مطلقه
زنی كه طلاق داده شده است.
اگر مسجد خراب شود، عرصه آن به حال وقف باقی می ماند، و همچنین اگر خانه ای که برای گروهی وقف بوده ویران گردد، عرصه آن به عنوان صدقه مطلقه باقی می ماند.
عنوان مسئله:
اگر مسجد خراب شود، عرصه آن به حال وقف باقی می ماند، و همچنین اگر خانه ای که برای گروهی وقف بوده ویران گردد، عرصه آن به عنوان صدقه مطلقه باقی می ماند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی خانه اش را وقف عزاداری ائمه اطهار(علیهم السلام) نموده است و متولّی مخصوص نیز تعیین کرده است پس از چند سال متولی را عزل و فرد دیگر را تعیین نموده است آیا حق عزل برای او باقی است؟
- مسجدی قدیمی به علت فرسودگی نوسازی شده است آیا اعلام عدم رضایت وارث بانی مسجد تاًثیری در بطلان نماز دارد؟ و آیا به صرف نداشتن وقف نامه دلیل بر مالکیت وارث باقی است؟
- زمینی حدود سی سال قبل از جنگ تحمیلی برای مسجد و مدرسه ی علوم دینی در نظر گرفته شد و در آن مکان نماز برپا می شد، لکن در جنگ تحمیلی این مکان مقدس تخریب و پس از جنگ توسط عده ای بازسازی شد. اکنون عده ای ادعا می نمایند که این زمین ملک آنها می باشد و زمین را جهت مسجد وقف نکرده اند، بلکه برای امور خیریه ی دیگر در نظر گرفته اند. سند دست نویسی نیز در دست می باشد مبنی بر این که این زمین متعلق به هیأت امنای مسجد و مکتب خانه است. آیا ادعای این اشخاص پذیرفته است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] ج: تخریب و ویران کردن مسجد جایز نیست و به طور کلی خراب کردن مسجد آن را از مسجد بودن خارج نمی کند. اثاث و لوازم مسجد اگر مورد استفاده در آن مسجد نباشد، بردن آن به مساجد دیگر برای استفاده از آنها اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] موقوفهایست وقف بر مسجدی و فعلاً آن مسجد احتیاج به تعمیرندارد، آیا میتوان آن موقوفه را به مصرف تعمیر مسجد دیگر که خراب است رسانید؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی در محلّی مدرسهای بنا نموده و ملکی برای طلّاب مشتغلین در آن مدرسه وقف نموده، آن مدرسه در اثر زلزله خراب و ویران شده و قابل سکونت طلّاب نیست، تکلیف متولّی نسبت به عواید ملکی که برای طلّاب آن مدرسه وقف شده چیست؟ آیا میتواند عایدی آن را برای طلّاب نجف یا قم بفرستد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خانه ای اضافه دارم ایا بر مسجد وقف کنم یا به پسرم بدهم که طلبه هست ؟
- [آیت الله نوری همدانی] مورث اینجانب قصد به وقف عرصه واعیان پلاک ثبتی مشخصی را داشته ولیکن این امر در حد یک نامه و قصد به وقف باقی مانده و هیچ گاه به وقف در نیامد و به قبض موقوفه نیز منجر و منتهی نشده لهذا خواهشمند است چگونگی وضعیت شرعی را بیان فرموده تا تکلیف اینجانب به عنوان وارث شرعا روشن گردد.
