احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
.اگر کسی میداند چه چیزی نجس است و میداند نماز در جامه نجس باطل است, ولی نمیداند لباس او نجس است و با آن نماز را اقامه کند و بعد از آن بفهمد که جامه او نجس بوده است، نماز او صحیح است , هرچند احتیاط مستحب, اعاده آن است.
عنوان مسئله:
.اگر کسی میداند چه چیزی نجس است و میداند نماز در جامه نجس باطل است, ولی نمیداند لباس او نجس است و با آن نماز را اقامه کند و بعد از آن بفهمد که جامه او نجس بوده است، نماز او صحیح است , هرچند احتیاط مستحب, اعاده آن است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] مردی با انگشتر طلا نماز میخواند، در حالی که نمیداند نماز با انگشتر طلا باطل است یا میداند، ولی فراموش کرده یا الان غفلت دارد که نباید با انگشتر طلا نماز بخواند. در صورتهای مطرح شده، نمازش صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله اردبیلی] یک نفر دو لباس دارد که میداند نماز با یکی از آنها صحیح است و با یکی دیگر صحیح نیست، مثل این که غصبی است یا از جنس ابریشم و طلا است یا از اجزای حیوان حرام گوشت تهیه شده است یا نجس است. در این حالت، اگر نتواند دو لباس را از یکدیگر تشخیص دهد، چه طور نماز بخواند؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی میداند که چیزی نجس است و فراموش میکند و بعد با لباس یا بدن مرطوب، با آن چیز نجس ملاقات میکند و نماز میخواند و بعد از نماز به یاد می‌آورد که آن چیز نجس بوده و در نتیجه لباس یا بدنش در هنگام نماز نجس بوده است. حکم این نماز چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] در لباس نمازگزار مقداری خون هست؛ ولی نمیداند که به اندازه درهم است یا کمتر از آن. آیا نماز با آن صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی به خیال این که جامه ی پاک پوشیده است نماز بخواند و بعد متوجه شود که لباسش نجس بوده است، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] نایب میداند برای حجّ تمتّع اجیر شده است؛ اما نمیداند برای حَجّة الاسلام نایب شده یا حجّ نذری یا حجّ مستحب. اگر نیّت کند که (حجّ تمتّع به جا میآورم برای منوبٌ عنه) یا (حجّی به جا میآورم که برای آن اجیر شدهام)، آیا کافی و صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا اعتکاف باید در مسجد جمعیتدار باشد یا در هر مسجدی، هرچند خلوت باشد یا اصلاً متروکه باشد و در آن اقامه نماز نشود هم صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مأموم بفهمد که بدن یا لباس امام جماعت نجس است، ولی خودامام جماعت نداند، آیا اقتدا کردن او صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] خواندن نماز ظهر و عصر در خانه یا در مسجد که همزمان نمازجمعه اقامه می شود صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زن برای اقامه نماز باید چادر سر کند؟ یا با روسری و لباس معمولی که جای چادر را می گیرد نماز صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .اگر کسی میداند نماز در جامه نجس باطل است و میدانست که لباس او نجس است و با اهمال و بی اعتنایی، نجس بودن آن را فراموش کند و نماز را در آن، اقامه کند و پس از نماز یادش بیاید که جامه او نجس بوده است، اعاده نماز در وقت و قضای آن در خارج وقت, لازم است .
- .کسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است هرچند نداند که نماز را فاسد میکند و عمداً با جامه غصبی نماز بخواند, به گونه ای که جزئی از نماز , مستلزم تصرّف در آن باشد , نماز او باطل است و در صورتِ جاهل بودن به غصب یا فراموشی آن، نماز صحیح است, هرچند فراموش کننده خود غاصب باشد. البته احتیاط مستحب, اعاده غاصبِ فراموش کننده است.
- .کسی که در وسعت وقت مشغول نماز است و در بین نماز , لباس یا بدن او نجس شود، یا بفهمد که جامه یا بدن او قبلاً نجس بوده است, یا شک در سابق بودن نجاست داشته باشد و هیچ ذکر و عملی از نماز را با آن وضع انجام نداده است, باید فوراً جامه را پاک یا عوض کند و بدن را نیز تطهیر نماید؛ بدون آ نکه حالت نمازگزاری او آسیب ببیند و اگر چنین کاری صورت نماز را از بین میبرد, باید به دستور گفته شده عمل نماید, هرچند نماز او باطل می‌شود تا با جامه و بدن پاک, نماز را اعاده کند.
- .اگر کسی عمداً با بدن یا لباس نجس نماز را اقامه کند, نماز او باطل است, هرچند بر اثر تقصیر در یاد گرفتنِ حکم شرعی باشد و نداند که نماز با لباس یا بدن نجس, باطل است.
