اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
مزارعه آن است که مالک زمین یا کسی که زمین در اختیار اوست با زارع به این قصد معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد تا زراعت کند و مقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
عنوان مسئله:
مزارعه آن است که مالک زمین یا کسی که زمین در اختیار اوست با زارع به این قصد معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد تا زراعت کند و مقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعد از جمع کردن حاصل و تمام شدن مدّت مزارعه، ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتبه حاصل دهد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله بروجردی] در مزارعه باطله، زکاتِ سهمِ مالک را، خودِ مالک باید ادا کند یا زارع؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالک یا زارع قرار بگذارد که مقدار معیّنی از حاصل (مثلًا یک خروار) مال او باشد و بقیّه را میان هر دو تقسیم کنند، آیا صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخصی زمینی را به عنوان مزارعه، یا اجاره به کسی بدهد، زکات غلّه آن با مالک است، یا بر زارع و مستأجر؟
- [آیت الله بهجت] کسی مقداری زمین زراعی را بدون اجاره یا مزارعه، رها کرده و به جای دیگر می رود. برادر مالک، آن زمین را با زمین خودش کشت می کند. اگر مجموع محصول این دو زمین به حدّ نصاب برسد، بر برادر زکات واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] آیا اگر مالکِ زمین؛ آن را تا سه سال زراعت و عمران نکرد، دیگران می توانند تصرّف کنند؟
- [آیت الله بهجت] در مورد ملکی که به رعیّت اجاره داده می شود، زکات زراعت آن به عهده ی مالک است یا رعیّت؟ آیا رضایت زارع و عدم رضایت او موجب تفاوت در حکم می شود؟
- [آیت الله بروجردی] مالک زمین اجیری میگیرد برای عمل زراعت و علاوه بر اجرت، خوراک و پوشاک آن را هم می‌دهد و مخارجات لازمه دیگر میکند، آیا باید اجرت اجیر و مخارج خوراک و پوشاک و سایر مخارج دیگر زراعت و بذر آن را خارج و موضوع نماید و از بقیّه زکات بدهد، یا خارج و موضوع نکرده باید زکات بدهد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی به وکالت از دو نفر که هر کدام زمینی را با مساحت متفاوت مالک بوده اند در یک معامله فروخته است. اکنون بین دو مالک نسبت به ثمن فروش اختلاف حاصل شده است. آیا این معامله صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی مقداری زمین مزروعی را بدون اجاره یا مزارعه به دیگری، رها کرده و به محل دیگر برود و برادرِ مالک آن را با زمین خودش کشت کند و محصول هر دو به حد نصاب باشد، آیا بر او زکات واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مالک، زمین را به کسی بدهد تا در آن زراعت کند و بعد حاصل زراعت مال مالک باشد و مبلغ ده هزار تومان - مثلاً - به زارع بدهد، و یا زراعت مال زارع باشد و او ده هزار تومان - مثلاً - به مالک بدهد، معامله صحیح است گرچه مزارعه نیست.
- اگر بعد از زراعت بفهمند که مزارعه باطل بوده، چنانچه بذر مال مالک بوده حاصلی هم که به دست میآید مال اوست و باید مزد زارع و مخارجی که کرده به او بدهد، و اگر بذر مال زارع بوده زراعت هم مال اوست و باید اجاره زمین و خرجهایی را که مالک کرده به او بدهد.
- اگر بعد از قرارداد مزارعه، مالک یا زارع بمیرد مزارعه به هم نمیخورد و به وارث منتقل میشود، ولی اگر زارع بمیرد و شرط کرده باشند که خود زارع زراعت را انجام دهد، مزارعه به هم میخورد، و چنانچه زراعت نمایان شده باشد، باید سهم او را به ورثهاش بدهند و حقوق دیگری هم که زارع داشته ورثه او ارث میبرند و می‌توانند مالک را مجبور کنند که زراعت در زمین باقی بماند.
- اگر بذر مال زارع باشد و بعد از زراعت بفهمند که مزارعه باطل بوده، مالک باید راضی شود که با اجرت یا بی اجرت، زراعت در زمین بماند.
- اگر بعد از جمع کردن حاصل و تمام شدن مدّت مزارعه، ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتبه حاصل دهد، محصول سال دوّم مال صاحب بذر می‌باشد، ولی اگر صاحب بذر زارع باشد، مالک میتواند زارع را وادار کند که زراعت را بچیند.
- اگر مالک با زارع قرار بگذارد که مقداری از حاصل برای او باشد و بقیّه را بین خودشان قسمت کنند، چنانچه بدانند که بعد از برداشتن آن مقدار، چیزی باقی میماند مزارعه صحیح است.
