قبول
قبول این است که مشتری بگوید: «قبلت» یا «اشتریت» یا «ابتعت» و نظیر آنها، [۱] [۲]که مقابل ایجاب است.
اگر کسی بخواهد طلب یا حقّ خود را به دیگری صلح کند در صورتی صحیح است که او قبول نماید ولی اگر بخواهد از طلب یا حقّ خود بگذرد قبول کردن لازم نیست.
عنوان مسئله:
اگر کسی بخواهد طلب یا حقّ خود را به دیگری صلح کند در صورتی صحیح است که او قبول نماید ولی اگر بخواهد از طلب یا حقّ خود بگذرد قبول کردن لازم نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در صورتی که روزه مستحبی را در سفر جایز میدانید، حتماً باید با قصد طلب حاجت یا با نیت رجاء و امثال اینها باشد یا در سفر هم دقیقاً مثل وطن میشود روزه مستحبی گرفت؟
- در صورتی که مهریه زن، او را برای حج مستطیع کند. آیا واجب است به اندازه حج از شوهر طلب کند و به حج برود یا باید صبر کند تا شوهر خودش مهریه را بپردازد؟
- آیا اعمال وسواسی (اعمّ از عبادی و غیر آن) صحیح است و اعاده لازم ندارد؟
- آیا زن باید در نماز عقب تر از مرد بایستد؟ حال در صورتی که زن و مرد در ردیف هم بایستند باید چند متر بین آنها فاصله باشد تا نمازشان درست و صحیح باشد؟
- کسی که نمازهایش را غلط خوانده و سپس متوجّه شده است، در صورتی که مجتهدی که قبلاً از او تقلید میکرده است قضا را لازم میدانسته، آیا اجازه میفرمایید تا از شما تقلید کند تا احتیاج به قضا کردن نداشته باشد؟
- آیا معتکف میتواند به هنگام نیت اعتکاف شرط کند که هر زمان خواست حتی در روز سوم بدون عذر یا با عذر از اعتکاف خارج شود؟ در صورتی که چنین شرطی کرد، اما از اعتکاف خارج نشد، اعتکاف او صحیح است یا خیر؟
- چند نفر به کمک و همکاری هم صندوق قرض الحسنه ای را تشکیل داده اند و به افراد عضو وام می دهند، آیا بهره هایی که به عنوان کارمزد دریافت می شود حلال است؟ لازم به ذکر است که این صندوق کارمند ندارند تا حقوق به او بدهند. بنابراین سودی که دریافت می شود در صورتی که حلال باشد در چه موردی قابل استفاده است؟
- بانک ها در جمهوری اسلامی تحت عناوین شرعیّه مضاربه، مساقات، مزارعه، شرکت، جعاله با مشتریان و بالعکس قرارداد منعقد می کنند و هر ماه علی الحساب 14 درصد یاکمتر یا بیشتر سود در اختیار مشتریان قرار داده و در پایان مدّت تسویه حساب می کنند، نظر به این که مردم عادی و مشتریان، عموماً شرایط و قیود مندرج در برگه قرارداد را مطالعه نمی کنند و نوعاً به امضا کردن اکتفا می کنند و بدین وسیله رضایت خود را در پذیرش کلیّه شروط و قیود اعلام می دارند، آیا صرف امضا کردن یا قبول کلیّه شرایط به طور شفاهی با آن که از خصوصیّات و عناوین شرعیّه آگاهی ندارند، سبب تحقّق عقود مذکوره و مشروعیّت آنها می شود؟ یا لازم به تفهیم و تفهّم از طرف بانکها یا متعاقدین می‌باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می شود طلب را در برابر چیزی یا بدون عوض به دیگری (غیر از بدهکار) صلح کرد ؟
- [سایر] آیا امام حسن مجتبی(ع) برای صلح با معاویه پول طلب نموده بود و امتیاز مالی درخواست کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می شود بدون قبول بدهکار از طلب یا حقّ خود گذشت ؟
- [آیت الله سبحانی] پدر منزلش را به فرزندانش بلاعوض و مجانی صلح نمود و کلیه خیارات را ساقط کرد آیا صلح صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی از دیگری طلبی دارد که باید بعد از مدتی پس بگیرد . اما طلب خود را به مقدار کمتری صلح می نماید آیا چنین مصالحه ای درست است ؟
- [آیت الله بهجت] اگر نوع و مقدار تمکین توسط زن شرط شود، در چه صورتی لازم الاجرا است؟ آیا باید لزوما ضمن عقد نکاح باشد، یا این که اگر بعد از آن باشد و مورد قبول زوج باشد نیز قابل قبول است؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی حج بر او تَعَلُّق گرفته و به حج نرفته و میخواهد مال خود را به یکی صلح نماید، آیا این صلح صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] کسی تمامی اموال خود را به مکان مقدسی صلح نموده و قبل از قبض دادن مرده است آیا صلح وی صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فردی در غیاب بعضی از فرزندانش و بدون موافقت فرزندانی که حاضر هستند، اموالش را به یکی از پسران خود صلح کند، آیا این صلح صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا لازم است قراردادها تحت عنوان بیع، اجاره و صلح و... قرار گیرد یا قراردادهای دیگری هم که تحت هیچ یک از این عناوین قرار نمی گیرد نیز صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- صلح آن است که انسان با دیگری سازش کند که مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملک او کند، یا از طلب یا حقّ خود بگذرد که او هم در عوض مقداری از مال یا منفعت مال خود را به او واگذار نماید یا از طلب یا حقّی که دارد بگذرد، بلکه اگر بدون آنکه عوض بگیرند صلح کنند باز هم صلح صحیح است.
