اب چشمه
آب چشمه، آبی که از زمین به طور طبیعی می‌جوشد و محل جوشش آن را چشمه می‌گویند. احکام چشمه و آب چشمه، در موضوعات مرتبط با طهارت، صلاة و احیاء موات، در کتاب‌های فقهی آمده است.
آب چشمه ای که جاری نیست ولی به گونه ای است که اگر از آن بردارند همچنان می جوشد; چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.
عنوان مسئله:
آب چشمه ای که جاری نیست ولی به گونه ای است که اگر از آن بردارند همچنان می جوشد; چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر رنگ و بو و طعم آب کری که نجس بوده است، به وسیله مواد شیمیایی، از بین برود، آیا پاک می شود؟
- اگر چیز نجسی به گونه ای باشد که به علل گوناگون آب کشیدن آن مشکل باشد آیا برای پاک کردن آن می توان سه بار با دست و یا شیء خیس، روی آن چیز نجس کشید؟
- اگر تمام لباس یا پارچه ای نجس شده باشد; آیا می شود قسمتی از آنرا آب کشید، به صورتی که نیمی از آن پاک و نیمی دیگر نجس باقی بماند; و آیا در این مورد فرقی بین تطهیر با آب قلیل یا کر و جاری وجود دارد؟
- لباس و فرشی که به بول نجس شده، آیا اگر در آب کر یا جاری یا با آب لوله شهری، یک دفعه آن را بشویند و داخل آب یا در حال اتصال آب لوله آن را فشار دهند پاک می شود، یا باید دو دفعه بشویند؟
- شرکتی در نظر دارد فاضلابهای ناشی از خط تولید نوشابه (شامل آبهای شستشو و آبکشی کف سالنها و دستگاهها) را به همراه فاضلابهای بهداشتی (ناشی از حمامها و دستشویی ها) را تصفیه کند، در تصفیه خانه جریان مخلوط فاضلاب صنعتی و انسانی مراحل مختلف را طی می کند و در مرحله اصلی تبدیل به حالتی خواهد شد که با حالت اولیه فاضلاب تصفیه نشده کاملاً متفاوت است و مایعی ایجاد می شود که حالت آب مضاف را دارد. در ادامه خط تصفیه با جداسازی مایع مذکور دو فاز ایجاد می شود که یک فاز آن کاملاً زلال و شبیه آب معمولی بدون رنگ و بو و بدون آثار آلودگی است و فاز دیگر آن تغلیظ شده به اول تصفیه خانه برگشت داده می شود، چنانچه آب خروجی از تصفیه خانه دارای مشخصات ظاهری آب معمولی باشد آیا پاک است یا خیر؟ و در صورت منفی بودن پاسخ آیا اتصال آن با آب جاری یا کر و باران می تواند حکم بر پاکی کل آن بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] چنان چه رنگ یا بو یا طعم آب نجس را با مواد شیمیایی برطرف کنیم (به صورتی که اگر کسی نداند، تصور کند آب آشامیدنی است) پاک است؟
- [سایر] اینکه در رساله های عملیه آمده است:" اگر چیز نجسی را در آب کر بشویند اگر رنگ و مزه آب تغییر نکند .آب کر پاک است چگونه قابل تشخیص است ؟زیرا کسی که چیز نجسی را در آبی شسته هرگز رغبت نخواهد کرد برای بار دوم آب را بچشد تا بداند مزه آب پاک باقی مانده یا خیر.
- [آیت الله اردبیلی] اگر داخل دهان به واسطه خون دهان یا نجاست بیرونی نجس شود، آیا با خوردن آب کر یا جاری، پاک می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] آبی که بعد از تحریکات جنسی از مردان خارج می شود و بدون بو و رنگ و کمی چسبنده است، پاک است یا نجس؟
- [آیت الله بهجت] هنگامی که آب نجس (کر یا قلیل) را متصل به آب کر یا جاری نمودیم، آیا کمی یا زیادی آب پاک، در پاک کردن آب نجس دخالت دارد یا نه؟
- [آیت الله بروجردی] شکر آب شده در صورتی که نجس شود آن شیره را قند کنند و بخشکانند و آن قند خشک شده را در آب کر یا جاری داخل کنند که آب پاک در تمام آن نفوذ کند، آیا پاک می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر یک پارچه به علت مجاورت با عین نجس تغییر رنگ دهد ولی جِرم نجاست در آن مشاهده نشود (مثل آلودگی به آب انار) و با شستن زیاد (هرچه بیشتر شسته شود آلودگی بیشتر از بین می رود) بتوان آن رنگ را از بین برد آیا قبل از شستن زیاد آن پارچه نجس است؟
- [آیت الله بروجردی] نهریست جاری در گوشه خانه، صاحب خانه میخواهد آن نهر را در گوشه دیگر از آن خانه جاری کند، یا آن که آن نهر را توسعه بدهد و مفروض اینست که با تغییر، آب تلف نمیشود، بلکه شاید مَجری به واسطه مستحکم ساختن محفوظتر باشد، آیا این تغییر جایز است؟ و با عدم جواز، وضو گرفتن از آن نهر چه صورت دارد؟
- [آیت الله بروجردی] شیر نجس را پنیر کنند و در آب کر یا جاری بگذراند که در جوفش نفوذ کند پاک است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] فاصله چاه آب آشامیدنی و چاه آب توالت چند متر باید باشد و آیا زمین نسفت با زمین نرم فرق دارد و یا اگر زمینی که همهاش سنگ است و چند متر از چاهی که همهاش نرم است پائینتر کنده شود به نحوی که رطوبت چاه توالت به چاه آب آشامیدنی سرایت نماید و مزه آب چاه تغییر کند نجس می‌شود یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن که بو یا رنگ یا مزه اش به واسطه نجاست تغییر کرده نجس است، و طرفی که متصل به چشمه است اگرچه کمتر از کر باشد پاک است. و آبهای دیگر نهر، اگر به اندازه کر باشد یا به واسطه آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد، پاک، وگرنه نجس است.
