بفهمد اجاره باطل بوده : چنانچه اجارة آن خانه معمولاً پنجاه تومان است ؛ باید پنجاه تومان را بدهد و اگر دویست تومان است ، باید دویست تومان را بپردازد . و نیز اگر بعد از گذاشتن مقداری از مدّت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده ، باید اجاره آن مدّت را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد .
- مستأجر و کسی که چیزی را اجاره داده ، با رضایت یکدیگر می توانند معامله را بهم بزنند . و نیز اگر در اجاره شرط کنند که هر دو یا یکی از آنان حقّ بهم زدن معامله را داشته باشند ، می توانند مطابق قرار داد ، اجاره را بهم بزنند .
- اگر خانه یا دکان یا اطاقی را اجاره کند و صاحب ملک با او شرط کند که فقط خود او از آنها استفاده نماید ، مستأجر نمی تواند آن را به دیگری اجاره دهد . و اگر شرط نکند می تواند آن را به دیگری اجاره دهد . ولی اگر بخواهد به زیادتر از مقداری که اجاره کرده آن را اجاره دهد ، باید در آن ، کاری مانند تعمیر و سفیدکاری انجام داده باشد خواه به غیر جنسی که اجاره کرده آن را اجاره دهد یا به همان جنس .
- اگر اجاره دهنده یا مستأجر بمیرد ، اجاره باطل نمی شود . ولی اگر خانه مال اجاره دهنده نباشد مثلاً دیگری وصیّت کرده که تا او زنده است منفعت خانه مال او باشد ، چنانچه آن خانه را اجاره دهد و پیش از تمام شدن مدّت اجاره بمیرد ، از وقتی که مرده ، اجاره باطل است .
- اگر چیزی را اجاره دهد و پیش از آنکه تحویل دهد کسی آن را غصب نماید ، مستأجر می تواند اجاره را بهم بزند و چیزی را که به اجاره دهنده داده پس بگیرد ، یا اجاره را بهم نزنند و اجارة مدّتی را که در تصّرف غصب کننده بوده به میزان معمول از او بگیرد ، پس اگر حیوانی را یک ماهه به ده تومان اجاره نماید و کسی آن را ده روز غصب کند و اجارة معمولی ده روز آن پانزده تومان باشد ، می تواند پانزده تومان را از غصب کننده بگیرد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر پیش از ابتدای مدت اجاره، ملک به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد، یا قابل استفاده ای که شرط کرده اند نباشد، اجاره باطل می شود، و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او برمی گردد، بلکه اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری هم از آن ببرد، می تواند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پیش از ابتدای مدت اجاره، ملک به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد، یا قابل استفادهای که شرط کردهاند نباشد، اجاره باطل می‌شود و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او برمیگردد. بلکه اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری هم از آن ببرد، میتواند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پیش از ابتدای مدت اجاره؛ ملک به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد؛ یا قابل استفاده ای که شرط کرده اند نباشد؛ اجاره باطل می شود و پولی که مستاجر به صاحب ملک داده به او برمی گردد و اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری از آن ببرد؛ می توانند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پیش از شروع مدّت اجاره ملک به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد یا قابل استفاده ای که شرط کرده اند نباشد، اجاره باطل می شود. و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده، به او بر می گردد، بلکه اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری هم از آن ببرد، می تواند اجاره را بهم بزند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پیش از ابتدای مدت اجاره ملک به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد یا قابل استفاده ای که برای ان اجاره داده شده نباشد اجاره باطل می شود و پولی که مستاجر به صاحب ملک داده به او بر می گردد و اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری از ان ببرد می تواند اجاره را به هم بزند
- [آیت الله بروجردی] اگر پیش از شروع مدت اجاره ملک به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد، یا قابل استفادهای که شرط کردهاند نباشد، اجاره باطل می‌شود و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او بر میگردد، بلکه اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری هم از آن ببرد، میتواند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پیش از شروع مدّت اجاره، ملک به گونهای خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد یا قابل استفادهای که شرط کردهاند نباشد، اجاره باطل می‌شود و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او برمیگردد، بلکه اگر به گونهای باشد که بتواند استفاده مختصری هم از آن ببرد، میتواند اجاره را به هم بزند.
- [آیت الله بهجت] اگر قبل از شروع مدت اجاره، ملک بهطوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد، یا قابل استفادهای که شرط کردهاند نباشد، اجاره باطل می‌شود، و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او برمیگردد، بلکه اگر بهطوری باشد که فقط بتواند استفاده مختصری از آن ببرد، میتواند اجاره را بههم بزند.
- [آیت الله سیستانی] اگر پیش از ابتدای مدت اجاره ، چیزی را که اجاره کرده از قابلیت استفادهای که برای مستأجر تعیین گشته است بیفتد ، اجاره باطل می‌شود ، و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده است به او بر میگردد ؛ و اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری از آن ببرد ، میتواند اجاره را بهم بزند .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پیش از ابتدای مدّت اجاره، ملک به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد، یا قابل استفادهای که شرط کردهاند نباشد، اجاره باطل می‌شود وپولی که مستأجر به صاحب ملک داده به او بر میگردد، بلکه اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری هم از آن ببرد، میتواند اجاره را به هم بزند و اگر مدّتی استفاده کرده، اجرْ المثل آن را بدهد.