- [سایر] اگر قرآنی را که وقف مسجد است، از آنجا بیرون بیاوریم و در خانه بخوانیم و آن را یک روز بعد به همان مسجد بازگردانیم، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی خانه اش را وقف مسجد نموده، مشروط بر این که خودش تا آخر عمر در آن ساکن باشد آیا می توان از اموال آن مسجد خرج این خانه کرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] مسجدی قدیمی بوده که در حال حاضر تجدید بنا شده است، مقداری از زمین مسجد قدیمی را از روی ندانستن مسئله قهوه خانه و آبدارخانه کردهایم: آیا لازم است که خراب کنیم و جزو مسجد باشد یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] مساجدی که ساخته میشود معمولاً داخل شبستان و خارج آن که صحن مسجد است مورد وقف واقع میشود و بسیار است که بعدها شبستان را خراب کرده و بزرگتر میسازند بفرمائید این مقداری که وقف بوده لکن تنجیس آن حرام نبوده حالا که داخل در مسجد شده آیا نجس کردن آن حرام است و باید تطهیر شود یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خانه ای توسط شخص خیّری در زمینی که ملک مسجد است احداث شده است. خانه مذکور وقف شرعی گردیده مقیّداً به این که امام جماعت همان مسجد در آن سکونت نماید آیا شارع مقدّس اسلام اجازه می دهد دیگری در آن خانه سکنا گزیند و در صورت عدم سکونت امام راتب مسجد آیا شرعاً اجاره دادن آن جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مسجد خراب شود، عرصه آن به حال وقف باقی می ماند، و همچنین اگر خانه ای که برای گروهی وقف بوده ویران گردد، عرصه آن به عنوان صدقه مطلقه باقی می ماند.
- وقف چیزی هم با صیغه عربی و دیگر زبان ها انجام می گیرد مثلاً بگوید این خانه را وقف کردم، و همچنین با فعل نیز صورت می پذیرد و به آن (وقف معاطاطی) می گویند: مثلا فرش را برای وقف به مسجد، ببرد، و روی آن دو رکعت نماز به عنوان این که فرش مسجد است بگذارد، و تحویل، متولّی مسجد بدهد.
- وقف چیزی هم با صیغه عربی و دیگر زبان ها انجام می گیرد مثلاً بگوید این خانه را وقف کردم، و همچنین با فعل نیز صورت می پذیرد و به آن (وقف معاطاطی) می گویند: مثلا فرش را برای وقف به مسجد، ببرد، و روی آن دو رکعت نماز به عنوان این که فرش مسجد است بگذارد، و تحویل، متولّی مسجد بدهد.
- معامله چیزی که وقف شده باطل است، ولی اگر به طوری خراب شود که نتوانند استفاده ای را که مال برای آن وقف شده از آن ببرند، مثلاً فرش مسجد به طوری پاره شود که نتوانند روی آن نماز بخوانند، فروش آن اشکال ندارد و در صورتی که ممکن باشد، باید با پول آن چیزی که به مقصود واقف نزدیک است، بخرند و بر همان مسجد وقف کنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .احداث مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به ویرانی باشد مستحب است و اگر مسجدی بر اثر مرور زمان یا حوادث طبیعی به گونه ای ویران شود که تع میر آن ممکن نباشد، می توان آن را خراب و نوسازی کرد , چنانکه در صورت نیاز نمازگزاران، می توان مسجد کوچک را خراب کرده و به صورت مسجد بزرگ نوسازی نمود و به ثواب خاص مسجدسازی نایل آمد.