- آب جاری اگرچه کمتر از کر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.
- آبی که کنار نهر ایستاده و متصل به آب جاری است، اگر نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده پاک است.
- آبی که عین نجاست، مثل خون و بول به آن برسد و بو یا رنگ یا مزه آن را تغییر دهد اگرچه کر یا جاری باشد نجس می شود. ولی اگر بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاستی که بیرون آن است عوض شود، مثلاً مرداری که پهلوی آب است بوی آن را تغییر دهد، نجس نمی شود.
- اگر عین نجس مانند بول و خون به آب کر برسد چنانچه به واسطه آن بو یا رنگ یا مزه آب تغییر کند آب نجس می شود، و اگر تغییر نکند نجس نمی شود.
- آب چاهی که از زمین می جوشد، اگرچه کمتر از کر باشد چنانچه نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده پاک است، ولی مستحب است پس از رسیدن بعضی از نجاستها، مقداری که در کتاب‌های مفصّل گفته شده، از آب آن چاه بکشند.
- چشمه ای که مثلاً در زمستان می جوشد و در تابستان از جوشش می افتد فقط وقتی که می جوشد، اگر کمتر از کرّ هم باشد با ملاقات نجس، متنجّس نمی شود; مگر اینکه بو یا رنگ یا مزّه آن به واسطه نجاست تغییر کند.
- آب لوله های حمّام اگر متّصل به کرّ باشد مثل آب جاری است و آب لوله های ساختمانها اگر متّصل به کرّ باشد چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکند پاک است.
- اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام آب نجس می شود، و اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزه آن تغییر کرده نجس است.
- اگر نجاستی در چاه ریخته شود و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد، موقعی پاک می شود که با آبی که از چاه می جوشد مخلوط گردد و به سبب آن، تغییر آب چاه از بین برود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] آب چشمه ای که جاری نیست ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز می جوشد، حکم آب جاری دارد، یعنی اگر نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده پاک است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . آب چشمه ای که جاری نیست ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز می جوشد، حکم آب جاری دارد. یعنی: اگر نجاست به آن برسد، تا وقتی که بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] آب چشمه ای که جاری نیست ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز می جوشد؛ حکم آب جاری دارد؛ یعنی اگر نجاست به آن برسد؛ تا وقتی که بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده؛ پاک است.
- [آیت الله نوری همدانی] آب چشمه ای که جاری نیست ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز می جوشد ، حکم آب جاری دارد . یعنی اگر نجاست به آن برسد ، تا وقتی بو یا رنگ یا مزة آن به واسطة نجاست تغییر نکرده ، پاک است .
- [امام خمینی] آب چشمه ای که جاری نیست ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز می جوشد حکم آب جاری دارد. یعنی اگر نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن بواسطه نجاست تغییر نکرده پاک است .
- [آیت الله شبیری زنجانی] آب چشمه‌ای که جریان ندارد ولی طوریست که اگر از آن آب بردارند باز می‌جوشد، آب جاری محسوب می‌شود، یعنی اگر نجاست به آن برسد تا وقتی که بو، رنگ یا مزه آن به واسطه ملاقات با نجاست تغییر نکرده پاک است و اگر بو، رنگ یا مزهاش تغییر کرد با از بین رفتن تغییر، پاک می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن، که بو یا رنگ یا مزه اش به واسطه نجاست تغییر کرده نجس است، وطرفی که متصل به چشمه است اگرچه کمتر از کر باشد پاک است و آبهای دیگر نهر اگر به اندازه کر باشد یا به واسطه آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد،پاک وگرنه نجس است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نجاستی به آب جاری برسد ، مقداری از آن ، که بو یا رنگ یا مزه اش به واسطة نجاست تغییر کرده نجس است . و طرفی که متصل به چشمه است اگر چه کمتر از کر باشد پاک است و آبهای دیگر نهر اگر به اندازة کر باشد یا به واسطة آبی که تغییر نکرده به آب چشمه متصل باشد ، پاک و گرنه نجس است .
- [آیت الله نوری همدانی] آب جاری اگر کمتر از کر باشد ، چناچه نجاست به برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزة آن به واسطة نجاست تغییر نکرده ، پاک است .
- [آیت الله اردبیلی] آب جاری اگرچه کمتر از کُر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.