- مزارعه، هشت شرط دارد: اوّل: صاحب زمین و زارع هر دو رشید باشند و با قصد و اختیار خود مزارعه را انجام دهند و حاکم شرع آنان را از تصرّف در اموالشان جلوگیری نکرده باشد. دوّم: مالک و زارع از تمام حاصل زمین سهم ببرند. پس اگر مثلاً شرط کنند که آنچه اوّل یا آخر میرسد مال یکی از آنان باشد مزارعه باطل است. سوّم: سهم هر کدام به طور مشاع باشد مثل نصف یا ثلث حاصل و مانند اینها و باید تعیین شده باشد. پس اگر قرار دهند حاصل یک قطعه مال یکی و قطعه دیگر مال دیگری، صحیح نیست. چهارم: مدّتی را که باید زمین در اختیار زارع باشد معیّن کنند، و باید مدّت به قدری باشد که در آن مدّت به دست آمدن حاصل ممکن باشد. پنجم: زمین قابل زراعت باشد، و اگر زراعت در آن ممکن نباشد امّا بتوانند کاری کنند که زراعت ممکن شود مزارعه صحیح است. ششم: اگر منظور هر کدام آنان زراعت مخصوصی است، چیزی را که زارع باید بکارد معیّن کنند، ولی اگر زراعت معیّنی را در نظر ندارند یا زراعتی را که هر دو در نظر دارند معلوم است، لازم نیست آن را معیّن نمایند. هفتم: مالک، زمین را معیّن کند - ولو اجمالاً - پس اگر کسی چند قطعه زمین دارد و با هم تفاوت دارند، اگر به زارع بگوید در یکی از این زمینها زارعت کن و آن را معیّن نکند، مزارعه صحیح است و زارع میتواند هر قطعهای از زمین را که میخواهد، در آن زراعت کند. هشتم: خرجی را که هر کدام باید بکنند معیّن نمایند، ولی اگر خرجی را که هر کدام باید بکنند معلوم باشد، لازم نیست آن را معیّن نمایند.
- اگر زارع زراعت نکند، چنانچه زمین در تصرّف او بوده و مالک در آن تصرّفی نداشته است، باید اجاره آن مدّت را به مقدار معمول به مالک بدهد.
- اگر مدّت مزارعه تمام شود و حاصل به دست نیاید، مالک باید راضی شود که زراعت در ملک او بماند تا وقتی که حاصل به دست بیاید.
- مالک و زارع بدون رضایت یکدیگر نمیتوانند مزارعه را به هم بزنند، ولی اگر در ضمن معامله شرط کرده باشند که هر دو یا یکی از آنان حقّ به هم زدن معامله را داشته باشند، می‌توانند مطابق قراری که گذاشتهاند معامله را به هم بزنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مزارعه آن است که مالک با زارع به این قسم معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد، تا زراعت کند و مقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مزارعه آن است که مالک با زارع به این قسم معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد تا زراعت کند و مقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
- [آیت الله خوئی] مزارعه آن است که مالک با زارع به این قسم معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد تا زراعت کند و مقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
- [امام خمینی] مزارعه آن است که مالک با زارع به این قسم معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد، تا زراعت کند و مقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
- [آیت الله بروجردی] مزارعه آن است که مالک با زارع به این قسم معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد، تا زراعت کند و مقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
- [آیت الله سبحانی] مزارعه آن است که مالک زمین را در اختیار زارع بگذارد; تا زراعت کند و سهم معینی از حاصل آن را به مالک بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] مُزارَعَه آن است که مالک زمین یا کسی که زمین دراختیاراواست با زارع به این قسم معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد ، تا زراعت کند ومقداری از حاصل آن را به مالک بدهد .
- [آیت الله علوی گرگانی] مزارعه آن است که مالک با زارع به این قسم معامله کند که زمین را در اختیار او بگذارد تا زراعت کند ومقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مزارعه) آن است که مالک با زارع به این قسم معامله کند که زمین را در اختیار او قرار دهد تا زراعت کند و مقداری از حاصل آن را به مالک بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مزارعه ان است که مالک یا کسی که در حکم مالک است مانند ولی یا مالک منفعت یا انتفاع یا کسی که زمین متعلق حق اوست مانند حق التحجیر با زارع قرارداد کند که زمین را در اختیار او بگذارد تا زراعت کند و مقداری از حاصل ان را به مالک یا به کسی که در حکم مالک است بدهد