- .بنا بر احتیاط واجب , مرد لباس زنانه را جامه رسمی خود قرار ندهد و زن نیز لباس مردانه را جامه رسمی خود قرار ندهد , هرچند می توان نماز را در آن اقامه کرد . هرگاه لباس معیّنی از اختصاص به یک صنف خارج شده و به صورت مشترک در آمد، پوشیدن آن برای هر دو صنف, جایز است.
- .اگر کسی نداند که لباس او از حیوان حرام گوشت است یا میدانسته و اکنون فراموش کرده و در آن نماز خوانده است، نماز او صحیح است, هرچند احتیاط مستحب, اعاده نماز در صورت فراموشی است. شرط پنجم: طلابافت نبودن
- .اگر مردی نداند یا فراموش کند که لباس یا انگشتر او از طلاست، گناه نکرده و نماز او در آن باطل نیست , هرچند احتیاط مستحب در حال فراموشی, اعاده نماز است.
- .عورت نمازگزار باید در تمام حالتهای نماز پوشیده باشد و اگر لباسی در بردارد که فقط در برخی حالتها آن را میپوشاند, نه در حالت دیگر، چنانچه در حالت دیگر با وسیله جداگانه پوشیده شود , نماز صحیح است, هر چند احتیاط مستحب, آن است که با جامه کامل, نماز را اقامه کند.
- .کسی که غصبی بودن لباس را نمیدانست یا فراموش کرده بود و در بین نماز آگاه شد یا به یادش آمد، اگر چیز حلالی که ساتر عورت باشد دارد، باید جامه غصبی را درآورد و پیش از بیرون آوردن، هیچ عملی از اعمال واجب نماز را انجام ندهد و با ساتر حلال, نماز را ادامه دهد و اگر ساتر حلال ندارد, یا بیرون آوردن جامه غصبی سبب به هم خ وردن وضع نماز می شود و به مقدار یک رکعت وقت باقی می ماند, باید نماز را رها کند و جامه را عوض کند و با لباس حلال , نماز را اعاده کند , هرچند بیش از یک رکعت را در وقت , ادراک نکند و در صورتی که این مقدار وقت هم باقی نمانده باشد, در حال نماز, لباس را بیرون آورده و به دستور برهنگان, نماز را تمام میکند.
- .کسی که دو لباس دارد و می داند یکی از آنها متنجّس است و نداند کدام یک از آنها پاک است و شستن ممکن نباشد، در وسعت وقت باید در هر کدام یک نماز بخواند و در تنگی وقت , به دستور برهنگان نماز را اقامه نماید, هرچند می تواند به نماز در یکی از آن ها در وقت, اکتفا کند و به احتیاط مستحب, آن را در لباس دوم یا لباس دیگری که پاک است, قضا کند. شرط دوم: مباح بودن
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر لباس را آب بکشد و یقین کند که پاک شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاک نشده، نمازش صحیح است اگر چه مستحبّ است که اعاده کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بعد از نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش درست به اندازه نماز احتیاط بوده (مثلاً در شک میان سه و چهار یک رکعت نماز احتیاط بخواند و بعد بفهمد نماز راسه رکعت خوانده) نمازش صحیح است و اگر بفهمد کسری نماز کمتر از نماز احتیاط بوده بنابر احتیاط واجب باید کسری نماز را بلافاصله به جا آورد و اصل نماز را هم اعاده کند و اگر بفهمد کسری نماز بیشتر از نماز احتیاط بوده، چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل کند انجام نداده، احتیاط واجب این است کسری نماز را به جا آورد و اصل نماز را هم اعاده کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نمی داند با بدن و لباس نجس نماز باطل است، اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، بنابر احتیاط لازم نمازش باطل می باشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر بعد از جستوجو آب پیدا نکند و با تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد، در جایی که جستوجو کرده آب بوده نماز او صحیح است و احتیاط مستحب آن است که نماز را با وضو اعاده کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کلمه یا تلفظ آیه یا ذکری را صحیح می دانسته و مدتی در نمازها خوانده وبعد می فهمد غلط بوده، نمازش اعاده ندارد، هرچند احتیاط مستحب اعاده یا قضای آن است.
- [آیت الله سبحانی] اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده نماز او صحیح است ولی اگر در اثناء نماز بداند که بدن و یا لباس او از آغاز نماز نجس بوده است اگر وقت وسیع است نماز را رها کند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند. و اگر وقت تنگ است با همان حالت نماز بخواند. احتیاط مستحب آن است که اگر وقت دارد، دوباره آن نماز را بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر وقت دارد دوباره آن نماز را بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده، نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر وقت دارد دوباره آن نماز را بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده نماز او صحیح است، ولی احتیاط مستحبّ آن است که اگر وقت دارد، دوباره آن نماز را بخواند.
- [امام خمینی] اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده، نماز او صحیح است. ولی احتیاط مستحب آن است که اگر وقت دارد دوباره آن نماز را بخواند.