اولاد
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
عنوان مسئله:
انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا مصرف زکات برای امور ذیل جایز است؟ الف. ازدواج پسر; ب. جهیزیه ی دختر; ج. تشکیل صندوق قرض الحسنه; د. مخارج دانشگاه، اعم از خرید کتب و ثبت نام و شهریه و...;
- پدر اینجانب وصیت کرد که از ثلث مالش بعد از مخارج معمول، یک حج واجب و نماز و روزه به مدت عمر، هزینه شود و بنده به عنوان وصی پس از بررسی به این نتیجه رسیدم که ثلث اموال بیشتر از موارد وصیت می باشد. آیا می توان کل ثلث را در بانک یا در معامله ای به کار گرفت و از درآمد آن به وصیت عمل نمود و مابقی را در دیگر امور به عنوان صدقه ی جاریه مصرف کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] مالی که به نام کسی وقف شده خودش فوت کرده آیا اولاد او از آن ملک ارث میبرند یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی ملکی را بر اولاد ذکور خود وقف نموده و صریح عبارت وقف نامه این است: وقف نمود فلان بن فلان ملک خود را بر اولاد خود و بعد هم بر اولاد ذکور ایشان و بعد هم بر اولاد ذکور ایشان و بعد از ایشان اولاد اناث نسلاً بعد نسل و بطناً بعد بطن و قرناً بعد قرن ما توالد وا و تناسلوا، بفرمایید که آیا عمل به این وقف نامه و وقف به طور ترتیب است یا تشریک و در صورت ترتیب أقرب إلی الواقف در سلسله موقوف علیهم مُقَدَّمند یا نه مثلاً با بودن اولاد، اولاد اولاد سهم خواهند برد یا نه؟
- [سایر] مردی که همسر و فرزندانش سیّد هستند، میتواند به آنان سهم سادات بدهد تا به مصرف مخارج خود که بر عهده او است (مثل خوراک و پوشاک) برسانند؟
- [آیت الله بروجردی] ملکی وقف اولاد ذکور بوده، اولاد ذکور مرتبه اُولی ملک وقف را به مدّت نود سال اجاره داده و اجاره آن را نقد گرفته، فعلاً موجر و مستأجر هر دو وفات نمودهاند، آیا وارث موجر میتواند ملک خود را از وارث مستأجر مطالبه کند یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] با توجّه به این که مخارج تحصیل اولاد بر پدر واجب نیست، آیا اگر پدری مخارج تحصیل اولاد را بدهد، لازم است خمس آن مقدار از مخارج تحصیل را هم سر سال خمسی پرداخت نماید؟
- [آیت الله بروجردی] ملکیست وقفیّت آن محرز است ولی وقف نامه در دست نیست و متولّی آن معلوم نیست ولی مصرف آن معلوم است، آیا ورثه واقف در صورت عدم امکان اجازه از حاکم شرع میتوانند آن موقوفه را به مصرف آن برسانند؟
- [آیت الله بروجردی] در کتاب زکات است که زکات در وقف واجب نیست، چه وقف عام باشد و چه وقف خاص، هم چنین نماء وقف عام و امّا نماء وقف خاص، پس زکات در آن با اجتماع شرایط لازم است علی الأحوط، بلکه علی الأقوی، بیان فرمایید آیا به نماء املاک مزروعی وقف خاص، زکات تَعَلُّق میگیرد یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در یک روستایی که 600 نفر جمعیّت دارد، می شود زکات فطره خودشان را در زدن چاه آب و حمّام و... به مصرف برسانند. با اینکه می توانند از جای دیگر تأمین کنند؟ در صورت مثبت بودن جواب، آیا می توانند پول جمع شده را بعد از چند ماه به مصرف برسانند؟
- [آیت الله بهجت] واقفی زمین های کشاورزی را به وقف خاصّ، وقف اولاد کرده است به عبارت: "بطنا بعد بطن و طبقا بعد طبق" و تولیت آن را پس از واقف به ارشد اولاد ذکور واگذار کرده و واقف مرده است و هیچ اولادی ندارد و برادرزاده و خواهرزاده دارد. آیا موقوفه به آن ها ارث می رسد؟ اگر پاسخ منفی است، مصرف موقوفه باید چگونه باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پدری به فرزند طلبه خود زکات داده که کتابهای دینی بخرد، ولی فرزند در غیر مورد مذکور مصرف کرده، تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- انسان نمی تواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد، ولی اگر او مخارج آنان را ندهد دیگران می توانند به آنان زکات بدهند.
- انسان می تواند از سهم (سبیل الله)، به اندازه نیاز مسلمانان قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد و وقف نماید، اگرچه بر اولاد خود و بر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است. و نیز می تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.
- اگر درخت انگور یا خرما را بخرد، قیمت آن جزء مخارج نیست ولی اگر خرما یا انگور را پیش از تعلق زکات بخرد، پولی را که برای آن داده جزء مخارج حساب می شود.
- کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد اگرچه مخارج او بر انسان واجب باشد، می توان به او زکات داد. ولی اگر زن برای خرجی خودش قرض کرده باشد شوهر نمی تواند بدهی او را از زکات بدهد بلکه اگر کس دیگری هم که مخارج او بر انسان واجب است برای خرجی خود قرض کند احتیاط واجب آن است که بدهی او را از زکات ندهد.
- کسی که زنش سیده است نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد،جایز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند.
- وقف در صورتی صحیح است که مال وقف را به تصرف کسی که برای او وقف شده یا وکیل، یا ولی او بدهند ولی اگر چیزی را بر اولاد صغیر خود وقف کند و به قصد اینکه آن چیز ملک آنان شود، از طرف آنان نگهداری نماید وقف صحیح است.
- وقف در صورتی صحیح است که مال وقف را به تصرف کسی که برای او صفحه 500 وقف شده یا وکیل، یا ولی او بدهند ولی اگر چیزی را بر اولاد صغیر خود وقف کند و به قصد اینکه آن چیز ملک آنان شود، از طرف آنان نگهداری نماید وقف صحیح است.
- اگر ملکی را بر افراد معینی مثلاً بر اولاد خود وقف نماید. چنانچه در آن ملک زراعت و درختکاری کنند و یا اجاره دهند و از آن چیزی به دست آورند و از مخارج سال آنان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهند.
- اگر ملکی را مثلا بر فقرا یا سادات وقف کند یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد، در صورتی که برای آن ملک متولی معین نکرده باشد اختیار آن با حاکم شرع است.
- اگر ملکی را مثلا بر فقرا یا سادات وقف کند یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد، در صورتی که برای آن ملک متولی معین نکرده باشد اختیار آن با حاکم شرع است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] انسان نمیتواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
- [آیت الله اردبیلی] انسان نمیتواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
- [آیت الله وحید خراسانی] انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج انان بر او واجب است وقف نماید که عایدی ان را به مصرف مخارج خود برسانند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بنابر احتیاط لازم انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
- [آیت الله بروجردی] انسان نمیتواند از زکات مِلک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است، وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
- [امام خمینی] انسان نمی تواند از زکات ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
- [آیت الله سیستانی] انسان نمیتواند از زکات ملک بخرد ، و بر اولاد خود ، یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند .
- [آیت الله علوی گرگانی] بنابر احتیاط واجب انسان نمیتواند از زکاْ ملک بخرد وبر اولاد خود یا بر کسی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان نمی تواند از زکاه ملک بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید که عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان نمی تواند از زکات املاکی بخرد و بر اولاد خود یا بر کسانی که مخارج آنان بر او واجب است وقف نماید تا عایدی آن را به مصرف مخارج خود برسانند.