- اگر انسان مقدار بدهی خود را بداند و طلبکار او نداند چنانچه طلبکار طلب خود را به کمتر از مقداری که هست صلح کند، مثلاً پنجاه تومان طلبکار باشد و طلب خود را به ده تومان صلح نماید، صلح صحیح است گرچه کار او حرام است چون او را فریب داده است.
- لازم نیست صیغه صلح به عربی خوانده شود بلکه با هر لفظی یا کاری که بفهماند با هم صلح و سازش کردهاند، صحیح است.
- اگر سر کسی حواله بدهند که بدهکار است لازم است که قبول کند ولی حواله دادن سر کسی که بدهکار نیست در صورتی صحیح است که او قبول کند، و نیز اگر انسان بخواهد به کسی که جنسی بدهکار است جنس دیگری حواله دهد - مثلاً به کسی که جو بدهکار است گندم حواله دهد - تا او قبول نکند حواله صحیح نیست.
- صلح از عقود لازم است یعنی بدون رضایت یکدیگر نمیتوانند صلح را به هم بزنند.
- اگر بخواهند دو چیزی را که از یک جنس است و وزن آنها معلوم است به یکدیگر صلح کنند در صورتی صحیح است که وزن یکی بیشتر از دیگری نباشد، ولی اگر وزن آنها معلوم نباشد گرچه احتمال دهند که وزن یکی بیشتر از دیگری است صلح صحیح است.
- اگر کسی طلبی دارد که باید بعد از مدّتی بگیرد، چنانچه طلب خود را به مقدار کمتری صلح کند اشکال ندارد.
- اگر چیزی را که به صلح گرفته معیوب باشد میتواند صلح را به هم بزند ولی نمیتواند تفاوت قیمت صحیح و معیوب را بگیرد.
- کفالت به وسیله یکی از هفت مورد زیر، فسخ میشود: اوّل: کفیل، بدهکار را به دست طلبکار بدهد. دوّم: طلب طلبکار داده شود. سوّم: طلبکار از طلب خود بگذرد. چهارم: بدهکار بمیرد. پنجم: طلبکار، کفیل را از کفالت آزاد کند. ششم: کفیل بمیرد. هفتم: کسی که صاحب حقّ است به وسیله حواله یا طور دیگری حقّ خود را به دیگری واگذار نماید.
- در هبه قبول و قبض لازم است، پس تا زمانی که قبول نکرده یا هبه کننده مال را تحویل طرف نداده مال او نشده است و اگر ولیّ، مثل پدر و جدّ چیزی را به غیر رشید ببخشد باید خودش قصد تحویل گرفتن برای آنها را بنماید، ولی لازم نیست قبول یا قبض فوراً باشد، و اگر مدتی میان هبه و قبول یا قبض فاصله بیفتد مانعی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی بخواهد طلب یا حق خود را به دیگری صلح کند در صورتی صحیح است که او قبول نماید. ولی اگر بخواهد از طلب یا حق خود بدون صلح بگذرد قبول کردن او لازم نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی بخواهد طلب یا حق خود را به دیگری صلح کند در صورتی صحیح است که او قبول نماید و اگر بخواهد از طلب یا حق خود بگذرد قبول کردن او لازم نیست
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی بخواهد طلب یا حق خود را به دیگری صلح کند؛ در صورتی صحیح است که او قبول نماید؛ ولی اگر بخواهد از طلب یا حق خود بگذرد؛ قبول کردن او لازم نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی بخواهد طلب یا حقّ خود را به دیگری صلح کند ، در صورتی صحیح است که او قبول نماید ، ولی اگر بخواهد از طلب یا حقّ خود بگذرد ، قبول کردن او لازم نیست .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی بخواهد طلب یا حقّ خود را به دیگری صلح کند، در صورتی صحیح است که او قبول نماید، ولی اگر بخواهد از طلب یا حقّ خود بگذرد، قبول کردن او لازم نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی بخواهد طلب یا حق خود را به دیگری صلح کند، در صورتی صحیح است که او [ دیگری ] قبول نماید، ولی اگر بخواهد از طلب یا حق خود بگذرد، قبول کردن او لازم نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی بخواهد طلب یا حق خود را به دیگری صلح کند، در صورتی صحیح است که او قبول نماید، ولی اگر بخواهد از طلب یا حق بگذرد قبول کردن او لازم نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی بخواهد طلب یا حقّ خود را به دیگری صلح کند در صورتی صحیح است که او قبول نماید، ولی اگر بخواهد از طلب یا حقّ خود بگذرد قبول کردن او لازم نیست ولی عنوان صلح ندارد بلکه ابرأ است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی بخواهد طلب خود را در برابر چیزی یا بدون عوض، به دیگری صلح کند، درصورتی صحیح است که طرف قبول نماید، ولی اگر بخواهد از طلب یا حق خود بگذرد قبول کردن طرف لازم نیست و این نیز نوعی از صلح است.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی بخواهد طلب یا حق خود را با دیگری صلح کند در صورتی صحیح است که او قبول نماید.