- [آیت الله نوری همدانی] معاملة چیزی که وقف شده باطل است ، ولی اگر بطوری خراب شود که نتواند استفاده ای را که مال برای آن وقف شده از آن ببرند ، مثلاً حصیر مسجد بطوری پاره شودکه نتوانند روی آن نماز بخوانند ، فروش آن اشکال ندارد و درصورتی که ممکن باشدباید پول آن را د رهمان مسجد به مصرفی برسانندکه به مقصود وقف کننده نزدیکتر باشد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند، بلکه اگر مثلا بگوید خانه خود را وقف کردم وقف صحیح است و وقف به عمل نیز محقق می شود مثلا چنانچه حصیری را به قصد وقف بودن در مسجد بیندازد و یا جائی را به قصد مسجد بودن بسازد و در اختیار نمازگزاران بگذارد وقفیّت محقق می شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر جائی از مسجد نجس شود که تطهیر آن بدون کندن یا خراب کردن ممکن نیست؛ باید آنجا را بکنند یا خراب نمایند در صورتی که خرابی کلی و مستلزم ضرر وقف نباشد و پر کردن جائی که کنده اند و ساختن جائی که خراب کرده اند؛ واجب نیست؛ ولی اگر چیزی مانند آجر مسجد نجس شود؛ در صورتی که ممکن باشد؛ باید بعد از آب کشیدن به جای اولش بگذارند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخواند، بلکه اگر مثلاً بگوید: خانه خود را وقف کردم، و خودش یا کسی که خانه را برای او وقف کرده، یا وکیل، یا ولی آن کس بگوید: قبول کردم، وقف صحیح است. ولی اگر برای افراد مخصوصی وقف نکند، بلکه مثل مسجد و مدرسه برای عموم وقف کند، یا مثلاً بر فقرا یا سادات وقف نماید، احوط و اولی آن است که حاکم شرع یا کسی که از طرف او منصوب است قبول نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر جایی از مسجد نجس شود که تطهیر ان بدون کندن یا خراب کردن ممکن نیست باید ان جا را بکنند یا خراب نمایند در صورتی که خرابی کلی نبوده و مستلزم ضرر وقف نباشد و پر کردن جایی که کنده اند و ساختن جایی که خراب کرده اند واجب نیست ولی اگر چیزی مانند اجر مسجد نجس شود در صورتی که ممکن باشد باید بعد از اب کشیدن به جای اولش بگذارند
- [آیت الله خوئی] اگر جایی از مسجد نجس شود که تطهیر آن بدون کندن یا خراب کردن ممکن نیست، باید آنجا را بکنند، یا خراب نمایند، درصورتی که خرابی کلی و مستلزم ضرر وقف نباشد، و پر کردن جایی که کندهاند و ساختن جایی که خراب کردهاند، واجب نیست. ولی اگر چیزی مانند آجر مسجد نجس شود، درصورتی که ممکن باشد، باید بعد از آب کشیدن، بهجای اولش بگذارند.
- [آیت الله علوی گرگانی] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند بلکه اگر مثلاً بگوید خانه خود را وقف کردم وخودش یا کسی که خانه را برای او وقف کرده یا وکیل یا ولیّ آن کس بگوید قبول کردم وقف صحیح است ولی اگر برای افراد مخصوصی وقف نکند بلکه مثل مسجد ومدرسه برای عموم وقف کند، یا مثلاً بر فقرا یا سادات وقف نماید، قبول کردن کسی لازم نیست بلکه در صورت اوّلی هم قبول لازم نیست اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ قبول بهتر است.
- [آیت الله خوئی] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند بلکه اگر مثلًا بگوید خان خود را وقف کردم، کسی که خانه برایش وقف شده، یا وکیل، یا ولی آن کس بگوید قبول کردم وقف صحیح است. بلکه وقف به عمل نیز محقق میشود مثلًا چنانچه حصیری را به قصد وقف بودن در مسجد بیندازد و یا جائی را به قصد مسجد بودن بسازد و در اختیار نمازگزاران بگذارد وقفیت محقق میشود. و در موقوفات عامه مثل مسجد و مدرسه یا چیزی که برای عموم وقف کند، یا مثلًا بر فقرا یا سادات وقف نماید، قبول کردن کسی در صحت وقف لازم نیست.
- [آیت الله اردبیلی] در حرمت داخل شدن جُنب به مسجد، فرقی نمیکند که مسجد آباد باشد و یا خراب، اگرچه هیچ کس در آن نماز نخواند و یا آثار مسجد باقی نمانده باشد و حتی اگر از عنوان مسجد نیز خارج شده باشد، بنابر احتیاط واجب جُنب نباید به آن داخل شود.